در این پایان نامه خسارت به دو نوع تقسیم شد: ۱- خسارت مادی که کلیه ضرر و زیان و منافع از دست رفته ای است که متهم بی گناه مدتی که در بازداشت بوده متحمل شده و باید به وسیله ی پول جبران شود. حال در بعضی موارد برای تعیین مقدار خسارت پرداختی باید نظر کارشناسان جلب شود.

در آخر بحث جبران خسارت معنوی که مهمتر از خسارت مادی است پیش می‌آید که راهکارهایی در ماده ۱۴ قانون جدیدآ.د.ک. به شرح ذیل وجود دارد: «شاکی می‌تواند جبران تمام ضرر و زیان های مادی و معنوی و منافع ممکن الحصول ناشی از جرم را مطالبه کند.

تبصره۱- زیان معنوی عبارت از صدمات روحی یا هتک حیثیت و اعتبار شخصی، خانوادگی یا اجتماعی است. دادگاه می‌تواند علاوه بر صدور حکم به جبران خسارت مالی به رفع زیان از طریق دیگر از قبیل الزام به عذرخواهی و درج حکم در جرایم و امثال آن حکم نماید.

تبصره۲- هزینه های متعارف درمان که مازاد بر میزان دیه باشد مطابق نظر کارشناس یا بر اساس سایر ادله قابل مطالبه است».

بحث اعاده حیثیت در جبران خسارت معنوی حائز اهمیت می‌باشد اعاده حیثیت که مفهوم خاص آن بیشتر مورد توجه قانون‌گذار و حقوق دانان قرار گرفته است همان رفع آثار محکومیت کیفری از محل قضایی محکوم و بازگشت دوباره او به اجتماع است. پس نتیجه گرفته می شود که در بعد معنوی خسارت باید با اعاده حیثیت از متهم بی گناه جبران شود و شرایط بازگشت او را به اجتماع فراهم نمود چون که آبرو و حیثیت متهم بی گناه ‌به این ماده بر نمی گردد. و قانون‌گذار همان طور که در ماده ۱۴ قانون جدید آ.د.ک. به بحث خسارت معنوی وارد به متهم بی گناه اشاره نموده باید راهکارهای عملی بیشتری برای نیل ‌به این هدف در نظر بگیرد که با آوردن کلمه “آمثال آن” در تبصره ۱ ماده ۱۴ قانون جدید دست مجریان قانون را باز نگه داشته تا به هر نحوی که امکان دارد از متهم های بی گناه و همچنین زندانیان بی گناه اعاده حیثیت نمود که این خود جبران خسارت معنوی می‌باشد.

در کل می توان این طور نتیجه گرفت که درست است قانون گذار در موارد مختلف به بحث جبران خسارت پرداخته و راهکارهایی را ارائه نمود اما در واقعیت خیلی کم پیش می‌آید متهم بی گناه دنبال جبران خسارات خود برود چون که اکثر کسانی که بازداشت را تجربه نموده اند وقتی بی گناهی آن ها ثابت شده و آزاد شدند به همین آزاد بودن خود قانع می‌باشند و دنبال جبران خسارت خود نمی روند و الته نباید این را فراموش نمود با توجه به آیین رسیدگی در ‌دادگاه‌ها و دادسرا و بازگذاشتن دست قضات در اصدار قرارها خیلی سخت است که کسی ثابت نماید که صدور قرار بازداشت او غیر قانونی بود.

پیشنهادات

1. 1. محدود کردن موارد صدور قرار بازداشت موقت واصدار قرار بازداشت ‌در مورد متهمینی که با توجه به اوضاع و احوال دارای حالت خطرناک می‌باشند که صدور قرار های دیگر ‌در مورد این متهمین بی تاثیر باشد.باید راهکار هایی باشد که صدور قرار بازداشت محدود باشد مثلا ‌در مورد یک درگیری که چند روز از تاریخ آن گذشته باشد و هیچ یک از طرفین دارای حالت خطرناک نمی باشند صدور قرار بازداشت الزامی نمی‌باشد مثلا ‌در مورد اتهام ارتکاب جرم توسط یک شخص با درجه اجتماعی به راحتی می توان از سایر قرار ها استاده نمود.

1. 1. جبران نمودن خسارات مادی به شخص بازداشت شده بی‌گناه تا جایی که همه ی ضرر و زیان او جبران شود.وقتی متهمی مدتی در بازداشت می‌باشد و بعد بی‌گناه شناخته می‌شود باید به وسیله وجه نقد همه ضرر و زیان مادی و منافع از دست رفته او جبران شود.

1. 1. تعیین راهکار ها و آیین جبران خسارت مادی. باید در قانون. آیین و نحوه جبران خسارت مادی روشن باشد تا مشخص باشد که اگر کسی باصدور قرار بازداشت موقت مدتی را در بازداشت سپری نماید و بعدا بی‌گناه شناخته ‌شود چه مقدار خسارت پرداخت نماید.

1. 1. وقتی بی‌گناه شخصی مشخص شد در جرایم مهم با انتشار حکم در روزنامه های کثیرالانتشار یا حداقل روزنامه های محلی به هر نحو اعاده حیثیت شود. در جرایم مهم که تاثیر به خطر افتادن حیثیت و آبروی شخص بیشتر است باید با هر روشی که مناسب و ممکن است اعاده حیثیت شود چون وقتی به شخصی اتهام یک جرم مهم زده می‌شود خیلی سریع تر مردم از آن مطلع خواهند شد و با تفاسیری که مردم عادی از خبر این گونه جرایم می نمایند به شدت آبرو و حیثیت متهم به خطر میفتد این است که باید به هر طریقی که امکان پذیر است از این شخص اعاده حیثیت شود.

1. استفاده از رسانه های جمعی مانند رادیو و تلویزیون برای اعاده ی حیثیت از اشخاص دارای درجه اجتماعی بالا.وقتی یک شخصیت با درجه اجتماعی بالا به ارتکاب جرمی متهم می‌شود بعد از اینکه بی‌گناه شناخته شد برای عذرخواهی و اعاده حیثیت از طریق رسانه های جمعی مانند رادیو و تلویزیون استفاده کرد.

منابع

کتب:

ابوالحمد، ع.، ۱۳۴۹، تحولات حقوق خصوصی، انتشارات دانشگاه تهران

آخوندی، م.، ۱۳۹۰، آیین دادرسی کیفری، سازمان چاپ ایران، ج۱، چ۱۶

اردبیلی، م.ع.، ۱۳۸۵، حقوق جزای عمومی، نشر میزان، ج۲، چ۱۲

آذرنگ، غ.، ۱۳۸۶، مجموعه رویه قضایی (استخدامی)، انتشارات مجد

آشوری، م.، ۱۳۸۸، آیین دادرسی کیفری، انتشارات سمت، ج۱

برنجکار، ر.،۱۳۸۷، آشنایی با علوم انسانی، انتشارات سمت

بولک، ب.، ۱۳۸۵،کیفرشناسی، ترجمه علی حسین نجفی آبرند آبادی، انتشارات مجد

پرادل، ژ.، ۱۳۸۸، تاریخ اندیشه‌های کیفری، ترجمه علی حسین نجفی آبرند آبادی، انتشارات سمت

خالقی، ع.، ۱۳۹۰، آیین دادرسی کیفری، انتشارات شهر دانش، چ ۱۰

سلطانی، ع.، ۱۳۹۱، مبانی فقهی اعاده حیثیت، انتشارات سمت

سمیعی، ح.، ۱۳۴۸، حقوق جزا، انتشارات شرکت مطبوعات

صفایی، ح.، ۱۳۵۵، مفاهیم و ضوابط جدید در حقوق مدنی، انتشارات مرکز تحقیقات

عدالت پور، ح.ع.، ۱۳۸۶، روابط اخلاق و حقوق، مجموعه حقوقی، ش ۲

علی آبادی، ع.، ۱۳۸۵، حقوق جنایی، انتشارات مجد، ج ۲ و ۳

عینی، م.، ۱۳۸۵، گامی کوتاه در راه اعاده حیثیت قسمت بررسی و نقد ماده ۶۲ مکرر ق.م.ا. و شیوه های آن

غمامی، م.، ۱۳۷۶، مسئولیت مدنی دولت نسبت به اعمال کارکنان خود، نشر دادگستری، چ ۱

کاتوزیان، ن.، ۱۳۸۶، حقوق مدنی (الزامات خارج از قرارداد “ضمان قهری”)، انتشارات دانشگاه تهران،چ ۸

کارو، ر.، ۱۳۴۸، مطالعات نظری و عملی در حقوق، ترجمه ضیاء الدین نقابت، انتشارات ابن سینا، ج ۲

گلدوست جویباری، ر.، ۱۳۷۸، کلیات آیین دادرسی کیفری، انتشارات جنگل، چ ۲

مدنی، ج.، ۱۳۸۷، آیین دادرسی کیفری، انتشارات پایدار

معینی، ح.، بی تا، اعاده حیثیت، مجموعه حقوقی، ش ۴

ملک اسماعیلی، ع.، ۱۳۵۵، حقوق جزای عمومی، انتشارات دانشگاه تهران

مهر پور، ح، ۱۳۸۳، نظام بین‌المللی حقوق بشر، انتشارات اطلاعات

ناصر زاده، ه.، ۱۳۷۸، آیین دادرسی کیفری (سلب آزادی تن، بازداشت و حبس در حقوق ایران)، انتشارات آگاه

نجفی آبرند آبادی،ع.ح. وهاشم بیگی، ح.، ۱۳۷۷، دانشنامه جرم شناسی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی

نوربها، ر.، ۱۳۹۰، زمینه حقوق جزای عمومی، انتشارات امیر کبیر، ج ۳