بر اساس مفاهیم نظری گزارشگری اطلاعات مالی ایران دو ویژگی «مربوط بودن» و«قابل اتکاء بودن» اصلی ترین خصوصیات مرتبط با محتوای اطلاعات حسابداری می باشند:
الف) مربوط بودن[۶۶]
مربوط بودن اینگونه تعریف شود« توان بالقوه ای در اطلاعات که به استفاده کنندگان کمک می کند تا بتوانند پیش بینی هایی درباره رویدادهای گذشته، حال و آینده داشته باشند و یا دیدگاه خود را در مورد انتظارات گذشته تایید یا تصحیح کنند و به این ترتیب باعث ایجاد یک تغییر در تصمیم گیری استفاده کنندگان می شود[۶۷] ». سه ویژگی اولیه اطلاعات مربوط عبارتند از: ارزش پیش بینی، ارزش بازخورد و به هنگام بودن.
ارزش پیش بینی[۶۸]
ارزش پیش بینی اینگونه تعریف می شود« کیفیتی از اطلاعات که به استفاده کنندگان کمک می کند پیش بینی های صحیح درباره رویدادهای گذشته یا حال داشته باشند[۶۹].»
ارزش های منصفانه در برآورد قیمت تحصیل یا در موقع تصفیه داراییهای شرکت به وضوح بهتر از ارزش های تاریخی عمل می کنند. همچنین ارزش منصفانه داراییها ممکن است اطلاعات مربوط تری درمورد پیش بینی موانع تقسیم سود توسط شرکت ها ارائه کند. این خصوصیات بر تمایز بین اجزای سود (که غیرمعمول یا غیرمستمر است) از سودی که انتظار می‌رود در آینده استمرار داشته باشد، تمرکز دارد. ارزش پیش‌بینی، از این لحاظ، به سودمندی اطلاعات برای یک سرمایه‌گذار که می‌خواهد آینده فعالیت شرکت را ارزیابی و پیش‌بینی کند مرتبط است. اطلاعات مربوط و دارای ارزش پیش بینی عموماً دارای ویژگی های زیر است:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این نوع اطلاعات در ارزیابی سطوح استمرار سود یعنی سود بالقوه پایدار شرکت، سودمند است.
اجزای مشخصی از صورتهای مالی (شکل، یادداشتهای افشا و…) و موارد افشای مرتبط (شامل گزارش هیئت‌مدیره، نشریات مالی و…) که دارای ارزش پیش بینی می باشند، در درک سود پایدار شرکت سودمند هستند.
این نوع اطلاعات باید به نحو شایسته ای افشاء کند که تا چه حدی زمانبندی انجام معاملات به‌منظور وقوع (یا عدم وقوع)، در دوره گزارش، مدیریت شده است؟ هدف از مدیریت این زمانبندی چیست؟ چگونه این موضوع ارزش پیش‌بینی نتایج گزارش شده را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
این خصوصیت به این موضوع توجه دارد که چگونه اطلاعات قسمتهای تجاری شرکت به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا درک بهتری از آینده شرکت داشته باشد. در این نوع اطلاعات:
به استفاده‌کننده امکان شناسایی و ارزیابی فرصتها و ریسکهای مختلف قسمتهای کسب و کار شرکت را می‌دهد.
جنبه‌های مشخصی از اطلاعات تفکیکی شرکت به‌عنوان یک کل، به سرمایه گذار این باور را می‌دهد که شرکت اطلاعات کامل و کافی برای درک فرصتها و مخاطرات فعالیتهای مختلف ارائه کرده است.
مباحث مطروحه در گزارش هیئت‌مدیره درخصوص قسمتهای تجاری و سایر گزارشها غیر از صورتهای مالی (شامل مصاحبه با تحلیلگران یا خبرنگاران) تکمیل‌کننده اطلاعات قسمتهای فعالیت، مندرج در صورتهای مالی است. به عبارت دیگر موارد افشای مربوط چگونه یکدیگر را تکمیل می‌کنند.
اطلاعات ارائه شده درباره قسمتها در یادداشتهای توضیحی یک تصویر مالی که منطبق با کسب و کار اساسی درون هر بخش است، ارائه می‌کند.
ارزش بازخور[۷۰]
ارزش بازخور اینگونه تعریف می شود «کیفیتی در اطلاعات که استفاده کننده را قادر می سازد انتظارات قبلی خود را تایید یا تصحیح نماید[۷۱].» تمرکز این خصوصیت بر سودمندی اطلاعات در بازگو نمودن گذشته است. ارزش تاییدکنندگی از این لحاظ به معنی تایید (یا تصدیق) انتظارات قبلی ما می‌باشد. این نوع اطلاعات:
به سرمایه‌گذار امکان می‌دهد که درک کند چگونه اقدامها و تصمیمهای گذشته مدیریت بر نتایج و وضعیت مالی جاری تأثیر گذاشته است.
بیان می کند که چه مواردی به‌طور مشخص به‌عنوان بخشی از گزارشگری مالی (شامل گزارش هیئت‌مدیره، نشریات مالی و یا سایر ارتباطات با ماهیت مالی) باید افشا شود تا ثابت شود که اطلاعات برای ارزیابی اینکه نتایج گزارش شده انتظارات قبلی را تایید می‌کند، کافی است؟ به‌عبارت دیگر، چه مقدار اطلاعات در مورد انتظارات قبلی مدیریت، که تاییدکننده یا ردکننده چنین انتظاراتی است، و دلایل تحقق نیافتن انتظارات باید ارائه گردد؟
نتایج گزارش شده (شامل وضعیت مالی شرکت) این نوع اطلاعات باید بازخوردی برای سرمایه‌گذاران در مورد نحوه تاثیر رویدادهای مختلف بازار و معاملات مهم بر شرکت، فراهم ‌کند.
به هنگام بودن(به موقع بودن)[۷۲]
به هنگام بودن اینگونه تعریف می شود «ایجاد اطلاعات در دسترس تصمیم گیرنده، قبل از اینکه تاثیر خودشان را بر تصمیم گیری از دست بدهند[۷۳].»
این خصوصیت بیان می‌کند که آیا اطلاعات، قبل از آن که نامربوط شود، ارائه می‌گردد؟ اگر اطلاعات زودتر در دسترس قرار می‌گرفت سودمندتر می باشند. اما سوالات اساسی زیر در این زمینه وجود دارند:
به چه طریقی یک شرکت می‌تواند فراتر از تامین الزامات قانونی در مورد به موقع بودن عمل کند؟
شرکت در انتشار به موقع صورتهای مالی در مقایسه با رقبا چه وضعیتی دارد؟
شرکت چه روش های جدید گزارش اطلاعات مالی (مثل اینترنت و…) را به‌کار می‌برد یا باید مورد توجه قرار دهد؟
چگونه شرکت می‌تواند مطمئن شود که اطلاعات یکسان در زمان یکسان برای تمام استفاده‌ کنندگان علاقه‌مند فراهم شده است؟
ب) قابل اتکاء بودن[۷۴]
« ویژگی کیفی از اطلاعات که اطمینان می دهد، اطلاعات به طور منطقی عاری از هر گونه اشتباه و تعصب و یکسونگری می باشد و کاملا صادقانه آنچه را که برای آن ارائه شده بود نشان می دهد[۷۵].» سه ویژگی اصلی اطلاعات قابل اتکا عبارتند از : قابل تایید بودن، بی طرفی و صداقت در ارائه .
قابل تایید بودن[۷۶] /قابلیت رسیدگی
«توانایی که در سایه توافق نظر افرادی بدست می آید که مسئول اندازه گیری هستند و حصول اطمینان از اینکه اطلاعات نشان دهنده چیزی هستند که مدعی ارائه آن می باشند[۷۷]». تمرکز این خصوصیت بر صحت، استفاده از براوردها، اتکا به مفروضات، توانایی اندازه‌گیری و کمی کردن، و سطح شواهد و مدارک پشتیبانی‌کننده قرار دارد. ویژگی اصلی این نوع اطلاعات این است که اگر یک شخص ثالث مطلعی داده‌ها را مورد توجه قرار دهد به نتیجه مشابهی می‌رسد. اما سوالات اساسی زیر در رعایت این ویژگی مطرح می باشند:

    • چگونه اطلاعات مندرج در صورتهای مالی به خواننده اجازه درک این جنبه‌ها را می‌دهد؟
    • چه اطلاعاتی در صورتهای مالی (و گزارش هیئت‌مدیره) براوردها و مفروضات مهم مورد استفاده در تهیه اطلاعات مالی را ابلاغ می‌کند؟
    • اگر محدوده‌ای از پیامدهای ممکن وجود داشته باشد، چگونه شرکت این محدوده را به سرمایه‌گذاران گزارش می‌کند؟
    • چگونه شرکت می‌تواند ارزیابی کند که براوردها و مفروضات مهم برمبنای بهترین اطلاعات در دسترس قرار دارد؟
    • آیا شرکت از متخصصان مستقل یا تکنیکهای تا حدودی پیشرفته برای معتبر نمودن یا تهیه براوردها و مفروضات کلیدی استفاده می‌کند؟

بی طرفی[۷۸]
هیئت استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه مفهومی شماره ۲ خود بی طرفی را اینگونه تعریف کرده است: « عاری از تعصب بودن برای رسیدن به نتایج از پیش تعیین شده یا یک رفتار خاص را موجب شدن». تعصب در بیانیه شماره ۲ چنین تعریف می شود: « اینکه یک معیار سنجش تمایل داشته باشد به یک طرف میل کند به جای اینکه به هر دو سوی چیزی که معرف آن است به صورت برابر، میل نماید.» تعصب در معیارهای حسابداری به معنی این است که تمایل به طور پیوسته به یک طرف خیلی زیاد یا خیلی کم باشد. براساس بیانیه شماره۲، محافظه کاری به عنوان یک ویژگی کیفی محسوب نمی شود اما در این بیانیه از این مفهوم به عنوان واکنش در شرایط عدم اطمینان یاد می شود که با ویژگی های کیفی مغایرت دارد(فوران و فاران،۱۹۸۷)[۷۹]. هیات استانداردهای حسابداری مالی بر این نکته تاکید می کند که براساس گزارشگری سود و خالص دارایی ها، محافظه کاری در گزارشگری مالی نبایستی تاکید زیادی بر احتیاط داشته باشد؛ زیرا در مدت نسبتا طولانی محافظه کاری اینگونه تعریف می شده است که «احتیاط در گزارشگری یک هنر است[۸۰]».
بعلاوه بیانیه شماره ۲ بیان می کند که« هر نوع تلاش برای بیان نتایج به صورت توافقی، به طور مشابه سوالاتی درباره قابلیت اتکا و بی عیب بودن اطلاعات پیرامون آن نتایج مطرح می کند و احتمالا در بلند مدت به طور خود کار به شکست خواهد انجامید. این نوع گزارشگری، هر چند دارای نیت خوبی است اما با ویژگی های توصیفی که در این بیانیه شرح داده شده اند سازگار نیست[۸۱]». این ویژگی بر عینیت و تعادل تاکید دارد. به‌عبارتی:

    • آیا اطلاعات واقعیتها را به‌روشی بدون تمایلات جانبدارانه برای تاثیر بر رفتار یا نظر سرمایه‌گذار ارائه می‌کند؟
    • با توجه به قضاوتهای مهم که پیش از این بحث شد، چگونه مدیریت ارزیابی بیطرفانه‌ای از پیامدهای ممکن دارد؟ چه مثالهای مشخصی این موضوع را به‌تصویر می‌کشد؟
    • خصوصیاتی همچون «تهاجمی» و «محافظه‌کاری» برای افراد مختلف و روش های مختلف معنی متفاوتی دارد، اما بیان‌کننده نوعی جانبداری هستند. با توجه به این دو واژه، چگونه حسابداری و افشای رویدادها و معاملات مهم شرکت نزدیک به «بیطرفی» است و با اعتدال انجام شده است؟ مدیریت چگونه عامل بیطرفی را در انتخاب اصول حسابداری در نظر می‌گیرد؟ آیا اصول حسابداری منتخب، گویای دید اعتدالی است؟

صداقت در ارائه[۸۲]
صداقت در ارائه عبارت است از « رابطه متقابل یا توافق بین یک معیار سنجش یا یک توصیف و پدیده ای که مدعی است ارائه آن را به عهده دارد[۸۳]». نقل قول زیر از «ویلیام پیتون» در ماه مارس ۱۹۴۶ می باشد که در سری نشریه های« یادگیری آنچه منتشر شده است» در ماه می سال ۲۰۰۱ چاپ شده است(فاستر و آپتن،۲۰۰۱)[۸۴] :
این نتایج بیشتر بوسیله هیئت اصول حسابداری (APB) بیان شد:« به جرات می توان گفت اعضای هیئت اصول حسابداری بر این باورند که ارزش منصفانه بیشترین صداقت در ارائه را در بیان رویدادها خواهد داشت (فاستر و آپتن،۲۰۰۱)». صداقت در ارائه نه تنها به زمانی که یک رویداد رخ می دهد مربوط می شود بلکه به تغییرات در اطلاعات مالی در بین رویدادها نیز ارتباط پیدا می کند. این در واقع هدف اولیه از ثبت های اصلاحی در پایان هر دوره حسابداری است، انجام ثبت های اصلاحی اغلب با وقوع یک رویداد الزامی نمی شوند اما با گذشت زمان انجام این ثبت ها ضرورت پیدا می کند؛ عدم انجام ثبت اصلاحی در یک دوره منجر به ارائه نادرست دارایی ها، بدهی ها، و در آمد در صورت های مالی خواهد شد.
این ویژگی در متون حسابداری «بیان صادقانه» نامیده شده است و تمرکز آن بر انطباق اطلاعات مالی با واقعیت، انعکاس محتوای رویدادها و وصف مبانی اقتصادی معاملات است. در اینجا اطلاعات آنچه را که اتفاق افتاده است به‌طور صادقانه و صریح وصف می‌کند. این ویژگی در تلاش برای پاسخ دادن به سوالات زیر است:

    • زمانی‌که شرکت اصول حسابداری لازم را انتخاب می‌کند، چگونه این اصول ارزیابی می‌شود تا اطمینان حاصل شود به‌نحو مناسب مبانی اقتصادی معاملات را وصف می‌کند؟
  • کدام اصول حسابداری در طول سال تغییر کرده است و چگونه ارزیابی شده‌است؟
موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...