در عرصه مدیریت مالی دوره کوتاه مدت معمولا به بدهی های مربوط می شود که سر رسید آن ها در فاصله ای کمتر از یکسال است. اما اصطلاح تامین مالی بلند مدت به طور دقیق تعریف نشده. برخی واحدهای اقتصادی دور ه میان مدت رابرای تاریخ های سر رسید بیش از یکسال و کمتر از ۱۰ سال به کار می‌برند. برای برخی اشخاص وام ۸ ساله کوتاه مدت و برای برخی دیگر بلند مدت محسوب می شود. ولی به طور کلی وام های دارای سررسید بیش از یک تا دو سال بلند مدت نامیده خواهد شد)جهانخانی و شوری،۱۳۸۶ :۱۴۶).

عوامل کلی که شرکت‌ها در انتخاب منابع مالی بلند مدت درنظر دارند به شرح زیر است:

• • مخاطره )ریسک(

• • سود یا بازدهی

• • هزینه تامین مالی

• • سرعت دسترسی

• • قابلیت انعطاف

• سایر عوامل )محدودیت‌ها)

عوامل کلی مؤثر بر ارزیابی روش های تأمین مالی بلندمدت:

• • حداقل نمودن هزینه های تأمین مالی پس از کسر مالیات

• • کاهش ریسک های عملیاتی و مالی

• • حداقل کردن هزینه های نمایندگی

• • انعطاف پذیری

• • کنترل

• سایر عوامل

روش‌هایی که شبکه بانکی با بهره گرفتن از عقود اسلامی و به روش های مختلفی منابع مالی بلندمدت را دراختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد:

• • تامین اقساطی ماشین آلات، تجهیزات و تأسیسات

• • اجاره به شرط تملیک

• • مشارکت مدنی

• مشارکت حقوقی

تأمین مالی بلند مدت:

• • اوراق قرضه )ابزار بدهی(

• • سهام ممتاز )ابزار سرمایه(

• سهام عادی )ابزار سرمایه(

اوراق قرضه وسهام ممتاز )در مواقعی که دارای نرخ سود ثابت تضمین شده است( به عنوان اوراق بهادار با درآمد ثابت وسهام عادی به عنوان اوراق بهادار با درآمد متغیر می‌باشد)جهانخانی،۱۳۷۳).

تأمین مالی از طریق انتشار اوراق قرضه:

اوراق قرضه یا همان اخذ وام در قبال صدور اوراق بهادار با نرخ بهره مشخص، یکی از ابزارهای

مهم تأمین مالی شرکت است. اوراق قرضه هایی که شرکت‌ها منتشر می‌کنند، مستلزم انعقاد نوعی قرارداد است که شرکت به موجب آن باید اصل و فرع اوراق قرضه را بازپرداخت کند.

ویژگی‌های اوراق قرضه:

• • عدم وجود حق رأی‌

• • سپر مالیاتی

• • هزینه تامین مالی کمتر

• وجود ادعاهای حقوقی

مزایا تأمین مالی از طریق اوراق قرضه:

• • ارزان ترین روش تأمین مالی است.

• • باعث مشارکت دیگران در اداره و کنترل شرکت و دخالت در تصمیم گیری نمی شود.

• • برای شرکت مزیت مالیاتی ایجاد می‌کند زیرا بهره متعلق به آن به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی است.

• • در شرایط تورمی به علت ثابت بودن بهره آن، بهره واقعی که شرکت می پرداخت کاهش می‌یابد

• در صورت پایین بودن هزینه بهره نسبت به بازده سرمایه گذاری،تامین مالی از طریق اوراق قرضه باعث افزایش EPS می شود(جهانخانی، ۱۳۷۳).

معایب تأمین مالی از طریق اوراق قرضه:

• • باعث افزایش ریسک مالی شرکت

• • می‌تواند منجر به ورشکستگی شرکت شود.

• • باعث افت شدید سود هر سهم می شود.

• ایجاد محدودیت هایی برای شرکت می شود و مانع بسیاری از فعالیت های سودآور شرکت می شود.

انواع اوراق قرضه:

• • • اوراق قرضه اولویت دار
  • • اوراق قرضه با قابلیت جایگزینی
  • • اوراق قرضه کوپن دار
  • • اوراق قرضه با نام
  • • اوراق قرضه اروپایی
  • • اوراق قرضه درآمدزا
  • • اوراق قرضه دائمی
  • • اوراق قرضه قابل بازخرید
  • • اوراق قرضه با وجوه استهلاک
  • • اوراق قرضه بدون وثیقه
  • • اوراق قرضه به نرخ متغیر
  • • اوراق قرضه بدون بهره
  • اوراق قرضه بنجل(نجفی،۱۳۹۱)

کسب منابع مالی بلندمدت از طریق سهام ممتاز:

منظور از سهام ممتاز اوراق بهاداری است که دارای سود ثابت و معینی باشد ‌به این ترتیب سود سهام ممتاز از پیش تعیین شده است و از این نظر شبیه اوراق قرضه است.

مزایای تأمین مالی از طریق سهام ممتاز:

• • ریسک ورشکستگی ندارد

• • به تأخیر انداختن سود سهام ممتاز

• • باعث تقسیم حق رأی و کنترل شرکت نمی شود

• • اگر بازده سرمایه گذاری بالاتر از نرخ سود سهام ممتاز باشد با بهره گرفتن از سهام ممتاز، EPS شرکت افزایش می‌یابد.

• • سهام ممتاز ارزان تر از سهام عادی برای تأمین مالی می‌باشد.

• سهام ممتاز بدون سررسید است. ‌بنابرین‏ یک منبع تأمین مالی دائمی است.

کسب منابع مالی بلندمدت از طریق سهام عادی:

سهام عادی در واقع دارایی مالی است که بیانگر مالکیت در یک شرکت است. در ایران شرکت‌ها به جهت محدود بودن سایر روش های تأمین مالی ‌به این شیوه کسب منابع مالی روی آورده اند.

مزایای تأمین مالی از طریق سهام عادی:

• • تأمین مالی دائمی و بدون سررسید می‌باشد.

• • پشتوانه دریافت وام و انتشار قرضه می‌باشد.

• • برای شرکت ریسک ورشکستگی وجود ندارد.

• • سود سهام عادی متغیر می‌باشد و شرکت دارای انعطاف بالایی خواهد بود.

• • باعث کاهش اهرم مالی و در نتیجه ریسک مالی شرکت می شود.

• انتشار و عرضه سهام عادی آسانتر از سایر اوراق بهادار می‌باشد.

معایب تأمین مالی از طریق سهام عادی:

• • سهام عادی گران ترین روش تأمین مالی می‌باشد.

• • سود سهام عادی برای شرکت مزیت مالیاتی ایجاد نمی کند

• • انتشار سهام عادی جدید باعث می شود به طور موقت سود هر سهم به علت افزایش تعداد سهام کاهش یابد.

• انتشار سهام عادی در صورتی که سهام‌داران از حق تقدم خرید سهام عادی استفاده نکنند می تواندباعث تقسیم کنترل و حق رأی شرکت بشود)جهانخانی، ۱۳۷۳).

۲-۲-۱-۶ عوامل مؤثر بر ساختار سرمایه