- کلر، به ‌روش تیتره کردن با نیترات نقره (ریچاردز، ۱۹۵۴)،
- کربنات و بی کربنات، از طریق تیتره کردن با اسید سولفوریک و سولفات به روش تیتر کردن با ای .دی. تی .آ (ریچاردز، ۱۹۵۴) ،
- اندازه گیری میزان آهک نمونه ها به روش تیتراسیون برگشتی اسید کلریدریک با هیدروکسید سدیم (ریچاردز، ۱۹۵۴).

فصل چهار

نتایج و بحث

فصل چهار

نتایج و بحث

۴-۱ مطالعات میدانی و جمع آوری داده های خاک در ارزیابی کیفی تناسب اراضی

ابتدا با بهره گرفتن از عکس های هوایی منطقه و نقشه ‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی محدوده مطالعاتی و واحدهای فیزیوگرافی در منطقه شناسایی و تشخیص داده شد. سپس در هر واحد فیزیوگرافی چندین پروفیل حفر شد و ویژگی های محل پروفیل ها از قبیل شیب، پستی و بلندی، وضعیت زهکشی، مقدار سنگریزه خاک، نوع استفاده از زمین، گیاهان بومی منطقه، ماده مادری، وضعیت فرسایش و همچنین ویژگی های مربوط به هر پروفیل از قبیل بافت، ساختمان، رنگ، ضخامت و درجه پایداری خاک تعیین شد. سپس از هر افق یک نمونه خاک تهیه شده و پس از خشک کردن و عبور از الک ۲ میلیمتری برای انجام آزمایش ‌های مختلف آماده گردید. نحوه قرار گرفتن افق ‌های ژنتیکی بر اساس راهنمای نقشه ‌برداری خاک (Soil Survey Staff, 1993) بررسی شده و خاک‌ ها بر اساس دو روشِ جامع طبقه ‌‌بندی خاک آمریکایی(SoilTaxonomy, 1999) با کمک آخرین کلید آن(Key to Soil Taxonomy, 2010) و روش جهانی طبقه بندی خاک (WRB^[47],2006) طبقه ‌بندی ‌شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۲ طبقه بندی خاک ها ( Soil Classification )

هدف از طبقه بندی خاکها سهولت در بخاطر سپردن مشخصات مهم خاکها، گرد آوری اطلاعات جامع از خصوصیات آنها، درک رابطه خاکهای مختلف با یکدیگر و محیط آنها، تعیین استعداد ذاتی و قابلیت استفاده آنها جهت گسترش عملیات عملیات زراعی و عمرانی و مقایسه خاکهای مختلف با یکدیگر می باشد .
برای رسیدن به این اهداف با توجه به واحدهای فیزیوگرافی اراضی، مواد مادری تشکیل دهنده خاک و خصوصیات پروفیلی خاک از قبیل افق های شناسایی سطحی و زیرسطحی، رنگ، بافت، ساختمان، میزان و تمرکز موادی از قبیل رس، گچ و آهک، وضعیت زهکشی، وجود و یا عدم وجود شرایط ماندابی و ایجاد حالت احیایی و ماتلینگ و با توجه به نتایج آزمایشگاهی پروفیل های شاهد و رژیمهای حرارتی و رطوبتی، خاکها به روش جامع طبقه بندی خاک (Keys to Soil Taxonomy, 2010 ) طبقه بندی و با سیستم طبقه بندی بین المللی(World Reference Base for Soil Resources, 2006 ) هماهنگ گردیده است.
در این طبقه بندی، صفات و عواملی در نظر گرفته شده است که در تشکیل خاکها و رشد گیاه مؤثر بوده و قابل اندازه گیری می باشد و از این میان عاملی که در رشد گیاه نقش مؤثری دارد انتخاب شده است. بر این اساس خاکهای منطقه مورد مطالعه در سه راسته Inceptisols ، Entisols و Mollisolsقرار گرفته اند.
۴-۲-۱ راسته انتی سول ( Entisols)
انتی سول ها خاک هایی هستند که نشانه از تکامل افقهای پیدایشی در آنها دیده نمی شود یا بسیار کم است. این خاکها به اندازه ای کم در معرض عاملهای خاکساز قرار گرفته اند که یا افقی را نشان نمی دهند ( لیکن نیاز گیاه را تامین می کنند یا دست کم توان انجام آن را دارند) و یا دارای اپی پدونهای اکریک، آلبیک یا هیستیک هستند و یا افق های ساده ای دارند که توسط فعالیت انسان به وجود آمده است. در منطقه مورد مطالعه اپی پدون خاکهای این راسته اکریک می باشد.
آنچه در گام نخست دارای اهمیت است عامل هایی است که توسعه و تکامل خاک را در زمینهای تر، زمینهای آبرفتی، زمینهای شنی، زمینهای مرتفع سنگی و نهشته های غیر یکپارچه گوناگون محدود می سازد که در ادامه به مواردی از آن اشاره می شود:
- از بین رفتن مواد به شکل توده ای یا به اشکال دیگر فرسایش ممکن است با سرعتی مساوی یا بیش از سرعت تشکیل اکثر افق های ژنتیکی صورت پذیرد. شیبهای تند برای انجام این عمل مناسبند، حرکت یا خیزش خاک می تواند بر روی شیبهای نزدیک به ۲ درصد نیز صورت گیرد.
-پدیده انباشتگی ممکن است مواد تازه ای را با همان سرعت و یا سریعتر از آن که این مواد بتوانند درون افقهای پدوژنتیکی عجین شوند به سطح خاک بیفزایند. این فرایند بر روی دشتهای سیلابی، دلتاها، پایین شیبها، نواحی ته نشین شده و زمینهای ساحلی مجاور تالابها رخ می دهد. عدم تحرک پلاسمای خاک در مواد بی اثر، در مواد فلاکوله شده سرشار از کر بناتها و در رسوبات بسیار سیلیسی از تفکیک و متمایز شدن پروفیل به وسیله ایلویشن جلوگیری می کند.
- پایداری استثنایی برخی از مواد اولیه در برابر هوازدگی، مانند سنگ بستر کوارتزیتی، متمایز شدن افقها را به تاخیر می اندازد. اشباع شدن با آب و یا حتی فرو رفتن در زیر آب برای مدت طولانی مانع توسعه و گسترش افقهای خاک می گردد. در این راسته، پنج زیر راسته بسته به ویژگی ها و عوامل وجود دارد اما در منطقه مورد مطالعه دو نوع از آنها در دو سری مجزا مشاهده شده است که اینگونه تعریف می شوند:

1. 1. فلوونت ها ( Fluvents ) خاکهای آبرفتی رسی و لومی (بافت ریز تر از شنی ریز لومی) با تکامل پروفیلی بسیار ساده می باشند. نامنظم بودن میزان مواد آلی با عمق یکی از مشخصات آنهاست. در رسوبات آبرفتی جدید تشکیل می شوند و چون این خاک ها اغلب در معرض سیلاب ها هستند لذا نیمرخ خاک مطبق بوده حاکی از تناوب ترسیب و خشکی است. در منطقه مورد مطالعه به دلیل وجود رژیم رطوبتی یوستیک در زیرگروه Typic Ustifluvents طبقه بندی می شود.

1. 1. اورتنت ها (Orthent ) انتی سو لهای رسی و لومی هستند و این خاک ها در سطوح فرسایش یافته تشکیل می شود. در این خاک ها میزان مواد آلی با عمق به گونه ای منظم کاهش می یابد و در صورتیکه مشخصات خاک با سایر زیر راسته ها مطابقت نداشته باشد در این زیر راسته قرار می گیرد. در منطقه مورد مطالعه به دلیل وجود رژیم رطوبتی یوستیک در زیرگروه Typic Ustorthents طبقه بندی می شود.

۴-۲-۱-۱ سری کهشور:
این خاکها بعلت داشتن اپی پدون Ochric و نداشتن افق شناسایی زیرسطحی تا عمق ۱۰۰ سانتیمتری از سطح خاک و داشتن کربن آلی بیشتر از ۲/۰ درصد در عمق ۱۲۵ سانتیمتری و رژیم رطوبتی یوستیک, در زیرگروه Typic Ustifluvents قرار می گیرد و چون معدل درصد وزنی ذرات رس در عمق ۲۵ تا ۱۰۰ سانتیمتری خاک کمتر از ۱۸ و معدل درصد وزنی ذرات شن در همین عمق ۱۵ یا بیشتر می باشد و دارای بیش از ۴۰ درصد کربنات کلسیم بوده و رژیم حرارتی خاک Hyperthermic است در فامیل:
Coarse loamy, calcareous, hyperthermic
طبقه بندی می گردد .
۴-۲-۱-۲ سری پرچستان:
این خاکها بعلت داشتن اپی پدون Ochric و نداشتن افق شناسایی زیرسطحی تا عمق ۱۰۰ سانتیمتری از سطح خاک در راسته انتی سول قرار گرفته است. همچنین به دلیل نداشتن شرایط زیر راسته های دیگر و رژیم رطوبتی یوستیک در زیرگروه Typic Ustorthents قرار می گیرد و چون از عمق ۱۰ سانتیمتری, بیش از ۹۰ درصد سنگریزه مشاهده شده است و رژیم حرارتی خاک Hyperthermic است و در فامیل:
Fragmental, mixed, calcareous, hyperthermic
طبقه بندی می گردد.
۴-۲-۱-۳ سری خاک یار علی وند
خاک بسیار عمیق با بافت خاک سطحی عموما سنگین (silty clay loam) و ساختمان کلوخه ای (A) که بر روی لایه ای با بافت سنگین (silty clay loam) و با ساختمان فشراسته اولیه که به بزرگ مکعبی گوشه دار ضعیف میشکند. (C1) لایه فوق بر روی لایه ای با بافت سنگین (silty clay loam) با ساختمان فشراسته اولیه که به گوشه دار مکعبی متوسط ضعیف میشکند. همراه با مقدار بسیارکمی آهک ثانویه قرار گرفته است (C2). لایه های فوق بر روی لایه ای با بافت سنگین (silty clay loam) و با ساختمان فشرده قرار گرفته اند(C3). و رژیم رطوبتی یوستیک و رژیم حرارتی خاک Hyperthermic است و در فامیل:
Fine loamy, Carbonatic, hyperthermic, Typic Ustifluvent
طبقه بندی می گردد.
۴-۲-۱-۴ سری خاک خنگ اژدر
خاک بسیار کم عمیق با بافت خاک سطحی عموما سنگین (silty clay loam) و ساختمان کلوخه ای (A) که بر روی لایه محدود کننده با بیش از ۷۵ درصد سنگ وسنگ ریزه قرار گرفته است.
Fragmental, mixed, hyperthermic, Typic Ustortents
۴-۲-۱-۵ سری منقار
خاک بسیار عمیق با بافت خاک سطحی عموما سنگین (silty clay loam) و ساختمان کلوخه ای (A) که بر روی لایه ای با بافت بسیار سنگین (silty clay) و با ساختمان فشراسته. (C1) لایه فوق بر روی لایه ای با بافت سنگین (silty clay loam) با ساختمان فشراسته اولیه که به گوشه دار مکعبی بزرگ ضعیف میشکند. همراه با مقدار بسیارکمی آهک ثانویه قرار گرفته است (C2). لایه های فوق بر روی لایه ای با بافت سنگین (silty clay loam) و با ساختمان فشراسته قرار گرفته اند(C3).
Fine, mixed, hyperthermic, Typic Ustifluvent
۴-۲-۲ راسته اینسپتی سول ( Inceptisols)
اینسپتی سولها خاک های نارسی هستند که خصوصیات پروفیلی ضعیف تری را نسبت به خاکهای رسیده نشان می دهند و تشابه نزدیک خود را با مواد مادری نگه می دارند. گرچه اینسپتی سو لها به گونه ای وسیع در ﮔستره شگفت آوری از رژیمهای محیطی و طیف کاملی از مواد مادری در دنیا پخش شده اند لیکن ویژگی خاکهای نارس را نشان می دهند. هیچ توصیفی از وضعیت این خاکها که بیان کننده واقعی همه اینسپتی سولها باشد وجود ندارد لیکن چند ویژگی برجسته از آنها را می توان برشمرد:
۱)پایداری زیاد مواد مادری
۲)موقعیت زمین نما به گفته دیگر زمینهای شیب دار یا نواحی گود
۳)سطوح زمین به اندازه ای جوان است که گسترش تکامل خاک را محدود می کند
در خاکهای این راسته در منطقه مورد مطالعه اپی پدون Ochric و افق های شناسایی Cambic وCalsic مشاهده شده است. همچنین در منطقه مورد مطالعه به دلیل وجود رژیم رطوبتی یوستیک خاک های این راسته، در زیر راسته Ustepts قرار گرفته اند. خاکهای تشخیص داده شده در این راسته به شرح زیر است :
۴-۲-۲-۱ سری میانگران
این خاکها بعلت داشتن اپی پدون اکریک (Ochric) و افق مشخصه زیر سطحی کلسیک (Calsic)با مرز بالایی در محدوده ۱۰۰ سانتیمتری سطح خاک و واکنش شدید خاک با اسید کلریدریک سرد و رژیم رطوبتی یوستیک, در زیرگروه Typic Calciustepts قرار می گیرند و چون معدل درصد وزنی ذرات رس در عمق ۲۵ تا ۱۰۰ سانتیمتری خاک ۳۵ تا ۶۰ درصد می باشد و دارای بیش از ۴۰ درصد کربنات کلسیم بوده و رژیم حرارتی خاک Hyperthermic است این خاک در فامیل:
Fine, calcareous, hyperthermic
طبقه بندی می گردد.
۴-۲-۲-۲ سری ایذه