ب) ۱۰۰ درصد مبلغ اوراق مشارکت منتشره با تضمین دولت یا اوراق مشارکت منتشره توسط بانک مرکزی

ج) ۸۰ درصد اوراق مشارکت با تضمین سیستم بانکی کشور

چ) حداکثر ۷۰ درصد ارزش بازار املاک و مستغلات

ح) حداکثر ۷۰ درصد ارزش بازار سهام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، اسناد معتبر بانکی نظیر اعتبارات اسنادی معامله شده، ضمانت‌نامه‌‌های بانکی و موارد مشابه

خ) حداکثر ۵۰ درصد ارزش بازار ماشین‌آلات و تجهیزات

تبصره: ارزیابی وثایق مذکور در ردیف‌‌های ۴-۲-۲ و ۶-۲-۲ فوق توسط کارشناس واجد صلاحیت منتخب هیئت مدیره مؤسسه اعتباری اعم از داخل یا خارج آن مؤسسه انجام می‌گردد. ارزیابی مذکور تا مدت سه سال معتبر خواهد بود مشروط ‌به این که در پایان سال یا مقاطعی که تهیه صورت‌‌های مالی مؤسسه اعتباری مورد نظر است بر اساس تغییر شاخص‌‌های مربوط طبق اعلام بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مورد تعدیل قرار گیرد.

۲-۸-۳) ذخیره مطالبات از دولت

جهت تسهیلات تحت تضمین دولت (طبق تعریف ارائه شده در ماده ۴ دستورالعمل طبقه‌بندی دارایی‌‌های مؤسسات اعتباری) ذخیره اختصاصی در نظر گرفته نمی‌شود.

این دستورالعمل در ۳ ماده و ۳ تبصره در ‌یک‌هزار و هفتاد و چهارمین جلسه مورخ ۹/۱۰/۱۳۸۵ شورای پول و اعتبار به تصویب رسید (تهرانفر، حکاک ۱۳۸۵).

۲-۹) معیارهای کارشناسی لازم در جهت اعطای تسهیلات به منظور جلوگیری از معوق شدن مطالبات:

کارشناس اعطای تسهیلات در نظر می‌گیرد که اقتصاد در چه دوره‌ای از رکود یا تورم قرار دارد. اصولاً در دوران رکود فروش تمام تولیدکنندگان کم و در نتیجه درآمد همگی کاهش یافته و ‌بنابرین‏ قدرت بازپرداخت دیون کم می‌شود.


ایجاد مطالبات در بانک امری طبیعی است، چرا که هدف از بانک و بانک‌داری و در نهایت همین ایجاد مطالبات می‌باشد. ولی مدیریت باید در صدد این باشد که این مطالبات معوق نشود (برادری،۱۳۸۶). مطالبات معوق زاییده دو بخش است: بخش اول که ارادی و اختیاری فرم وام گیرنده است و بخش دیگر که تحت تأثیر عوامل خارج از حیطه اختیار وام‌گیرندگان است که می‌توان به شرایط کلان اقتصادی و مالی نظیر تورم، نرخ ارز، نرخ سود و . . . اشاره نمود. ‌بنابرین‏ نحوه مدیریت و مد نظر قرار دادن عواملی که در حیطه درون سازمانی و برون سازمانی بر تسهیلات و مطالبات معوق بانک‌‌ها اثر می‌گذارند، امری ضروری است. (حیدری و همکاران ۱۳۸۹).

۲-۱۰) بانک‌های بورسی

در این قسمت تعدادی از بانک‌های موجود در بورس بر اساس برخی از معیار ها مورد ارزیابی و مقایسه قرار می‌گیرند :

· بانک پاسارگاد با سرمایه ۲۳٫۱۰۰میلیارد ریال با ارزش بازار مبلغ ۴۹٫۶۸۸ میلیارد ریال طبق آخرین قیمت سهام معامله شده بزرگترین بانک به شمار می‌آید.

بانک پارسیان با سرمایه ۱۱٫۰۰۰ میلیارد ریال به لحاظ سرمایه ثبتی در رتبه چهارم و با ارزش بازاری با مبلغ ۳۷٫۹۸۳ میلیارد ریال اولین بانک بورسی به شمار می‌آ ید. قیمت هر سهم این بانک با ۳۴۵۳ ریال در رتبه دوم و^[۱۳]P/E آن برابر با ۷٫۹ و سودآوری هر سهم به مبلغ ۴۳۷ ریال است . در مجموع وضعیت این بانک در جدول فوق از میانگین صنعت بانکداری در بورس بالاتر است.

بانک ملت با سرمایه ۱۶٫۰۰۰ میلیارد ریال به لحاظ سرمایه ثبتی و ارزش بازار با مبلغ ۳۴٫۷۳۶ میلیارد ریال دومین بانک بورسی به شمار می‌آید. قیمت هر سهم این بانک با ۲۱۷۶ ریال در رتبه پنجم و P/E آن برابر با ۷٫۴ در رتبه چهارم و سودآوری هر سهم به مبلغ ۲۹۴ ریال است.

بانک صادرات با سرمایه ۲۰٫۱۶۴ میلیارد ریال اولین بانک بورسی به شمار می‌آید اما به خاطر پایین ترین قیمت هر سهم ۱۳۹۳ ریال به لحاظ ارزش بازار با مبلغ ۲۸٫۰۸۸ میلیارد ریال در رتبه سوم قرار دارد. این بانک با سودآوری هر سهم ۲۳۵ ریال و P/E آن با نسبت ۵٫۹ تنها از بانک کار آفرین بالاتر است.

بانک تجارت با سرمایه ۱۳٫۵۶۹ میلیارد ریال در رتبه سوم و ارزش بازار مبلغ ۲۷٫۱۹۲ میلیارد ریال در رتبه چهارم قرار دارد. اما قیمت هر سهم این بانک با ۲۰۰۴ ریال و سودآوری هر سهم آن به مبلغ ۲۸۸ ریال است. P/E این بانک با نسبت ۷٫۲ در رتبه پنجم قرار دارد.

بانک اقتصاد نوین با سرمایه ۵٫۵۰۰ میلیارد ریال و ارزش بازار ۱۹٫۴۲۶ میلیارد ریال در رتبه پنجم قرار دارد. اما قیمت هر سهم این بانک با ۳۳۲۴ ریال در رتبه سوم و سودآوری هر سهم آن ۵۰۳ ریال است . P/E این بانک با نسبت ۵٫۱ تنها از بانک‌های صادرات و کار آفرین بالاتر است.

بانک کار آفرین با سرمایه ۴٫۵۰۰ میلیارد ریال و ارزش بازار ۱۴٫۷۷۸ میلیارد ریال در رتبه ششم قرار دارد. اما قیمت هر سهم این بانک با ۳۲۸۴ ریال در رتبه چهارم و سود آوری هر سهم ۶۴۵ ریال است. این بانک با نسبت P/E برابر با ۵٫۱ از کمترین نسبت P/E برخوردار است.

بانک سینا با سرمایه ۳٫۰۰۰ میلیارد ریال در رتبه هفتم و ارزش بازار ۹٫۷۱۱ میلیارد ریال در رتبه هفتم قرار دارد. قیمت هر سهم این بانک با ۳۲۳۷ ریال در رتبه پنجم و سودآوری هر سهم آن ۳۵۰ ریال است. این بانک با نسبت P/E برابر با ۹٫۲ بعد از پست بانک از بالاترین نسبت P/E برخور
دار است.

پست بانک با سرمایه ۵۶۱ میلیارد ریال و ارزش بازار ۳٫۹۱۷ میلیارد ریال به عنوان کوچک‌ترین بانک بورسی محسوب می‌شود. در عین حال که سودآوری هر سهم این بانک ۳۳۰ ریال است قیمت هر سهم با ۶۹۸۳ ریال و نسبت P/E برابر با ۲۱٫۲ این بانک در رتبه اول قرار دارد.

۲-۱۰-۱) در ادامه برخی از شاخصی های مالی در بین بانک‌ها به صورت دقیق تر مقایسه شده است:

۲-۱۰-۱-۱) حجم و ترکیب درآمدها :

در این بخش مبالغ پیش‌بینی جمع درآمدها و تفکیک درآمدها برای سال ۱۳۸۹ آورده شده است:

بانک ملت بیشترین درآمد را برای سال ۱۳۸۹پیش بینی نموده از این منظر بانک پارسیان و تجارت در رتبه های بعدی قرار دارند. به لحاظ ارزش ریالی درآمدهای غیر مشاع، بانک ملت و به لحاظ سهم درآمدهای غیر مشاع از کل درآمدها بانک صادرات در رتبه اول بانک‌های مورد ارزیابی قرار دارند، با مقایسه نسبت ارزش بازار به جمع درآمدهای پیش‌بینی سال ۱۳۸۹ می‌توان گفت که بانک ملت در بازار ارزان ترین بانک و پست بانک گران ترین بانک ارزش گذاری شده است.

۲-۱۰-۱-۲)حجم و نحوه جذب سپرده ها:

در این قسمت مبالغ پیش‌بینی حجم سپرده ها و سایر معیارهای مربوط برای سال ۱۳۸۹ آورده شده است :

بانک ملت بیشترین جذب سپرده را برای سال مالی ۱۳۸۹ پیش‌بینی نموده است. از این منظر بانک صادرات و پارسیان در رتبه های بعدی قرار دارند. این بانک اگرچه بالاترین مبلغ سود پرداختی را به سپرده های سرمایه‌گذاری خود داده است اما توجه به نسبت سود پرداختی به سپرده های سرمایه‌گذاری به جمع کل منابع، نشان می‌دهد که بانک ملت به ارزان قیمت ترین منابع و بانک پارسیان به گران قیمت ترین منابع نسبت به سایر بانک‌ها دسترسی دارند.

همانند معیار قبلی با مقایسه نسبت ارزش بازار به جمع کل سپرده های پیش‌بینی شده سال ۱۳۸۹بانکها می‌توان گفت بانک ملت در بازار ارزان ترین و بانک کار آفرین گران ترین بانک ارزش گذاری شده است.

۲-۱۰-۱-۳) نحوه اعطای تسهیلات: