ساختارهایی مثل ثبات، سرمایه ­گذاری بر نام تجاری و شفافیت، مقدم بر اعتبار برند می­باشند. ثبات، بیانگر درجه و میزان تناسب و توازن در میان عملکردهای بازاریابی و پایداری استراتژی­ های آمیخته بازاریابی در طول زمان ‌می‌باشد. اردم و اسویت در سال ۱۹۸۸ اعلام ‌می‌کنند که ثبات در کیفیت محصول سبب می­ شود تا سطح تغییر­پذیری ذاتی محصول کاهش یابد. سرمایه ­گذاری بر روی نام تجاری یعنی هزینه یک شرکت بر روی یک نام تجاری برای نشان دادن تعهد طولانی مدت نام تجاری و اطمینان دادن به مشتریان از اینکه وعده­های نام تجاری انجام خواهد شد. علاوه بر این شفافیت بیانگر نبود ابهام در یک نام تجاری ‌می‌باشد (اردم و اسویت و همکاران، ۲۰۰۲). در این صورت اعتبار برند می ­تواند از طریق ثبات بیشتر، شفافیت بالاتر و سرمایه ­گذاری بیشتر در طول زمان از طریق تمام اقدامات و جوانب ارتباطات بازاریابی مثل تبلیغ تصویر برند، حمایت یا جایگاه محصول ایجاد شده و شکل گیرد. طبق نظریه سوایت وسویینی^[۴۴] اعتبار برند بیانگر خلاصه­ای از ارتباط موجود بین نام تجاری و مصرف کننده، همچنین مصرف ­کننده و نام تجاری در درازمدت ‌می‌باشد زیرا مصرف­ کنندگان با نام تجاری در ارتباط بوده و نام تجاری هم با مصرف­ کنندگان ارتباط برقرار می­ کند.

تحقیقات قبلی نشان داده ­اند که اعتبار برند، به صورت مثبت از طریق کیفیت درک شده، خطر درک شده، صرفه جویی هزینه اطلاعات بر تمایل به خرید آن تأثیر می­ گذارد. به­ ویژه اینکه کیفیت درک شده به« قضاوت مصرف ­کننده ‌در مورد برتری و عالی بودن» یک محصول یا خدمات اشاره دارد. شیفمن و کانوک^[۴۵](۲۰۰۳) خطر درک شده را « عدم اطمینان مصرف ­کننده هنگامی که نمی­تواند عواقب تصمیم ­گیری ‌در مورد خریدشان را پیش‌بینی کنند» تعریف می­نمایند. اردم و اسویت (۱۹۹۸) می­‌گویند که اعتبار برند باعث افزایش کیفیت درک شده، کاهش خطر درک شده و هزینه اطلاع رسانی شده و ‌بنابرین‏ انتظارات مشتریان را افزایش می­دهد. هم چنین گفته می­ شود که میزان خطر درک شده ارتباط مستقیم و مثبت با هزینه­ های اطلاعات دارد. از طرفی تعدادی از محققان بیان داشته اند که نام‌های تجاری، پرکاربردترین علامت ها به هنگام بررسی کیفیت ناملموس می‌باشند (اردم و همکاران­، ۲۰۰۶). به طورکلی، مصرف­ کنندگان می‌خواهند کالاهای مارک‌دار دارای کیفیت بالاتر و بهتری نسبت به کالاهای بدون مارک باشند و اگر مصرف­ کنندگان ‌به این مطلب ایمان داشته باشند، در آن صورت همان کیفیت منتظره را دریافت خواهند کرد. ‌بنابرین‏، اسامی تجاری جزء نشان‌های مؤثر در ارائه کیفیت ناملموس می‌باشند. در حقیقت نام و نشان تجاری نوعی علامت مؤثر در بازار است که هر شرکت از آن برای ارائه انواع اطلاعات استفاده می‌کند (سویینی وسیت^[۴۶]، ۲۰۰۸). علامت­دهی­درنام‌و‌نشان تجاری شامل استراتژی‌های مختلط بازاریابی گذشته و حال آن شرکت و عملکرد شرکت در رابطه با آن نام‌و‌نشان تجاری می‌باشد. به عبارت دیگر، یک نام تجاری، یک علامت است زیرا بیانگر استراتژی‌های بازاریابی یک شرکت در گذشته و حال می‌باشد. بر اساس این تئوری اعتبار، عامل مهمی در نشان‌گذاری تجاری است زیرا از طریق آن اطلاعات مؤثری ایجاد می‌شود.

۲-۲-۵) مفهوم تصویر برند

از زمانی که این موضوع برای اولین بار صریحا در میان نظم و انظباط بازاریابی توسط گاردنرو^[۴۷] (۱۹۹۵) معرفی شد، ارتباطات تصویر برند با یک بخش هدف به عنوان فعالیت مهم بازاریابی مورد توجه قرار گرفت. مخصوصا، این مهم در تحقیقات بر روی رفتار مصرف ­کننده از ۱۹۸۰ در پیش روی قرار گرفت. این روند از آن وقت تاکنون از بین نرفته است. با این وجود، تصویر برند معنای متفاوت از روزی که در قاعده بازاریابی معرفی شد، یافت. مطابق قرارداد، تصویر برند به صورت متفاوت طبق کانون تحقیقاتی متفاوت به علت عدم پایگاه تجاری یا اساسی تعریف شد (بیان، ۲۰۱۱). محققان گرایش به استفاده از تصویر برند و دیگر ساخت­های قابل معاوضه مرتبط با برند مانند هویت برند دارند. آکر (۱۹۹۶) درباره «فریب تصویر برند» در مقالات مرتبط با مدیریت برند و هویت برند هشدار داده و نشان داده بود که تصویر برند و هویت برند مفاهیمی متفاوت هستند اگرچه هردوی آن ها از فرضیه شبکه ارتباطی شرکت­پذیر می­باشند. «هویت برند مجموعه ­ای منحصر به فرد از ارتباطات برند است که متخصصان فن برند آرزو به ساخت یا نگهداری آن دارند»، این مهم نشان می­دهد که برند داوطلب چه بوده و به قولی به مشتریان از جانب اعضای سازمان دلالت دارد در حالی که تصویر برند به صورت «چگونه یک برند توسط مشتریان درک می­ شود» ‌می‌باشد که خواستار مجموعه ای از ارتباطات برند در خاطرات مصرف ­کننده است. یک برند قوی می ­تواند به طبقات محصول جدید تعمیم داده شده و موجب صرفه­جویی در هزینه­ های ایجاد یک برند جدیدبرای محصول گردد. ادارکات مصرف ­کننده از یک برند، موجب برانگیختگی تصمیم خرید، در خریداران شده و روی سهم بازار سازمان تاثیر می­ گذارد. ‌بنابرین‏ تصویر برند یک ابزار بازاریابی استراتژیک، یک دارایی قدرتمند ‌می‌باشد که موجب ایجاد سود بیشتر برای سازمان می­گردد (شین کیم­^[۴۸]،۲۰۰۰).

تصویر برند مهم است چرا که در تصمیم مصرف ­کننده که برند همانی است که او می­خواهد دخیل بوده و رفتار خرید بعدی مصرف ­کننده پس از آن در برابری برند مورد نفوذ خود قرار می­دهد. بیل (۱۹۹۳) تصویر برند را به عنوان یک خوشه از خواص یا تداعی معانی می­داند که، مصرف­ کنندگان آن را به یک نام مرتبط می­نمایند. یک تصویر برند با ارتباط خوب به برقراری جایگاه برند کمک کرده و برند را جدای از رقابت قرار داده و به کارایی بازار برند کمک نموده و ‌بنابرین‏ نقشی جدای ناپذیر در ساخت برابری بلند مدت برند ایفا می­ کند. خصوصیات، مزایا ‌و عواقب استفاده از یک برند و خصوصیات برند سه جز کلیدی از تصویر برند هستند (پلامر،۲۰۰۰). شخصیت و تصویر ذهنی دو مفهوم متفاوت می­باشند، به طوری که پلامر^[۴۹] شخصیت برند را ماحصل ارتباطات شرکت بامشتری دانسته ولی تصویر ذهنی را به عنوان ادراکات مصرف کنندگان از شخصیت برند معرفی نمود است (موتمنی و ‌همکاران،۱۳۸۹).

۲- رفتار شهروندی سازمانی اثر معناداری بر توانایی کارکنان در مرکز بهداشت استان قم دارد.

۳- رفتار شهروندی سازمانی اثر معناداری بر ارزیابی کارکنان در مرکز بهداشت استان قم دارد.

۴– رفتار شهروندی سازمانی اثر معناداری بر محیط کارکنان در مرکز بهداشت استان قم دارد.

۵- رفتار شهروندی سازمانی اثر معناداری بر اعتبار کارکنان در مرکز بهداشت استان قم دارد.

۶- رفتار شهروندی سازمانی اثر معناداری بر وضوح کارکنان در مرکز بهداشت استان قم دارد.

۷- رفتار شهروندی سازمانی اثر معناداری بر کمک کارکنان در مرکز بهداشت استان قم دارد.

۱-۶: قلمروهای تحقیق

۱-۶-۱: قلمرو موضوعی تحقیق: قلمرو موضوعی تحقیق شامل اثر رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد کارکنان می‌باشد.

۱-۶-۲: قلمرو مکانی تحقیق: قلمرو مکانی تحقیق شامل شبکه بهداشت و درمان استان قم می‌باشد.

۱-۶-۳: قلمرو زمانی: محدوده زمانی این تحقیق در سال ۱۳۹۳ انجام گرفته است و در آذز ماه ۱۳۹۳ اطلاعات از جامعه آماری اخذ شده است.

۱-۷: مدل مفهومی تحقیق

متغیر مستقل و مؤلفه‌ های آن متغیر وابسته و مؤلفه‌ های آن

رفتار شهروندی سازمانی

توانایی

عملکرد کارکنان

وضوح

کمک

انگیزه

ارزیابی

اعتبار

محیط

در این پژوهش متغیر مستقل رفتار شهروند سازمانی است که بر اساس مدل اورگان و همکاران (۱۹۸۳ ) تدوین شده است و شامل مؤلفه‌ های:

1. 1. نوع دوستی

1. 1. وظیفه شناسی

1. 1. جوانمردی

1. 1. احترام

1. فضیلت شهروندی(آداب اجتماعی)

‌می‌باشد و متغیر وابسته عملکرد سازمانی است که ‌بر اساس مدل اچیو به وسیله هرسی و گلداسمیت (۱۹۸۰)، به منظور کمک به مدیران در تعین علت وجود مشکلات عملکرد و به وجود آوردن استراتژی‌های تغییر به منظور حل این مشکلات طرح‌ریزی گردید. هرسی و گلداسمیت هفت متغیر مربوط به مدیریت عملکرد اثر بخش را از میان بقیه برگزیده‌اند و با ترکیب حروف اول هریک از متغیر‌های عملکردی واژه هفت حرفی ACHIEVE را جهت بخاطر سپردن مطرح نمودند. مدل عملکردی ACHIEVE شامل:

۱- توانایی معادل A : Ability

۲- وضوح معادل C : Clarity

۳- کمک معادل H : Help

۴- انگیزه معادل I : Incentive

۵- ارزیابی معادل E:Evalvation

۶- اعتبار معادل V:Validity

۷- محیط معادل E : Environment

‌بنابرین‏ در این پژوهش اثر رفتار شهروند سازمانی با مؤلفه‌ های عملکرد سازمانی در کارکنان شبکه بهداشت و درمان استان قم بررسی می­ شود.

۱-۸: تعاریف

۱-۸-۱ :تعاریف مفهومی

1. 1. عملکرد سازمانی: عملکرد سازمانی پدیده ای پیچیده است که شاید ساده ترین تعبیر برای آن را بتوان مجموعه فعالیت های معطوف به دستیابی بر اهداف سازمانی دانست. از اینرو عملکرد سازمانی ‌به این موضوع مربوط می شود که یک سازمان چه مقدار به اهداف خود رسیده است(سنفورد^[۶]،۲۰۰۹، ص۳۲).

1. 1. توانایی: در این مدل اصطلاح توانایی به دانش و مهارت‌های پیروان گفته می‌شود (البته توانایی در به‌ انجام رساندن توفیق‌آمیز یک تکلیف لازم است به یاد داشته باشیم که شایستگی افراد عمومیت ندارد. از اجزای کلیدی این‌ها هستند: دانش مربوط به تکلیف (کارآموزی رسمی و غیررسمی که کامل کردن تکلیف خاصی را تسهیل می‌بخشد): تجربه مربوط به تکلیف (تجربه کار قبلی که به تکمیل توفیق‌آمیز تکلیف کمک می‌کند): و قابلیت‌های مربوط به تکلیف (توانایی بالقوه و یا صفات ممیزه‌ای که اتمام توفیق‌آمیز کار را تقویت می‌کند(هرسی و بلانچارد، ترجمه: کبیری، ۱۳۷۳، ص ۵۰۹).

1. 1. وضوح: وضوح به درک و پذیرش نحوه کار، عمل و چگونگی انجام آن، گفته می‌شود برای آنکه پیروان درکی کامل از شکلی داشته باشند باید مقاصد و اهداف عمده، نحوه رسیدن ‌به این مقاصد و اهداف، و اولویت‌های اهداف و مقاصد (چه هدفهایی در چه زمانی بیشترین اهمیت را دارند) برایشان کاملاً صریح و واضح باشند(هرسی و بلانچارد، ترجمه: کبیری، ۱۳۷۳، ص ۵۱۰).

1. 1. کمک: اصطلاح کمک به کمک سازمانی یا حمایتی گفته می‌شود که پیرو برای تکمیل کردن اثربخشی کار به آن نیاز دارد. برخی از عوامل حمایت سازمانی شامل این موارد است: بودجه، وسایل تسهیلاتی که برای کامل کردن تکلیف لازم است، حمایت لازم از جانب دوایر دیگر در دسترس بودن فرآورده و کیفیت آن و ذخیره کافی از منابع انسانی(هرسی و بلانچارد، ترجمه: کبیری، ۱۳۷۳، ص ۵۱۰).

1. 1. انگیزه: اصطلاح انگیزه به انگیزه مربوط به تکلیف پیروان یا انگیزش برای کامل کردن تکلیف خاص مورد تحلیل به گونه‌ای توفیق‌آمیز اطلاق می‌شود. در ارزیابی انگیزه باید فراموش نکنیم که بسیاری از مردم برای تکمیل تمام تکالیف به‌‌اندازه هم برانگیخته نمی‌شوند(هرسی و بلانچارد، ترجمه: کبیری، ۱۳۷۳، ص ۵۱۱).

1. 1. ارزیابی: ارزیابی به بازخورد روزانه عملکرد و مرورهای گاه‌به‌گاه گفته می‌شود. روند بازخورد مناسب به پیروان اجازه می‌دهد پیوسته از چندوچون انجام کار مطلع باشند اگر اشخاص از مشکلات عملکرد خویش آگاه نباشند انتظار بهبود عملکرد انتظاری غیر واقع‌گرایانه است. مردم پیش از آن‌که مورد ارزیابی دوره‌ای رسمی قرار گیرند، باید از ارزیابی‌های مرتب غیررسمی درباره خویش مطلع باشند. دلیل بسیاری از مشکلات عملکرد نبودن آموزش لازم و بازخورد عملکرد است. (همان مآخذ، ص ۵۱۸).

1. 1. اعتبار: اصطلاح اعتبار به مناسب‌بودن و حقوقی‌بودن تصمیم‌های مدیر ‌در مورد منابع انسانی اطلاق می‌شود. مدیران باید اطمینان کسب کنند که تصمیم‌ها ‌در مورد مردم از جهت حقوقی، تصمیم‌های دادگاه‌ها و خط مشی‌های شرکت‌ها مناسب می‌باشند. مدیر باید محققاً بداند که امور مربوط به پرسنل برای همه گروه‌ها و افراد یکی است و سازمان به ارزیابی‌های عملکرد قانونی و معتبر، فنون برگزیده خط مشی‌های مربوط به کارآموزی و ارتقاء و اموری از این قبیل نیاز دارد(هرسی‌و‌بلانچارد، ترجمه: کبیری،۱۳۷۳، ص ۵۱۲).

1. 1. محیط: اصطلاح محیط به عوامل خارجی گفته می‌شود که می‌توانند حتی با وجود داشتن تمامی توانایی، وضوح، حمایت و انگیزه لازم برای شغل، باز هم بر عملکرد تأثیر گذارند. عناصر کلیدی عوامل محیطی عبارتند از: رقابت، تغییر شرایط بازار، آیین‌نامه‌های دولتی. تدارکات و اموری از این قبیل اگر شکل محیطی از قدرت اختیار پیروان خارج باشد دیگر نباید ‌در مورد عملکرد آنان پاداش داد و یا تنبیه‌شان کرد. خلاصه آن‌که باید از پیروان انتظار داشت که در سطحی هماهنگ با محدودیت‌های محیطی خود عمل کنند(همان مآخذ، ص ۵۱۳).

1. رفتار شهروندی سازمانی: پودساکف معتقد است، رفتار شهروندی سازمانی رفتاری اختیاری است که جز شرح وظایف شغلی و یا رفتار­های نقشی نمی ­باشد و در تعهد استخدامی کارکنان قرار نگرفته است و کاملاً انتخابی ‌می‌باشد و کوتاه در آن هیچ­گونه تنبیه را به دنبال ندارد(پودساکف و همکاران،۲۰۰۰؛ به نقل از شائمی و محمودی، ۱۳۸۸، ص۸۷).

۱-۸-۲:تعاریف عملیاتی

آماره مناسب برای آزمون، در خصوص صفر بودن ضریب همبستگی جامعه (آذر و مومنی،۱۳۸۰) و یا به عبارت روشن تر معنی دار بودن ضریب همبستگی به دست آمده از فرمول زیر محاسبه می شود که دارای توزیع tاستیودنت با n-2 درجه آزادی است.

(۳-۳)

– فرضیه‌ها

می‌خواهیم آزمون کنیم که آیا دو متغیر تصادفی x و y همبسته اند یا نه. به عبارت دیگر، آیا ضریب همبستگی جامعه برابر صفر است یا نه. ‌بنابرین‏ فرضیه‌ها ‌به این صورت خواهند بود.

(نقض ادعا) بین دو متغیر X و Y رابطه معنی داری وجود ندارد.

(ادعا) بین دو متغیر X و Y رابطه معنی داری وجود دارد.

– مراحل تصمیم گیری

در این مرحله مقدار واقعی آماره آزمون که از طریق فرمول فوق محاسبه گردیده است با مقدار جدول مقایسه می­گردد و چنانچه مقدار واقعی آماره آزمون در ناحیه H₀ قرار گرفت فرض صفر در سطح اطمینان مورد نظر تامین می شود در غیر اینصورت H₀ رد می‌گردد و H₁ تأیید می شود و بیانگر وجود رابطه معنی دار بین x وy خواهد بود (آذر ، مومنی،۱۳۸۰).

۳-۸-۲- آزمون مقایسه میانگین های دو جامعه آماری

بخش اعظم فرضیه های پژوهشی در مدیریت و علوم رفتاری به منظور مقایسه دو جامعه آماری انجام می­ گیرند. این نوع فرضیه‌ها را فرضیه های تطبیقی گویند. برای آزمون این نوع فرضیه‌ها (چنانچه میانگین پذیر باشند) و تعیین صحت و سقم آن ها می توان از مراحل آزمون فرض آماری برای میانگین دو جامعه استفاده کرد. مراحل آزمون به ترتیب شرح داده می شود.

– فرض ها

با توجه به فرضیه پژوهشی و نقیض آن، فرضیه آماری یکی از این تعاریف را خواهد داشت:

۱)

۲)

۳)

– آماره آزمون

از آماره نا اریب برخوردار است. توزیع به شرایط تخمین تفاضل میانگین دو جامعه بستگی دارد که ‌به این صورت تفکیک پذیر است:

۱٫ وقتی نمونه ها از دو جامعه نرمال با انحراف معیار معلوم انتخاب شوند، توزیع نرمال بوده و آماره آزمون عبارت است از:

(۳-۴)

۲٫ وقتی نمونه ها از دو جامعه نرمال با انحراف معیار نامعلوم انتخاب شوند، توزیع نمونه گیری آماره به به شرح زیر بستگی خواهد داشت.

الف) اگر درجه آزادی کوچکتر از ۳۰ باشد، توزیع نمونه گیری آماره t استیودنت است. آماره آزمون در صورت تساوی واریانس ها عبارت است از:

(۴-۵)

ب) اگر درجه آزادی بزرگتر از ۳۰ باشد، آماره آزمون چنین تعریف می شود:

(۴-۶)

۳-۸-۳- تحلیل واریانس (ANOVA)

تحلیل واریانس روشی است که می توان میزان انحرافات کل در مجموعه داده ها را به مؤلفه‌ هایی افراز کرد. در آزمون تحلیل واریانس منبع تغییرات (واریانس ها) به دو دسته بین گروهی و درون گروهی تقسیم می شود.

بخشی از واریانس ها ناشی از تفاوت بین جوامع یا گروه بندی محقق است (بین گروهی) و بخشی از تفاوت بین عوامل دیگر (خطا) برمی گردد (درون گروهی). در این آزمون به بررسی این موضوع پرداخته می شود که پراکندگی ها تا چه میزان ناشی از تغییرات بین گروهی و چه میزان ناشی از تغییرات درون گروهی است.

فصل ۴

تجزیه و

تحلیل داده ها

۴-۱ مقدمه

در فصل سوم ‌در مورد نحوه جمع‌ آوری اطلاعات توضیح داده شد. در این فصل به بیان اطلاعات جمع‌ آوری شده و تجزیه و تحلیل آن ها می­پردازیم. این امر برای انجام هر تحقیق یک مرحله اصلی می‌باشد زیرا موضوع هر پژوهش، پاسخ به سوال یا تأیید و رد حدس و گمان های محقق می‌باشد. برای پاسخ به سوالات و یا تأیید و رد فرضیات، جمع‌ آوری اطلاعات از گام های اساسی و مهم است. بدون وجود اطلاعات مرتبط با موضوع پژوهش، پاسخ به سوالات تحقیق میسر نمی شود.

مرحله تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌ آوری شده نیز از مراحل مهم است که پس از جمع‌ آوری اطلاعات صورت می‌گیرد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در حقیقت کالبد شکافی اطلاعات است. این کالبد شکافی رویکردهای مختلفی را از بین اطلاعات تبیین می کند که محقق با توجه به موضوع پژوهش، جنبه هایی از اطلاعات مرتبط با موضوع را به منظور تأیید یا رد فرضیات مورد استفاده قرار می‌دهد. همان‌ طور که در فصل قبل بیان شد روش جمع‌ آوری اطلاعات در این پژوهش مبتنی بر پرسشنامه است. در این فصل ابتدا ‌در مورد اطلاعات دموگرافیک استخراج شده از پرسشنامه‌ها بحث شده و سپس به آزمون فرضیات و تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است.

۴-۲ آمار توصیفی پاسخگویان:

در این بخش از تجزیه و تحلیل آماری به بررسی چگونگی توزیع نمونه های آماری از حیث متغیرهایی چون جنسیت، وضعیت اشتغال، وضعیت تاهل، استقلال مالی ،میزان تحصیلات، رشته تحصیلی دانشگاه، درآمد ماهیانه ،معدل و سن پرداخته می‌شود.

جدول ۴-۱٫آمار توصیفی پاسخگویان

متغیر

گروه

فراوانی

درصد

جنسیت

مرد

۱۶۴

۴۲٫۷

زن

۲۲۰

۵۷٫۳

وضعیت تاهل

مجرد

۲۹۱

۷۵٫۸

متاهل

۹۳

۲۴٫۲

وضعیت اشتغال

غیر شاغل

۲۶۴

۶۸٫۸

شاغل

۱۲۰

۳۱٫۳

استقلال مالی

مستقل

۱۱۱

۲۸٫۹

غیر مستقل

۲۷۳

۷۱٫۱

میزان تحصیلات

کاردانی

۱۱۲

۲۹٫۲

کارشناسی

۱۶۴

۴۲٫۷

کارشناسی ارشد

۸۱

۲۱٫۱

دکتری

۲۷

۷٫۰

رشته تحصیلی دانشگاه

اقتصاد،حسابداری و مدیریت

۹۸

۲۵٫۵

علوم انسانی(بجز اقتصاد، …)

۹۲

۲۴٫۰

علوم پایه

۳۸

۹٫۹

فنی مهندسی

۱۱۲

۲۹٫۲

پزشکی

۴۴

۱۱٫۵

درآمد ماهیانه

کمتر از پانصد هزار تومان

۲۳

۶

بین ۵۰۰ هزار تا ۷۵۰ هزار تومان

۷۴

۳/۱۹

بین ۷۵۰ هزار تا یک میلیون

۱۰۰

۲۶

بین یک میلیون تا ۱٫۵ میلیون

۷۳

۱۹

بین ۱٫۵ میلیون تا دو میلیون

۵۶

۶/۱۴

بیش از دو میلیون تومان

۵۸

۱/۱۵

با توجه به جدول فوق از ۳۸۴ نفر افراد نمونه که جواب داده‌اند ۱۶۴ نفر مرد،۲۲۰ نفر زن بوده که نشان می‌دهد حدود ۴۳ درصد مرد و ۵۷ درصد زن بوده و ۷۶ درصد مجرد و ۲۴ درصد متاهل هستند. همچنین حدود ۳۱ درصد افراد شاغل و ۲۹ درصد استقلال مالی دارند. حدود ۴۳ درصد افراد دارای مدرک کارشناسی می‌باشند. از طرفی حدود ۲۹ درصد در رشته‌های فنی مهندسی تحصیل کرده‌اند. حدود ۲۶ درصد افراد از بین ۷۵۰ هزار تا یک میلیون تومان، ۲۵ درصد کمتر از ۷۵۰ هزار تومان ، ۱۹ درصد بین یک میلیون تا ۱٫۵ میلیون تومان و ۳۰ درصد از بیش از ۵/۱ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کنند.

متغیر

میانگین

میانه

انحراف استاندارد

مینیمم

ماکزیمم

تعداد

سن

۳۵/۲۱

۲۰

۵۷/۳

۱۹

۴۵

۳۸۴

معدل کل

۷۲/۱۵

۱۶

۱۱/۲

۱۲

۲۰

۳۷۴

مهمترین هدف در جاسوسی، کسب اطلاعات و اسرار اطلاعاتی سازمان‌ها، به ویژه سازمان‌های دولتی است. اینترنت که بزرگ ترین غول اطلاعاتی قرن بیست و یک به شمار می رود، قابلیت سوء استفاده ازاطلاعات را بالا برده است. اینترنت به واسطه ارتباط دهی زنده و آنلاین و فراگیر می‌تواند فرصتی برای نفوذ جاسوسان در جهت کسب جدیدترین اطلاعات باشد.

اینترنت و مخابرات با وجود نکات مثبت، جنبه‌های منفی زیادی نیز دارد ‌و برخلاف آنچه که گفته می شود: اینترنت عامل تبلور آزادی شخصی ‌و دموکراسی فرد در گروه است، در بسیاری از موارد انسان را به دام سازمان‌های جاسوسی می اندازد، لذا اصطلاح دهکده جهانی این بار ازطریق اینترنت به منصه ظهور رسیده و باعث شده تا از بسیاری از افراد در ملت‌های فقیر و دچار چالش‌های سیاسی، ناخواسته به وطنشان خیانت کنند.

لذا به تبع همین فقدان منبع در خصوص جنبه‌های جرم‌شناسانه فضای سایبر تاکنون جز اندک مقالات متن فارسی‌ای که به بررسی علمی جاسوسی سایبری پرداخته باشد، منتشر نشده است.

این در حالی است که در سال‌های اخیر مقالاتی با رویکرد بزه‌دیده‌شناسی سایبری در سایر کشورها نگاشته شده و حتی رساله‌هایی نیز در دوره های مختلف تحصیلی با محوریت این موضوع دفاع شده است. و این نوشتار به دنبال بررسی مقوله جاسوسی سایبری از حیث جرم شناختی و مبانی حقوق کیفری است که بتوان سیاست‌های تقنینی و اجرائی مناسبی را بر آن اساس نسبت به موضوع مذکور تعریف و تبیین نمود.

۱-۴- سوابق و پیشینه تحقیق

نمونه‌هائی از تحقیقاتی که راجع به جرائم اینترنتی صورت گرفته را به طور خلاصه بیان می‌نمائیم: اولین تحقیقاتی که پیرامون جرائم کامپیوتری صورت گرفت در آمریکا بود که در این تحقیقات به قضیه کلاهبرداری از طریق سوء استفاده از ۵۶ هزار مورد بیمه به ارزش حدوداً ۳۰ میلیون دلار اشاره نمود. مورد دیگر می‌توان به قضیه “هراشتات” در آلمان که مربوط به معاملات ارزی خارجی به مبلغ ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار مارک از حساب ارزی بانک هراشتات خارج گردیده و همین امر باعث ورشکستگی این بانک و وارد شدن خسارت به مشتریان گردید.

پروفسور ارلیش زیبر استاد دانشگاه ورتسبورگ آلمان، در توصیف این فضای مجازی در آتاب “حقوق کیفری اطلاعات” بیان می‌دارند: «مهمترین قدرت تعیین کننده تغییرات حاصله از پیشرفت فن آوری اطلاعات گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی (فراصنعتی) است.

طاهریان (۱۳۹۰) در تحقیقی تحت عنوان مقایسه جرم جاسوسی در محیط حقیقی و مجازی بیان داشت با تصویب قانون جرایم رایانه‌ای (۱۳۸۸)، مفاهیم ‌و جرایم تازه‌ای در حقوق کیفری ایران خلق شد که هریک نیازمند بررسی‌های دقیق وکارشناسانه می‌باشد. در این میان،جرم جاسوسی اگرچه یکی ازجرایم قدیمی ‌و کلاسیک حقوق جزابه شمار می‌رود، ولی ‌در پرتو پیشرفت‌های فناوری، نحوه ارتکاب آن دستخوش تغییراتی می‌شود که در قانون جرایم رایانه‌ای تحت عنوان جاسوسی رایانه‌ای، جرم انگاری شده است. جاسوسی سایبری، واقعیتی سیاسی- اجتماعی و فنی- حقوقی است که شناخت آن و یافتن جایگاهش در نظام حقوقی داخلی و بین‌المللی، وابسته به انجام مطالعات میان رشته‌ای است. علاوه بر جرم انگاری، رویارویی با اعمال جاسوسی سایبری، نیازمند پیشگیری و اتخاذ تدابیر شکلی افتراقی وخاص است.

عمیدی (۱۳۸۷) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان مطالعه تطبیقی جرایم رایانه‌ای از دیدگاه فقه و حقوق کیفری ایران به بررسی غلبه رایانه و به تبع آن اینترنت بر زندگی روزانه انسان‌ها پرداخته است. هدف پژوهش آشنا نمودن جامعه ایرانی با مفاهیم حقوقی و علی‌الخصوص فقهی در خصوص جرایم رایانه‌ای و اینترنتی، خط بطلان کشیدن به نظریه و فرضیات کسانی است که برای این قبیل جرایم جایگاه فقهی و شرعی قائل نیستند. حاصل تلاش این است که اگر برخی از جرایم رایانه‌ای رخ دهد، از نظر فقهی با توجه به مبانی شرعی به نظر می‌رشد که قابل مجازات باشد و جهت اجراء شدن آن لازم است مواد قانونی خاص جرایم رایانه‌ای با الهام از شرع تصویب گردد. روش تحقیق کتابخانه‌ای است.

۱-۵- اهداف تحقیق

۱- بررسی جاسوسی در جرایم سایبری در حقوق ایران

۲- بررسی دشوار بودن کشف بزهکار در جرایم سایبری

۳- بررسی عدم توجه به بزه‌دیده در جرایم سایبری

۱-۶- سوالات تحقیق

سوال اصلی:

۱- آیا برخی مراکز نظامی ایران در برابر جرایم سایبری مورد استفاده در جرم جاسوسی آسیب پذیر هستند؟

سوالات فرعی:

۲- آیا جاسوسی در مقررات جرایم رایانه‌ای مفروض قانون‌گذار است یا خیر؟

۳- نظام حاکم بر کیفر ‌در مورد جاسوسی سایبری چگونه است؟

۱-۷- فرضیات تحقیق

فرضیه اصلی

۱- به نظر می‌رسد برخی مراکز نظامی ایران در برابر فناوری‌های نوین مورد استفاده درجرم جاسوسی آسیب پذیر هستند.

فرضیه‌های فرعی:

۲- به نظر می‌رسد جاسوسی در فضای سایبری در مقررات حقوق کیفری ماهوی هم مفروض قانون‌گذار است و هم دارای ضوابط است.

۳- به نظر می‌رسد نظام حاکم بر کیفر جاسوسی در فضای سایبری از مقررات خاصی تبعیت نموده و در صورت فقدان مقررات خاصی تابع مقررات عام است.

۱-۸- روش تحقیق

در این تحقیق از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است و با بررسی این موضوع در کتاب‌های حقوق جزا و جرمشناسی اساتید مختلف سعی در تبیین این موضوع شده است. در این تحقیق از اینترنت به دلیل کمبود منبع در این زمینه استفاده بیشتری شده است. همچنین گردآوری اطلاعات از طریق فیش‌های مطالعاتی و کسب نظر اساتید دانشگاهی خواهد بود.

۱-۹- ساماندهی تحقیق

ساختار تحقیق حاضر متشکل از چهار فصل می‌باشد در فصل کلیات مورد بحث و بررسی قرار گرفته فصل دوم به مفهوم، تعاریف، ویژگی‌ها و قابلیت جرایم سایبری اشاره شده است در فصل سوم به جاسوسی رایانه‌ای در حقوق ایران که شامل تعاریف و مفهوم شناسی جاسوسی رایانه‌ای و در گفتار دوم به عناصر متشکله جرم جاسوسی در فضای سایبری و در گفتار سوم به بررسی مواد مرتبط با جاسوسی در فضای سایبر و در گفتار چهارم به صلاحیت کیفری در جرایم جاسوسی رایانه‌ای و در فصل چهارم به نتیجه گیری و ارائه پشنهادات پرداخته‌ شده است.

فصل دوم:

مفهوم و تعاریف، ویژگی‌ها و قابلیت‌های جرایم سایبری

ورود به اسرار مردم از جمله اعمالی که مورد مذمت ادیان الهی و اخلاق عمومی جوامع بوده، که متأسفانه با گسترش عرصه فن آوری اطلاعات و ارتباطات^[۱]۱ آفت‌های این پدیده شگرف نیز از پیچیدگی‌های خود برخوردار است. مگر نه آن است که خواجه شیراز فرمود:

آنکسست اهل بشارت که اشارت داند

نکته ها هست بسی محرم اسرار کجاست

حافظ از باد خزان در چمن دهر مرنج

1. 1. -jackson ↑

1. 1. – Lewin ↑

1. 1. -Salger ↑

1. 1. -Maslach ↑

1. 1. – job – related stuations ↑

1. 1. – stressful ↑

1. 1. -Siuol ↑

1. 1. -Spector ↑

1. 1. -Cooper ↑

1. 1. -Addae ↑

1. 1. -Wang ↑

1. 1. -Hemingway ↑

1. 1. -Smith ↑

1. 1. -Tovey ↑

1. 1. -Adams ↑

1. 1. -Herscovitch ↑

1. 1. -Mowday ↑

1. 1. – porter ↑

1. 1. -steers ↑

1. 1. -Meyer ↑

1. 1. -Allen ↑

1. 1. Affective com mitment ↑

1. 1. -Continuance com mitment ↑

1. 1. -Normal commitment ↑

1. 1. -Epstiein ↑

1. 1. -Klifedder ↑

1. 1. -power ↑

1. 1. -Wells ↑

1. 1. -Schneider ↑

1. 1. -Bush ↑

1. 1. -Bellani ↑

1. 1. -Furlani ↑

1. 1. -Del Valle ↑

1. 1. -Bravo ↑

1. 1. – Job ↑

1. 1. – Occupation ↑

1. 1. – Career ↑

1. 1. -Fisher ↑

1. 1. -Brief ↑

1. 1. -Weiss ↑

1. 1. -Fox ↑

1. 1. -Spector ↑

1. 1. -Miles ↑

1. 1. -Cote ↑

1. 1. -Morgan ↑

1. 1. -Brotheridge ↑

1. 1. -Grandey ↑

1. 1. -Schaubroeck ↑

1. 1. -Jones ↑

1. 1. -Zapf ↑

1. 1. -Ashkanasy ↑

1. 1. -Hartel ↑

1. 1. -Oaus ↑

1. 1. -Wright ↑

1. 1. -CropanZano ↑

1. 1. -Corclez ↑

1. 1. -DOugherty ↑

1. 1. -mulki ↑

1. 1. -jaramillo ↑

1. 1. -Locander ↑

1. 1. -Harris ↑

1. 1. -ogbonna ↑

1. 1. -Barro ↑

1. 1. -Greenberg ↑

1. 1. -Robertson ↑

1. 1. -Schneider ↑

1. 1. -Brown ↑

1. 1. -Arnold ↑

1. 1. -Barling ↑

1. 1. -Adelman ↑

1. 1. -Gron roos ↑

1. 1. -Bitner ↑

1. 1. -Booms ↑

1. 1. -Mohr ↑

1. 1. -Howard ↑

1. 1. -Gengler ↑

1. 1. -yoon ↑

1. 1. -Beatty ↑

1. 1. -Snch ↑

1. 1. -Cordes ↑

1. 1. -Lee ↑

1. 1. – Ashforth ↑

1. 1. -Eisenberger ↑

1. 1. -Huntington ↑

1. 1. -Hutchinson ↑

1. 1. -sowa ↑

1. 1. -Robblee ↑

1. 1. -Baruch ↑

1. 1. -Feldman ↑

1. 1. -Bronololo ↑

1. 1. -BenDayan ↑

1. 1. -Schwarz ↑

1. 1. -Halbesleben ↑

1. 1. -Buekley ↑

1. 1. -Hobofoll ↑

1. 1. – clinical approach ↑

1. 1. . Freude Neberger ↑

1. 1. – The Social- Psychological Approach ↑

1. 1. – Cherniss Transactional Approach ↑

1. 1. – Defensive Coping ↑

1. 1. . Guion ↑

1. 1. . Pugh ↑

1. 1. . Payne ↑

1. 1. -selye ↑

1. 1. -Stress ↑

1. 1. -Cartwright ↑

1. 1. -Cooper ↑

1. 1. -Isele ↑

1. 1. -eustress ↑

1. 1. -distress ↑

1. 1. -Fever ↑

1. 1. -Bhgat ↑

1. 1. – Beehr ↑

1. 1. – non-specific ↑

1. 1. – Hommeostasis ↑

1. 1. -AbuAlRub ↑

1. 1. -Due ↑

1. 1. -Conflict ↑

1. 1. -Variaton ↑

1. 1. -Mood ↑

1. 1. -Blood Pressure ↑

1. 1. -Physical Activity ↑

1. 1. -Optimistic Personality ↑

1. 1. -Security ↑

1. 1. -Des ↑

1. 1. -Well-Adjusted ↑

1. 1. -Eriksen ↑

1. 1. -Ursin ↑

1. 1. -Job strain ↑

1. 1. -parker ↑

1. 1. -Kulike ↑

1. 1. -Clark ↑

1. 1. -Coetz ↑

1. 1. -Seago ↑

1. 1. -Muscroft ↑

1. 1. -Fielding ↑

1. 1. -Schfer ↑

1. 1. -Moorudolf ↑

1. 1. -Organization Commitment ↑

1. 1. -Porter ↑

1. 1. -Cole ↑

1. 1. -Haunt and Morgan ↑

1. 1. -Involvment ↑

1. 1. -Haersi & Belanchard ↑

1. 1. -Richers ↑

1. 1. -Becker & Billings ↑

1. 1. -Greenberg & Baron ↑

1. 1. -Oreilly & Chatman ↑

1. 1. -Kelman ↑

1. 1. -Allen & Meyer ↑