- سنجش مدیریت زنجیره تامین داخلی ، مدیریت زنجیره تامین مرتبط، پذیرش فرآیندها مرتبط با مدیریت زنجیره تامین و اجرای مدیریت زنجیره تامین در شرکت گاز استان گیلان.
- سنجش اثر مدیریت زنجیره تامین داخلی، بر مدیریت زنجیره تامین مرتبط در شرکت گاز استان گیلان.
- سنجش اثر مدیریت زنجیره تامین داخلی بر پذیرش فرآیندهای مربوط به مدیریت زنجیره تامین شرکت گاز استان گیلان.
- سنجش اثر مدیریت زنجیره تامین مرتبط بر پذیرش فرآیندهای مدیریت زنجیره تامین شرکت گاز استان گیلان.
- سنجش اثر مدیریت زنجیره تامین داخلی بر اجرای مدیریت زنجیره تامین شرکت گاز استان گیلان.
- سنجش اثر مدیریت زنجیره تامین مرتبط بر اجرای مدیریت زنجیره تامین شرکت گاز استان گیلان.
- سنجش اثر پذیرش فرآیندهای مربوط به مدیریت زنجیره تامین بر اجرای مدیریت زنجیره شرکت گاز استان گیلان.

۱-۶) فرضیه های تحقیق

- مدیریت زنجیره تامین داخلی بر مدیریت زنجیره تامین مرتبط در شرکت گازاستان گیلان موثراست.
- مدیریت زنجیره تامین داخلی بر پذیرش فرآیندهای مربوط به مدیریت زنجیره تا مین در شرکت گاز استان گیلان موثراست.
- مدیریت زنجیره تامین مرتبط بر پذیرش فرآیندهای مربوط به مدیریت زنجیره تامین شرکت گاز استان گیلان موثراست.
- مدیریت زنجیره تامین داخلی بر اجرای مدیریت زنجیره تامین شرکت گاز استان گیلان موثر است.
- مدیریت زنجیره تامین مرتبط بر اجرای مدیریت زنجیره تامین در شرکت گاز استان گیلان موثر است.
- پذیرش فرآیندهای مربوط به مدیریت زنجیره تامین بر اجرای مدیریت زنجیره تامین شرکت گاز استان گیلان موثر است.

۱-۷) تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق

تعریف یک مفهوم به وسیله مفاهیم دیگر که معمولا از مطالعات و نظریه های موجود نشات می گیرد و با بیانی علمی ارائه می شود. بدیهی است در هنگام تعریف ذکر منبع مورد استفاده ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در تعاریف عملی محقق به مشخص ساختن و تعریف نمودن آن متغیر و تعیین کردن عملیات و معیارهای تجربی که برای اندازه گیری و سنجش آن لازم است می پردازد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۷-۱) تعاریف مفهومی متغیرهای تحقیق

مدیریت زنجیره تامین: مدیریت زنجیره تامین عبارتست از فرایند یکپارچه سازی فعالیتهای زنجیره تامین و نیز جریانهای اطلاعاتی مرتبط با آن از طریق بهبود و هماهنگ سازی فعالیت ها در زنجیره تامین تولید و عرضه محصول. (Laudon & Laudon, 2002).
مدیریت زنجیره تامین داخلی: شامل همه پردازشهای استفاده شده به وسیله یک سازمان در تبدیل داده های حمل شده به سازمان به وسیله تامین کنندگان به خروجی هاست، از زمانی که مواد وارد سازمان می شود تا زمانی که محصول نهایی برای توزیع به خارج سازمان حرکت می کند؛ فعالیتها اینجا شامل حمل مواد، مدیریت موجودی، ساخت وکنترل کیفیت است.
مدیریت زنجیره تامین مرتبط: زنجیره ای است که همه فعالیتهای مرتبط با جریان کالا وتبدیل مواد، ازمرحله تهیه ماده اولیه تا مرحله تحویل کالای نهایی به مصرف کننده را شامل می شود.
پذیرش فرآیندهای مدیریت زنجیره تامین: گردش مناسب و انتقال صحیح اطلاعات باعث می‌شود تا فرایندها موثرتر و کاراتر گشته و مدیریت آنها آسان‌تر گردد . در بحث زنجیره تامین -همانگونه که گفته شد- اهمیت موضوع هماهنگی در فعالیتها بسیار حائز اهمیت است.
اجرا مدیریت زنجیره تامین: اجرای مدیریت زنجیره تامین زمانی می تواند در سازمان ها مفید واقع شود و می تواند که به اهداف خود برسد که بتواند در تعامل با اهداف و اجزای سازمان به خوبی خود را نشان دهد(Harrison,Francis.2005).

۱-۷-۲) تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق

مدیریت زنجیره تامین داخلی: در این تحقیق؛ مدیریت زنجیره تامین داخلی، بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت که شامل ۱۳ سوال (۱ تا ۱۳ ) سنجیده شده است. از جمله شاخص هایی که برای سنجش مدیریت زنجیره تامین داخلی، به کار گرفته شده عبارت است از : سودمندی کارکنان، سودمندی منابع مالی، حمایت مدیریت ارشد، مشخص بودن اهداف داخلی، استفاده از فناوری اطلاعات، قابلیت پردازش اطلاعات، تبادل اطلاعات با سایر اعضا، آموزش لازم، افراد متشکل از زمینه های متفاوت، کسب تخصص لازم، ارتباط با سایر اعضا، اجرای متقابل وظایف، فرایند ارزیابی داخل شرکت (Kotzab et al.,2006).
مدیریت زنجیره تامین مرتبط: در این تحقیق؛ مدیریت زنجیره تامین مرتبط، بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت که شامل ۱۴ سوال (۱۴ تا ۲۷ ) سنجیده شده است. از جمله شاخص هایی که برای سنجش مدیریت زنجیره تامین مرتبط، به کار گرفته شده عبارت است از : فرایند ارزیابی سایر اعضا، وجود توافق همکاری در اهداف، وجود گروه پروژه زنجیره تامین، اثرگذار بودن تصمیمات بر سایر اعضا، تمایل به اعتماد سازی، ارتباط بلند مدت با سایر شرکتها، توزیع قدرت یکسان، توزیع سود و زیان بین شرکت و اعضا، وابستگی متقابل بین شرکت و اعضا، مبادله منابع اطلاعاتی با سایر، مبادله اطلاعات دریافتی، مبادله ارائه خدمات با کیفیت، فرهنگ همکاری با سایر اعضا، تصمیم گیری مدیران ارشد (Cigolini et al.,2004).
پذیرش فرایند مدیریت زنجیره تامین: در این تحقیق؛ پذیرش فرایند مدیریت زنجیره تامین، بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت که شامل ۸ سوال (۲۸ تا ۳۵ ) سنجیده شده است. از جمله شاخص هایی که برای سنجش پذیرش فرایند مدیریت زنجیره تامین، به کار گرفته شده عبارت است از : مطابقت سفارشات دریافتی، پیش بینی نیازهای آتی مصرف کنندگان، تنظیم ظرفیت ارائه خدمات، اطلاع رسانی به مصرف کنندگان، کمک از تامین کنندگان، توانایی جبران ضرر خدمات، راهگشایی در بهینه سازی اطلاعات، همکاری چند جانبه با تامین کنندگان (Lambert et al.,1998).
اجرا مدیریت زنجیره تامین: در این تحقیق؛ اجرا مدیریت زنجیره تامین، بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت که شامل ۳ سوال (۳۶ تا ۳۸ ) سنجیده شده است. از جمله شاخص هایی که برای سنجش اجرا مدیریت زنجیره تامین، به کار گرفته شده عبارت است از : منابع مشترک با تامین کنندگان، منابع مشترک با مصرف کنندگان، منابع مشترک در داخل شرکت (Mentzre et al.,2001).

۱-۸) قلمرو پژوهش

از ابتدا باید بدانیم که در چه گستره ای پژوهش خواهیم نمود و این امر را به روشنی در پژوهش خود مطرح سازیم تا دیگران به درستی متوجه شوند که قلمرو پژوهش کجاست.

۱-۸-۱) قلمرو موضوعی پژوهش

قلمرو موضوعی پژوهش حاضر از لحاظ موضوعی به بررسی بهبود اجرای مدیریت زنجیره تامین می پردازد که در حوزه مدیریت استراتژیک قرار دارد.

۱-۸-۲) قلمرو مکانی پژوهش

این پژوهش به بررسی موضوع در شرکت گاز استان گیلان می‌پردازد.

۱-۸-۳) قلمرو زمانی پژوهش

محدوده زمانی انجام پژوهش با برآوردهای انجام گرفته و اطلاعات این تحقیق در شش ماه اول (بهار و تابستان) ۹۴ جمع آوری شده است.

فصل دوم

مطالعات نظری و پیشینه تحقیق

۲-۱) مقدمه

در دنیای رقابتی عصر حاضر، سازمان‌ها برای رشد و پایداری خود باید به شدت تلاش نموده و از استراتژی مناسب جهت پیشرفت و حفظ بقای خود بهره گیری نمایند. محیط پیرامون سازمان‌ها به سرعت در حال تغییر است که از جمله این تغییرات تنوع تقاضا و نیازهای مشتریان است. باید محصولات متنوع را با توجه به درخواست مشترى، در دسترس وى قرار داد. خواست مشترى بر کیفیت بالا و خدمت رسانى سریع، موجب افزایش فشارهایى شده است که قبلا وجود نداشته است، در نتیجه شرکت‌ها بیش از این نمى‌توانند به تنهایى از عهده تمامى کارها برآیند. بنگاه های اقتصادی و تولیدی علاوه بر پرداختن به سازمان و منافع داخلی، خود را به مدیریت و نظارت بر منافع و ارکان مرتبط خارج از سازمان نیز نیازمند یافته اند. علت این امر در واقع دست یابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف کسب سهم بیشتری از بازار است. بنابراین امروزه نگاه به کسب و کار، بر پایه کسب و کار شبکه ای استوار است. با چنین نگرشی، رویکردهای زنجیره تأمین و مدیریت آن پا به عرصه وجود نهاد. یک زنجیره تأمین شامل دو یا چند سازمان است که از نظر قانونی از هم جدا بوده و توسط جریان های مواد، مالی و اطلاعات به هم مرتبط هستند. مدیریت زنجیره تأمین فرآیندی است که بر یکپارچه سازی فعالیت های زنجیره تأمین و جریان های اطلاعاتی مرتبط با آنها از طریق بهبود روابط در زنجیره، برای دست یابی به مزیت رقابتی قابل اتکا و مداوم، تأکید دارد. مدیریت زنجیره تامین یکی از مسائل مهم و بسیار گسترده است، که تمام فعالیت های داخل و خارج یک شرکت را پوشش می دهد، و شامل خرید، حمل و نقل و لجستیک می باشد. درحالت کلی تر شامل مواد اولیه، اطلاعات و مسائل مالی هم می باشد. امروزه در فضای رقابتی شدید، کلید مزیت رقابتی پایدار، فعالیت در قالب زنجیره تأمین و ارائه خدمات با کیفیت بالا است. روابط بین کیفیت خدمات با عملکرد کسب وکار، کاهش هزینه ها و رضایت مشتری درتحقیقات مختلف تأیید شده است. در بازار جهانی امروز، موفقیت یک شرکت بستگی زیادی به توانایی هماهنگی آن در شبکه پیچیده ای از ارتباطات تجاری در میان اعضای زنجیره تأمین خواهد داشت. در این فضای رقابتی شدید، کلید مزیت رقابتی پایدار در ارائه خدمات با کیفیت بالا است که در نهایت به رضایت نهایی مشتری منجر خواهد شد. روابط بین کیفیت خدمات با عملکرد کسب و کار، کاهش هزینه ها، رضایت مشتری و سودآوری برای محققان اثبات شده است. با توجه بـه محـیط رقـابتی امـروز مـدیریت زنجیـره تـامین بـه عنـوان یـک عامـل اســتراتژیک در موفقیـت سازمان ها شناخته شده است و می توانـد اثـرات مثبـت و محسوسی بر فعالیت های سازمان داشته باشـد. هر تحقیق علمی که انجام می گیرد بر پایه ها، ارکان و نتایج مطالعات و تحقیقات پیشین استوار است که هر پژوهشگر باید سعی نماید مرتبط ترین دستاوردهای تحقیقات پژوهشگران قبلی را شناسایی نموده تا دریابد که دیگران تا چه درجه ای تحقیق مورد نظر را بررسی کرده اند و به آن نزدیک شده اند. به عبارت دیگر چه ابعادی از مسئله تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. مطالب این فصل شامل دو بخش است؛ که در بخش اول شامل مطالعات نظری است که در خصوص مدیریت زنجیره تامین بحث شده و تعاریف و اهداف مرتبط با آن ارائه شده است. بخش دوم پیشینه تحقیق است که به جمع بندی پژوهش ها و مطالعات گذشته در این خصوص پرداخته شده است.

۲-۲) مدیریت زنجیره تامین

مدیریت زنجیره تامین به دنبال یکپارچه سازی واحدهای سازمانی در طول زنجیره ی تامین و هماهنگ سازی جریان مواد، اطلاعات و جریان های مالی به منظور بر آوردن تقاضای مشتری و با هدف بهبود رقابت پذیری یک زنجیره ی تامین است. در زنجیره ی تامین، کلیه فعالیت های مرتبط با جریان کالا و تبدیل مواد، از مرحله ی تهیه ماده اولیه تا مرحله ی تحویل کالای نهایی به مصرف کننده را شامل می شود(Baltacioglu et al., 2007). مدیریت زنجیره تامین نیز عبارت است از فرایند یکپارچه سازی فعالیت های زنجیره ی تامین و نیز جریانهای اطلاعاتی مرتبط با آن، که از طر یق بهبود و هماهنگ سازی فعالیتها، در تولید و عرضه ی محصول حاصل می شود(Christopher, 2004). زنجیره تأمین بعنوان یک سیستم ترکیبی که شامل ۴ فرایند یعنی؛ برنامه، منبع، ساخت و ارائه می باشد تعریف شده است که قسمت های مختلف را از جمله فراهم کنندگان مواد، تسهیلات تولیدی، خدمات توزیعی و مشتریان را از طریق فرستادن مواد جاری و دریافت اطلاعات جاری به هم متصل می کند. اثر بخشی مدیریت زنجیره تأمین یک سازمان زمانی اثبات می شود که یک مکانیسم بسیار اثربخشی را برای فراهم کردن سریع و قابل اعتماد کالا ها و خدمات با سطح بالایی از کیفیت و با حداقل هزینه ارائه دهد. این یک پایه اساسی برای سازمانها در جهت توسعه یک مزیت رقابتی پایدار و باقی ماندن در رأس این مزیت و ایفا کردن یک نقش اساسی در این راستا می باشد. برای دستیابی به یک زنجیره تأمین اثر بخش، ارزیابی عملکرد کلی زنجیره تأمین بی نهایت مهم هست. این ابزارها از ترکیبی از منابع و اجزای تشکیل دهنده زنجیره تأمین استفاده می برد و روشی بسیار کارا را برای فراهم کردن محصولات و خدمات با اثربخشی در هزینه و رقابت پذیری می باشد. بنابراین کارایی کل زنجیره تأمین بعنوان کارایی که عملکردهای چندگانه مرتبط با اعضای زنجیره تأمین را اندازه می گیرد و یکپارچگی و هماهنگی عملکرد اعضا را لحاظ می نماید تعریف شده است(Chopra & Meindl, 2011). همچنین مدیریت کارایی کل زنجیره تأمین بسیار مشکل بوده و یک وظیفه چالش برانگیز است. روس^[۲]، همچنین خاطر نشان کرد که حتی در درون عملیات های گسترده از قبیل جنرال موتورز که دارای زنجیره تأمین گسترده ای بوده اند سیستم های سنجش عملکرد کل زنجیره تأمین بوجود نیامده است(Srvulaki & Davis, 2010).

۲-۲-۱) تاریخچه مدیریت زنجیره تامین

مــدیریت زنجیــره تــامین بــه صــورت امــروزی از پــژوهش هــایی حاصــل شــد کــه در اواخــر دهــه ١٩۵٠ میلادی درباره انتقال موجودی انبارهـا بـه شـرکت و بـه خارج از آن انجام شده است. برنامـه ریـزی مـواد اولیـه مورد نیاز کـه در دهـه ١٩٧٠ مـیلادی بـه اجـرا درآمـد، شروع واقعی عملیات زنجیـره تـامین بـه شـمار مـی آیـد (زوکرمن، ٢٠٠٠). فــارازل زنجیــره تــامین را از جدیدترین و مهمترین موضوعات می داند که سازمان ها با بهره گرفتن از آن در پی ایجاد ارزش برای سهامداران و ذی نفعان خود هستند. همچنین مدیریت زنجیره تـامین یک مبحث میان رشته ای است که از رشته هایی ماننـد بازاریابی، مدیریت عملیات، خرید و پشتیبانی تشـکیل می شود ( فارازل،٢٠٠٢)^[۳]. زنجیره تامین در مقیـاس گسـترده خـود بـه معنـای زنجیره تامین بین سازمانی بوده در حالیکـه در مقیـاس کوچکتر به معنای زنجیره تامین درون سازمانی اسـت. در زنجیره تـامین درون سـازمانی روابـط و همـاهنگی میـان بخـش هـای وظیفـه ای مختلـف سـازمانی ماننـد بازاریابی، تولید، خرید، پشتیبانی ضـروری اسـت ( اسـتدلر و کیلگـر، ٢٠٠۵ )^[۴]. یـک زنجیـره تـامین شـامل تمامی مراحلی است که به طور مستقیم یـا غیـر مسـتقیم در بــرآورده ســاختن خواســت مشــتری دخیــل هســتند. زنجیره تامین نه تنها شامل سازندگان و تـامین کننـدگان می شود، بلکـه بخـشهـای حمـل و نقـل، انبارهـا،خرده فروش ها و حتی خود مشتریان را در برمی گیرد (چـوپرا و ماندیل، ٢٠٠٧)^[۵]. شفیعی و همکارانش ( ١٣٨٨ ) نیاز به فعالیت های بهبود، افزایش سطح برون سپاری، افزایش هزینه حمل و نقل، فشارهای رقابتی، اهمیـت تجـارت جهانی، پیچیـدگی زنجیـره تـامین و نیـاز بـه مـدیریت موجودی ها را از عوامل سوق دهنده سازمان ها به سوی مدیریت زنجیره تامین می دانند ( شفیعی و همکـارانش، ۱۳۸۸).

۲-۲-۲) سیر تکاملی زنجیره تأمین

در دو دهه ۶٠ و ٧٠ میلادی، سازمانها برای افزایش توان رقابتی خود تلاش می کردند تا با استانداردسـازی و بهبـود فرایندهای داخلی خود محصولی با کیفیت بهتر و هزینه کمتر تولید کنند. در آن زمان تفکـر غالـب ایـن بـود کـه مهندسی و طراحی قوی و نیز عملیات تولید منسجم و هماهنگ پیش نیاز دستیابی به خواسته های بازار و درنتیجـه کسب سهم بازار بیشتری است. به همین دلیل سازمانها تمام تلاش خود را بر افزایش کارایی معطوف می کردند. در دهه ٨٠ میلادی با افزایش تنوع در الگوهای مورد انتظار مشتریان، سازمانها به طور فزاینده ای بـه افـزایش انعطـاف پذیرش در خطوط تولید و توسعه محصولات جدید برای ارضای نیازهای مشتریان علاقـه منـد شـدند. در دهـه ٩٠ میلادی، به همراه بهبود در فرایندهای تولید و به کارگیری الگوهای مهندسی مجـدد، مـدیران بسـیاری از صـنایع دریافتند که برای ادامه حضور در بازار تنها بهبود فرایندهای داخلی و انعطاف پـذیری در توانـایی هـای شـرکت کافی نیست بلکه تامین کنندگان قطعات و مواد نیز باید موادی با بهترین کیفیت و کمتـرین هزینـه تولیـد کننـد و توزیع کنندگان محصولات نیز باید ارتباط نزدیکی با سیاست های توسعه بازار تولیدکننده داشـته باشـند؛ بـا چنـین نگرشی، رویکردهای زنجیره تامین و مدیریت آن پا به عرصه وجود نهاد. از طـرف دیگـر بـا توسـعه سـریع فنـاوری اطلاعات در سال های اخیر و کاربرد وسیع آن در مدیریت زنجیره تـامین، بسـیاری از فعالیتهـای اساسـی مـدیریت زنجیره با روش های جدید درحال انجام است(Stewart, 2008). زنجیره تامین در سه دهه گذشته با توجه به تاریخ سازمانی آن که به سه دوره تقسیم می شود: در اولین دوره تمرکز براین نکته بود که چگونه می توان عملیات را در کل زنجیره تامین کارا تر نمود. در دومین دوره توجه از کارایی به اثربخشی تغییر کرد تا شروع به سهیم کردن ایده ها و تجربیات تامین کنند گان و دیگر همکارانشان در مدیریت زنجیره تامین کنند. در دوره سوم بعضی شرکت ها در حال برسی چگونگی گسترش زنجیره تامین در میان صنایع هستند تا به صورتی کارا و اثر بخش در درون صنایع فعالیت کنند(Wang, Lai & Shi, 2010).

• • دوران تولید برای انبار^[۶]: در سالهای بین ١٩۶٠ تا ١٩٧۵ سازمانها، عملیات تولیدی خود را برای افزایش توان رقابتی بر استاندارد سازی و بهبود فرآیندهای داخلی خود معطوف کردند تا بتوانند محصولی با کیفیت بهتر و هزینه کمتر تولید کنند. از این رو تلاش خود را بر افزایش کارایی و تولید بیشتر برای توزیع فیزیکی کالای نهائی معطوف کردند.

• • دوران جذب مشتری^[۷]: در سالهای بین ١٩٧۵ تا ١٩٩٠ با ظهور سیستمهای MIS توجه سازمانها از مدیریت مالی به سمت مدیریت مواد و محصولات تغییر پیدا کرد و با افزایش تنوع در الگوهای مورد انتظار مشتریان ، سازمانها توجه خود را به افزایش انعطاف پذیری در خطوط تولید و توسعه محصولات جدید معطوف کردند.

• • دوران مدیریت زنجیره تأمین^[۸]: از سال ١٩٨٠ تا بحال مدیران سازمانها با بکارگیری الگوهای مهندسی مجدد و اصلاح فرآیندهای تولید دریافتند که برای بقاء و حضور در بازارهای جهانی میبایست توجه خود را بر مدیریت روابط مشتری (CRM)، اطلاعات و تأمین مواد معطوف و فرآیندها را تحت کنترل درآورده و بهبود مستمر را پدید آورند (Yu Hua, Ke & Jian, 2010).

شکل ۲-۱ : سیر تکامل مدیریت زنجیره تامین (Yu Hua, Z., ke, W., & Jian, Z. 2010)