در تشخیص خلاء وجودی معنا درمانگرها مراقب هستند تا علائم آشکاری از قبیل جملاتی چون زندگی ام بی معنا شده و علائم نهانی چون بی تفاوتی و کسالت را نادیده نگیرند چرا که این ها بر پوچ گرایی درونیمراجعان تأکید دارند (فرانکل ، ۱۹۷۵ ،ترجمه صالحیان و میلانی ، ۱۳۷۰).

مداخلات درمانی و تکنیک در نظریه فرانکل :

فرانکل هم به لحاظ محتوای رویکرد جامع اش و هم فرایند درمانی و فنون منحصر به فردی چون قصد متضاد^[۴۰] و بازتاب زدایی^[۴۱] معروف است. او تأکید می‌کند که در جهان امروز ، تأکید بیش از حدی بر خودنگری هست او این گرایش را « روان نژندی وسواس مندانه جمعی^[۴۲] » می نامد که با توجه و تمرکز به خود ، از یافتن معنا دور می‌شویم (محمد پور ، ۱۳۸۵٫)

گر چه فرانکل به طور منظم از روش های درمانی خود لیستی ارائه نداده است اما روش های مختلفی به صورت پراکنده در نوشته های او آمده است. تکنیک ها و روش های درمانی معنا درمانی به چهار گروه تقسیم می‌شوند که شامل روش های افزایش آگاهی وجودی ، تکنیک ، قصد متناقض^[۴۳]؛ تکنیک بازتاب زدایی^[۴۴] و روحانیت پزشکی است . توضیح دادن ، ضرب المثل های پیشنهادی ، به کارگیری تشبیهات ، چشم اندازهای وسیع ‌در مورد منابع معنا ، پیدا کردن معنای زندگی از طریق روش آموزشی سقراطی ، آموزش اهمیت قبول مسئولی ت برای معنا ، کمک به مراجعان تا به وجدانشان گوش کنند و پرسش از مرجعان درباره معناها جزء روش های افزایش آگاهی وجودی هستند قصد متناقض (متضاد )برای ترس از عرق کردن ، قصد متناقض برای ترس از لرزش دست، قصد متناقض برای وسواس های چک کردن و زیاد درباره انجام مسایل جنسی، خویشتن نگری زیاددر باره بلعیدن هم جزء تکنیک های باز تاب شمارش مثال های از کاربرد قصد متناقض هستند. عدم بازتاب در مقابل خویشتن نگری زدایی به شمار می‌آیند .یک جوان اسکیزوفرنی هم یک مثال کلیدی برای روحانیت پزشکی است. (بهفر ، ۱۳۸۴ ، سروری ، ۱۳۸۳).

روش های افزایش آگاهی وجودی :

۱ـ۱ـ کمک به مراجعان برای گوش فرا دادن به ندای وجدان فرانکل اغلب می‌گوید که معنا را باید پیدا کردنمی توان آن را به کسی عرضه کرد. ضمیر ناخودآگاه راهنمای مراجعان در جستجوی معنا به شمار میرودمراجعان باید به ندای وجدانشان گوش فرا دهند. اگر چه درمانگران نمی توانند برای مراجعان هدف تعیین کنند، اما می‌توانند نمونه های متنوعی از تعهد خود در جستجوی معنا را ارائه دهند (نیلسون ، جونز، ۲۰۰۱،ترجمه سروری ، ۱۳۸۳).

آموزش اهمیت قبول مسئولیت برای معنا:

۱ـ۲ـ فرانکل این کار را به شکل کمک به مراجعان برای رسیدن به سطح فعالیت بالاتری در زندگی می بیند. از دیدگاه او زندگی انسان هرگز و تحت هیچ شرایطی از داشتن معنا مستقل نمی شود. مراجعان باید بدانند که همواره مسئول یافتن معنای قرار گرفتنشان در موقعیت های خاص زندگی منحصر به فرد خود هستند.معنا درمانی به مراجعان یاد می‌دهد که زندگی خود را مانند یک امتحان ببینند. از نظر معنا درمانگرهایمذهبی که با مراجعان مذهبی سروکار دارند این مرحله یک قدم پیش تر می رود و به مراجعان توضیح داده می شود که نه تنها مسئول کارهای زندگی خود هستند ، بلکه باید آنچه را خداوند برایشان مقدر ساخته انجام دهند )محمدپور ،. ۱۳۸۵)

پرسش از مراجعان درباره معنا :

۱ـ۳ـ درمانگرها می‌توانند از مراجعان خود درباره توانمندی های ارزنده شان پرسیده و آن ها را در راه یافتن پاسخ کمک کنند. همچنین می توان از مراجعان خواست معنای نهفته در روابط و رنج هایشان را جستجو کنند )فرانکل ، ۱۹۷۷ ؛ ترجمه تبریزی و علوی نیا ،. ۱۳۸۳).

گسترش افق های فکری در حوزه ی منابع معنا:

۱ـ۴ـ معنا درمانگران می‌توانند به مراجعان کمک کنند تا دیدگاه های وسیع تری از منابع معنا در زندگی خود به دست آورند. فرانکل در کار با مراجعی که زندگی از دیدگاه او پوچ و بی هدف است و این وضعیت تنها بایافتن شغلی مانند پزشکی یا پرستاری برطرف می شود این روش درمانی را به کار برد. فرانکل به ‌او کمک کرد تا دریابد موضوعی که می‌تواند فرصت کسب موفقیت را برایش فراهم کند ، یافتن شغل نیست بلکه نحوه انجام دادن کار مهم است. او در زندگی خصوصی اش فرصتی یافت تا معنای زندگیش را در وجود مادر یا همسرش بیابد (فرانکل ، ۱۹۷۷؛ ترجمه تبریزی و علوی نیا ، ۱۳۸۳).

توضیح دادن^[۴۵] :

۱ـ۵ـ توضیح این نکته که محدودیت ها به وجود انسان معنی می بخشد ، از وظایف معنا درمانگران است.معنادرمانگران به مراجعان آموزش می‌دهند تا یاد بگیرند که محدودیتهای موجود در قوانین اجتماعی به زندگی انسان معنا مفهوم می‌دهد نه اینکه معنی زندگی را از انسان می گیرند (نیلسون، جونز، ۲۰۰۱؛ ترجمه بهفر ، ۱۳۸۴٫)

ضرب المثل های پیشنهادی :

۶ـ۱ـ یکی از ضرب المثل های راهبردی فرانکل این است : «چنان زندگی کن که گویی بار دومی است که به دنیا آمده ای تا اشتباهات گذشته ات را جبران کنی» چنین ضرب المثل هایی در جلسات درمانی بیان می‌شوند (نیلسو،جونز، ۲۰۰۱ ؛)( ترجمه بهفر ، ۱۳۸۴).

استخراج معنا با روش پرسش و پاسخ سقراطی:

۱ـ۷ـ پرسش های سقراطی نیاز به به کارگیری تفکر درمانجو دارد. این کار مستلزم این است که به دقت سخناندرمانجورا گوش دهیم تا حدود تفکر او را مشخص نماییم. گفتگوی سقراطی زمانی استفاده می شود که درمانگر و درمانجو با هم تلاش می‌کنند که معنایی را در زندگی درمانجو کشف کنند. نکته مهم این استکه این معنا تعیین شده نیست ، بلکه باید از زندگی فرد استخراج شود. برای همین درمانگر تفکر درمانجو را به مبارزه می طلبد. نکته مهم در اینجا است که نبایستی پرسش گری به اتلاف درمانی لطمه بزند. مرحله.بندی فرایند گفتگوی سقراطی عبارت است از :

۱ـ ابتدا درمانجو می فهمد که قربانی شرایط نیست ، هر چند ممکن است علائمی داشته باشد.

۲ـ تلاش در جهت کمک به درمانجو تا درون مثلث معنا ، معنای خود را پیدا کند.

۳ـ به رسمیت شناختن استقلال و تمامیت درمانجو. این کار از رهگذر کمک به درمانجو برای یافتن راهنمای درونی اش انجام می‌گیرد. فرانکل مثال مراجعی را مطرح می‌کند که از زودگذر بودن زندگی رنج می‌برد. فرانکل از این زن خواست تا مردی را پیدا کند که موفقیت هایش را ستایش کند و مراجع ازپزشک خانواده نام برد. سپس با بهره گرفتن از یک سری پرسشها فرانکل زن را ‌به این حقیقت رساند که با اینکه دکتر فوت کرده و بسیاری از بیماران خدمات وی را فراموش کرده‌اند ، باز هم ثمر بخشی زندگی او به قوت خود باقیست (محمد پور ،. ۱۳۸۵).

به کارگیری تشبیهات^[۴۶]: