بدیهی است که سرمایه گذاران همواره دورنمای وضعیت مالی و اقتصادی شرکتی که در آن سرمایه گذاری نموده یا قصد سرمایه گذاری درآن دارند، رامورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهند. ارزش بالای حقوق صاحبان سهام، انگیزه ای قوی برای مدیران ایجاد می‌کند که سودی را گزارش نمایند که بازار را رونق دهد. بعبارتی مدیریت سود فرآیندی است که از ارزش نهایی واحد اقتصادی حمایت می‌کند. یکی از روش های دستکاری سود، تغییر در اقلام تعهدی، اقلام تعهدی اختیاری و تغییر در هزینه های تحقیق و توسعه است. اقلام تعهدی باعث ایحاد تفاوت بین سود و جریان وجوه نقد می شود. در نتیجه، یکی از راه های دستکاری سود، افزایش یا کاهش اقلام تعهدی اختیاری است) هوداک، ۲۰۰۹).

از آن جا که کمیسیون اوراق بهادار وبورس آمریکا سال ۱۹۹۹ را سال حسابدار نامید، در این پانزده سال گذشته رقابت بین مؤسسات حسابرسی گسترش یافته و حرفه حسابرسی بر اثر شماری از رویدادها تاثیر پذیرفت ودرنتیجه پژوهش در زمینه کیفیت حسابرسی مورد توجه بسیار قرار گرفت. در میز گردی در ارتباط با اثربخشی حسابرسی در سال ۲۰۰۰ عنوان گردید که حرفه حسابرسی، با محیطی که به سرعت در حال تغییر است، همگام نمی باشد. این نگرانی ها بیانگر نیاز مستمر به انجام پژوهش هایی برای ارزیابی عوامل مؤثر بر کیفیت حسابرسی است (احمد پور و همکاران، ۱۳۹۱). واز طرفی با توجه به اینکه نابهنجاری اقلام تعهدی در بازار سرمایه ایران وجود دارد ( استا و قیطاسی،۱۳۹۰). و نقش کنترلی واعتباردهی حسابرسان ووجود سطوح متفاوت کیفیت مؤسسات حسابرسی از یک سو و همچنین وجود انگیزه ها ومسائل مختلف در تهیه وارائه اطلاعات و گزارش های مالی به وسیله مدیریت از سویی دیگر، سوال اصلی پژوهش حاضرچنین مطرح می شود که چه تفاوتی بین قابلیت اتکای اقلام تعهدی اختیاری شرکت های بیش ارزش گذاری شده توسط حسابرس با کیفیت بالاتردرمقایسه با شرکت های حسابرسی شده توسط حسابرس با کیفیت پایین تر وجود دارد؟

با توجه به اصول تحقیق علمی، لازم است در این فصل، مروری بر ادبیات تحقیق انجام پذیرد. در این فصل به بیان مبانی تئوریک و پژوهشی مربوط به موضوع و در ادامه، به بررسی مفاهیم و تعاریف عمده در ارتباط با موضوع تحقیق پرداخته شده است و در بخش مروری بر ادبیات تحقیق، به پژوهش‌های پیشین صورت گرفته در این حوزه اشاره شده است.

این فصل در دو بخش ارائه می‌گردد. در بخش اول به مبانی نظری تحقیق پرداخته می­ شود. در بخش دوم نیز پیشینه تحقیق بیان می­ شود.

بخش اول- مبانی نظری تحقیق

۲-۲- مبانی و مفاهیم نظری درمورد کیفیت حسابرسی

در این قسمت تعاریفی از کیفیت حسابرسی که متغیر وابسته است ارائه گردیده وسپس ‌در مورد متغیر های مستقل اطلاعاتی ارائه گردیده است.

در سطح جامعه این تصور وجود دارد که تأیید کیفیت حسابرسی توسط محیط اقتصادی، برای تداوم فعالیت بلند مدت مؤسسات حسابرسی بسیار حیاتی است وآینده حرفه حسابرسی تا حد قابل ملاحظه ای به کیفیت ستانده فرایند حسابرسی بستگی دارد. همچنین، ادعا می شود که کیفیت، یک مؤلفه‌ اساسی برای بازی رقابت بین مؤسسات حسابرسی است. تلاش های زیادی برای ارائه تعریفی از کیفیت حسابرسی در گذشته انجام شده است، اما هیچ کدام از آن ها به ارائه تعریفی که جهان شمول باشد و مورد قبول همگان قرار گیرد، منجر نشده است. کیفیت حسابرسی اساسا یک مفوم پیچیده و چند بعدی است ( هیئت استاندارد های حسابرسی و اطمینان بخشی بین المللی_IAASB، ۲۰۱۱)^[۲۰]. عوامل مستقیم و غیر مستقم متعددی بر کیفیت حسابرسی اثر می‌گذارند. برخی ها بیشتر بر عوامل مستقیم تأکید می‌کنند، درحالی که توجه ‌به این عوامل به تنهایی کافی نیست. نکته مهم دیگر این است که برای تعریف کیفیت حسابرسی باید به ذینفعان هم توجه داشته باشیم. تنوع دیدگاه ذینفعان در خصوص کیفیت حسابرسی بیانگر این است که نباید یک مؤلفه‌ خاص را عامل اثر گذار اصلی بر کیفیت حسابرسی معرفی کنیم .

عمومی ترین تعریف ها از کیفیت حسابرسی عناصر زیر را دربر می‌گیرد:

• • احتمال وجود اشتباهات عمده در صورت های مالی، که حسابرس بتواند آن ها را کشف و گزارش نماید.

• • احتمال اینکه حسابرس برای صورت های مالی حاوی اشتباهات با اهمیت گزارش مشروط صادر نکند.

• • دقت اطلاعاتی که حسابرس درباره آن گزارش صادر ‌کرده‌است.

• سنجه ای برای توان حسابرسی در کاهش اشتباهات و تحریفات جانبدارانه و بهبودکیفیت داده های حسابداری.

در تعریفی، کیفیت حسابرسی تحت عنوان ارزیابی بازار ارائه شده است. ارزیابی بازار در واقع عبارت است از احتمال این که حسابرس هم تحریفات با اهمیت در صورت های و یا سیستم صاحبکار را کشف کند و هم تحریفات با اهمیت کشف شده را گزارش کند. احتمال این که حسابرس موارد تحریفات با اهمیت را کشف کند، به شایستگی حسابرس و احتمال این که حسابرس موارد تحریفات با اهمیت کشف شده را گزارش کند، به استقلال حسابرس ارتباط پیدا می‌کند. مؤسسه‌ های بزرگ شرکت های بیشتری را حسابرسی می‌کنند و کل حق الزحمه آن ها بین شرکت های صاحبکار تفکیک می شود و به صاحبکاران وابستگی ندارند. مؤسسه‌ های حسابرسی بزرگ استقلال بیشتری دارند، ‌بنابرین‏ با کیفیت بیشتری به حسابرسی می پردازند (دی آنجلو، ۱۹۸۱).

تیتمن و ترومن^[۲۱] (۱۹۸۶) کیفیت حسابرسی را به عنوان صحت اطلاعاتی که حسابرس به سرمایه گذاران ارائه می‌دهد، تعریف کردند. دیوید سان و نئو^[۲۲](۱۹۹۳) تعریف متفاوتی از کیفیت حسابرسی ارائه کردند: کیفیت حسابرسی به توانایی حسابرسی در کشف و رفع تحریف های با اهمیت و دستکاری در سود ناخالص گزارش شده مربوط می شود ( حساس یگانه و غلام زاده لداری، ۱۳۹۱).

تحقیقات نشان داده است که ساختار مؤسسه حسابرسی نیز برکیفیت حسابرسی اثردارد .بر اساس این تحقیقات، کیفیت حسابرسی در مؤسسه هایی که ساختار قوی تری دراستفاده از روش های حسابرسی دارند، با سایر مؤسسه ها تفاوت دارد. ادغام مؤسسه های حسابرسی و یکسان شدن روش های مورد استفاده در مؤسسه های مختلف، این فرض را کم اهمیت ساخته است. محققان دیگری نیز این نظریه را مطرح کرده‌اند که مؤسسه های بزرگتر به دلیل تجربه بیشتر و ساختار مناسب ترمی توانند بخشی از صرفه اقتصادی خود را به مشتری منتقل کنند و حق الزحمه کمتری ازصاحبکار دریافت نمایند (میر و ریکرز، ۲۰۰۷).

دی آنجلو کیفیت حسابرسی را مشتمل بر دو احتمال تعریف کرد. اول این که حسابرس نقص سیستم حسابداری صاحبکار را کشف کند. دوم این که آن نقص را گزارش کند. کشف نقص کیفیت حسابرسی را در قالب دانش و توانایی حسابرس اندازه گیری می‌کند. در حالی که گزارش آن بستگی به انگیزه های حسابرس برای افشاگری دارد. با وجود اینکه تعریف دی آنجلو برای حسابرسی صورت های مالی مناسب است، اما می‌تواند سایر انواع حسابرسی ها را نیز در برگیرد.