در یک برنامه‌ریزی جامع برای یک رادیو- چه عمومی، اختصاصی و تخصصی- فصل‌های مشترکی وجود دارد. رادیوهای تخصصی ضمن تبعیت از یک ساختار نظامند و فصول مشترک در امر برنامه­سازی ، در اداره و برنامه‌ریزی، دارای یک ساختار ویژه نیز می‌باشند.

۳-۹-۲-۲- مزایای رسانه رادیو

یکی از مهمترین وسایل ارتباط جمعی رادیو است که در این‌جا به چند مورد از مزایای رادیو اشاره می‌شود:

1. 1. پوشش وسیع و گستردگی حوزه انتشاراتی آن بی‌نظیر است.

1. 1. سرعت در مداومت آن تا حدی است که خبر را به‌ موقع داده و خبر را به‌ خود واقعه پیوند می‌دهد.

1. 1. استفاده از آن مانع بسیاری از فعالیت‌های دیگر انسان نمی شود.

1. 1. قابلیت تحرک فرستنده‌های رادیویی بسیار بالا است.

1. 1. رادیو متنوع‌ترین رسانه جمعی است.

1. 1. رادیو نیاز فوری مخاطبین را تأمین می‌کند.

1. 1. تولید یک برنامه رادیویی به مراتب سریع‌تر و آسان‌تر از تولید یک برنامه تلویزیونی و یک روزنامه می‌باشد و قدرت انتقال آن به مخاطبین سریع‌تر می‌باشد.

1. 1. رادیو در بحران‌های داخلی نقش فزاینده‌ای دارد. رادیو رسانه شرایط بحران‌های مختلف است.

1. 1. رادیو می‌تواند سرچشمه‌ی نوآوری‌ها یا اعتراضاتی باشد که آسان‌تر از وسایل دیگر، در دسترس غیر حرفه‌ای‌ها قرار گیرد.

1. 1. رادیو تخیل‌آفرین و تفسیر‌پذیر است.

1. 1. رادیو به عنوان یک وسیله صوتی، بهترین راه برای فراگیری گوش‌دادن و شکست بی‌سوادی شنیداری است.

1. 1. رادیو ارتباطات را هر چند ناکامل ولی بهتر از سایر رسانه ها برقرار می‌کند.

1. 1. اصالت خاص رادیو در توانایی برقراری رابطه مستقیم با شنوندگان است.

1. رادیو اولین وسیله تبلیغاتی است که صنعت و تکنولوژی قرن بیستم به جهانیان اهداء ‌کرده‌است.

۴-۹-۲-۲- معایب رادیو

رادیو هر چند رسانه قدرتمندی است اما دارای معایب و محدودیت‌هایی نیز می‌باشد:

1. 1. پیام رادیویی فرار است.

1. 1. در رادیو مجال تفسیر نیست، تفسیر مخاطب از آن چه پخش می‌شود بر مبنای پیام‌های پخش شده تحمیل می‌شود.

1. بهره‌گیری از حس شنوایی نیاز به تمرکز دارد فلذا کوچک‌ترین صدا آن را بر هم می‌زند.

۵-۹-۲-۲- برنامه ساز

برنامه ساز در رادیو‌های داخلی کشور تلفیقی از مفهوم سردبیر و ‌تهیه کننده است.

سردبیر در گروه‌های برنامه‌سازی کار می‌کند و مسئول اجرایی برنامه است و تعیین‌کننده خطوط اصلی و محتوایی برنامه می‌باشد که تمام مواد(به طور اخص آیتم‌های) مورد نیاز تهیه برنامه را آماده می‌کند. هماهنگی‌های لازم در سیر تهیه برنامه به عهده سردبیر می‌باشد.

‌تهیه کننده فردی است که مسئولیت ضبط(در برنامه های تولیدی) و یا هدایت کننده ساختاری و نظم‌دهنده هنری در برنامه های زنده رادیویی را بر عهده دارد. در واقع مواد برنامه را از سردبیر دریافت کرده و به کمک گوینده، موسیقی، افکت و سایر مواد برنامه‌ای با نظارت محتوایی سردبیر در غلط‌خوانی‌های احتمالی و یا برطرف کردن ایرادات محتوایی احتمالی‌، اقدام به ضبط و پخش زنده‌ یک برنامه می‌کند.

در برنامه های تولیدی پس از ضبط مراحل دیگری همچون ادیت برنامه وجود دارد که توسط تهیه­کننده انجام شده و تهیه آرم(نشانه آغاز برنامه) و جلوه‌های صوتی برنامه نیز بر عهده ‌تهیه کننده می‌باشد. در واقع ‌تهیه کننده کارگردان هنری برنامه است.

در شبکه های رادیویی مراکز استان‌ها تفکیکی بین وظایف سردبیری و تهیه‌کنندگی وجود ندارد و هر دو وظیفه را ‌تهیه کننده‌ برنامه برعهده دارد. و در تشکیلات رادیوی استان‌ها شغل سردبیری وجود ندارد.

بعضی از تهیه‌کنندگان رادیو، سردبیر هم هستند یعنی برنامه هایی را که سردبیر آن هستند تهیه هم می‌کنند ‌به این افراد سردبیر تهیه کننده می‌گویند.

۶-۹-۲-۲- برنامه

برنامه رادیویی مجموعه‌ای از صداست که به قسمی تهیه می‌شود تا بتواند ایده یا احساس خاصی را به شنونده برساند(برخوردار،۱۳۸۱،ص۵۹). به عبارت دیگر یک برنامه، مجموعه‌ای به هم پیوسته و مرتبط از پیام‌‌هاست که زیر یک عنوان واحد و ساعت مشخص، از شبکه‌ رادیویی مشخص و تحت یک عنوان مشخص پخش می‌شود و مجری یا گوینده نیست بلکه از دیگر عناصر رادیویی از قبیل: موسیقی، آواز، افکت یا سکوت در ارائه پیام‌ها استفاده می شود. این موارد را برنامه در نظر می‌گیریم.

1. ۶-۹-۲-۲- برنامه زنده

برنامه رادیویی از نظر نحوه عرضه به برنامه های تولیدی و زنده تقسیم می‌شوند. برنامه‌ تولیدی مجموعه‌ای از گفتار مجری و اکثر اجزای برنامه، همزمان با پخش، اجرا می‌شوند. برنامه‌ زنده محاسنی نسبت به برنامه تولیدی دارد.

برنامه زنده در ایجاد ارتباط صمیمانه و نزدیک با شنوندگان موفق‌تر از برنامه های تولیدی عمل می‌کنند. برنامه های زنده معمولا، با شرایط زندگی مردم هماهنگ هستند و طبیعتاً می‌توانند نیازهای لحظه‌ای و آنی شنوندگان یا کسانی‌که برنامه را می‌شنوند، می‌توان بلافاصله در شیوه اجرای برنامه تغییراتی ایجاد کرد(برخوردار،۱۳۸۱،ص۶۰).

۲-۶-۹-۲-۲- برنامه ترکیبی

فرم یا شکل یا قالب برنامه که در واقع تدبیری برای ارائه‌ پیام به مخاطبان است. از این لحاظ برنامه های رادیویی به دو دسته کاملاً مشخص برنامه های ساده و ترکیبی تقسیم می‌شوند.

برنامه‌ ساده رادیویی از یک یا دو قالب رادیویی تشکیل می شود. برنامه‌ ترکیبی مجموعه‌ای از چند قالب یا برنامه‌ ساده رادیویی است که در کل یک برنامه را تشکیل می‌دهند(برخوردار،۱۳۸۱،صص۶۴-۶۳).

۸-۹-۲-۲- سه نوع هدف کلی برای برنامه های رادیویی می‎توان متصور شد:

الف) ارشادی- تربیتی

ب) اطلاعاتی- آموزشی

ج) تفریحی – سرگرمی

در تولید برنامه های رادیویی چهار عنصر داریم که با ترکیب آن ها قالب‌های برنامه رادیویی، و سپس در صورت نیاز با ترکیب قالب‌های رادیویی به وجود می‌آید.

عناصرچهارگانه عبارتند از: گفتار یا کلام، افکت یا ساند‌افکت‌ها، موسیقی و سکوت. برخی سکوت را جزء عناصر ماهوی رادیو محسوب نمی­کنند.

۹-۹-۲-۲- تکنیک‌های ساخت برنامه با مواد زیر امکان پذیر است:

1. 1. ترتیب ساده

1. 1. ترکیب یا ادغام و نیز برقراری توازن و کنترل دامنه عناصر صوتی چندگانه

1. 1. ترتیب یا نظم آهنگ صدا: شامل کنترل صدا، ترتیب رویدادهای خطی، غیر‌خطی و چند‌خطی