عامل گشودگی به تجربه (O)^[142]

این عامل میزان انعطاف پذیری افراد را در برابر تجارب جدید تعیین می‌کند. آن دسته از افرادی که در این عامل نمرات بالایی می گیرند، عقاید و ارزش های جدید و غیر متعارف را بیشتر می‌پذیرند و همچنین هیجان های مثبت و منفی را بیشتر و عمیق تر تجربه می‌کنند.

صفات عامل گشودگی به تجربه:

1. 1. تخیل: به افکار، تصورات و تخیلاتی گفته می شود که افراد در دنیای درونی خود دارند.

1. 1. زیبا پسندی: به درک عمیق از هنرها و زیبایی ها، شعر و موسیقی گفته می شود.

1. 1. احساسات: به تجارب و ادراک افراد از هیجان های درونی خود اشاره دارد.

1. 1. اعمال: تلاش ها و فعالیت های تازه و متنوع را شامل می شود.

1. 1. عقاید: به کنجکاوی ذهنی و علاقه به عقاید جدید اشاره دارد.

1. 1. ارزش ها: به آمادگی برای امتحان ارزش های مذهبی، سیاسی و اجتماعی اشاره دارد (کاستا و مک‌کری،۱۹۹۲).

عامل موافق بودن (A)^[143]

این عامل میزان اعتماد، همکاری، هم حسی و توافق با دیگران را می سنجد. افرادی که در این عامل نمره بالایی کسب می‌کنند، به دیگران اعتماد داشته و حس همکاری در آن ها زیاد است. ولی افرادی که در این عامل نمره پایینی می گیرند، نسبت به دیگران بدبین و بی اعتماد هستند و با دیگران هیچ گونه توافق و همکاری ندارند.

صفات عامل موافق بودن:

1. 1. اعتماد: ویژگی هایی همچون اطمینان و اعتماد متقابل بین فردی را شامل می شود.

1. 1. رک گویی: ویژگی هایی همچون رک بودن، صداقت و بی ریا بودن را شامل می شود.

1. 1. نوع دوستی: یعنی توجه زیادی به دیگران و میل مساعدت به آن ها دارند.

1. 1. همنوایی: فرد با دیگران همنوایی می‌کند و به دیگران احترام می‌گذارد.

1. 1. تواضع: این افراد معمولا فروتن و بی غرور هستند.

1. دل رحمی: این افراد نسبت به دیگران گرایش داشته و تصمیم آن ها از روی احساسات می‌باشد (کاستا و مک کرا،۱۹۹۲).

عامل با وجدان بودن ©^[144]

این عامل میزان با وجدان بودن و احساس مسؤلیت و همچنین نیاز به پیشرفت را معین می‌سازد. افرادی که در این عامل نمره بالایی به دست می آورند در جنبه‌های دیگر زندگی شان نیز پیشرفت های زیادی دارند و به عنوان اشخاصی با وجدان، با اراده و مصمم شناخته می‌شوند. وظیفه شناسی و با وجدان بودن توصیف کننده قدرت کنترل تکانه ها، به نحوی جامعه پسند و تسهیل کننده رفتار تکلیف محور و هدف محور است. این عامل ویژگی هایی مانند تفکر قبل از عمل، به تأخیر انداختن ارضاء خواسته ها، رعایت قوانین و هنجارها و سازماندهی و اولویت بندی تکالیف را در بر می‌گیرد. کنترل خود همچنین می‌تواند به مفهوم قدرت طرح ریزی خیلی فعال، سازماندهی و انجام وظایف محوله به نحو مطلوب نیز باشد. تفاوت های فردی در این موارد اساس باوجدان بودن است. فرد با وجدان، هدفمند، با اراده و مصمم است.

صفات عامل با وجدان بودن:

صفات مربوط به عامل با وجدان بودن عبارتند از : کفایت، وظیفه شناسی، مسئولیت پذیری، نظم و ترتیب، خویشتن داری، تلاش برای موفقیت، محتاط بودن در تصمیم گیری(کاستا و مک کرا،۱۹۹۲).

۲-۳ پیشینه تحقیقاتی

۲-۳-۱ پیشینه داخلی

رحمانی شمس (۱۳۷۹) به مقایسه ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری در دانشجویان زن و مرد چهار رشته پزشکی، فنی ـ مهندسی، هنر و علوم انسانی پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که بیشتر دانشجویان علوم انسانی دارای سبک انطباق یابنده، دانشجویان رشته پزشکی دارای سبک جذب کننده، دانشجویان رشته فنی-مهندسی دارای سبک واگرا و دانشجویان رشته هنر دارای سبک همگرا هستند. افراد با سبک های واگرا و انطبا ق یابنده تمایل به برونگرایی دارند و دانشجویانی که سبک های همگرا و جذب کننده را به کار می‌برند به درون گرایی گرایش دارند. همچنین دانشجویان مردی که بیشتر سبک‌های انطباق یابنده و همگرا داشتند، روان رنجورخو بودند .

منصوری (۱۳۷۹) در تحقیقی به مقایسه سبک های یادگیری دانش آموزان از لحاظ ویژگی های شخصیتی و پیشرفت تحصیلی پرداخت. نتایج نشان داد که بین سبک های یادگیری دانش آموزان از لحاظ ویژگی های شخصیتی مختلف رابطه وجود دارد. همچنین بین سبک‌های یادگیری (تجربه عینی، مشاهده تأملی، تفکر انتزاعی و آزمایشگری فعال) با پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و بین سبک های مختلف یادگیری دانش آموزان با پیشرفت تحصیلی آن ها تفاوت معنی داری وجود داشت. افراد با سبک یادگیری همگرا نیز از بالاترین سطح پیشرفت تحصیلی برخوردار بودند.

محمدزاده ادملایی(۱۳۸۴) در تحقیقی به مقایسه دانشجویان دارای سبک های یادگیری مختلف از لحاظ ویژگی های شخصیتی، انگیزه پیشرفت و عملکرد تحصیلی پرداخت. نتایج نشان داد که هر یک از سبک های یادگیری دانشجویان با ویژگی شخصیتی خاصی رابطه دارد. همچنین بین سبک های یادگیری و ویژگی های شخصیتی دانشجویان با عملکرد تحصیلی آن ها رابطه معناداری مشاهده شد.

ایزدی و محمد زاده (۱۳۸۶) به بررسی رابطه سبک های یادگیری، ویژگی های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان سال اول متوسطه در شهرستان بابل پرداختند. نمونه آن ها ۲۱۰ نفر بوده و نتایج پژوهش نشان داد که بین سبک های یادگیری و ویژگی های شخصیتی دانش آموزان با عملکرد تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد و هر کدام از سبک های یادگیری با ویژگی شخصیتی خاصی رابطه دارد. همچنین ‌در مورد رابطه سبک‌های یادگیری و ویژگی های شخصیتی با عملکرد تحصیلی، نتایج نشان داد که بهترین متغیرهای پیش بین برای عملکرد تحصیلی دانش آموزان از بین پنج ویژگی شخصیتی و چهار شیوه یادگیری به ترتیب، ویژگی شخصیتی وجدانی بودن و شیوه های یادگیری مفهوم سازی انتزاعی و آزمایش‌گری فعال است.

عبادی (۱۳۸۴) به بررسی رابطه بین ریخت های شخصیتی و سبک های یادگیری در میان ۳۰۰ نفر از دانش آموزان دختر و پسر سال اول متوسطه در شهرستان طارم پرداخت. وی در این تحقیق جهت تعیین ویژگی های شخصیتی دانش آموزان از پرسشنامه جستجوی خود فرمان هالند و جهت تعیین سبک های یادگیری، از سیاهه سبک های یادگیری کلب استفاده نموده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین ریخت‌های شخصیتی هالند با سبک های یادگیری، بین ریخت های شخصیتی و سبک های یادگیری با جنس، و میان مراحل چهارگانه چرخه یادگیری با ریخت های شخصیتی و جنس رابطه معنادار برقرار است.

جعفری (۱۳۸۱) در تحقیق روی رابطه شخصیت و سبک های شناختی دانش آموزان تیزهوش وعادی دختر و پسر، نتایج تحقیق خود را چنین عنوان ‌کرده‌است: برون گرایی و روان رنجورخویی با سبک یادگیری وابسته به زمینه و درون گرایی و پایداری هیجانی با سبک مستقل از زمینه ارتباط معناداری دارند. هوش بالاترین تعیین کننده سبک شناختی می‌باشد و برون گرایی و روان رنجورخویی در رتبه بعدی قرار دارند.

۲-۳-۲ پیشینه خارجی