تحلیل تماتیک یا موضوعی

از آنجایی که در همه‌ شیوه های تحلیل داده های کیفی، تحلیل موضوعی یا تماتیک (در قالب طبقه بندی، شاخص بندی و سنخ بندی داده ها) از اهمیت زیادی برخوردار است، در این پژوهش از این روش برای تحلیل داده های کیفی استفاده می‌گردد. تحلیل تماتیک ضمن اینکه خود یک روش مستقل تحلیلی است، می‌تواند در روش‌های تحلیلی دیگر نیز به کار رود. این نوع تحلیل مخصوصاً در نظریه زمینه‌ای از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد. داده های مورد تحلیل در روش تماتیک شامل داده های متنی یا مصاحبه ها و داده های مشاهده‌ای متنی شده می‌باشند(امرسون و همکاران،۱۹۹۵).

در شکل زیر مراحل تفسیر داده های کیفی به اختصار ترسیم شده است.

شکل ‏۳‑۱: مراحل تفسیر داده های کیفی(محمدپور،۱۳۸۹)

تحلیل تماتیک عبارت است از تحلیل مبتنی بر استقرای تحلیلی که در آن محقق از طریق طبقه بندی داده ها و الگو یابی درون داده‌ای و برون داده‌ای به یک سنخ شناسی تحلیلی دست می‌یابد. در تعریفی دیگر تحلیل تماتیک عبارت است از کدگذاری و تحلیل داده ها با این هدف که داده ها چه می‌گویند(فیلدینگ و فیلدینگ^[۵۰]،۱۹۸۶).

گردآوری داده ها

واکاوی و درگیری با داده ها

تفکر قیاسی

تفکر استقرایی

پالایش داده ها بر اساس اهداف و سوالات

مفهوم یابی و کدبندی

الگوسازی و سنخ شناسی

مقوله بندی و تم سازی

نمایش داده ای

نقشه های مفهومی و دیاگرام ها

ترسیم داده ها

شکل ‏۳‑۲: طرح عمومی تحلیل تماتیک(سیلورمن^[۵۱]،۲۰۰۵)

داده ­های کیفی این پژوهش از طریق تحلیل تماتیک تجزیه و تحلیل گردیدند. بدین روش که پس از مصاحبه و مرور اطلاعات کتبی و شنیداری حاصل از مصاحبات صورت گرفته با توجه به تم های استخراج شده از مدل کسب و کار استروالدر، دسته­های مفهومی اصلی مدل کسب و کار باشگاه های ورزشی بانوان از سخنان مصاحبه شوندگان استخراج گردیده و در فصل پنجم طبقه بندی گردیده و در نهایت به صورت جدولی جامع ارائه گردیدند.

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه

در این فصل پس از معرفی تم‌های استخراج شده از مدل کسب و کار استروالدر، مرحله بررسی بیشتر داده های گردآوری شده از طریق مصاحبه با یازده نفر از مدیران و صاحبان باشگاه‌های شرق و شمال تهران انجام گردید، سپس داده ها بر اساس اهداف و سوالات اصلی پژوهش پالایش گردیده و پس از دسته بندی و یافتن دسته های مفهومی تشکیل دهنده تم‌ها، به مفهویابی و کدگذاری اقدام گردید، در ادامه مثال‌هایی از نحوه استخراج کدها و چگونگی کدگذاری آن‌ ها بیان می‌گردد و نهایتاًً داده ها جدول بندی و ترسیم گردیده و نقشه‌ی تم به دست آمده از این اطلاعات که همان مدل کسب و کار باشگاه‌های ورزشی بانوان می‌باشد در قالب یک بوم مدل کسب و کار ارائه شده است.

معرفی تم‌های استخراجی از مدل کسب و کار استروالدر

در این تحقیق با بهره گرفتن از مدل کسب و کار استروالدر می‌کوشیم تا برای نخستین بار به تبیین مدل کسب و کار باشگاه‌های ورزشی بانوان در مناطق شرق و شمال استان تهران بپردازیم. دلیل اصلی استفاده از این مدل سادگی، گویا بودن و در بر گرفتن جنبه‌های اصلی یک صنعت برای طراحی مدل کسب و کارش می‌باشد که این ویژگی‌ها از طریق تلفیق ادبیات مدل‌های کسب و کار و ارائه‌ دیدگاهی نظاممند برای طراحی مدل‌های کسب و کار توسط این پژوهشگر (استروالدر) به دست آمده است. شایان ذکر است که این مدل کسب و کار مبنای تحقیقات متعددی برای مثال زوت و همکاران در سال ۲۰۱۱، واتسون و همکاران در سال ۲۰۱۱، راب و جیکوب در سال ۲۰۱۰ و ال-دبی و همکاران در سال ۲۰۰۸ قرار گرفته است که این امر می‌تواند به عنوان پشتوانه و قابلیت کاربری آن در بنگاه‌های مختلف محسوب شود.

شکل زیر یک دیدگاه اولیه از هستان شناسی مدل کسب و کار و از نحوه تعامل اجزای تشکیل دهنده مدل به خواننده می‌دهد؛ که به اجزای مدل در ادامه پرداخته شده است.

شکل ‏۴‑۱: دیدگاه اولیه از هستی شناسی مدل کسب و کار(اوستروالدر،۲۰۰۴)

چهار رکن اصلی مدل کسب و کار استروالدر عبارتند از: بلوک محصول، بلوک واسط مشتری، بلوک مدیریت زیرساخت و بلوک جنبه‌های مالی. در بلوک محصول بیان می‌گردد که شرکت در چه کسب و کاری فعال است و چه محصولات و پیشنهادهای ارزشی را به بازار عرضه می‌کند. بلوک مشتری به بیان اینکه مشتریان هدف چه کسانی هستند و چگونه می‌توان روابط محکمی با آن‌ ها برقرار نمود، می‌پردازد. بلوک مدیریت زیرساخت بیان می‌کند که شرکت چگونه فعالیت‌های زیرساختی یا تدارکاتی را انجام می‌دهد و چگونه در قالب سازمانی شبکه‌ای عمل می‌کند. چهارمین بلوک نیز بیان می‌کند که جریان درآمدی و ساختار هزینه های مدل کسب و کار چگونه می‌باشند(اوستروالدر،۲۰۰۴). جدول زیر چهار رکن اصلی و نه بلوک مدل کسب و کار استروالدر را نشان می‌دهد.

جدول ‏۴‑۱: چهار رکن اصلی و نه بلوک مدل کسب و کار (استروالدر،۲۰۰۴)

حـوزه
زیر حوزه
شـــرح

محصول

ارزش ارائه شده

کالاها و خدماتی هستند که برای مشتریان، ارزش محسوب می‌شوند.

رابط مشتری

مشتری هدف

کسانی هستند که شرکت می‌خواهد ارزش را به آن‌ ها ارائه دهد.

کانال توزیع

وسایل برقراری ارتباط با مشتریان هستند.

روابط

به تشریح لینک میان کمپانی و شرکت می‌پردازد.

مدیریت زیرساخت

پیکربندی ارزش

به تشریح هماهنگی فعالیت‌ها و منابع مورد نیاز برای ایجاد ارزش می‌پردازد.

قابلیت و توانایی

توانایی اجرای یک الگوی قابل تکرار از اعمال و فعالیت‌های مورد نیاز برای ایجاد ارزش مورد نظر برای مشتریان

همکاری

توافق در خصوص همکاری و شراکت با سایر شرکت‌ها یا افراد برای ایجاد ارزش

جنبه‌های مالی

ساختار هزینه

نشان دهنده پول مورد نیاز برای همه وسایل به کار رفته در مدل کسب و کار

مدل درآمد

تشریح به دست آوردن پول از طریق مجموعه‌ای از جریان‌های درامد

طراحی مدل کسب و کار راهبرد را به طرح اولیه مدل کسب و کار ترجمه می‌کند، سپس منابع مالی مدل را از طریق سرمایه گذاری داخلی و یا خارجی تأمین می‌کند و در آخر، آن را پیاده سازی و تبدیل به سازمان کسب و کار واقعی می‌کند. شکل زیر فرایند یک مدل کسب و کار را از دیدگاه استروالدر از طراحی تا پیاده ­سازی نشان می‌دهد.

تأمین مالی مدل کسب وکار

پیاده ­سازی مدل کسب و کار

طراحی مدل کسب و کار

مدل کسب وکار در قالب ساختار، فرایندها و زیرساخت کسب و کار پیاده می شود.

مدیر منطق کسب و کار صحیحی را که پاسخگوی شرایط بازار باشد تعریف و طراحی می‌کند.

مدیریت یک ساختار مالی برای مدل کسب وکار ایجاد می‌کند. (مانند تامین وجوه به صورت داخلی، سرمایه مخاطره آمیز، تامین وجوه از طریق بازار سهام)