مبحث سوم: شیوه های اجرای عین تعهد و موانع آن در انگلیس

گفتار اول: شیوه های اجرای عین تعهد

بند اول: تسلیم

مطابق قانون بیع کالای ۱۹۷۹ ، در تسلیم کالا ، یا باید بایع به صورت فیزیکی کالا را تسلیم مشتری نماید ، یا تسلیم اسناد مالکیت کالا به مشتری و اسنادی که کنترل کالا را به بایع دهد ، یا ثالث اعلام نماید که کالا را به نیابت از مشتری نگه دارد . در UCC به همین شکل است ، ولی مطابقت کالا از توابع آن نیست و تعهدی مستقل می‌باشد .

در انگلیس اراده طرفین در تعیین زمان و مکان تسلیم مبیع مورد قبول است^[۱۰۳] و در UCC به همین شکل است . در ایران مواد ۳۷۵ و ۳۴۴ ق. مدنی به آن پرداخته‌اند و به همین منوال است، در عدم تصریح به محل خاصی برای تسلیم ، محل تجارت و سکونت حاکم است . در انگلیس در خصوص تسلیم مبیع قبل از سررسید ، مشتری مختار در پذیرفتن و رد آن می‌باشد^[۱۰۴]، در UCC در این زمینه مطلبی وجود ندارد . در کشور ما در این زمینه نصمی وجود ندارد ، ولی بنا به نظر اکثریت فقها و حقوق ‌دانان ، در تسلیم مبیع قبل از موعد ، اگر اجل به نفع متعهد باشد ، مشتری ملزم به قبول است و اگر اجل به نفع طرفین باشد ، مشتری ملزم به قبول قبل از موعد نیست و اختیار در پذیرفتن و رد دارد .

در انگلیس در خصوص تعهد بر تسلیم که بر عهده فروشنده می‌باشد هر نوع اقدامی که برای مسلط شدن مشتری بر کالا و بهره برداری او لازم است ، باید انجام دهد . در UCC در این زمینه نص وجود ندارد در انگلیس اصل حاکمیت اراده در انتقال ضمان است . در عدم توافق ، ضمان تابع از ملکیت می‌باشد . با انتقال ملکیت ضمان انتقال می‌یابد ، هر چند مبیع هنوز به مشتری تسلیم نگردیده باشد^[۱۰۵] . در UCC تقریباً همین راه حل انگلیس مورد قبول واقع شده است و بایع در صورتی نسبت به عیب و نقص مبیع مسئول می‌باشد ، که قبل از انتقال به مشتری ، در مبیع وجود داشته باشد^[۱۰۶] .

در انگلیس بر اساس مقررات قانون بیع کالا ، خریدار در مهلتی متعارف ، باید پس از تحویل گرفتن کالاها ، آن ها را بازرسی نماید، در UCC همین طور است . بر اساس مقررات قانون بیع کالا و در UCC ، بایع باید مالکیت معتبری را به خریدار منتقل نماید و این شرط ضمنی وجود دارد که دارای حق فروش می‌باشد و باید هر نوع وثیقه ، حق حبس و مانع دیگری نداشته باشد .

در انگلیس آگاهی مشتری قبل از انعقاد قرارداد ، نسبت به حق ، یا ادعاهای ثالث به مبیع و مورد عقد ، رافع مسئولیت بایع است و دیگر نمی تواند ازتضمینات بایع بهره مند گردد، در UCC به همین صورت است و در صورتی که کالای تسلیم شده مطابق قرارداد نباشد و نتوان آن را رد کرد ، می شود آن را نگه داشت و از ثمن کم کرد، ‌به این صورت که تفاضل قیمت کالای تحویلی و کالای مطابق قرارداد را تعیین و از ثمن کم نمود، در UCC به همین صورت می‌باشد ، هر چند ثمن به معنای خاص وجود ندارد و جبران خسارات می‌باشد ، ولی آثار تقلیل ثمن را در برخی موارد به دنبال دارد. تسلیم کالا و پرداخت ثمن بر اساس تعهد از وظایف بایع و خریدار است^[۱۰۷] و همزمان صورت می‌گیرد ، مگر توافق به نحو دیگری باشد^[۱۰۸] و حق حبس وجود دارد . در UCC حق حبس برای خریدار وجود ندارد و از جمله ضمانت اجراها ، رد کالای غیر منطبق یا رد بخشی از آن می‌باشد و جبران خسارات پیش‌بینی شده است، ولی پرداخت ثمن باید صورت گیرد و برای فروشنده حق حبس وجود دارد .

بند دوم: محدود کننده ها و معاف کننده ها در انگلیس

شروط رافع مسئولیت، شروطی که طرفین عقد برای محدود کردن مسئولیت قراردادی و یا مسئولیت ناشی از نقض قرارداد به کار می گیرند گاهی کلاً مسئولیت را از بین می‌برند و یا کاهش می‌دهند، شروط محدود کننده مسئولیت (limitation clause) مسئولیت را تا میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند .

شروط سلب مسئولیت، در تعهدات گاهی شروطی گنجانده می‌شوند و مسئولیت را سلب و یا محدود می نمایند. قانون شروط غیر منصفانه قراردادی مصوب ۱۹۷۷ سعی در معقول نمودن و تعدیل آن داشته، این شروط سبب التزام می‌گردند، مگر اینکه محاکم با توجه به اوضاع و احوال و شرایط در موارد خاص آن را نقض نمایند. اگر طرفین آن شرط سلب مسئولیت را امضا نمایند، به آن ملتزم می‌گردند در غیر از امضای توسط طرفین، باید قبل یا همزمان انعقاد قرار داد، اخطار ‌در مورد شرط مذبور به طرف مقابل اعلام گردد و در موردی که اخطار وجود نداشته باشد، اما تعهدات قبلی بین طرفین ‌بر اساس شرط سلب مسئولیت باشد، امکان گنجانیده شدن آن در قرار داد واقع شده می‌باشد.

تفسیر، ‌در مورد شروط سلب مسئولیت، در نقض تعهدات باید تعهدات تفسیر گردند، در این مورد تا حد امکان تفسیر مضیق صورت می‌گیرد، اما نباید شرط مخالف با قصد و هدف تعهد باشد، در تفسیر این امر مورد بررسی قرار می‌گیرد. با اساس قرار داد نیز در تعارض نباشد، ‌در مورد شخص ثالث نیز شرط سلب مسئولیت مورد حمایت قرار نمی گیرد و اگر تعهدی شفاهی در تعارض با شرط سلب مسئولیت باشد، امکان بلااثر بودن آن وجود دارد، گاهی قانون موضوعه نیز شرط سلب مسئولیت را مورد حمایت قرار نمی دهد، قانون شروط غیر منصفانه و قانون تجارت مصوب ۱۹۷۳ در این زمینه می‌باشند. در قبال مرگ و جراحت، شرط سلب مسئولیت مورد قبول نمی باشد. در موردی نیز که یک طرف شخص مذبور را تحریک به انعقاد قرار داد نمایند و به هیچ طریقی امکان دسترسی طرف مقابل به حقیقت نباشد، شرط سلب مسئولیت پذیرفته نمی شود.

مصرف کننده قرار دادی را منعقد می کند، شرط سلب مسئولیت پذیرفته نمی باشد ، مگر اینکه شرطی معقول باشد. مصرف کننده شخصی است که ‌بر اساس امور تجاری قرار داد نمی بندد، اما طرف مقابل او امور تجاری انجام می‌دهد. در اجاره به شرط تملیک ، مالکیت و در برخی موارد عرضه کالا وخدمات نیز شرط سلب مسئولیت پذیرفته نیست.

گفتار دوم: موانع اجرای تعهدات در کشور انگلستان

در اجرای عینی تعهدات ، در بخشی تحت عنوان خاتمه تعهدات، خاتمه بر اساس توافق^[۱۰۹] ، ممانعت از اجرای قراردادها^[۱۱۰] ، خاتمه از طریق نقض^[۱۱۱] ، خاتمه به علت عقیم شدن^[۱۱۲] تعهدات ، تغییر اوضاع و احوال حاکم بر تعهدات آمده است . دو مورد از این موارد نسبت به بقیه کاربردی تر و از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد که به شرح آن ها می پردازیم :

۱- عقیم شدن ( فراستریشن )

۲- تغییر در اوضاع و احوال

بند اول : عقیم شدن تعهدات (فراستریشن)