‌به این ترتیب می توان گفت که توزیع سود سهام ، سرمایه گذاری و تامین مالی با یکدیگر ارتباط نزدیکی دارند . .(مجتهدزاده،۲۰۱۳).

اهداف سیاست تقسیم سود

پرداخت سود سهام به صاحبان سهام عادی یکی از راه هایی است که شرکت می‌تواند بدان وسیله مستقیما بر ثروت سهام‌داران اثر بگذارد. ‌بنابرین‏ هدف از اجرای چنین سیاستی، تعیین نقشی است که این سیاست در به حداکثر رساندن ثروت سهام‌داران ایفا می‌کند. از آنجا که سیاست تقسیم سود تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد، پرداخت تمام سود به سهام‌داران به معنی به حداکثر رسانیدن ثروت نخواهد بود ( بشیری، جعفر ( تاثیر وضعیت نقدینگی بر تقسیم سود در شرکت‌های سهامی ( صنعت نساجی ) ) پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و فنون مازندران ، ۱۳۷۹)

سود انباشته یکی از مهمترین منابع مالی بلند مدت شرکت‌ها می‌باشد. در سال‌های اخیر شرکت‌های بزرگ برای تامین نیازهای مالی خود اغلب از سود انباشته استفاده کرده‌اند. با این وجود توزیع سود بین سهام‌داران دلایل متعددی دارد که برخی از آن ها عبارتند از :

سود سهام درآمد با ثباتی برای سهام‌داران فراهم می آورد، به طوری که می‌توانند بر اساس آن هزینه زندگی خود را تنظیم نمایند.

سرمایه گذاران و خریداران سهام به گزارش‌ها و اخبار سود سهام سالانه شرکت‌ها توجه دارند.

تغییرات در سود سهام حاوی اطلاعاتی مفید برای سرمایه گذاران می‌باشد.

اگر سهام‌داران شرکتی عادت به دریافت سود سهام داشته باشند، مشکل است به یکباره سود سهام را متوقف کرد.

عدم پرداخت سود ممکن است باعث تبلیغات تهاجمی رقبا علیه شرکت شود.

سهامدارن از طریق دریافت سود یا انتظار دریافت سود، بازده سرمایه شان را به دست می آورند یا این شانس را پیدا می‌کنند که سهام خود را به قیمت بالاتری بفروشند.

پرداخت سود باعث کاهش عدم اطمینان سهام‌داران نسبت به دریافت بازده سرمایه اشان می شود.(قاسم بولو، ۱۳۷۸)

تقسیم سود حداقل به دو دلیل اهمیت دارد :

ابزار علامت دهی است.

مفاهیم مالیاتی و نقدینگی برای سهام‌داران دارد .

ارزشی که به وسیله سود سهام اعلام می شود از طریق افشای اطلاعات خصوصی مدیران ‌در مورد سودهای آتی استنباط می‌گردد. شرکتی که چریان نقدی آزادش را توزیع می‌کند، می‌تواند این اطمینان را برای سهام‌داران فراهم کند که پول هدر نمی رود. .(مجتهدزاده،۲۰۱۳).

جایگاه سیاست تقسیم سود در مدیریت مالی

مدیریت مالی، مسئولیت اتخاذ تصمیمات مالی با اهمیت را در شرکت‌ها را بر عهده دارد. از جمله این تصمیمات مالی مهم، تصمیمات مرتبط با سیاست تقسیم سود است . سیاست تقسیم سود، از جمله استراتژی های کوتاه مدت مؤثر بر توزیع سود نقدی، و استراتژی بلند مدت مؤثر بر ثروت سهام‌داران یعنی ارزش شرکت تلقی می شود که بر پایه نظریه های مرتبط شکل گرفته و تدوین می شود . (سایمونز^[۲] ،۲۰۰۰) .

جایگاه سیاست تقسیم سود در مدیریت مالی، با توجه به آثار مالی آن بر شرکت و مجموعه استفاده کنندگان اطلاعات مالی و مؤثر بر رفتار کلیه اشخاص ذیعلاقه، ذینفع و ذیحق مورد ارزیابی قرار می‌گیرد .

تاثیر مستقیم و قابل ملاحظه سیاست تقسیم سود در فرایند ارزش آفرینی ، نیز اهمیت پیدا ‌کرده‌است . زیرا مقوله ارزش آفرینی یک راهبرد استراتژیک کسب و کار و مدیریت مالی تلقی شده است و سیاست سود نیز با نگاه راهبردی طراحی و تدوین و ارائه می شود. ‌بنابرین‏ ، رابطه تفکیک و انکارناپذیر بین سیاست تقسیم سود و مدیریت مالی با تأکید بر تاثیر آن در ارزش آفرینی ، موجب گردید که در ادبیات مدیریت مالی جایگاهی خاص و با اهمیت پیدا کرده باشد و این امر بر اهمیت تبیین آن در حوزه مدیریت مالی راهبردی اضافه نموده است . (سایمونز^[۳] ،۲۰۰۰) .

سیاست تقسیم سود سهام و تامین مالی داخلی

پرداخت سود سهام توسط شرکت ها، تحت تاثیر عوامل بسیاری از جمله وضعیت نقدینگی، پیشرفت و توسعه شرکت ، ثبت عواید و نیاز به سرمایه گذاری شرکت می‌باشد .

سیاست تقسیم سود شرکت را تخصیص سود حاصله میان سهام‌داران یا انباشته کردن سود در شرکت می‌گویند. انباشت یا تقسیم سود هر دو هدف قابل قبولی هستند اما متضادند هر قدر شرکت سود بیشتری توزیع کند اندوخته کمتری خواهد داشت و در نتیجه شرکت رشد پایین تری دارد لذا یکی از وظایف ظریف و خطیر مدیران مالی تقسیم سود حاصله به نحو مطلوب بین سهام‌داران و اندوخته ها است به صورتی که ارزش شرکت حداکثر شود. (سایمونز ،۲۰۰۰) .

روش های تقسیم سود

شرکت ها بنا به پیشنهاد هیئت مدیره به مجمع عمومی سهانداران به چند روش می‌توانند بین سهام‌داران سود توزیع کنند.

۱-تقسیم سود نقدی

پرداخت نقدی سود سهام به پیشنهاد مدیران و تصویب مجمع عمومی شرکت میسر می‌گردد. پرداخت نقدی سود سهام می‌تواند سه ماه یکبار، شش ماه یکبار و یا سالانه باشد. در توزیع سود نقدی شرکت‌ها می‌توانند روش های مختلفی داشته باشند .

الف) تقسیم مبلغ ثابت و معینی بین سهام‌داران

طبق این سیاست سود تقسیمی هر سهم مبلغ مشخصی بوده و شرکت بدون توجه به مبلغ سود خالص مبلغ مذکور را هر ساله بین سهام‌داران تقسیم می کند چنانچه در این حالت روند سوددهی شرکت بهبود حاصل نماید، هر چند سال یکبار سود تقسیمی را افزایش و اگر روند سوددی نزولی باشد کاهش می‌دهند .مفهوم تقسیم سود ثابت را در نمودگر زیر مشاهده می کنید . (همان منبع ،۱۴۲).

DPS

EPS

EPS

DPS

زمان

سیاست تقسیم سود ثابت

سیاست تقسیم سود ثابت برای شرکتهایی خوب است که سودآوری آن ها از نوسانات کمی برخوردار می‌باشد . در این نوع سیاست تقسیم سود با سهام‌داران عادی مانند سهام‌داران ممتاز برخورد می شود و بدون توجه به سیاست‌های سرمایه گذاری شرکت مبلغ ثابتی بین آن ها تقسیم می شود . حسن این روش این است که ریسک سهام را پایین می آورد زیرا با ثابت بودن سود نقدی قابلیت پیش‌بینی و اطمینان بر روی آن افزایش می‌یابد . حسن دیگر این روش این است که سهام‌داران می‌توانند با افزایش سود نقدی ‌در مورد بهبود و خوشبین بودن مدیران نسبت به آینده علایمی به دست آوردند.ایراد این روش این است که شرکت در سالهایی که نیاز به پول دارد به علت تقسیم ثابت سود مجبور است که از منابع مالی خارج تامین مالی نماید . (همان منبع ،۱۴۲).

ب- تقسیم درصد ثابتی از سود ( سیاست تقسیم سود متغیر )