مشتری های بر خط^[۹]
این امر از طریق ارائه موثر خدمات عمومی به شهروندان حاصل می شود که باید با پاسخ سریع دولت با کمترین مداخله مقامات دولتی انجام گیرد.
ترقی دادن شفافیت و جوابگویی در دولت از طریق ازدیاد ICT در مدیریت و عملکردها، شانس مشارکت فعال تر شهروندان در فرایندهای سیاسی و تصمیمات دولت را به صورت موثری بهبود می بخشد. بهبود در بازده و بهره وری سازمان های دولتی طراحی دوباره فرایندها و رویه های سازمان های دولتی(که از ملزومات دولت الکترونیک است) ارائه خدمات را ساده خواهد ساخت، سودمندی سازمان های اداری را خواهد افزود و باعث صرفه جویی در هزینه های آنان می گردد به ویژه دولت الکترونیک می تواند در موارد زیر کمک ساز باشد: کارایی کارمندان دولت را افزایش می دهد، باتوجه به کاسته شدن از کاغذ بازی های موجود و مراجعه مستقیم کمتر به ادارات و سازمان های دولتی، کارمندان می توانند به طور موثرتری به فعالیت های خود بپردازند همچنین درآمدهایی که از طریق ارائه خدمات(مثلا صدور جواز) به شهروندان و شرکت ها کسب می شود افزایش می یابد و علت این افزایش ساده تر شدن فرایندهای مربوط به ارائه خدمات می باشد که باعث جذب کسانی می شود که قبلا کمتر از این خدمات(به علت دردسرهایی که بر سر راه دریافت این خدمات وجود داشت) استفاده می کردند. باعث کاهش هزینه ها در میان مدت و بلند مدت خواهد شد، اگر چه در کوتاه مدت باتوجه به هزینه های صرف شده برای راه اندازی دولت الکترونیک و نیز نیاز به ارائه خدمات در دو سطح(هم به صورت مرسوم و هم بر مبنای دولت الکترونیک) تا زمانی که کاربران با سیستم جدید آشنا می شوند دولت مشکلاتی در پیش خواهد داشت اما در دراز مدت به دلیل ارزان تر بودن ارائه خدمات برای دولت، هزینه ها به شدت کاهش خواهد یافت. عملکردهای دولت را ساده و موثر خواهد نمود، اکثر فراینده ای دولتی در طی سال ها رشد کرده اند و معمولا شامل مراحل، کارها و فعالیت های زیادی می باشند. ساده سازی عملکرد دولت از طریق ICT مراحل زاید را خواهد زدود و فرایندها را ساده خواهد نمود. به رشد شرکت ها و تعاونی های محروم کمک خواهد نمود. ICT ارتباط دولت با گروه ها و تعاونی های حاشیه ای (کم اهمیت) را امکان پذیر می سازد و به رشد آنها کمک خواهد کرد باتوجه به اینکه خدمات درخواستی این شرکت ها بسیار سریع تر در اختیار آنان قرار می گیرد و می توانند شرکت فعال تری در فرآیندهای سیاسی داشته باشند، لذا به سرعت توسعه می یابند. نهایتا هدف دولت الکترونیک افزودن فعل و انفعال بین سه بازیگر عمده در جامعه یعنی دولت شهروندان و شرکت های تجاری به منظور تسریع در رشد فرآیندهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور می باشد(سجادی، ۱۳۷۷).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) این امید را در دل دولتمردان به وجود آورده که دولت ها را می توان متحول کرد. می توان مشارکت بیشتر مردم و فعالان اقتصادی را در امور سیاسی و اقتصادی و سایر شئونات جامعه فراهم کرد. این رویکرد تحت عنوان دولت الکترونیک و به انگیزه ارائه خدمات الکترونیکی به صورت سریع، راحت و موثر ابتدا با توسعه و پیشرفت وسایل ارتباطی از قبیل تلفن بی سیم ، مودم و نمابر پا به عرصه وجود گذاشت و ظهور فناوری اینترنت جان تازه یی به آن بخشید. خدمات دولتی معمولا ساختار عمودی و پیچیده یی دارند. دولت الکترونیک کاملا این ساختار را تغییر داده و کاربران می توانند بدون هیچ گونه محدودیتی از طریق رایانه شخصی، تلفن، تلویزیون های شبکه و کیوسک های خدماتی به تمامی خدمات الکترونیکی دسترسی داشته باشند. روابط عمومی الکترونیک به عنوان روش بکار گرفتن فن‌آوری جدید ارتباطی و رسانه‌های نوین اطلاع رسانی برای ارائه خدمات منطبق بر خواسته‌ها و نیازهای مخاطبان به صورت لحظه‌ای به منظور تحقق اهداف دول دیجیتالی می‌باشد. وجود روابط عمومی الکترونیک به عنوان افقی برای ارائه خدمات شبانه‌روزی و بدون نیاز به مراجعه فیزیکی مشتریان، کاهش هزینه‌های اضافی و غیر ضروری همچون هزینه استخدام نیروی مازاد و خطای ناشی از نیروی کار، اصلاح الگوی مصرف و یک مزیت رقابتی را، تنها از طریق راه‌اندازی و اتصال به پایگاه‌های الکترونیکی، ایجاد می‌کند. در همین راستا می‌توان از فناوری اطلاعات به عنوان ابزار مدیریتی روابط عمومی که می‌تواند در تصمیمات استراتژیک سازمانی اثرگذار باشد، بهره‌گرفت.
۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق
خدمات الکترونیکی، تلفیق نیاز همیشگی بشر با تکنولوژی های دنیای امروز است(آلادوانیت^[۱۰]، ۲۰۰۲). خدمات الکترونیکی مفهومی جدید برای مدیریت و تقویت نوآوری است و شامل فرآیندهایی است که به کمک اینترنت، فرصت های مناسب نوآورانه ای را برای توسعه دهنده های فردی با تیم های سراسر جهان، توزیع می کند. از دیگر سو، رشد فزاینده ی اینترنت، که از مشخصه های جامعه ی اطلاعاتی می باشد، وتأثیر همه جانبه و اساسی آن در تمامی ابعاد زندگی امروزنشان می دهد که جهان ما توسط ایزاز جدید در حال تغییر شکل است و توسط همین ابزار، مجازی بودن در همه ی زمینه ها پشتیبانی می شود(آن کرانی^[۱۱]، ۲۰۰۵). همچنان که نفوذ و استفاده از اینترنت به صورت روزافزون افزایش می‌یابد و فناوری‌های کلیدی اطلاعاتی‌ و ارتباطی‌ بر اساس آن دائماً ساخته می شوند، سازمان‌های بخش خصوصی و دولتی برای طراحی، ایجاد و ارائه و پشتیبانی‌ اینگونه خدمات الکترونیکی سرمایه‌گذاری می کنند نظیر کسب و کار الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی، دولت الکترونیکی و آموزش الکترونیکی. این خدمات الکترونیکی با هدف ارائه منابع الکترونیکی مختلف به کاربرانشان برای انجام امور مختلف به صورت الکترونیکی تنظیم می شوند. اینها شامل جستجو برای محصولات و خدمات، انتقالات بانکی‌ و سازمان‌های دولتی و آشنایی با علوم و مهارت‌های جدید است. آنها می توانند این امور را بیست و چهار ساعته در خانه و محل کار خود انجام دهند( لن و ژانگ^[۱۲]، ۲۰۰۳).
دسته‌ه ای مختلف سیستم اطلاعات دارای اهداف مختلف هستند و مزایا و ارزش‌های گوناگون خلق می کنند، در نتیجه نیازمند روش‌ها و اندازه‌گیری‌های مختلف هستند. به همین دلیل آسان نیست که بتوان تصمیم گرفت برای ارزیابی یک سیستم اطلاعات چه چیز باید سنجیده شود و تشخیص چگونگی‌ انجام آن نیز به همین دشواری است(گرینی^[۱۳]، ۲۰۰۳). سمیتسن و هیرشیم روش‌های ارزیابی سیستم اطلاعات موجود را به دو دسته پایه تقسیم می کنند. دسته اول بر پایه کارآمدی استوارند که غالباً توسط علوم مهندسی‌ تحت تاثیر قرار می گیرند. آنها عملکرد سیستم اطلاعات را با در نظر گیری فناوری و شاخص‌های از پیش تعیین شده مورد بررسی‌ قرار می دهند و بر پاسخ دهی‌ به این سوال که آیا سیستم خوب کار می‌کند یا نه تمرکز می کنند( بوراس^[۱۴]، ۲۰۰۳).
دسته دوم شامل روش هتی تاثیر بنیاد است . اینها توسط دیدگاه‌های مدیریتی تحت تاثیر قرار گرفته اند و میزان حمایت یک سیستم اطلاعات از فعالیت‌های کسب و کار و یا کارآمدی یک کسب و کار و یا اینکه یک سیستم خوب فعالیت می‌کند را مورد بررسی‌ قرار می دهند(همان). با توجه به مطالب فوق، پژوهش بر روی بررسی تأثیر خدمات الکترونیکی بر داده های تحلیلی کسب وکار حائز اهمیت است.
۱-۳-۱ وجه تمایز تحقیق با سایر تحقیق ها
خدمات الکترونیکی، تلفیق نیاز همیشگی بشر با تکنولوژی های دنیای امروز است. خدمات الکترونیکی مفهومی جدید برای مدیریت و تقویت نوآوری است و شامل فرایندهایی است که به کمک اینترنت، فرصت های مناسب نوآورانه ای را برای توسعه دهنده های فردی یا تیم های سراسر جهان، توزیع می کند. از دیگر سو، رشد فزاینده اینترنت که از مشخصه های اصلی جامعه اطلاعاتی می باشد و تأثیر همه جانبه و اساسی آن در تمامی ابعاد زندگی امروز نشان می دهد که جهان ما توسط ابزار جدید در حال تغییر شکل است و توسط همین ابزار، مجازی بودن در همه زمینه ها پشتیبانی می شود.
یک خدمت، فعالیت یا مجموعه‌ای از فعالیت‌های کم و بیش ناملموس است که معمولاً و نه لزوماً در تعاملات بین مشتری و کارکنان خدمات و یا منابع فیزیکی و یا کالاها و یا سیستم‌های عرضه‌کننده خدمات صورت می‌گیرد و به عنوان راه حلی برای مشکلات مشتری ارائه می‌شود.
خدمات در مقایسه با محصولات دارای تفاوت‌هایی است که در زیر مطرح می شود:
اکثر خدمات نا ملموس می‌باشند. از آن‌جا که خدمات غالباً در قالب عملکرد یا تجربیات به مشتری ارائه می‌شود، تعیین مشخصات فنی یا مهندسی برای آن‌ها به‌صورتی‌که در زمینه کالاهای ملموس و با هدف ایجاد یکنواختی در تولید متداول است، امکان پذیر نمی‌باشد. به‌همین دلیل شناسایی دقیق معیارهای که مشتریان برای ارزیابی کیفیت خدمات مورد توجه قرار می‌دهند کار چندان ساده‌ای نیست.
خدمات ناهمگون و ناهمسان است. خدمات (به‌ویژه خدماتی که به مقدار زیادی از عملکرد نیروی انسانی بهره می‌برد) ناهمگون و ناهمسان می‌باشند. به بیان دیگر عملکرد کارکنان سازمان از یک تولیدکننده یا تولیدکننده دیگر، از یک مشتری با مشتری دیگر و حتی در یک روز با روز دیگر تفاوت دارد. از همین رو بر خلاف محصولات ملموس، استانداردسازی عملکرد کارکنان با هدف تضمین یکنواختی محصول عرضه شده به ندرت امکان‌پذیر است.
تولید و مصرف خدمات به‌طور هم‌زمان رخ می‌دهد. مرحله تولید و مرحله مصرف بیشتر خدمات غیرقابل تفکیک می‌باشد. استفاده از خدمات اغلب در زمان عرضه خدمات انجام می‌شود. در اغلب موسسات خدماتی مشتری در همان محل تولید و عرضه خدمت حضور مستقیم دارد و فرایند تولید را به دقت مشاهده می‌کند. خدمات تولید شده را نمی‌توان پیش از مصرف توسط مشتری در محلی انبار نمود. ارزیابی کیفیت خدمات در همان زمانی انجام می‌پذیرد که خدمت مورد نظر مراحل مختلف تولید را طی می‌کند. کیفیت خدمات تنها تابع خروجی فرایند نیست. مشتریان کیفیت خدمات را تنها بر اساس خروجی فرایند تولید خدمت مورد بررسی قرار نمی‌دهند. تمامی جزئیات فرایند ارائه خدمت به مشتری موثر است.(زیتامیل و همکاران^[۱۵]، ۱۹۹۰).
اکثر افراد تصور می‌کنند که تعداد و اهمیت سازمان‌های تولیدی نسبت به سازمان‌های خدماتی بسیار بیشتر است. اما بر خلاف این عقیده، فعالیت‌های خدماتی نه تنها تعداد بیشتری از فعالیت‌های اقتصادی را به خود تخصیص می‌دهند، بلکه از لحاظ ارزش نیز اهمیت بیشتری دارند. همه سازمان‌ها، سازمان‌های خدماتی هستند، بعضی از این سازمان‌های خدماتی محصول نیز تولید می‌کنند(دراکر^[۱۶]، ۱۹۹۰).
۱-۴ اهداف پژوهش
۱-۴-۱ اهداف اصلی
هدف اصلی پژوهش شناخت تاثیرخدمات الکترونیکی بر داده های تحلیلی کسب و کار از دیدگاه کارمندان واحد امور مشترکین مخابرات شیراز در سال ۱۳۹۲ است.
۱-۴-۲ اهداف ویژه
شناخت سازه­های تأثیرگذار بر خدمات الکترونیکی از دیدگاه کارمندان واحد امور مشترکین مخابرات شیراز .
اندازه ­گیری سازه­های تأثیرگذار بر خدمات الکترونیکی از دیدگاه کارمندان واحد امور مشترکین مخابرات شیراز.
رتبه ­بندی سازه­های تأثیرگذار بر خدمات الکترونیکی از دیدگاه کارمندان واحد امور مشترکین مخابرات شیراز.
طراحی مدل سازه­های تأثیرگذار بر خدمات الکترونیکی از دیدگاه کارمندان واحد امور مشترکین مخابرات شیراز.
۱-۴-۳ اهداف کاربردی
خدمات الکترونیکی می تواند بر داده های تحلیلی کسب وکار در مخابرات تأثیر داشته باشد و کاربرد آنها موجب افزایش کارایی سازمان گردد.
۱-۵ فرضیات پژوهش
۵-۱ فرضیه اول
خدمات الکترونیکی واحد امور مشترکین مخابرات بر شیراز میزان رسیدن کاربران به اهدافشان اثر مثبت و معناداری دارد.
۱-۵-۲ فرضیه دوم
خدمات الکترونیکی واحد امور مشترکین مخابرات بر شیراز معیارهای رفتارهای آتی اثر مثبت و معناداری دارد.

فرضیه سوم
خدمات الکترونیکی واحد امور مشترکین مخابرات شیراز بر مفید واقع شدن و کاربرد خدمات اثر مثبت و معناداری دارد.

فرضیه چهارم
خدمات الکترونیکی واحد امور مشترکین مخابرات شیراز بر کیفیت اطلاعات اثر مثبت و معناداری دارد.

فرضیه پنجم
خدمات الکترونیکی واحد امور مشترکین مخابرات شیراز بر عملکرد تکنیکی اثر مثبت و معناداری دارد.

فرضیه ششم
خدمات الکترونیکی واحد امور مشترکین مخابرات شیراز بر میزان رضایت کاربران اثر مثبت و معناداری دارد.
۱-۶ قلمرو پژوهش
از مطالب مهمی که در هر تحقیق باید مورد بحث قرار گیرد، روشن نمودن دقیق محدوده تحقیق است یعنی یک تحقیق علمی باید دارای حدود و شمول تا حد امکان مشخص باشد زیرا تعیین یک حدود منطقی و صحیح به دقت و ارزش علمی پژوهش می افزاید، در واقع این محدوده مشخص می نماید که محقق از لحاظ موضوعی، مکانی و زمانی ، تحقیق را به چه نحو انجام داده است و تا چه حد توانسته متغیرهای مربوط را در کنترل داشته باشد، از سوی دیگر به لحاظ جلوگیری از اتلاف زمان، نیروی انسانی و سایر هزینه های مرتبط، مشخص شدن حدود تحقیق ضروری به نظر می رسد. لذا به مطالب مطرح شده ابعاد قلمرو تحقیق حاضر به شرح زیر می باشد:
۱-۶-۱ قلمرو موضوعی
در این پژوهش به دنبال مطالعه تاثیر خدمات الکترونیکی بر داده های تحلیلی کسب وکار در بین کارکان واحد امور مشترکین شرکت مخابرات شیراز هستیم.
۱-۶-۲ قلمرو زمانی
در این پژوهش شامل خدماتی است که در سال ۹۲ به کارکنان واحد فوق الذکر داده شده است.
۱-۶-۳ قلمرو مکانی

۱۰-امید به غیر خدا: بر اساس آنچه در بالا گفته شد کسانی که به خداوند ایمان دارند، به طور کلی فقط به او امید دارند، زیرا فقط به قدرت لایزال او اعتماد و اطمینان دارند و تکیه­گاه واقعی­شان را خداوند می­دانند. و بر این اساس معلوم می­ شود کسانی که به غیر از خدا امید بسته­اند در واقع نیز به او ایمان ندارند و نتیجه بی­ایمانی چیزی جز ناامیدی نیست و حتی اگر امید هم داشته باشند امیدشان کمکی به آنها نخواهد کرد «چون‌ مرد شریر بمیرد امید او نابود می‌گردد، و انتظار زورآوران‌ تلف‌ می‌شود. » (امثال۱۱: ۷). چنین اشخاصی خانه خود را بر روی تار عنکبوت بنا کرده ­اند و با کوچک­ترین تکانی تمام هستی­شان از بین خواهد رفت همان طور که در این آیات می­فرماید: «چنین‌ است‌ راه‌ جمیع‌ فراموش‌کنندگان‌ خدا. و امید ریاکار ضایع‌ می‌شود، که‌ امید او منقطع‌ می‌شود، و اعتمادش‌ خانه‌ عنکبوت‌ است‌. » (ایوب۸: ۱۳-۱۴؛ اشعیا۵۷: ۱۰؛ زکریا۹: ۵ و … ).
۱۱-امید به بازگشت به وطن و آینده خوش: این امید هر چند در زمره امید غیرخدایی آورده شده ولی می ­تواند در راستای امید به خداوند نیز باشد چون خود خداوند نیز وعده بازگشت به سرزمین موعود را داده بود ولی از آنجا که امید به خود خداوند نیست در این بخش مطرح می­ شود و بیانگر این است که قوم بنی­اسرائیل چنین دغدغه­ای در ذهن داشته اند «و خداوند می‌گوید که‌ به‌ جهت‌ عاقبت‌ تو امید هست‌ و فرزندانت‌ به‌ حدود خویش‌ خواهند برگشت‌. » (ارمیا۳۱: ۱۷).
۱۲-امید به زندگی و حیات: بدون وجود امید ادامه زندگی برای بیشتر مردم غیرممکن است در واقع امید از محرک­های قوی و قدرتمند انسان برای ادامه حیات است و به انسان نیرو و انرژی می­دهد «من‌ چه‌ قوّت‌ دارم‌ که‌ انتظار بکشم‌ و عاقبت‌ من‌ چیست‌ که‌ صبر نمایم‌؟» (ایوب۶: ۱۱ و نیز: مزامیر۲۲: ۹؛ جامعه۹: ۴ و … ).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱۳-امید به زر و سیم و مال دنیوی: «اگر طلا را امید خود می‌ساختم‌ و به‌ زر خالص‌ می‌گفتم‌ تو اعتماد من‌ هستی‌» (ایوب۳۱: ۲۴؛ ۴۱: ۹).
۱۴- امید به اصلاح: «پسر خود را تأدیب‌ نما زیرا که‌ امید هست‌، اما خود را به‌ کشتن‌ او وامدار. » (امثال۱۹: ۱۸).
۱۵-در بسیاری از بخش­های مختلف عهدعتیق امید بر امور دنیوی تمرکز کرده است و بر آ ن دلالت دارد که در اینجا تنها به ذکر نمونه­هایی از آن بسنده می­ شود: محاصره شدگان امیدوارند تا از محاصره رها شوند (مزامیر۲۵)، فرد بیمار امیدوار است تا از بیماری رهایی یافته و شفا یابد (اشعیا۳۸: ۱۰-۲۰). بنی­اسرائیل به خداوند اعتماد دارند تا در زمین صلح و صفا برقرار کنند.

• • • • • • 1. 1. اقسام امید در عهدعتیق

             

         

     

الف) امید ممدوح

1. 1. امید به خداوند: از انجا که تنها خالق حقیقی انسان و جهان خداوند است و تنها کسی است که می ­تواند با قدرت بیکران خود تقدیر امور را رقم بزند و همه چیز در برابر عظمت و شکوه و جلال او رنگ می­بازد. پس بهترین امید انسان نیز تنها خداوند می ­تواند باشد «و الآن ای خداوند برای چه منتظر باشم؟ امید من بر تو می‌باشد. » (مزامیر۳۹: ۷؛ ۴۲: ۵ و ۱۱؛ اشعیا۳۸: ۱۸؛ ارمیا۱۴: ۸ و … ).

1. 1. امید به محبت بی ­پایان خداوند: همانطوریکه گفته شد هدف و دلیل حقیقی انسان، خداوند است اما گاهی اوقات امور دیگر نیز موضوع امید قرار می­گیرد. ممکن شخصی امیدش به محبت بی ­پایان او باشد محبتی که خداوند خودش آن را پایان می­داند و از مردم دعوت می­ کند تا در هر شرایط به او امید و توکل داشته باشند «اسرائیل برای خداوند امیدوار باشند زیرا که رحمت نزد خداوند است و نزد اوست نجات فراوان. » (مزامیر۱۳۰: ۷) و از کسانی راضی هست که به او و به رحمتش امیدوارند «رضامندی خداوند از ترسندگان وی است و از آنانیکه به رحمت وی امیدوارند. » (مزامیر۱۴۷: ۱۱؛ ۳۳: ۱۸؛ ۱۴: ۳۲).

1. 1. امید به کلام خداوند: امیدواری به کلام خداوند و وعده­های او چیزی است که در دل هر مومنی وجود دارد زیرا خود خداوند پیروانش را وعده داده تا اگر به فرامین او عمل نمایند و در راهی که او مشخص نموده قدم بردارند او نیز برای آنها همچون یک پدر بوده (اشعیا۲۲: ۲۱) و بلکه مهربان­تر از پدر خواهد بود، و به این خاطر است که در کتاب مزامیر خطاب به خداوند چنین می­فرماید که: «کلام خود را با بنده خویش به یاد آور که مرا بر آن امیدوار گردانیدی. » (مزامیر۱۱۹: ۴۹)، آیات دیگری از همین باب بر امیدواری بر کلام خداوند دلالت می­ کنند که عبارتند از: (۱۱۹: ۷۴ و ۸۱ و ۱۱۴ و ۱۴۷).

1. 1. امید به نجات و رستگاری خداوند: بزرگترین آرزوی هر انسان مومنی در عهدعتیق این است که از نجات خداوند برخوردار شود و به همین خاطر از وعده­هایی که خداوند به بنی­اسرائیل می­دهد این است که: «مترس‌ زیرا که‌ من‌ با تو هستم‌ و مشوّش‌ مشو زیرا من‌ خدای‌ تو هستم‌! تو را تقویت‌ خواهم‌ نمود و البتّه‌ تو را معاونت‌ خواهم‌ داد و تو را به‌ دست‌ راست‌ عدالت‌ خود دستگیری‌ خواهم‌ کرد. » (اشعیا۴۱: ۱۰). در ادامه همین باب و باب ۴۲ و ۴۳ خداوند بر اساس عهدی که با قوم بسته تا آنها را تنها نگذارد و از آنها حمایت کند وعده­های بسیاری به قوم خود می­دهد که این وعده­ها و از همه مهم­تر وعده نجات آنها از دست دشمن (از جمله آیات ۱۱ و ۱۲) و همینطور بارور کردن زمین زراعی و قدرت یافتن و برکت یافتن امور زندگی و … باعث امیدواری به خداوند و وعده­های او می­ شود: «و الان‌ خداوند که‌ آفریننده‌ تو ای یعقوب‌، و صانع‌ تو ای‌ اسرائیل‌ است‌ چنین‌ می‌گوید: «مترس‌ زیرا که‌ من‌ تو را فدیه‌ دادم‌ و تو را به‌ اسمت‌ خواندم‌ پس‌ تو از آن‌ من‌ هستی‌. چون‌ از آبها بگذری‌ من‌ با تو خواهم‌ بود و چون‌ از نهرها (عبورنمایی‌). تو را فرونخواهند گرفت‌. و چون‌ از میان‌ آتش‌ رَوی‌، سوخته‌ نخواهی‌ شد و شعله‌اش‌ تو را نخواهد سوزانید. » (اشعیا۴۳: ۱-۲). علاوه بر اینها می­توان به: امید به احکام و فرامین الهی (مزامیر۱۱۹: ۴۳)، امیدواری به دریافت تعالیم او (اشعیا۴۲: ۴) و امید به داوری­های خداوند (مزامیر۱۱۹: ۴۳) و … اشاره نمود.

ب) امید مذموم

1. 1. امید بستن به بت­ها و خدایان دیگر: همان­طور که خداوند در فرمان اول از ده فرمان می­فرماید که: «تو را خدایان‌ دیگر غیر از من‌ نباشد. » (خروج۲۰: ۳). زیرا غیرت خداوند (خروج۲۰: ۵). اجازه نمی­دهد که قومش بت­ها و خدایان دیگری را بپرستند و به سمت خدایان دیگر رفته، آنها را عبادت کرده و به آنها اعتماد و توکل کنند و امیدشان خدایان دیگر باشد در حالی که این یهوه بود که آنها را از دست ظلم فرعون و از اسارت نجات داده و در بیابان همراه آنها بوده و آنها را تنها نگذاشت و به آنها وعده داد تا آنها را به سرزمین موعود ببرد. با همه این نیکی­هایی که خداوند به قومش کرد انتظار او از قومش این بود که به عهدی که با خداوند بسته بودند، وفادار بمانند و چشم امیدشان به غیر خداوند و علی الخصوص بت­ها و خدایان دیگر نباشد. به همین خاطر در مذمت کسانی که به بت­ها پناه برده بودند، می­فرماید: «خدایان‌ ایشان‌ کجایند، و صخره‌ای‌ که‌ بر آن‌ اعتماد می‌داشتند؟» (تثنیه۳۲: ۳۷؛ اشعیا۴۲: ۱۷؛ حبقوق۲: ۱۸-۱۹ و … ).

1. 1. امید بستن به طلا و ثروت دنیوی: همه امیدها و پناه و مأمنی که انسان برای خود، به غیر از خداوند در این دنیا در نظر می­گیرد به گفته عهدعتیق محکوم به فناست و هیچ سودی برای او ندارد: «چون‌ مرد شریر بمیرد امید او نابود می‌گردد، و انتظار زورآوران‌ تلف‌ می‌شود. » (امثال۱۱: ۷؛ ارمیا۴۸: ۷؛ ایوب۳۱: ۲۴-۲۸ و… ).

1. 1. امید و اطمینان به قدرت نظامی: از اموری که خشم خداوند را برمی­انگیزد، و از ضعف ایمان به خداوند حاصل می­ شود، اطمینان کردن و دل بستن به قدرت و توان نظامی و کلاً امید بستن به قدرتی غیر از قدرت خداوند است و به همین خاطر خداوند به کسانی که به جای توکل به خداوند و روی آوردن به او درصدد کمک گرفتن از مصر برمی­آیند چنین نهیب می­زند که: «وای‌ بر آنانی‌ که‌ به‌ جهت‌ اعانت‌ به‌ مصر فرود آیند و بر اسبان‌ تکیه‌ نمایند و بر ارابه‌ها، زانرو که‌ کثیرند و بر سواران‌ زانرو که‌ بسیار قوّی‌اند، توکّل‌ کنند؛ امّا بسوی‌ قدّوس‌ اسرائیل‌ نظر نکنند و خداوند را طلب‌ ننمایند. » (اشعیا۳۱: ۱) و در ادامه برای کسانی که به قدرتی غیر از خداوند پناه می­برند، وعده شکست و نابودی و مجازات می­دهد (اشعیا۳۰: ۱۵-۱۶؛ هوشع۱۰: ۱۳).

1. 1. امید بستن به بیگانه: امیدواری به بیگانگان باعث سرخوردگی انسان و ناامیدی او خواهد شد «آنها که به حبشه متوکّل شده‌اند و به مصر فخر می‌کنند، سرخورده و ناامید خواهند شد. » (اشعیا۲۰: ۵؛ ارمیا۱۴: ۸).

1. 1. امید به شاهزادگان و روسا: امید بستن به کسی مفید است که از دید عهدعتیق بتواند انسان را به ساحل امنی برساند و او را نجات دهد نه بر کسی که خود را نیز نمی­تواند در بلایا و سختی­ها نجات دهد. پس بهترین امید انسان کسی است که خودش نیازی به نجات نداشته باشد: «به رهبران انسانی توکّل نکنید، هیچ انسانی نمی‌تواند نجات بدهد. وقتی بمیرند، به خاک برمی‌گردند و در همان روز تمام نقشه‏هایی که کشیده بودند از بین می‌رود. خوشا به حال کسی که خدای یعقوب مددکار اوست و بر خداوند، خدای خود توکّل می‌کند» (مزامیر۱۴۶: ۳-۵).

1. 1. امید بستن به انسان­های دیگر: علاوه بر اینکه امید بستن به مال و ثروت و قدرت بیگانه مذموم است، امید بستن به غیر خداوند در واقع زیر سوال بردن قدرت خداوند و همین­طور ایمان خود شخص نسبت به خداوند و قدرت لایزال اوست. به همین دلیل امیدواری به انسان­ها نیز از این قاعده مستثنی نیست: «و خداوند چنین‌ می‌گوید: «ملعون‌ باد کسی‌ که‌ بر انسان‌ توکّل‌ دارد و بشر را اعتماد خویش‌ سازد و دلش‌ از یهوه‌ منحرف‌ باشد. » (ارمیا۱۷: ۵).

در چرخۀ نظری اتو در نمودار حجم – فشار مشاهده می‌شود. همان طور که از این شکل مشخص است این چرخه شش مرحله دارد:
شکل ‏۱‑۴ - چرخۀ نظری اتو [۲۶]
الف) مکش ( نقطۀ ۶ تا ۱): این فرایند در بررسی نظری، فشار ثابت فرض می‌شود و از موقعیت سنبه^[۴] در نقطۀ مکث بالا شروع و به نقطۀ مکث پایین ختم می‌شود. در این حالت دریچۀ دود بسته و دریچۀ هوا باز است.
البته در موتور، این فرایند فشار ثابت نیست و در واقع فشار هوا در عبور از چند‌راهه و دریچۀ هوا افت می‌کند. دریچۀ هوا نیز کمی قبل از نقطۀ مکث بالا باز و کمی بعد از نقطۀ مکث پایین بسته می‌شود. علاوه بر این هنگام عبور جریان، دمای هوا نیز گرمتر می‌شود.
ب) تراکم (نقطۀ ۱ تا ۲): این فرایند از نقطۀ مکث پایین سنبه شروع و به نقطۀ مکث بالا ختم می‌شود. هرچند در موتور واقعی این فرایند با انتقال حرارت همراه است ولی در چرخۀ نظری، بازگشت‌پذیر و بی در رو فرض می‌شود.
ج) احتراق (نقطۀ ۲ تا ۳): در این فرایند که در چرخۀ نظری حجم ثابت (آنی) فرض می‌شود به گازهای داخل محفظۀ احتراق گرما داده می‌شود. در موتور، این فرایند آنی نیست و برای محترق کردن مخلوط سوخت و هوا، قبل از نقطۀ مکث بالا، جرقه زده می‌شود و احتراق پس از این نقطه به اتمام می‌رسد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

د) کاردهی (نقطۀ ۳ تا ۴): در اثر افزایش دما، گازهای داخل محفظۀ احتراق منبسط می‌شوند و سنبه را به پایین می‌رانند. این فرایند در واقعیت با انتقال حرارت همراه است ولی در چرخۀ نظری فرایندی بی در رو و بازگشت پذیر فرض می‌شود.
ه) خنک‌کاری هم حجم: در چرخۀ نظری فرض می‌شود گازهای داخل محفظۀ احتراق در پایان مرحلۀ کاردهی یا انبساط به صورت حجم ثابت تا دمای محیط خنک می‌شوند. در عمل نیز با باز شدن دریچۀ دود، چون فشار داخل محفظۀ احتراق از فشار جو بیشتر است، مقداری از گازهای داخل محفظۀ احتراق بیرون می‌روند.
و) تخلیه (نقطۀ ۵ تا ۶): با بالا آمدن سنبه از نقطۀ مکث پایین تا نقطۀ مکث بالا، گازهای داخل محفظۀ احتراق به بیرون رانده می‌شود. در چرخۀ نظری این فرایند به صورت فشار ثابت و در فشار جو انجام می‌شود ولی در چرخۀ واقعی هیچ‌گاه به فشار جو نمی‌رسد. [۲]
چرخۀ اشتعال تراکمی (موتورهای دیزلی)
چرخۀ اشتعال تراکمی یا چرخۀ دیزل^[۵] نیز همان شش مرحلۀ چرخۀ اتو را دارد و تفاوت این دو چرخه در فرایند احتراق است. نمودار نظری چرخۀ دیزل در دیده می‌شود. در چرخۀ نظری دیزل، در پایان مرحلۀ تراکم (نقطۀ ۲) پاشش سوخت آغاز می‌شود و در حالی که سنبه در حال حرکت به سمت پایین است، در فرایندی فشار ثابت، مخلوط سوخت و هوا محترق می‌شود (از نقطۀ ۲ تا ۳).
شکل ‏۱‑۵ - چرخۀ نظری دیزل [۲۶]
با دو روش می‌توان بازده چرخۀ دیزل و چرخۀ اتو را مقایسه کرد. در روش اول، نسبت‌ تراکم دو چرخه را مساوی قرار می‌دهیم و بازده هر یک از چرخه‌ها را اندازه می‌گیریم. در این روش چون احتراق در چرخۀ اتو، حجم ثابت است، بیشینۀ فشار در آن چرخه بیشتر از چرخۀ دیزل خواهد بود و در نتیجه مساحت چرخۀ اتو بیشتر از چرخۀ دیزل خواهد شد. افزایش مساحت چرخه به معنای دریافت کار بیشتر از سیال و طبعاً بازده بیشتر است.
در روش دوم، بیشینۀ فشار دو چرخه را مساوی قرار می‌دهیم. در این حالت چرخۀ دیزل می‌تواند نسبت تراکم بمراتب بزرگتری نسبت به چرخۀ اتو داشته باشد و مساحت چرخۀ دیزل بزرگتر از چرخۀ اتو خواهد شد و در نتیجه بازده چرخۀ دیزل بزرگتر از چرخۀ اتو می‌شود.
در عمل بیشنیۀ فشار چرخه، محدود کنندۀ طراحان موتورهای دیزلی و بنزینی است. با افزایش نسبت تراکم در موتورهای بنزینی، خود اشتعالی مخلوط سوخت و هوا پیش از جرقۀ شمع و پدیده‌ای به نام کوبش^[۶] اتفاق می‌افتد. به همین دلیل بازده عملی موتورهای دیزلی جدید معمولاً بیش از ۴۰% است و بعضاً به ۵۰% نیز می‌رسد در حالی که بازده موتورهای بنزینی بزحمت از ۳۵% بزرگتر می‌شود.
چرخۀ برایتون (توربین گاز)
چرخۀ برایتون^[۷] یا چرخۀ توربین گاز نیز مانند چرخه‌های موتورهای رفت و برگشتی همان چهار مرحلۀ اصلی را دارد ولی احتراق در این چرخه داخل محفظۀ احتراق بسته انجام نمی‌شود.
در چرخۀ برایتون در نمودارهای انتروپی – دما و فشار – حجم مخصوص مشاهده می‌شود. فرایند ۱-۲، کاری که کمپرسور روی هوا انجام می‌دهد را نشان می‌دهد. در فرایند ۲-۳ دمای گاز افزایش می‌یابد و در فرایند ۳-۴، گاز روی توربین کار انجام می‌دهد و فشارش کم می‌شود. در فرایند ۴-۱ نیز گاز تا دمای اولیه سرد می‌شود.
چرخۀ توربین گاز معمولاً باز است و از یک طرف هوا وارد توربین و از طرف دیگر محصولات احتراق خارج می‌شوند. در این حالت چون محصولات احتراق مستقیماً با پره‌های توربین برخورد خواهند کرد، کیفیت و نوع سوخت مصرفی در عمر این پره‌ها بسیار مهم خواهد بود.
اگر به جای سوزاندن سوخت در داخل محفظۀ احتراق، منبع گرمایی دیگری استفاده شود، می‌توان از چرخۀ بستۀ توربین گاز نیز استفاده کرد. در این حالت به دو مبدل حرارتی نیاز است. یکی در فرایند ۲-۳ به سیال گرما می‌دهد و دیگری در فرایند ۴-۱ حرارت را از سیال می‌گیرد. این طرح در مواردی که سوخت‌های پست مانند مازوت و زغال سنگ یا منابع دیگر انرژی مانند انرژی هسته‌ای در دسترس است استفاده می‌شود. در نمایی از چرخۀ باز و بستۀ توربین گاز دیده می‌شود.
طراحی و ساخت توربین گاز پیچیدگی‌های زیادی دارد. مقدار زیادی از گشتاور توربین، صرف گرداندن کمپرسور می‌شود و اگر کمپرسور بازده مناسبی نداشته باشد، عملاً کار خالص خروجی از توربین گاز ناچیز خواهد بود. بازده توربین‌های گاز معمولاً از ۳۵% تجاوز نمی‌کند.
شکل ‏۱‑۶ - چرخۀ برایتون در نمودارهای انتروپی – دما و فشار – حجم مخصوص [۲۶]
شکل ‏۱‑۷ - چرخۀ باز (شکل سمت راست) و بستۀ (شکل سمت چپ) توربین گاز [۲۶]
یکی دیگر از مشکلات توربین‌های گاز تأثیر بسیار زیاد دما و فشار محیط بر عملکرد و بازده آن‌هاست به‌طوری که با گرم‌ شدن بیست درجۀ سانتیگرادی دمای محیط، حدود ۱۵% از حداکثر توان قابل انتظار از توربین گاز کاسته می‌شود.

شکل ‏۱‑۸ – تأثیر فشار محیط و ارتفاع بر عملکرد توربین گازV94.2 [5]

شکل ‏۱‑۹ - تأثیر دمای محیط بر عملکرد توربین گاز V94.2 [5]
در برخی موارد از دود خروجی از توربین گاز که انرژی حرارتی زیادی نیز دارد برای چرخۀ رانکین (چرخۀ بخار) استفاده می‌شود که به مجموعۀ این دو، چرخۀ ترکیبی می‌گویند.
چرخۀ رانکین (نیروگاه بخار)
چرخۀ رانکین^[۸] یا چرخۀ بخار، چرخۀ اصلی نیروگاه‌های بخار است. برخلاف سه چرخۀ گذشته که سیال در تمام فرایند‌ها حالت گازی داشت، در این چرخه، از آب (مادون سرد و اشباع) و بخار (اشباع و مافوق گرم) استفاده می‌شود. البته همچنان فرایند‌های این چرخه نیز همان چهار فرایند اصلی تمام چرخه‌های مولد کار است. در نمایی از چرخۀ نظری رانکین در نمودار انتروپی- دما مشاهده می‌شود.
در نقطۀ ۱، آب به صورت مایع اشباع وارد تلمبه^[۹] می‌شود (در واقعیت، آب مادون سرد وارد تلمبه می‌گردد.) و در فرایند بی در رو و برگشت‌پذیر ۱-۲، فشارش از فشار ضعیف به فشار قوی می‌رسد. آب در نقطۀ ۲ وارد دیگ بخار^[۱۰] می‌شود و پس از تبخیر، به بخار مافوق گرم تبدیل می‌شود تا در فشار ثابت (فشار قوی) به نقطۀ ۳ برسد. بخار مافوق گرم وارد توربین می‌شود و فشارش پس از انبساط و کاهش دما در فرایند بی در رو و بازگشت‌پذیر ۳-۴، به فشار ضعیف می‌رسد. در این فرایند بخار مافوق گرم به بخار اشباع تبدیل می‌شود. بخار اشباع به چگالنده^[۱۱] فرستاده می‌شود تا حرارت آن گرفته شود و تقطیر شود و به شرایط نقطۀ ۱ یعنی مایع اشباع برسد.
شکل ‏۱‑۱۰ - چرخۀ نظری رانکین در نمودار انتروپی- دما [۲۶]
یکی از مزایای بسیار مهم چرخۀ رانکین، قابلیت استفاده از انواع مختلف سوخت است. سوختن سوخت‌های جامد مانند زغال سنگ، سوخت‌های پست مانند مازوت یا نفت کوره، سوخت‌های مرغوب مانند گاز طبیعی و گازوئیل و حتی انرژی حاصل از شکافت یا گداخت هسته‌ای می‌تواند منبع گرمایی دیگ بخار باشد.
بازده چرخۀ رانکین به دما و فشار بخار در نقطۀ ۳ و فشار چگالنده (فشار در نقطۀ ۴) بستگی دارد. هرچه دمای بخار مافوق گرم ورودی به توربین بیشتر باشد، کار بیشتری می‌توان از آن گرفت و بازده افزایش می‌یابد. ولی محدودیت‌های مکانیکی مانند محدودیت کاری پره‌های توربین در دما‌های بسیار گرم باعث می‌شود افزایش دما محدود شود.
فشار چگالنده نیز تأثیر بسیار زیادی بر بازده چرخه دارد. هرچه این فشار کمتر باشد، بخار در پره‌های انتهایی توربین بیشتر منبسط می‌شود و کار بیشتری از آن گرفته می‌شود. برای کاهش فشار چگالنده باید دمای آن را کاهش داد. برای خنک کردن سیال چرخه در چگالنده از سیال دیگری استفاده می‌شود که آن نیز معمولاً آب است. این آب در چرخۀ دیگری حرارت را از آب چرخۀ اصلی می‌گیرد و در برج خنک‌کن به محیط منتقل می‌کند. در واقع دمای محیط، تعیین کنندۀ دمای چگالنده و در نتیجه فشار آن است.
بازدۀ نظری نیروگاه‌های بخار جدید به ۵۰% نیز می‌رسد ولی در عمل و با توجه به شرایط محیط، بازده متوسط نیروگاه معمولاً از ۴۵% تجاوز نمی‌کند.
سامانه‌های تولید همزمان
یکی از راهکارهایی که نقش چشمگیری در کاهش مصرف حامل‌های اولیه برای تأمین نیاز انرژی شهرها دارد، یکپارچه سازی سامانه‌های انرژی است. تحلیل اگزرژی شهرهای بزرگی مانند لندن و وین نشان می‌دهد تنها ۱۰ تا ۲۰% از انرژی سوخت به صورت کار (برق) استحصال می‌شود و بقیۀ انرژی تلف یا به صورت گرمای غیر داغ (با اگزرژی کم) مصرف می‌شود. فناوری‌های تولید همزمان از سه جهت باعث کاهش مصرف حامل‌های اولیۀ انرژی می‌شود: ۱-افزایش بازده در ابزارهای تولید توان، ۲- کاهش اتلافات انتقال و توزیع و ۳-بازیابی گرمای دفع شده به محیط در موتور یا توربین گاز برای مصارف گرمایشی.
از ابزارهای تولید توان که در بخش ‏۳.۳.۲ معرفی شد می‌توان در سامانه‌های تولید همزمان استفاده کرد. در فرایند ترمودینامیکی این ابزارها، سیال با بهره گرفتن از بخشی از انرژی خود که از احتراق حاصل شده است، کار انجام می‌دهد و بخشی دیگر از انرژی را به صورت اتلاف حرارتی به محیط منتقل می‌کند. هدف سامانه‌های تولید همزمان، بازیابی این حرارت اتلافی و به کار گیری آن برای رفع نیازهای گرمایی (یا سرمایی) است.
سامانۀ تولید همزمان برق و حرارت جزو راهکارهایی است که از سال‌های گذشته برای افزایش انرژی قابل استحصال از سوخت‌های سنگواره‌ای به کار برده می‌شود. در این روش اولویت اول تولید انرژی مرغوب (برق) از سوخت است و از گرمایی که همزمان با استحصال کار، تولید و باید به محیط منتقل شود برای مصارف گرمایشی، خصوصاً مصارفی که به دمای داغ نیاز ندارد، استفاده می‌شود. [۲۷] در سامانۀ تولید همزمان، نیروگاه برق، باید در نزدیکی محل مصرف گرما احداث شود به همین دلیل این نیروگاه‌ها، جزو نیروگاه‌های تولید پراکنده طبقه بندی می‌شوند. گرمای این سامانه از دود، سیال خنک‌کن موتور، روغن و… بازیافت و از طریق سیال واسط به محل مصرف منتقل می‌شود.
شکل ‏۱‑۱۱ ترازنامه حرارتی سامانۀ تولید همزمان برق و گرما برای تولید آب گرم مصارف حرارتی مسکونی [۳]
شکل ‏۱‑۱۲ - مجموعۀ تولید همزمان برق و گرما برای تولید آب گرم مصارف حرارتی مسکونی [۳]
نیروگاه‌های تولید همزمان متعددی در کشور راه‌اندازی و بهره‌برداری شده اند. نیروگاه تولید همزمان دانشگاه کاشان (که با سرمایه‌گذاری شرکت بهینه سازی مصرف سوخت ساخته شده است) یکی از نیروگاه‌هایی است که به عنوان نمونه^[۱۲] اجرا شده است. نیروگاه طرشت در شهر تهران نمونۀ دیگری است که برق تولیدی خود را به شبکۀ سراسری و حرارت سامانۀ خنک‌کاری موتور را به استخر مجموعۀ ورزشی طرشت منتقل می‌کند. نیروگاه مجموعۀ وزارت نیرو، برق ساختمان و بخشی از حرارت مورد نیاز مجموعه را تأمین می‌کند. در کارخانه‌هایی مانند شرکت پاکسان نیز برق و حرارت نیروگاه تولید همزمان در بخش‌های مختلف کارخانه مصرف می‌شود.
در بسیاری از کشورها، سامانه‌های تولید همزمان کاملاً تجاری شده است. مثلاً هلند در سال ۲۰۰۷ %۳۰ از تولید برق و % ۲۰ از نیاز حرارتی خود را از طریق تولید همزمان برق و حرارت تأمین کرده است. آلمان نیز به ترتیب % ۱۳ و % ۱۴ از برق و گرمای مورد نیاز خودرا از این واحدها تأمین می کند و که طبق برنامه‌ریزی تا سال ۲۰۲۰ سهم تولید برق از این سامانه‌های به ۲۵ % خواهد رسید. [۴]
در کشور دانمارک که یکی از پیشروان در تولید همزمان برق و حرارت است تولید برق از حالت متمرکز با نیروگاه‌های بزرگ در فاصله ۲۵ سال از ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۵ همواره در حال کاهش بوده و ۹۹.۴ درصد رشد منفی داشته است. همینطور واحدهای بزرگ تولید همزمان برق و حرارت نیز کاهش ۷.۱۹ درصدی در این دوره دارد. در عوض واحدهای کوچک تولید همزمان برق وحرارت رشدی به میزان ۲۰۶۸ درصد یعنی بیش از بیست برابر در این دوره داشته است. همینطور تولید کنندگان برق و حرارت خود مصرف، ۳۹۲ درصد رشد داشته است. [۴]
فصل دوم
ادبیات و پیشینۀ تحقیق
مقدمه
برای مصرف‌کنندگان متمرکز، مانند کارخانه‌ها یا شهرک‌های خارج از شهر، بهینه‌یابی تولید همزمان با روش‌های مختلف و شناخته‌ شده‌ای اجرا می‌شود و معمولاً محدودیت‌های کمتری برای به کارگیری این سامانه وجود دارد. [۲۷] ولی در شهرها، محدودیت‌های مختلفی مانند کمبود فضا برای احداث نیروگاه، محدودیت‌های انتشار آلایندگی و سر و صدا، عدم تناسب در مصرف همزمان برق و گرما، نیاز به باز طراحی سامانۀ انرژی شهری برای تحقق بازده بهینه و…، دستیابی به سامانۀ جامع شهری بر مبنای تولید همزمان را با دشواری‌هایی مواجه کرده است.

به نحو موثرتری زمان و منابع را به فرصتهای تعیین شده تخصیص می دهد.
۲-۵ سبک های مختلف برنامه ریزی استراتژیک و تعیین استراتژی های سازمانی
در سازمان های مختلف تعیین استراتژی به سبک های مختلفی انجام می پذیرد، در بعضی از سازمان هایی که مدیران فعال مایشاء می باشند، تعیین اهداف کلی و ماموریت های آینده سازمان بر اساس نظر شخصی و قضاوت فردی آنها صورت می پذیرد. در این شیوه برنامه ریزی، مدیر با اتکا به بینش و آگاهی خویش و قدرت خود در سازمان به تعیین استراتژی می پردازد. اخذ تصمیم در این سبک بیشتر جنبه اشراق و دریافت های ذهنی فرد مدیر را داشته و قاعده و ضابطه خاصی بر آن حاکم نیست. در سبکی دیگر مدیران با توجه به استراتژی های وضع شده قبلی با ایجاد تغییرات جزیی و تدریجی در آنها به تعیین استراتژی های سازمانی اقدام می کنند و در این سبک از تحولات گسترده و جهشی خبری نیست و سازمان خود را گام به گام و مرحله به مرحله با شرایط جدید تطبیق می دهد، شیوه تغییرات جزیی در تعیین استراتژی، مخاطره ی بسیار کمی را بهمراه داشته، اما در مقابل سازگاری با شرایط متحول بیرونی به سرعت امکان پذیر نمی باشد. در سبکی دیگر به نام برنامه ریزی استراتژیک یا جامع، تعیین استراتژی های سازمانی بر اساس نظم و قاعده خاصی انجام می پذیرد و این راه مراحل ویژه ای بطور منظم را دنبال می کند. از آنجا که اتکا به نظرات فردی در تعیین استراتژی در شرایط متحول امروز کافی به نظر نمی رسد، سبک برنامه ریزی استراتژیک از سوی اغلب صاحب نظران مدیریت مفیدترین و موثرترین شیوه تعیین استراتژی قلمداد گردیده است. البته در موقعیت های خاص و استثنایی ممکن است شیوه نظر فردی یا تغییرات جزیی موثر واقع گردند ولی آنچه مدیران می توانند در اغلب موارد به کمک آن به تعیین استراتژی بپردازند برنامه ریزی استراتژیک است که در آن کوشش شده است ضمن استفاده از نقاط قوت سایر سبک ها به این کار نظم و قاعده داده و آن را طی مراحل منظم امکان پذیر سازد.
۲-۶ سطوح مدیریت استراتژیک
در هر سطحی از سلسله مراتب مدیریت، حیطه مشکلات و بعد دید مدیران از یکدیگر متفاوت است. هر چه به سطح بالاتر نزدیک می شویم حیطه های مسئولیت مدیران گسترش یافته و کوشش ها در جهت برنامه ریزی خیلی بیشتر اهمیت پیدا می کند. در سطوح پایین هم اجرای استراتژی ها در اولویت قرار می گیرد. بدین سبب در هر سطح مدیریتی کوشش استراتژیکی متفاوت از یکدیگر ضرورت پیدا می کند. در یک سازمان بزرگ از سه سطح متفاوت استراتژیکی می توان سخن به میان آورد که عبارتند از: ۱- سطوح شرکتی ۲- سطوح مؤسسه ای ۳- سطوح وظیفه ای. سطوح مدیریت استراتژیک نیز هم چنانکه در حیطه های استراتژیک است به صورت سلسله مراتبی در سه سطح می تواند مورد بررسی قرار بگیرد که عبارتند از: سطح شرکتی، سطح مؤسسه ای و سطح وظیفه ای.
الف) استراتژی سطح شرکتی^[۸]
شرکتی که مؤسسات مختلف و گروه های کاری را داراست بطور یکپارچه استراتژی خود را ارائه می کند. برای این مسأله بهترین مثال استراتژی شرکت مرکزی^[۹] می باشد.یک استراتژی در یک سطح، به خاطر اینکه تمامی مؤسسات را در بر می گیرد بطور یکپارچه با تعریف شرکت و مؤسسات زیرین و یا توزیع منابع به واحد های استراتژیک بازرگانی مربوط است. یک چنین استراتژی علاوه بر آن تصمیم گیری های معطوف به سیاست های قسمت وظیفه ای، تصمیم های سرمایه گذاری جدید و استراتژی های بازار/ محصول مؤسسات را نیز در بر می گیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ب) استراتژی سطح مؤسسه^[۱۰]
استراتژی مؤسسه(کسب و کار)، در رابطه با شاخه مشخصی از صنایع و یا در قسمت بازار/ محصول چگونه رقابت خواهد کرد و چه نوع فعالیت هایی انجام خواهد شد مربوط است. بیشتر به خاطر مشغول بودن با مسائل رقابتی در سطح مؤسسه به ترتیب به موضوعات توزیع منابع و مقایسه برتری ها با هم نیروزایی^[۱۱] تاکید می کند. به ویژه معطوف به توسعه کالا و یا بازار و تصمیم گیری های متنوع کردن است. این استراتژی، با مشخص شدن در راستای استراتژی شرکت، به سیاست و تصمیم های عاید به قسمت های مؤسسه راهنمایی می کند. به عبارت دیگر، هماهنگی تصمیم های مربوط به قسمت های داخلی یک مؤسسه با استراتژی این سطح تحقق می یابد.
ج) استراتژی سطح وظیفه ای^[۱۲]
این استراتژی هم، از تصمیم های مربوط به قسمت های وظیفه ای در داخل مؤسسه ظاهر می شود. به اینها تاکتیک نیز اطلاق می شود که بیشتر در جهت افزایش بهره وری منابع مورد استفاده می باشد. استراتژی در این سطح، هماهنگی فعالیت های داخل یک وظیفه را تأمین می کند و بیشتر یک اصل تصمیم نزدیک به اجراست. در این سطح برتری رقابت و هم نیروزایی به عنوان دو عنصر مهم استراتژی به میان می آید]۵[.
۲-۷ فرایند مدیریت استراتژیک
فرایند مدیریت استراتژیک^[۱۳] در بر گیرنده سه مرحله اصلی می­باشد:]۳[.
۲-۷-۱ تدوین استراتژی­ها
مرحله تدوین استراتژی^[۱۴] شامل فعالیت­های زیر است:
تعیین ماموریت شرکت
شناسایی عوامل محیطی خارجی شامل فرصت­ها و تهدیدها
شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان
تعیین هدف­های بلند مدت سازمان
شناسایی و پیشنهاد استراتژی­ های گوناگون
استخراج استراتژی­ های خاص جهت ادامه فعالیت
مسائلی که در زمینه تدوین استراتژی مطرح می­ شود، عبارتست از: تعیین نوع فعالیتی که شرکت می­خواهد به آن بپردازد، فعالیت­هایی را که می­خواهد از آن خارج شود، شیوه تخصیص منابع، تصمیم ­گیری در مورد گسترش دادن یا متنوع ساختن فعالیت­ها، تصمیم ­گیری در مورد ورود به بازارهای بین ­المللی، تصمیم ­گیری در مورد ارغام یا مشارکت.
از آنجا که هیچ سازمانی نمی­تواند منابع محدود داشته باشد، استراتژیست­ها باید در این مورد که کدام یک از استراتژی­ های مختلف می ­تواند بیشترین منفعت را به سازمان برساند، تصمیم ­گیری نماید.
۲-۷-۲ اجرای استراتژی­ها
اجرای استراتژی^[۱۵]، ایجاب می­ کند که سازمان هدف­های سالانه در نظر بگیرد، سیاست­ها را تعیین کند، در کارکنان انگیزه ایجاد نماید و منابع را به گونه ­ای تخصیص دهد که استراتژی­ های تدوین شده به اجرا درآید. اجرای استراتژی­ها مستلزم توسعه فرهنگی است که استراتژی­ها را تقویت نماید، یک ساختار اثربخش سازمانی شالوده ریزی کند، تلاش­ های بازاریابی را هدایت نماید، بودجه­بندی کند، سیستم­های اطلاعاتی به وجود آورد و از آنها استفاده نماید و سرانجام با توجه به عملکرد سازمان خدمات کارکنان را جبران نماید.
۲-۷-۳ ارزیابی استراتژی­ها
در فرایند مدیریت استراتژیک، ارزیابی استراتژی­ها^[۱۶] آخرین مرحله به حساب می ­آید. مدیران نیاز شدید دارند که بدانند استراتژی­ های خاص و مورد نظر آنان در چه زمانی کارساز واقع نمی­ شود. اصولاً ارزیابی استراتژی­ها بدین معنی است که باید در این مورد اطلاعاتی را گردآوری کرد. برای ارزیابی استراتژی­ها سه فعالیت عمده به شرح زیر صورت می­گیرد:
بررسی عوامل داخلی و خارجی که پایه و اساس استراتژی­ های کنونی قرارگرفته­اند
محاسبه و سنجش عملکردها
اقدامات اصلاحی
بدان سبب باید استراتژی­ها را مورد ارزیابی قرار داد که موفقیت امروز نمی­تواند موفقیت فردا را تضمین نماید. موفقیت همیشه موجب بروز مسائل جدید و گوناگون می­ شود. سازمانی که به وضع کنونی خود بسنده نماید یا دچار تکبر گردد، محکوم به فنا خواهد بود.
در یک سازمان بزرگ فعالیت­هایی که در زمینه تدوین، اجرا و ارزیابی استراتژی­ها انجام می­ شود، در سه سطح از مدیریت (سلسله مراتب سازمانی) انجام می­گیرد. آنها عبارتند از: سطح کل شرکت^[۱۷]، سطح بخش یا واحد استراتژیک^[۱۸] و سطح وظیفه ­ای^[۱۹]. بسیاری از شرکت­های کوچک و برخی از سازمان­های بزرگ دارای واحدهای مستقل یا واحدهای تجاری استراتژیک نمی­باشند. آنها تنها در دو سطح کل سازمان و واحدهای وظیفه ­ای فعالیت می­ کنند.]۳[.
۲-۸ وجوه افتراق برنامه ریزی استراتژیک و برنامه ریزی عملیاتی
برنامه ریزی استراتژیک چارچوب و اساسی به دست می دهد که عملیات وبرنامه های حزبی سازمان را شکل می دهد و به آنها جهت می بخشد.برنامه ریزی استراتژیک با خصوصیت فراگیر بودنش برنامه های حزبی سازمان را در بر می گیرد و آنها را هماهنگ می سازد. برای روشن تر شدن مفهوم برنامه ریزی جامع بی مناسبت نیست به تفاوت های این نوع برنامه ریزی با برنامه ریزی عملیاتی، که در واقع سطح دوم برنامه ریزی است اشاراتی داشته باشیم:
اصولا برنامه ریزی عملیاتی در سطوح میانی و پایه سازمان انجام می شود، در حالیکه برنامه ریزی استراتژیک در سطوح عالی شکل می گیرد.
تاکید برنامه ریزی عملیاتی بر کارایی و بازدهی^[۲۰] است، درحالیکه برنامه ریزی استراتژیک به اثربخشی^[۲۱] نظر دارد.
در برنامه ریزی عملیاتی بیشتر بر منافع فعلی سازمان اما در برنامه ریزی استراتژیک به منافع آتی تاکید می شود.
در برنامه ریزی عملیاتی روش های کار غالباً تجربه شده و متکی به دستاوردهای گذشته اند، در حالیکه در برنامه ریزی استراتژیک روش های نو و تجربه نشده نیز پا به عرصه می نهند.
آنچه در فوق بعنوان تفاوت های این دو نوع برنامه ریزی مورد اشاره قرار گرفت، برای واضح تر شدن مفهوم برنامه ریزی استراتژیک در مقایسه با برنامه ریزی عملیاتی بود و غرض آن نبود که این دو را از هم جدا پنداریم.
۲-۹ روش SWOT در برنامه ریزی استراتژیک
همان گونه که اشاره شد، برنامه ریزی استراتژیک یا به عبارت کلی تر مدیریت استراتژیک نگاهی کل گرا، سیستمی، و دوربرد به برنامه دارد و می کوشد تا راهنمای عمل مدیران در افق های زمانی دورتر و حیطه های وسیع تر اجرایی باشد. البته در آغاز شکل گیری برنامه ریزی استراتژیک، برنامه ها برای دوره های زمانی ۳ الی ۷ ساله تنظیم می شدند و برنامه هایی که دارای پیش بینی های بلند مدت بودند، برنامه هایی کامل تر به حساب می آمدند. اما با گذشت زمان، به تدریج این مسئله مطرح شد که برنامه های استراتژیک، ضمن در نظر داشتن افق های زمانی بلندمدت، باید ضمن اجرا بتوانند تغییرات لازم را بر اساس شرایط جدید ایجاد کنند و صرفا تابع پیش بینی های قبلی نباشند.
برنامه ریزی استراتژیک به شکل های گوناگون و در قالب مدل هایی مختلف ارائه شده اند که در به یکی از متداول ترین آنها اشاره می‌کنیم. این مدل ^[۲۲]SWOT نامیده شده و که شامل بررسی های نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات است وعنوان آن از حروف ابتدای این چهار جزء گرفته شده است. در این مدل دو نوع بررسی صورت می گیرد؛ یکی بررسی درونی که در برگیرنده قوت ها و ضعف های داخلی سازمان است و امکان یک ارزیابی دقیق از منابع و محدودیت های سازمان را برای مدیریت فراهم میکند. بررسی درونی باید با واقع بینی انجام گیرد، بدین معنی که در براورد قوت ها اغراق نشود و ضعف های سازمان نادیده گرفته نشوند. در چنین شرایطی مدیریت می تواند امکانات و محدودیت های سازمان را به درستی شناسایی و برنامه ریزی صحیحی را تنظیم و اجرا کند.
از سوی دیگر، کل نگری برنامه ریزی استراتژیک ایجاب می کند که به محیط بیرونی سازمان نیز توجه شود. از این رو مدیریت پس از بررسی درونی به ارزیابی فرصت ها و تهدیدات محیط بیرونی می‌پردازد. بررسی بیرونی مواردی چون شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی… ، و موقعیت رقبا را برای مدیریت مشخص می سازد.هنر مدیریت استراتژیک در آن است که بتواند بهترین ترکیب را که حاصل این بررسی هاست برای برنامه ریزی به دست آورد]۱۳[.
بخش دوم: مروری بر ادبیات موضوعی و پیشینه تحقیق
۲-۱۰ مقدمه
در این فصل اشاره ای مختصر به تاریخچه پیدایش و تکامل دانش مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک نموده ایم و در ادامه با بحث در مورد ادبیات موضوع، به معرفی و بررسی برخی از منابع، مراجع و پژوهش های صورت گرفته در این حوزه چه در داخل و یا خارج از کشور پرداخته ایم. در این فصل سعی گردیده است تا ضمن بیان مراجع علمی پژوهش، ابعاد مختلف و متفاوتی از مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک که توسط محققین و پژوهشگران مورد توجه و اهتمام واقع شده است را معرفی نموده و بستر را برای مباحث علمی مورد استفاده در پروژه پیش رو فراهم نماییم.
۲-۱۱ تاریخچه برنامه ریزی استراتژیک
مفهوم استراتژی در مدیریت نظامی به قرنها قبل باز می گردد و اولین اثر مکتوب در این زمینه با نام « هنر جنگ» از نویسنده و ژنرال چینی به نام « سان تزو^[۲۳]»به حداقل ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز میگردد. پس از وی «وگتیوس^[۲۴]» نویسنده رومی در قرن دوم میلادی در نوشته های خود بیشتر به این مفهوم اشاره کرده است. اما استراتژی به مفهوم امروز آن دستاورد پس از جنگ جهانی دوم و حاصل سیر وتحول و برنامه ریزی است]۱۴[. در سالهای ۱۹۰۰-۱۹۳۰ میلادی اندیشه مدیریت کلاسیک حاکم شد و تخصصی شدن متکی بر مبنای تقسیم کار، مشخص کردن روابط سلسله مراتبی، تنظیم کار و فعالیتها را هدف قرار داد. «تیلور^[۲۵]» با اصول استانداردهای کار، اصول کلی و برنامه ریز تولید؛ «فایول^[۲۶]» در مفهوم کلی با وظیفه برنامه ریزی؛ «وبر^[۲۷]» هم؛ با تعاریف از قبل وظایف و روابط سلسله مراتبی را از نزدیک مورد توجه قرار دادند]۵[.
در سال های ۱۹۵۰-۱۹۶۰ میلادی مهمترین مشکل برای سازمانها، بسط دادن برنامه ها برای چند سال آینده و اجرای آنها بوده است. سیاست سازمان در این خصوص، برای مدیران به عنوان یک اصول، انجام توضیحاتی را در بر می گرفت که در آینده چگونه رفتاری را از خود نشان دهند. بدین گونه بسط یک برنامه متکی به پیش بینی آینده به صورت دراز مدت، به عنوان نقطه آغاز مدیریت استراتژیک می‌توان نشان داد]۵[. آنچه تا قبل از جنگ جهانی دوم رواج داشته است برنامه ریزی سالیانه و یا بودجه ریزی بوده است.که طی آن هزینه ها و درآمدها مورد پیش بینی و برآورد قرار می گیرند.پس از جنگ جهانی دوم  پیشرفت تکنولوژی و توسعه حمل و نقل و ارتباطات و حمل و نقل هوایی تحرک بیشتری را در کسب و کار ایجاد کرد و ضرورت برنامه ریزی در افق بلند مدت تری را ضروری ساخت. برنامه ریزی بلند مدت که طی آن عملیات سازمان دریک افق ۳ تا ۵ ساله برنامه ریزی می شد دستاورد این دوران است. در اوایل دهه ۱۹۶۰ وزارت دفاع آمریکا تصمیم گرفت تا تجربیات زیادی که از تصمیم گیریهای استراتژیک بعد از جنگ جهانی دوم حاصل شده بود را تدوین کند و با این اقدام مبانی برنامه ریزی استراتژیک پایه گذاری شد. در سال بعد آلفرد دی چندلر^[۲۸] استاد دانشگاه هاروارد این مفاهیم را به دنیای کسب و کار وارد کرد و به دنبال آن کنت آندروز ^[۲۹]در سال ۱۹۶۵طی مقاله ای استراتژی کسب و کار را بر مبنای افکار و نظریات چندلر مطرح ساخت. ایگور آنسوف^[۳۰] این رویکرد را پسندید و آن را در محیط واقعی کسب و کار پیاده کرد. موفقیت آسوف در بکارگیری رویکرد استراتژی توجه همگان را جلب کرد. در اوایل دهه ۱۹۷۰ گروه مشاورین بوستون^[۳۱] متدلوژی پرتفولیوی محصول را به ادبیات استراتژی اضافه نمود]۱۴[ . دهه ۱۹۸۰ با نظرات مایکل پورتر^[۳۲] در زمینه ی مزیت های رقابتی و حوزه رقابت سپری شد و در دهه ۱۹۹۰عصر جدید رویکردهای استراتژی که در آن خلاقیت عنصر اصلی اثربخش استراتژی به شمار می آید با نظریات صاحب نظرانی مانند هنری مینتزبرگ^[۳۳] و گری هامل^[۳۴] آغاز شد. شرکت جنرال الکتریک^[۳۵] از جمله پیشگامان برنامه ریزی استراتژیک، اولین شرکتی بود که پس از گذر از مرحله برنامه ریزی استراتژیک طی دهه ۸۰ میلادی وارد مرحله بعدی یعنی مدیریت استراتژیک شد و تا دهه ۱۹۹۰، بسیاری از شرکت ها در گوشه و کنار دنیا کار ورود به مرحله مدیریت استراتژیک را آغاز کرده بودند]۳[.
۲-۱۱-۱ مدیریت استراتژیک در ایران
آغاز پیدایش اندیشه حل مسائل اقتصادی و اجتماعی از طریق برنامه ریزی در ایران به قبل از جنگ جهانی دوم بر می گردد. بدین ترتیب که در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی مجمعی به نام شورای اقتصادی به قصد آن که این مهم را تعهد کند تشکیل یافت، ولی متأسفانه گرمای آتش جهانی دوم و وضع ملتهب کشور موجب شد تا دنباله کار شورای مذکور به سامان نرسیده، رها شود. با احساس نیاز به برنامه ریزی در اوایل سال ۱۳۲۵ دو موضوع، هدف برنامه قرار گرفت.
بهبود و اصلاح وضع کارخانجات دولتی
تنظیم یک برنامه توسعه اقتصادی برای کشور
در بهمن ماه ۱۳۲۷ برنامه ای توسط برنامه ریزان ایرانی بنام « برنامه هفت ساله اول» به تصویب مجلس شورای ملی وقت رسید و به منظور اجرای مفاد آن، سازمان برنامه ای تأسیس و شروع به کار کرد. در سال ۱۳۵۷ بعد از انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی به دولت وقت امکان تدوین برنامه ای منسجم را که رشد و پویایی هر چه بیشتری برای کشور فراهم سازد را نداد. اما بعد از جنگ تحمیلی با توجه به مشکلات اقتصادی- اجتماعی ناشی از جنگ به برنامه بازسازی اقتصاد کشور پرداخته شد. در ادامه فعالیت برنامه ریزی، می بایست برنامه کلان و هم چنین برنامه بخشهای مختلف در چهارچوب اهداف و خط مشی های تنظیم شده، تدوین گردد. بدین جهت برای انجام این امر نظام برنامه ریزی تدوین برنامه پنجساله کشور همراه با زمانبندی فعالیت های تدوین برنامه در شورای اقتصاد به تصویب رسید. بدین ترتیب برنامه پنجساله اول بین سالهای( ۱۳۶۸-۱۳۷۲ ) هجری شمسی اجرا و از سال ۱۳۷۳ برنامه پنجساله دوم به اجرا گذاشته شد. بطوریکه در عرصه اقتصاد جهانی مشهود است در آستانه ورود به قرن بیست و یکم بر اثر پیشرفت و توسعه علم و تکنولوژی، رقابت تنگاتنگی در صحنه اقتصاد جهانی حاکم خواهد شد]۵[.
۲-۱۲ شیوه ها و مدل های برنامه ریزی استراتژیک
فرایند برنامه ریزی استراتژیک از نظر برایسون عبارت است از]۶[:

3-6) روش‌های آماری تجزیه و تحلیل داده‌ها
در تحقیق حاضر جهت تحلیل داده‌های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه از نرم­افزارهای Spss 20 و LISREL 8.54 استفاده شده است. روش‌های آماری با توجه به نوع و روش تحقیق و هدف محقق متفاوت است. با این وجود، استفاده از روش‌های آماری در تحقیق علمی به دو شکل توصیفی و استنباطی انجام می‌گیرد. آمار توصیفی به توصیف اطلاعات بدست آمده پرداخته و از آن برای تبیین وضعیت پدیده یا مسأله یا موضوع مورد مطالعه استفاده می‌شود و از آمار استنباطی جهت تعیین وجود یا عدم وجود رابطه میان متغیرهای مذکور استفاده شده است (حافظ نیا، 1387).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• آمار توصیفی : در بخش آمار توصیفی تحقیق، به بررسی اطلاعات مربوط به ویژگی‌های جمعیت شناختی قلمرو مورد مطالعه (جنسیت، سن و سطح تحصیلات) پرداخته می‌شود و تحلیل آماری از قبیل شاخص‌های فراوانی، فراوانی نسبی و درصد فراوانی تجمعی محاسبه می‌گردد. در این بخش جهت روشن نمودن آمارهای بدست آمده، علاوه بر جداول از نمودارهای متنوع نیز برای نشان دادن نتایج استفاده گردیده است.

• آمار استنباطی : در بخش آمار استنباطی تحقیق، ابتدا با بهره گرفتن از نرم افزار LISREL 8.54، برازش مدل­های اندازه ­گیری و مدل مفهومی پژوهش مورد آزمون قرار گرفته و در مرحله دوم برای بررسی فرضیات تحقیق براساس هدف مقاله که «تاثیر شخصیت برند و سازگاری با خود بر وفاداری مشتریان به فروشگاه با تعدیل گری جنسیت » بود با بهره گرفتن از تحلیل مسیر، ضرایب رگرسیونی محاسبه و براساس آن نتایج پژوهش مشخص شد.

3-7) تحلیل مدل معادلات ساختاری
در تحقیقاتی که هدف، آزمودن مدل خاصی از رابطه‌ی بین متغیرها است، از تحلیل مدل معادلات ساختاری استفاده می‌شود. یا به عبارتی دیگر، برای بررسی روابط علّی بین متغیرها به صورتی منسجم کوشش‌های بسیاری در دهه اخیر صورت گرفته است. یکی از روش‌های نویدبخش در این زمینه مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری با متغیرهای پنهان است. از این روش تحت عنوان مدل علّی و تحلیل ساختار کواریانس یاد شده است. از طریق این روش می‌توان قابل قبول بودن مدل‌های نظری را در جامعه‌های خاص با بهره گرفتن از داده‌های همبستگی، غیرآزمایشی و آزمایشی آزمود (شوماخر و لومکس، 1388).
مدل‌های معادلات ساختاری، برای بررسی و آزمون نظریه طرح و توسعه داده شده‌اند که کمک فراوانی به برقراری رابطه میان متغیرهای پنهان یا سازه‌ها با در نظر گرفتن دیدگاهی نظری کرده‌اند. رویکرد مدل­سازی معادله ساختاری شامل طرح مدل‌های اندازه ­گیری برای تعریف متغیرهای پنهان و سپس برقراری روابط یا معادلات ساختاری در میان متغیرهای پنهان است.
فرضیه‌ی مورد بررسی در یک مدل معادلات ساختاری، یک ساختار علّی خاص بین مجموعه‌ای از سازه‌های پنهان است. این سازه‌ها از طریق مجموعه‌ای از متغیرهای مشاهده شده (آشکار) اندازه ­گیری می‌شود. یک مدل معادلات ساختاری کامل از دو مؤلفه تشکیل شده است: الف) یک مدل ساختاری که ساختار علّی خاصی را بین متغیرهای پنهان (متغیرهای مکنون) مفروض می‌پندارد و ب) یک مدل اندازه گیری که روابطی را بین متغیرهای پنهان و متغیرهای مشاهده شده (آشکار) تعریف می‌کند. هنگامی که داده‌های به دست آمده از نمونه‌ی مورد بررسی به صورت ماتریس همبستگی یا کوواریانس درآید و توسط مجموعه‌ای از معادلات رگرسیون تعریف شود، مدل را می‌توان با بهره گرفتن از نرم افزارهای مربوط (EQS، LISREL و PLS و Amos) تحلیل کرد و برازش آن را برای جامعه‌ای که نمونه از آن استخراج شده، آزمود. این تحلیل برآوردهایی از پارامترهای مدل (ضرایب مسیر و جملات خطا) و همچنین چند معیار یا شاخص برای نیکوئی برازش فراهم می‌آورد (شوماخر و لومکس، 1388).
برای برآورد پارامترهای مدل معادلات ساختاری یک مجموعه معادلات رگرسیون بر حسب متغیرهای مستقل و وابسته‌ی مدل تدوین می‌شود. تأثیر یک متغیر بر متغیر دیگر، هم می‌تواند مستقیم و هم از طریق تأثیرگذاری بر متغیر میانی دیگر، غیرمستقیم باشد. اکثر تغییرات مستقیم همان تغییراتی هستند که در یک نمودار تحلیل مسیر به وسیله‌ی پیکان‌های یک طرفه مشخص و توسط پارامترهای مدل برآورد می‌شوند. تأثیرات غیرمستقیم و کل یک متغیر بر متغیر دیگر طبق درخواست، در برنامه قابل محاسبه هستند. تأثیر کل عبارت است از تأثیر مستقیم، به علاوه‌ی تمامی تأثیرات غیرمستقیم که از همبستگی بین متغیرهای بیرونی و تأثیرات متقابل حاصل می‌شوند (قاسمی، 1389). یک مدل معادلات ساختاری کامل با یک نمودار مسیر که معرف روابط نظری مورد بررسی میان متغیرهای مستقل و وابسته است، شروع می‌شود.
3-8 دلیل استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم­افزار LISREL
یکی از قویترین و مناسب ترین روش های تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و علوم اجتماعی تجزیه و تحلیل چند متغیره است. زیرا ماهیت این گونه موضوعات چندمتغیره بوده و نمی توان آنها را با شیوه دو متغیری حل نمود. تجزیه و تحلیل چندمتغیره به یک سری روش های تجزیه و تحلیل اطلاق می شود که ویژگی اصلی آنها تجزیه و تحلیل همزمان K متغیر مستقل و N متغیر وابسته است ( کارشکی، 1391).
مدل معادلات ساختاری چگونگی تاثیر مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای پنهان در مدل تحقیق بر سایر متغیرهای تحقیق را مشخص می کند و ارتباطات مفروض میان متغیرهای مستقل و وابسته را ارزیابی می کند. مهم ترین مزیت این تکنیک دقت اندازه گیری و تجزیه و تحلیل همزمان داده ها ( متغیر مستقل و وابسته) می باشد و هدف آن تایید و تثبیت مدل تحقیق می باشد که بر اساس اطلاعات به دست آمده به صورت اولیه و مفهومی ترسیم شده است.بنابراین از آنجایی که در تحقیق حاضر چند متغیر مستقل و تعدیل گر وجود دارد که می بایستی اثر آنها بر روی متغیر وابسته مورد بررسی قرار گیرد که استفاده از مدل معادلات ساختاری ضرورت می یابد( مومنی و همکاران،1392).
به دلیل وجود متغیرهای مرتبه دوم در مدل پژوهش جهت آزمون فرضیات از روش کمترین مربعات جزیی با بهره گرفتن از نرم افزار LISREL استفاده گردیده است.جهت دستیابی به نتایج نهایی آزمون فرضیات مراحل مختلفی جهت بررسی مقدمات و پیش نیازهای آزمون انجام گردید که شامل بررسی برازش مدل که شامل زیر سازه های 1. مدل های اندازه گیری 2. مدل ساختاری و 3.مدل کلی است و آزمودن فرضیه ها از طریق بررسی ضرایب استاندارد شده مسیرهای مربوط به فرضیه ها و بررسی ضرایب معناداری Z مربط به هریک از فرضیه ها می باشد.
3-9) خلاصه فصل
در این فصل به روش شناسی پژوهش پرداخته شده است، نوع پژوهش از لحاظ ماهیت کاربردی و از لحاظ هدف توصیفی است .جامعه آماری پژوهش را مشتریان شرکت پخش رازی تشکیل می دهند که از طریق روش غیراحتمالی نمونه گیری در دسترس و با بهره گرفتن از فرمول کوکران برای حجم جامعه نامحدود نمونه گیری صورت گرفته است. برای جمع آوری اطلاعات از روش میدانی و مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است.ابزار اندازه گیری، پرسشنامه استاندارد داس (2013) می باشد که با سوالات بسته و با طیف پنجگانه لیکرت مورد سنجش قرار می گیرد.روایی پرسشنامه با بهره گرفتن از نظر اساتید و صاحبنظران و پایایی ابزاراندازه گیری با بهره گرفتن از آلفای کرونباج اندازه گیری می شود. تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از مدل معادلات ساختاری با بهره گرفتن از نرم افزار LISREL استفاده می گردد.در فصل بعد تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه های جمع آوری شده خواهیم پرداخت.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده های تحقیق
4 – 1 ) مقدمه
تجزيه و تحليل داده ها به منظور بررسي صحت و سقم فرضيه ها براي هر نوع تحقيق، از اهميت خاصي برخوردار است.داده هاي خام با بهره گرفتن از فنون آماري مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختيار استفاده کنندگان قرار مي گيرند .براي تجزيه و تحليل داده ها و اطلاعات، مطابق اهداف ارايه شده،ابتدا ميزان و يا مقدار هر متغير بر اساس داده ها و امتيازات حاصل از پرسشنامه مشخص شد.سپس توصيف اطلاعات حاصل شده در قالب جداول و نمودارهاي توصيفي،ديدگاه کلي از چگونگي توزيع آن ها را ايجاد نموده که مي تواند در چگونگي استفاده از الگو هاي آماري گوناگون کمک نمايد. در گام بعدي به آزمون فرضيه هاي تحقيق پرداخته شد ودر نهايت با جمع بندي وتجزيه و تحليل اطلاعات خاتمه يافت. کليۀ اين تجزيه و تحليل ها به وسيلۀ نرم افزار Spss 20 و LISREL 8.54 انجام گرديده است.
4- 2) توصيف ويژگی های جمعيت شناختي پاسخ دهندگان
توصیف متغیرجنسيت پاسخ دهندگان
جدول 4 - 1) توصیف متغیر جنسيت پاسخ دهندگان

فراوانی
درصد

زن
134
1/35

مرد
248
9/64

کل
382
100