مطالعات نشان داده‌اند که بر خلاف کاهش بازدهی منابع سنتی (مثل پول، زمین، ماشین آلات و غیره)، دانش واقعاً منبعی برای افزایش عملکرد کسب و کار است. از دیدگاه استراتژیک، امروزه از سرمایه اجتماعی به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی استفاده می شود و مؤفقّیت یک سازمان به توانایی اش در مدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد. از طرف دیگر، با وقوع انقلاب تکنولوژی اطلاعات، جامعه اطلاعاتی و شبکه ای و نیز رشد و توسعه سریع تکنولوژی برتر، از دهه ۱۹۹۰ الگوی رشد اقتصاد جهانی تغییر اساسی ‌کرده‌است. در نتیجه آن، دانش به عنوان مهمترین سرمایه جایگزین سرمایه های مالی و فیزیکی در اقتصاد جهانی امروز شده است. با این وجود، متأسفانه اکثر صنایع در کشورهای مختلف دنیا در حال استفاده از روش های سنتی حسابداری مالی هستند که قرن ها پیش برای یک محیط کسب و کار مبتنی بر کارهای یدی و دارایی های ملموس ایجاد شده بودند.. در این میان، نظریه سرمایه اجتماعی توجه روز افزون محققان دانشگاهی و دست اندر کاران سازمانی را به خود جلب ‌کرده‌است(مدهوشی، اصغرنژاد،۱۳۸۸،ص۱۱۲).

‌بنابرین‏ به طور کلی چنین می توان گفت که اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر ناشی از اهمیت فزاینده ای است که این سرمایه کمتر شناخته شده)سرمایه اجتماعی(در ارزش واقعی شرکت ها و عملکرد بازار مالی آن ها و به تبع آن موفقیت و شکست آن ها در محیط رقابتی و پیچیده امروزی دارد.

۱-۴ )اهداف تحقیق

اهداف تحقیق :

این تحقیق شامل دو هدف کلی واهداف فرعی می‌باشد.

هدف کلی :

مطالعه رابطه بین ابعاد سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت‌های تولیدی استان اردبیل

اهداف فرعی :

الف. سنجش سرمایه اجتماعی، ابعاد آن و عملکرد بازار شرکت‌های تولیدی استان اردبیل.

ب. رابطه بین سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت‌های تولیدی استان اردبیل

۱-۵ )فرضیه ی تحقیق

فرضیه اصلی

۱- بین سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت های تولیدی ارتباط وجود دارد.

فرضیه های فرعی

۲- بین بعد شناختی سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت‌های تولیدی استان اردبیل ارتباط وجود دارد.

۳- بین بعد ساختاری سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت‌های تولیدی استان اردبیل ارتباط وجود دارد.

۴-بین بعد ارتباطی سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت های تولیدی استان اردبیل ارتباط وجود دارد.

۱-۶) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق

سرمایه اجتماعی

تعریف مفهومی

سرمایه اجتماعی عبارت است از : دانش، ادراک ، هنجارها، قوانین و انتظارات مشترک درباره الگو های تعاملات که گروهی از افراد در برخورد با مسائل پیچیده اجتماعی موقعیت های کنش جمعی با خود به سازمان می آورند و به عبارتی دیگر : این مفهوم به پیوندها و ارتباط های میان اعضای شبکه به عنوان منبع با ارزش اشاره د ارد، که با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا می شود. این مفهوم دارای سه بعد اصلی یعنی «شناختی» ، « ساختاری» و «ارتباطی» می‌باشد (فرانسیک^[۱۰]، ۲۰۰۲،)

تعریف عملیاتی

در این پژوهش سرمایه اجتماعی , به وسیله سوالات ۱ تا ۲۸ پرسشنامه ناهاپیت گوشال (۱۹۹۸) اندازه گیری می شود و مقیاس اندازه گیری آن نیز فاصله ای تعریف شده است.

بُعد شناختی سرمایه اجتماعی

تعریف مفهومی

این بعد به روابط متقابل و اعتماد اشاره داشته و اعتماد نیز خود به دو نوع «نهادی» و « اجتماعی» تقسیم می شود (لاک لی^[۱۱]، ۲۰۰۵، ص ۱۲۳).

تعریف عملیاتی

در این پژوهش بعد شناختی , به وسیله سوالات ۱ تا ۱۰ پرسشنامه ناهاپیت گوشال (۱۹۹۸) اندازه گیری می شود و مقیاس اندازه گیری آن نیز فاصله ای تعریف شده است.

بُعد ساختاری سرمایه اجتماعی

تعریف مفهومی

این بعد الگوی کلی روابطی را که در سازمان ها یافت می شود، در نظر دارد . بدین معنا که این بعد، میزان ارتباطی که افراد با یکدیگر در سازمان برقرار می‌کنند ، در بر می‌گیرد (بولینیو و همکاران، ۲۰۰۲، ص۵۰۶). بعد ساختاری سرمایه اجتماعی شامل پیوندهای موجود در شبکه، شکل و ترکیب شبکه و تناسب سازمانی می‌باشد (ناهاپیت و گوشال^[۱۲]،۱۹۹۸،ص ۲۵).

تعریف عملیاتی

در این پژوهش بعد ساختاری , به وسیله سوالات ۱۱ تا ۱۷ پرسشنامه ناهاپیت گوشال (۱۹۹۸) اندازه گیری می شود و مقیاس اندازه گیری آن نیز فاصله ای تعریف شده است.

بُعد ارتباطی سرمایه اجتماعی

تعریف مفهومی

بعد ارتباطی سرمایه اجتماعی توصیف کننده نوعی روابط شخصی است که افراد با یکدیگر به خاطر سابقه تعاملات خود برقرار می‌کنند و مهمترین جنبه‌های آن عبارتند از:

-اعتماد

اعتماد عامل بسیار مهم و حیاتی در فراهم آوردن ارتباطات متقابل اثربخش میان اعضا می‌باشد. مواردی مانند میزان اعتماد اعضاء به یکدیگر، تمایل به همکاری با افراد با نظر مخالف در یک واحد و میزانی که اعضا روی گفته همکاران خود حساب می‌کنند نشان دهنده میزان اعتماد متقابل در میان اعضای یک واحد اجتماعی است.

-هنجارها

هنجارهای همکاری می‌توانند پایه ای قوی برای ایجاد سرمایه اجتماعی به وجود آورند (استارباک،۱۹۹۵،ص۲۰)

-الزامات و انتظارات

الزامات نشان دهنده یک تعهد یا وظیفه برای انجام فعالیتی در آینده است (کلمن،۱۹۹۰،ص۱۴).

-هویت

هویت فرایندی است که در آن افراد احساس می‌کنند که با فرد یا گروهی از افراد دیگر، عضو یک گروه واحد هستند (کرامر، ۱۹۹۶،ص۹)

تعریف عملیاتی

در این پژوهش سرمایه ارتباطی , به وسیله سوالات ۱۸ تا ۲۸ پرسشنامه ناهاپیت گوشال (۱۹۹۸) اندازه گیری می شود و مقیاس اندازه گیری آن نیز فاصله ای تعریف شده است.

عملکرد بازار

تعریف مفهومی

بازار و عملکرد آن عنصر محوری نظم اقتصاد آزاد می‌باشد. بازار به ترتیباتی اطلاق می‌گردد که خریداران و فروشندگان با یکدیگر رابطه برقرار می‌کنند و اقدام به خرید و فروش کالا می نمایند (Zéghal, Anis Maaloul, 2010 ). عملکرد بازار شامل سه بعد حفظ مشتری، جذب مشتری و کیفیت محصول می‌باشد.

تعریف عملیاتی

در این پژوهش عملکرد بازار , به وسیله سوالات ۱ تا۳ پرسشنامه عملکرد بازار اندازه گیری می شود و مقیاس اندازه گیری آن نیز فاصله ای تعریف شده است.

حفظ مشتری

تعریف مفهومی

آنچه در بازاریابی امروز دنیا اهمیت ویژه ای دارد، حفظ مشتریان موجود و تبدیل آن ها به مشتریان دایمی است و تنها سازمان‌های مشتری محور می‌توانند با موفقیت درون قرن بیست و یکم باشند، زیرا امروزه مشتریان، کیفیت را تحسین می‌کنند، بلکه آن را حق خود می دانند. در نتیجه پویایی هر سازمانی که خدماتی را ارائه می‌دهد بستگی به توانایی‌های آن سازمان در خصوص تامین خواسته ها و برآورده نمودن نیازهای همیشه در حال تغییر مشتریان دارد (پیترز و واترمن، ۱۳۷۲،ص۴۱).

تعریف عملیاتی

در این پژوهش حفظ مشتری , به وسیله سوال ۱ پرسشنامه عملکرد بازار اندازه گیری می شود و مقیاس اندازه گیری آن نیز فاصله ای تعریف شده است.

جذب مشتری

تعریف مفهومی