الف- اضطراب^[۶۳]: افراد مضطرب، بیمناک، ترسو، مستعد نگرانی، عصبی، تنیده و جوشی هستند (مک کری و کوستا، ۱۹۸۳).

ب- پرخاشگری^[۶۴]: پرخاشگری تمایل به تجربه خشم را ارائه می­دهد و به وضعیت­هایی چون ناکامی و تلخ­کامی مربوط است (کوستا و مک کری و هالند، ۱۹۸۴).

ج– افسردگی^[۶۵]: افراد با نمرات بالا مستعد احساس گناه، غم، ناامیدی و تنهایی هستند. آن ها به راحتی مأیوس می­شوند و اغلب اندوهگین هستند (ینلی و توماکا^[۶۶]، ۲۰۰۲).

د- کمرویی^[۶۷]: هیجان، شرم و دست­پاچگی هسته اصلی این صفت است. افراد کمرو در میان دیگران ناراحت هستند، به ریشخند دیگران حساس بوده و مستعد احساس حقارت هستند (کوستا و مک کری و دلپیلر، ۱۹۹۸).

ه- شتابزدگی^[۶۸]: شتابزدگی به ناتوانی در کنترل هوس­ها، میل­ها و آرزوها مربوط می­ شود (کوستا و مک کری، ۱۹۹۰).

و- آسیب­پذیری^[۶۹]: افراد در نمره بالا احساس ناتوانی در مقابله با استرس ‌می‌کنند. این افراد وقتی با یک موقعیت اضطراری مواجه می­شوند وابسته، ناامید و هراسناک می­شوند (ینلی و توماکا، ۲۰۰۲).

۲-۱-۱-۱-۲- برون­گرایی

برون­گرایان تمایل به فعالیت­های جسمی و کلامی دارند و جامعه­گرا هستند اما توانایی اجتماعی فقط یکی از صفاتی است که حیطه برون­گرایی دارای آن است، علاوه بر آن دوست داشتن مردم، ترجیح گروه ­های بزرگ و گردهمایی­ها، باجرات بودن، فعّال بودن و پرحرف بودن نیز از صفات برون­گراهاست. آن ها سرخوش، خوش­بین و با انرژی هستند (مک کری و کوستا، ۱۹۸۳). برون­گرایان وقت بیشتری را صرف فعالیت­های اجتماعی و جسمی ‌می‌کنند. برون­گرایان دارای مهارت­ های اجتماعی قوی­تری هستند و این امر آن ها را قادر به برقراری ارتباطات اجتماعی مؤثر می­سازد (حقیقی، خوش­کنش، شکرکن، شهنی ییلاق و نیسی، ۱۳۸۵). کاستا و مک کری (۱۹۸۰) دریافتند که برون­گرایی با هیجان­های مثبت و شادکامی همبستگی نسبتا نیرومندی دارد. به نظر این پژوهشگران برون­گرایی می ­تواند احساس شادکامی را تا هفده سال بعد پیش ­بینی کند (حقیقی و همکاران، ۱۳۸۵).

هرینگر^[۷۰](۲۰۰۲) بخشی از مقیاس پنج عامل بزرگ که برون­گرایی را به همراه شش جنبه آن می­سنجد مورد استفاده قرار داد. او دریافت جنبه­ای که قوی­ترین همبستگی را با رضایت از زندگی داشت، برای مردان جرات­ورزی و برای زنان گرمی و جمع­گرایی بود. اصولا برون­گرایی دارای محتوا و ماهیتی ‌به این شرح است:

با تحرک و ارتباط پیوند نزدیک دارد و از این رو می ­تواند منجر به پذیرش، گروه­گرایی و مخاطب­گرایی شود. با عواطف مثبت و مهارت داشتن در تولید موفقیت­های کامیاب کننده رابطه نزدیک دارد. همچنین با داشتن ابتکار و جرات­ورزی برای ورود به جمع و مردم­آمیزی مرتبط و همبسته است (حقیقی و دیگران، ۱۳۸۵). بین برون­گرایی و سلامت روانی رابطه معنادار وجود دارد (ینلی و توماکا، ۲۰۰۳). هایس و جوزف^[۷۱] (۲۰۰۳) کاستا و مک کری (۱۹۹۱) نشان دادند که برون­گرایی با تجربه­ عاطفه­ی مثبت و روان­نژندی با تجربه­ عاطفه­ی منفی رابطه دارند (به نقل از گوتیرز، جیمینز، هرناندز و پنت^[۷۲]، ۲۰۰۵). مطالعات اولیه توسط کاستا و مک کری (۱۹۸۰) نشان داد که شادی با برون­گرایی بالا و روان­نژندی پایین مرتبط است (به نقل از هایس و جوزف، ۲۰۰۳). آیزنک (۱۹۸۵) نیز با توجه به پژوهش­های خود ‌به این نتیجه رسید که افراد برون­گرا دارای جامعه­پذیری و تکانشوری زیادی هستند (به نقل از والرت و تورگرسن، ۲۰۰۰).

ویژگی افراد برون­گرا عبارت است از:

الف- گرمی^[۷۳]: گرمی به صمیمیت بین افراد مربوط است. افراد گرم، بامحبت و رفیق هستند. آن ها اصالتا مردم را دوست دارند و به راحتی دلبستگی نزدیکی با دیگران ایجاد ‌می‌کنند (مک کری، کوستا، دل پیلر، رولاند و پارکر^[۷۴]، ۱۹۹۸ ).

ب- گروه­گرایی^[۷۵]: افراد گروه­گرا از جمع شدن با دیگران لذت می­برند و هر چه جمع بیشتر باشد آن ها شادترند (مک کری و کوستا، ۱۹۸۳).

ج- قاطع بودن^[۷۶]: نمرات بالا در این مقیاس نشانه جرات و قدرت افراد است. این افراد همچنین از لحاظ اجتماعی پیشرفت­کننده­اند، بدون تردید حرف می­زنند و اغلب رهبر گروه می­شوند (ینلی و توماکا، ۲۰۰۲).

د- فعالیت^[۷۷]: فعالیت به طرف قدرت و انرژی بالا در یک امر دلالت دارد. فرد دارای این ویژگی پرتحرک است و توان بیشتری در تداوم کار نشان می­دهد (لانس بری، سودارگاس، گیبسون و لئونگ^[۷۸]، ۲۰۰۵).

ه- هیجان­خواهی^[۷۹]: هیجان­خواهی به طلب محرک و جستجوی هیجان مربوط است. افراد هیجان­خواه رنگ­های روشن را دوست دارند و خواهان محیط­های شلوغ هستند (کاستا و مک کری، ۱۹۹۶).

و- هیجان­های مثبت^[۸۰]:در این مقیاس افراد خواهان هیجان­های مثبت چون لذت، شادی و عشق هستند. افراد با نمرات بالا در این مقیاس به راحتی می­خندند و اغلب خنده­رو، بشّاش و خوش­بین هستند (کاستا و مک کری، ۱۹۸۵).

۲-۱-۱-۱-۳- توافق­پذیری

همانند برون­گرایی، توافق­پذیری بعدی از تقابلات بین شخصی است. افراد دارای این ویژگی به همکاری، اعتماد کردن و حمایت­های بین شخصی تمایل دارند (لیبرت و لیبرت^[۸۱]، ۱۹۹۸). عامل توافق­پذیری با از خودگذشتگی مشخص می­ شود. افراد توافق پذیر متواضع، گرم و همدل هستند. آنان مهربان، مودب و نیک اندیش بوده و در مواجهه با رویدادهای زندگی سازش­پذیر و منعطف هستند. فرد توافق­پذیر نوع­دوست است، وی همدرد دیگران است و تمایل کمک به آنان را دارد و این را نیز باور دارد که دیگران نیز همیار هستند (خرمایی، ۱۳۸۵). وایت، هندریک و هندریک^[۸۲] (۲۰۰۴) ‌به این نتیجه رسیدند که توافق­پذیری با رضایت از رابطه و سبک دوست داشتن رابطه مثبت دارد (به نقل از عطاری، امان­الهی فرد و مهرابی­زاده هنرمند، ۱۳۸۵). یک فرد توافق­پذیر اساسا نوع­دوست است (گروسی فرشی، ۱۳۸۰) افراد با توافق­پذیری بالا از سلامت روانی خوبی برخوردارند (هایس و جوزف، ۲۰۰۳).

ویژگی افراد توافق­پذیر عبارت است از:

الف– اعتماد^[۸۳]: اولین صفت توافق­پذیر بودن اعتماد است. افرادی که نمره بالایی در این مقیاس می­ گیرند گرایش ‌به این باور دارند که دیگران درست­کار و خوش­نیت هستند (لانس بری و همکاران ، ۲۰۰۵).

ب- رک­گویی^[۸۴]: افرادی که نمره بالایی در این مقیاس می­ گیرند، رک، بی­ریا و صاف و ساده هستند. افراد رک­گو حقایق را به سادگی بیان ‌می‌کنند و احساسات واقعی خود را نشان می­ دهند (کاستا و مک کری، ۱۹۸۵، به نقل از هرن و میشل^[۸۵]، ۲۰۰۳).

ج– نوع­دوستی^[۸۶]: تأکید بر توجه فرد به دیگران، از خودگذشتگی و ایثارگری دارد. افراد دارای این ویژگی در هر حال آماده کمک به دیگران هستند (ینلی و توماکا، ۲۰۰۲، به نقل از پوریاسین، ۱۳۸۷).

د- همراهی^[۸۷]: این صفت مربوط به ویژگی­های رفتاری در برخوردهای بین فردی است. افرادی که نمره بالایی در این مقیاس می­ گیرند تمایل دارند به دیگران احترام بگذارند، پرخاشگری خود را پنهان کنند، ببخشند و فراموش کنند، مردم را قبول ‌می‌کنند و فروتن و ملایم هستند (لانس بری و همکاران ، ۲۰۰۵).