ب) روش‌های تحقیق آزمایشی: به منظور برقراری رابط علت- معلولی میان دو یا چند متغیر از طرح‌های آزمایشی استفاده می‌شود (سرمد و دیگران، ۱۳۸۳).
با توجه به تعاریف و مشخصه‌هایی که در مورد روش‌ها و ابزارهای پژوهشی گفته شد باید گفت که این تحقیق از دیدگاه هدف، کاربردی می‌‌باشد زیرا به یک معضل و مشکل در دنیای واقعی پاسخ می‌دهد و نیازی مشخص را برطرف می‌گرداند. همچنین این تحقیق براساس میزان کنترل شرایط تحقیق (میزان دخالت متغیرها) توصیفی می‌باشد. از نظر نحوه گردآوری داده‌ها و انجام تحقیق، یک تحقیق توصیفی - پیمایشی به حساب می‌آید.
۳-۲- متغیرهای تحقیق
متغیر یک نوع صفت، ویژگی یا عنصر کمی یا کیفی است که در یک تحقیق تغییر پذیر بوده و دارای دو ویژگی سنجش‌پذیری و تغییرپذیری است. به عبارتی مشاهداتی که دارای بعدی وسیع بوده و از هر فردی به فرد دیگر تغییر نماید را متغیر می‌نامند (منصورفر،۱۳۸۷).
متغیر بر اساس نقشی که در پژوهش بر عهده دارد به دو دسته تقسیم می‌شود :
الف) متغیر مستقل و ب) متغیر وابسته
الف) متغیر مستقل: یک ویژگی و خصوصیت است که بعد از انتخاب توسط محقق در آن دستکاری می‌شود و مقادیری را می پذیرد تا تأثیرش بر روی متغیر وابسته مشاهده شود (خاکی، ۱۳۸۹).
چهار متغیر مستقل در این تحقیق جذب ، ذخیره ، اشتراک و بکارگیری دانش می‌باشند.
ذخیره دانش: ذخیره کردن،سازماندهی و بازیابی دانش سازمانی، که از آن به حافظه سازمانی نیز یاد می‌کنند ، بخش مهمی از مدیریت دانش کارآمد را تشکیل می‌دهد . در این مرحله، دانش ذخیره و ثبت می‌شود تا قابلیت بازیابی و استفاده توسط کارکنان سازمان وجود داشته باشد (عطاپور به نقل از نوناکا، ۱۳۸۸).
اشتراک دانش: اشتراک دانش عبارت است از حرکت، توزیع و پخش دانش بین افراد و پایگاه‌های اطلاعاتی به طور مکانیزه و غیرمکانیزه و به صورت دوسویه. درحقیقت درصد بالایی از موفقیت مدیریت و چرخه دانش، به تبادل و اشتراک صحیح دانش بستگی دارد و تبادل و اشتراک دانش از فردی به فردی دیگر، از لوازم اساسی چرخه مدیریت دانش است (رادینگ،۱۳۸۶: ۶۳).
بکارگیری دانش: اشاره به این مطلب دارد که ایده‌ها و دانش بدست آمده، بدون جهت‌گیری در مورد اینکه چه کسی آنها را مطرح کرده است، در صورت مفید و مناسب بودن، مورد استفاده قرار گیرد. این حلقه به آمیختن دانش با عمل توجه دارد (عطاپور،۱۳۸۸).
ب) متغیر وابسته: متغیری است که هدف محقق تشریح یا پیش‌بینی تغییرپذیری در آن است، به عبارت دیگر یک متغیر اصلی است که در قالب یک مسأله برای تحقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد. متغیرهای وابسته، شرایط یا خصایصی هستند که با وارد کردن، از میان برداشتن یا تغییر متغیرهای مستقل ظاهر می‌شوند، از بین می‌روند و یا تغییر می‌کنند (خاکی، ۱۳۸۹).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

متغیر وابسته این تحقیق مسیر شغلی است.
مسیر شغلی: مسیر شغلی به عنوان “الگوی تجربیات مربوط به کار که مراحل زندگی شخص را در بر می‌گیرد” تعریف می‌شود. توسعه مسیر شغلی به اثربخشی شغل در بلند مدت و موفقیت سازمانی کارکنان نگاه می‌کند (دیوید ا.دیسنزو،استیفن پ.رابینز، ۱۳۸۸: ۳۴۱).
۳-۲-۱- طبقه‌بندی متغیرها در مدل معادلات ساختاری
شایان ذکر است از آنجا که روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس مدل معادلات ساختاری می‌باشد، کلیه متغیرهای موجود در یک مدل و الگوی علی دارای دو نوع اصلی است: نوع اول متغیر برونزا^[۸۹] و نوع دوم متغیر درونزا^[۹۰] می‌باشد.
متغیر برونزا (مستقل) متغیری است که هیچ اثری از سایر متغیرهای الگو و مدل طراحی شده نمی‌پذیرد. در حقیقت مقدار متغیر برونزا توسط سایر متغیرهای درون مدل تعیین نمی‌شود بلکه مقدار آن درخارج مدل تعیین می‌شود.
متغیر درونزا (وابسته) متغیری است که از حداقل یک متغیر دیگر در مدل و الگوی طراحی شده اثر می‌پذیرد. مقدار متغیر درونزا توسط سایر متغیرهای درون مدل تعیین می‌شود. بنابر این بر اساس تعریف یک متغیر نمی‌تواند همزمان هم درونزا و هم برونزا باشد.
متغیر مشاهده شده (آشکار): به متغیرهای اندازه‌گیری شده گویند که در مدل همان سوالات ما می‌باشد که با مستطیل در مدل‌ها مشخص شده است که برای هر سوال عنوانی انتخاب کرده‌ایم که نشانگر سوال موردنظر باشد. عناوین سوالها عبارتند از: سوال۱:منبع انسانی دریافت دانش (تقاضا)، سوال۲: منبع غیرانسانی دریافت دانش(منابع)، سوال۳:امکانات جذب دانش، سوال۵: پایگاه داده و اطلاعات، سوال۶:دسترسی به پایگاه داده، سوال۷:سامانه ذخیره دانش، سوال۸: آموخته‌های کارکنان، سوال۱۰: مشوق‌های سازمانی، سوال۱۱: بکارگیری مهارت، سوال۱۲: وظیفه سازمانی، سوال۱۳: توانایی کسب شده.
متغیر مکنون: به متغیرهای مشاهده نشده گویند یعنی اینکه نمی‌شود آنها را مستقیماً از داده‌های پرسشنامه بدست آورد که در مدل همان جذب دانش ،به کارگیری دانش و… و مسیر شغلی می‌باشد.
۳-۳- جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری، مجموعه‌ای از واحدها است که در صفت یا صفاتی خاص مشترک می‌باشند، به طوری که صفت مورد اشاره مدنظر تحقیق می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کارمندان سازمان صنعت، معدن و ت
جارت استان زنجان می‌باشد که تعداد آنها حدود ۹۰ نفر می‌باشد.
نمونه عبارت است از مجموعه‌ای از نشانه ها که از یک قسمت، یک گروه یا جامعه‌ای بزرگتر انتخاب می‌شود بطوریکه این مجموعه معرف کیفیت و ویژگی‌های آن قسمت، گروه یا جامعه بزرگتر باشد. نمونه‌گیری فرآیندی است که طی آن تعدادی از واحدها به گونه‌ای انتخاب می‌شوند که معرف جامعه بزرگتر (جامعه آماری) که از آن انتخاب شده‌اند، باشند (خاکی، ۱۳۸۹).
روش نمونه‌گیری در این تحقیق بصورت تصادفی ساده می‌باشد. برای تعیین حجم نمونه، سه دانشمند به نام‌های کهن، مورگان و کرجسای جدولی را ارائه داده‌اند که در آن تعداد مورد نیاز اعضای نمونه با توجه به تعداد اعضای جامعه مشخص شده است (خاکی، ۱۳۸۹). براساس جدول مورگان، اندازه نمونه برای جامعه‌ای که ۹۰ عضو دارد، ۷۰ می‌باشد که در این پژوهش حدود ۸۰ پرسشنامه توزیع کردیم که تعداد ۷۱ مورد قابل استفاده بود.
۳-۴- ابزار جمع آوری داده ها
داده‌ها را با چهار روش کلی که هر یک انواع و ویژگی‌های خاصی دارند، می‌توان از جامعه یا نمونه آماری استخراج کرد. این روش‌ها عبارتند از:
۱- پرسشنامه: پرسشنامه عبارت است از مجموعه‌ای از پرسشها که به صورت باز یا بسته طراحی شده‌اند تا وضعیت نگرش افراد نسبت به یک واقعیت از طریق آن ارزیابی شود. تکمیل آن می‌تواند به طریق مراجعه شخصی، پستی و یا تلفنی صورت پذیرد.
۲- مصاحبه: مصاحبه شیوه‌ای از جمه آوری اطلاعات است که در آن پژوهشگر با آزمودنی تماس مستقیم برقرار می‌کند و از طریق طرح پرسش‌های گوناگون به ارزیابی عمیق ادراکها، نگرش‌ها، علایق و باورهای او می‌پردازد.
۳- مشاهده: مشاهده عبارت است از فرایند شناسایی، ثبت، نامگذاری، مقایسه و تحلیل آنچه روی می‌دهد، مانند مشاهده کارگران یک کارگران در مطالعات زمان سنجی و حرکت سنجی.
۴- بررسی مدارک و اسناد (مراجعه به کتابخانه): داده‌هایی که در تحقیق به کار برده می‌شوند ممکن است اولیه یا ثانویه باشند. داده‌های اولیه را محقق به صورت دست اول و بیشتر از طریق مصاحبه مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه بدست می‌آورند.
داده‌های ثانویه از منابع دیگر و به صورت گوناگون به دست می‌آیند. این داده‌ها پیش از آنکه پژوهشگر تحقیق را آغاز کند، توسط دیگران جمع‌ آوری و تولید شده و به صورت‌های گوناگون موجود هستند. منابع این داده‌ها می‌تواند شامل اسناد مرتبط با تحقیقات گذشته، آمارهای رسمی و غیررسمی، مدارک و اسناد سازمانی، منابع علمی (کتابها و مجلات و …) باشد (خاکی، ۱۳۸۹).
به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز این تحقیق سعی شده است تا در تهیه و تدوین پیشینه تحقیق از طریق مراجعه به کتابخانه و بررسی اسناد و مدارک استفاده شود. همچنین برای جمع‌ آوری داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها از پرسشنامه استفاده گردیده است.
پرسشنامه: یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روش مستقیم برای کسب داده‌های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه‌ای از سوالات (گویه‌ها) است که پاسخ دهنده با ملاحظه آنها، پاسخ لازم را ارائه می‌دهد. این پاسخ، داده‌های مورد نظر را تشکیل می‌دهد (سرمد، ۱۳۸۳).
پرسشنامه که برای این پژوهش طراحی شده به منظور بررسی فرضیه‌ها بکار رفته است، شامل دو بخش می‌باشد. بخش اول پرسشنامه جهت دریافت اطلاعات پیرامون جنسیت، سن، مدرک تحصیلی، سابقه کار و سمت سازمانی می‌باشد.
بخش دوم شامل ۱۴ سوال (گویه) باز می‌باشد که سوالات مندرج در پرسشنامه از طریق بررسی پرسشنامه‌های سایر محققین و نظرات اساتید راهنما و مشاور، تهیه گردیده است. سوالات ۱ الی ۱۳ مربوط به متغیرهای مستقل و سوال ۱۴ مربوط به متغیر وابسته می‌باشد. سوالات ۱ الی ۴ مربوط به متغیر جذب دانش، ۵ الی ۷ مربوط به متغیر ذخیره دانش، ۸ الی ۱۰ مربوط به متغیر اشتراک دانش، ۱۱ الی ۱۳ مربوط به متغیر بکارگیری دانش و سوال ۱۴ مربوط به متغیر وابسته یعنی مسیر شغلی می‌باشد.
در سوالات مربوط به متغیر های مستقل (۱ الی ۱۳)، از پاسخگو خواسته شده است که حداکثر پنج مورد در جواب به سوال عنوان نماید. همچنین در سوال مربوط به متغیر وابسته تحقیق یعنی مسیر شغلی، از پاسخگو درخواست کرده‌ایم که لطفاً سازمان‌ها و مشاغلی که از ابتدای شروع به کار خود پس از اتمام تحصیلات، مشغول به کار بوده و پست‌هایی را که احراز نموده است، در جدول مربوطه عنوان نماید.
در پرسشنامه طراحی شده از آنجا که در سوالات مربوط به متغیرهای مستقل از پاسخگو خواسته شده بود که حداکثر پنج مورد نام ببرد، لذا داده‌ها جهت تجزیه و تحلیل باید کمی شوند. برای کمی کردن از طیف لیکرت استفاده شده و کدگذاری گردیده است بدین ترتیب که اگر پاسخگو در پاسخ به سوال یک مورد عنوان کند، براساس طیف لیکرت جوابش با مقیاس خیلی کم مطابقت دارد و اگر پنج مورد در پاسخ به سوال عنوان نماید، جوابش با مقیاس خیلی زیاد مطابقت دارد.