۱

۴۷/۰

۶۲/۱۳

۶۲/۱۳

۲

۴۳/۰

۴۲/۱۲

۰۴/۲۶

۳

۳۷/۰

۷۹/۱۰

۸۳/۳۶

۴

۳۶/۰

۳۳/۱۰

۱۶/۴۷

C
D
A
B

شکل۴-۸- نمودار پراکنش جمعیت های آویشن کوهی بر اساس مولفه های اول و دوم با بهره گرفتن از داده های حاصل از نشانگرهایISSR . 7(زنجان۳)، ۱۰(آذربایجان غربی۴)،۱۱(زنجان(۲)، ۲۱(کردستان۳)، ۲۲(قزوین۲)، ۲۳(کردستان۲)، ۲۷(قزوین۱)، ۴۷(لرستان)، ۵۰(زنجان۱)، ۵۱(تهران)، ۵۴(آذربایجان غربی۱)، ۵۶(کرمان)، ۵۸(کردستان۱)، ۶۷(آذربایجان غربی۲) و ۷۰(آذربایجان غربی۳).

۴-۴- تجزیه رگرسیون گام به گام بین صفات مورفولوژیک و فیتوشیمیایی با داده های مولکولی(ISSR)

۴-۴-۱- تجزیه رگرسیون گام به گام بین صفات مورفولوژیک و داده های ISSR به منظور معرفی آلل های آگاهی بخش

یکی از پارامترهای مهم در انتخاب متغیر، R² یا ضریب تبیین است که در واقع ضریب تبیین نشان می دهد که از کل تغییرات حاصل از Y چه سهمی مربوط به X است و هر چه این ضریب )تبیین) بزرگ تر باشد؛ به معنی این است که بیشترین رابطه بین Xو Y وجود دارد. در این تحقیق هر آلل که بیشترین میزان همبستگی با صفت مورد نظر را داشت مورد شناسایی قرار گرفت( جدول ۴-۱۵). آلل های IS2- 02 و IS7- 03 با صفت وزن تر بوته به ترتیب (۸۱/۰=r) و (۶۱/۰=r) بالاترین همبستگی را داشتند که این بیانگر آنست که این احتمال وجود دارد که یکسری از ژن های مسئول این صفت در نزدیکی این جایگاه ها قرار داشته باشند که در برنامه های اصلاحی اهمیت دارد. آلل های ۹۰۳-۱۱ و IS8- 04 با صفت تعداد رگه در کاسه بیشترین همبستگی به میزان (۵۰/۰=r) داشتند. در صفت عرض برگ بیشترین همبستگی با آلل های ۹۰۳- ۰۸ و IS5- 08 به میزان (۳۹/۰=r) مشاهده شد که این دو آلل نشانگر آگاهی بخش برای این صفت هستند. آلل IS10- 10 با صفت تعداد گل در گل آذین بیشترین همبستگی به میزان (۲۶/۰=r) بدست آمد. آلل های IS2- 05 و ۹۰۳- ۰۲ با صفت درصد قوه نامیه بالاترین همبستگی (۵۸/۰=r) بدست آمد، که این آلل ها می توانند به عنوان نشانگر آگاهی بخش برای این صفت باشند و از سوی دیگر تعیین ارتباط بین نشانگرهای مولکولی و صفات مورفولوژیک می تواند گامی موثر در استفاده از گزینش جمعیت های آویشن کوهی باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که از بین ۱۵ آغازگر استفاده شده در این تحقیق، آغازگرهای IS2،IS7 ، ۹۰۳ و IS8 با PIC به ترتیب ۳۱۱/۰، ۳۱۵/۰، ۳۱۷/۰ و ۲۵۸/۰ در بیان تغییرات فنوتیپی و فیزیولوژیکی جمعیت های آویشن کوهی مفید و موثر می باشند. در این ارتباط عبدالهی مندولکانی و همکاران) ١٣٨٩ (با بهره گرفتن از تجزیه ارتباط بر اساس رگرسیون چند متغیره در ۶٨ نمونه بادام زمینی، ١٢ نشانگر SSR را شناسایی کردند که حداقل با یکی از صفت زراعی مورد مطالعه مانند تعداد دانه در غلاف، طول دانه و عرض دانه مرتبط بوده و به عنوان نشانگرهای مثبت برای برنامه های گزینش به کمک نشانگر این صفات معرفی شدند. با تجزیه ارتباطی بین صفات مورفولوژیکی و نشانگرهایRAPD در آویشن دنایی توسط روستایی و همکاران )۱۳۸۸) نشان دادند که استفاده رگرسیون گام به گام بین ده صفت مورفولوژیکی با ۱۸۴ باند چند شکل RAPD.، در مجموع از بین ده صفت بررسی شده بیشترین R² مربوط به ۱۵ نشانگر بود که با صفت تعداد گل آذین صددرصد همبستگی نشان دادند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در دسترس بودن تعداد بسیار زیادی از نشانگرها و صفات مورفولوژیکی می تواند به مطالعه تجزیه رگرسیونی بین این نشانگرها و صفات مورفولوژیکی کمک نماید. اکثر مطالعات تجزیه ارتباطی مبتنی بر لینکاژ، امکان ردیابی نشانگرهای مختلف مرتبط با صفات مورفولوژیکی را مقدور نموده است، ولی اغلب به دلیل فاصله زیاد بین نشانگر و صفت مورفولوژیکی، انتخاب به کمک نشانگر همراه(MAS) و همچنین جداسازی و همسانه سازی ژن مورد نظر را مشکل ساخته است و بعلاوه فقط از تعداد کمی ژنوتیپ به عنوان والد برای نقشه یابی ژن ها استفاده شده است. در سال های اخیر برای غلبه بر این مشکل از تجزیه رگرسیونی بین نشانگرها و صفات مورفولوژیکی استفاده شده است که نه تنها نقشه یابی ژن ها را با درجه اطمینان بالاتری ممکن می سازد، بلکه شناسایی مارکرهایی که در نقشه یابی مبتنی بر لینکاژ قابل ردیابی نبودند را مقدور می سازد (Neale and Savolainen, 2004 Roy et al., 2006;). در سیستم های گیاهی مطالعات اندکی در مورد تجزیه رگرسیونی نشانگرهای مولکولی و صفات مورفولوژیکی در گیاهان دارویی صورت گرفته است. از آن جا که شناسایی نشانگرهای آگاهی بخش در برنامه های اصلاحی گیاهان دارویی مفید به نظر می رسد.

۴-۴-۲- تجزیه رگرسیون گام به گام بین صفات فیتوشیمیایی و داده های ISSR به منظور معرفی آلل های آگاهی بخش

در تجزیه رگرسیون صفات فیتوشیمیایی و داده های مولکولی بیشترین همبستگی بین آلل ۸۲۶- ۱۰ و ۸۲۷- ۰۱ به ترتیب با صفات کامفن به میزان (۸۱/۰=r) و کایوفیلن اکساید به میزان (۵۲/۰+=r) بدست آمد (جدول ۴-۱۶) که این بیانگر آنست که این احتمال وجود دارد که یکسری از ژن های مسئول این ترکیبات در نزدیکی این جایگاه ها قرار داشته باشند. آلل ۹۰۳- ۰۶ با درصد اسانس به میزان (۳۳/۰=r)، آلل های ۸۲۷- ۰۳، IS1- 01 و IS3- 06 با بتاپینن به میزان (۴۵/۰=r)، آلل IS2- 07 به میزان (۴۴/۰=r) و الل های ۸۲۷- ۱۲ و ۸۳۴- ۰۲ به میزان (۳۱/۰=r) همبستگی نشان دادند. این احتمال وجود دارد که از این مکان ها (ISSR) همراه با صفات فیتوشیمیایی در اصلاح آویشن کوهی برای شناسایی والدین مناسب برای تهیه جمعیت های در حال تفرق و تولید ارقام هیبرید بتوان استفاده کرد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که از بین ۱۵ آغازگر استفاده شده در این تحقیق، آغازگرهای ۸۲۶ و ۸۲۷ با PIC به ترتیب ۳۰۵/۰ و ۲۳۳/۰ در بیان تغییرات فیتوشیمیایی جمعیت های آویشن کوهی مفید و موثر می باشند. در این زمینه شکرپور و همکاران )۱۳۸۵ (با بهره گرفتن از تجزیه علیت توانستند نشانگرهای AFLP با صفات مورفولوژیک مانند وزن هزاردانه، ارتفاع بوته و تاریخ گلدهی، همچنین نشانگرهای مثبت مرتبط با صفات بیوشیمیایی مانند درصد تاکسیفولین و سیلیدیانیین در گیاه دارویی ماریتیغال را شناسایی کنند.
در گیاهان دارویی و معطر، نشانگرهای مولکولی برای صفات شیمیایی (به ویژه نشانگرهای شناسایی کننده ژن های دخیل در مسیر بیوسنتز ترکیبات ثانویه مهم اقتصادی) می توانند جایگزین یا مکمل روش های تجزیه فیتوشیمیایی باشند. یکی از مزیت های خاص این نشانگرها قابلیت کاربرد آن ها در اصلاح و کنترل کیفیت در کل زنجیره تولید می باشد. انتخاب تیپ شیمیایی به کمک نشانگر همراه^[۱۹۲] در ردیابی ژن های وارد شده از گونه های وحشی به گونه های اهلی از طریق تلاقی طی برنامه اصلاحی تلاقی برگشتی از کاربردهای مهم دیگر چنین نشانگرهایی می باشد(Nybom and Weising, 2007). تاکنون از نشانگرهای زیادی جهت انجام کارهای اصلاحی استفاده شده است، اما در دسترس نبودن جمعیت های در حال تفرق جهت نقشه یابی، در اختیار نبودن زمان کافی و نبود همبستگی کافی بین صفات فیتوشیمیایی و نشانگرهای مولکولی از جمله مهمترین محدودیت ها در زمینه شناسایی نشانگرهای مرتبط با صفات مورفولوژیکی و سایر ویژگی ها می باشد(Bonparkob, 1996) که انجام آنالیز رگرسیونی این محدودیت را مرتفع می سازد.