فرضیه حدس مبتنی بر دانش یا تجربه ‌در مورد حل یک مسئله است و آن را می توان به عنوان یک رابطه فرضی بین دو متغیر دانست که به صورت گزاره های قابل آزمون ارائه می‌شوند (سکران، ۱۹۹۲، ص۷۳). بدین ترتیب در انجام هر پژوهش و پژوهش فرضیات به عنوان راه و طریق ارزیابی مسئله برای پژوهش گر لازم و ضروری هستند. بر این اساس و با توجه به پرسش­های پژوهش و نیز بررسی پیشینه پژوهش در این تحقیق جهت پاسخ گویی به سوال اصلی تحقیق و تعیین و تبیین روابط بین اجزای نقدی و تعهدی سود حسابداری و ارزش بازار سهام، یک فرضیه اصلی و ۶ فرضیه فرعی به شرح زیر مطرح شده است:

۱-۷-۱ فرضیه اصلی

جریان های نقدی عملیاتی، اقلام تعهدی جاری و غیرجاری و ارزش بازار سهام در بازار سرمایه ایران دارای ارزش اطلاعاتی است.

۱-۷-۲ فرضیه های فرعی

ارزش اطلاعاتی جریانات نقدی عملیاتی تاثیر معناداری بر ارزش بازار سهام دارد.

ارزش اطلاعاتی تعهدات جاری تاثیر معناداری بر ارزش بازار سهام دارد.

ارزش اطلاعاتی تعهدات غیر جاری تاثیر معناداری بر ارزش بازار سهام دارد.

جریانات نقدی نسبت به تعهدات جاری، در رابطه با ارزش بازار سهم عادی دارای ارزش اطلاعاتی بیشتری می‌باشد.

جریانات نقدی نسبت به تعهدات غیر جاری، در رابطه با ارزش بازار سهم عادی دارای ارزش اطلاعاتی بیشتری می‌باشد.

تعهدات جاری نسبت به تعهدات غیر جاری، در رابطه با ارزش بازار سهم عادی دارای ارزش اطلاعاتی بیشتری می‌باشد.

۱-۸ روش تحقیق

در این تحقیق با بهره گرفتن از روش رگرسیون خطی ساده و رگرسیون خطی چند گانه و آزمون وی کرامر و با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفته است. متغیرهای مستقل این تحقیق جریان های نقدی عملیاتی و اجزای بخش تعهدی سود، و متغیر وابسته نیز ارزش بازار سهام شرکت است.

ضمنا در این تحقیق برای آزمون مدل از آزمون های آماری زیر استفاده شده است:

ضریب تعیین( : که بیان کننده نسبت تغییرات در متغیر تابع می‌باشد.

آزمون (F): که بیان کننده معنادار بودن مدل به عنوان یک مجموعه می‌باشد.

آزمون (T): که بیان کننده تاثیرات و اهمیت هر یک از متغیرهای مستقل در مدل پیشنهادی می‌باشد که در سطح اطمینان ۹۵ درصد برای هر کدام از آزمون های F و T انجام شده است.

آزمون خود همبستگی بر اساس آماره دوربین – واتسون (ارزیابی استقلال باقی ‌مانده‌ها).

۱-۹ قلمرو تحقیق

۱-۹-۱ قلمرو موضوعی

تحقیق حاضر از نظر موضوعی در چارچوب مباحث حسابداری قرار دارد که در آن به بررسی رابطه ارزش اطلاعاتی جریان های نقدی، اقلام تعهدی جاری و غیرجاری بر ارزش بازار سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار می پردازد.

۱-۹-۲ قلمرو مکانی

این پژوهش برروی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از تاریخ ۲۹/۱۲/۱۳۸۷ تا ۲۹/۱۲/۱۳۹۱ می پردازد که تعدادی از آن ها به صورت نمونه ای مورد بررسی قرار خواهند گرفت. دوره زمانی پژوهش از سال۸۷ تا پایان سال ۹۱ می‌باشد اما به دلیل اینکه به داده های اول دوره در محاسبات (مربوط به اقلام تعهدی جاری) نیازمندیم، جامعه آماری ما شرکت های فعال در بازار اوراق بهادار تهران هستند که از سال ۱۳۸۶ و قبل از آن در فهرست شرکت های پذیرفته شده این بازار قرار گرفته اند. جامعه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در این بازه زمانی برای این پژوهش، ۴۴۱ شرکت می‌باشد. اطلاعات مربوط به جامعه آماری از طریق صورت های مالی اساسی سالانه ارائه شده توسط این شرکت ها و اطلاعیه های منتشر شده توسط سازمان بورس و در صورت لزوم از نرم افزارها جمع‌ آوری خواهد شد.

۱-۹-۳ قلمرو زمانی

محدوده ی زمانی این تحقیق یک دوره ۵ ساله ازابتدای سال ۱۳۸۷ لغایت پایان سال ۱۳۹۱ می‌باشد.

۱- ۱۰ جامعه آماری و نمونه آماری

با توجه به قلمرو مکانی تحقیق، جامعه آماری این پژوهش نیز کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را تشکیل می‌دهند. برای تعیین نمونه مورد مطالعه به روش حذفی و با در نظر گرفتن قلمرو مکانی و زمانی تحقیق شرکت هایی از جامعه آماری پذیرفته خواهند شد که:

1. 1. پایان سال مالی آن ها ۲۹ اسفند ماه باشد؛

1. 1. شرکت ها باید قبل از سال ۸۶ در بورس حضور داشته باشند؛

1. 1. شرکت بین سال های ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۱ تغییر سال مالی نداشته باشد و

1. 1. اطلاعات مورد نیاز در دسترس باشد.

1. شرکت جزء شرکت های سرمایه گذاری و واسطه گری مالی نباشد، زیرا اقلام صورت های مالی این شرکت ها با اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه متغیر های تحقیق، متفاوت است.( با توجه به لزوم تعیین متغیر تغییرات موجودی کالا )

۱-۱۱کاربرد نتایج تحقیق

نتایج این تحقیق استفاده کنندگان از صورت های مالی را در تصمیم گیری کمک می‌کند و می‌تواند راهگشایی برای اتخاذ تصمیمات مفید استفاده کنندگان صورت های مالی بالاخص سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار باشد. دستگاه های قانون گذار مانند سازمان حسابرسی و بورس اوراق بهادار می‌توانند از نتایج این تحقیق در جهت تنظیم سیاست ها و تصمیم گیری ‌در مورد اینکه باید بر روی ارائه چه نوع اطلاعاتی تأکید ورزند تا منافع عموم حفظ شود و تصمیمات بهینه اتخاذ شود، استفاده کنند.

۱-۱۲ تعریف واژه ها و اصطلاحات

۱-۱۲-۱اطلاعات

معنای اطلاعات در هر سازمان، بسیار فراتر از چیزی است که تصور می‌شود. اطلاعات عبارت است از داده پردازش‌شده‌ای که گیرنده پیام آن را تفسیر و درک کند. اطلاعات، داده های پردازش‌شده‌ای هستند که منجر به تغییر رفتار انسان می‌شوند (ثاقب تهرانی و تدین، ۱۳۸۰).

۱-۱۲-۲منبع اطلاعات

منبع اطلاعات عبارت از محلی که اطلاعات از آن محل کسب می‌گردد یکی از منابع کسب اطلاعات گزارش‌های ارائه شده توسط اشخاص حقیقی و حقوقی از جمله صورت‌های مالی منتشره شرکت‌ها است (ثاقب تهرانی و تدین، ۱۳۸۰).

۱-۱۲-۳محتوای اطلاعاتی

اطلاعات به تنهایی ارزشی ندارند. ارزش آن ها ناشی از تغییر در چگونگی تصمیم‌گیری‌هاست. اطلاعات مناسب به اطلاعاتی گفته می‌شود که دقیق و روزآمد باشند، و باعث بهبود تصمیم‌ها شوند. منظور از محتوای اطلاعاتی یک معیار حسابداری، میزان استفاده و فایده آن در فرایند تصمیم گیری فعالان بازار سرمایه می‌باشد (رهنمای رود پشتی و همکاران، ۱۳۸۹).

۱-۱۲-۴کیفیت اطلاعات

کیفیت اطلاعات ارتباط تنگاتنگی با ارزش اطلاعات دارد. ارزش اطلاعات بستگی به جنبه‌های کیفیت اطلاعات دارد و کیفیت یک فراورده اطلاعاتی به رضایتمندی از محتوای اطلاعات و سیستمی که اطلاعات را ارائه می‌کند بستگی دارد (بیورنشتاد و کالست، ۱۳۷۶).

۱-۱۲-۵ارزش اطلاعاتی

هر آنچه از اطلاعات که مفید است، دارای ارزش است (بیورنشتاد و کالست، ۱۳۷۶).

۱-۱۲-۶ وجه نقد

بر طبق استاندارد حسابداری عبارت است از موجودی نقد و سپرده های دیداری نزد بانک‌ها و مؤسسات مالی اعم از ریالی و ارزی به کسر اضافه برداشت هایی که بدون اطلاع قبلی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

۱-۱۲-۷ جریانات نقدی