برای سازمان بوجود می آورد تا جایگاه جایگاه رقابتی خود را ارتقا دهد. این دارایی ها شامل

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دارایی انسانی، دارایی رابطه ای، دارایی فرهنگی و فعالیت ها و امور روزمره، دارایی های
فکری و دارایی های فیزیکی می باشند.

۲-۲-۳- معرفی مدلهای مختلف سرمایه فکری
در انتهای سال ۱۹۹۰، نویسندگان متعددی مانند بروکینگ(۱۹۹۶)، ادوینسون و مالون(۱۹۹۷) استیوارت(۱۹۹۷) و اسویبی(۱۹۹۸) شروع به ارائه چهارچوب هایی کردند که به ما در درک سرمایه های فکری مانند اندازه گیری، افشاء و گزارش دهیو به همان اندازه در اجرای آسانتر مباحث مربوط به کمک می کرد. با آنکه اختلاف کوچکی در میان چهارچوبها مشاهده می شود، اما همین نوسان باعث ایجاد انحرافها زیادی در زمینه مباحث سرمایه های فکری گردیده است. همین مطالعات صورت گرفته در رابطه با IC تنها محدود به در سطوح مختلفی قرار می گیرد(فردی، دورن سازمانی و برون سازمانی). در نتیجه IC دانش در دسترس افراد نمی شود، بلکه شامل دانش ذخیره شده در درون پایگاه داده های سازمانی، فرایندهای کسب و کار و ارتباطان نیز می گردد(عالم تبریزی، ۱۳۸۸ ص ۹۶).
۲-۲-۳-۱- مدل ادوینسون و مالون
“لیف ادوینسون” یکی از شناخته شده ترین پژوهشگرین دنیا در زمینه سرمایه های فکری است. او به عنوان اولین مدیر سرمایه های فکری در شرکت اسکاندایا- یک شرکت بین المللی بیمه در کشور سوئد – فعالیت داشته است. شرکت اسکاندیا یا موفق شده که یک نوع طبقه بندی بومی شده از سرمایه فکری را ارائه نماید. ادوینسون اساساً سرمایه های فکری را بعنوان ارزش های نامشهودی تلقی می کند که می توان منشأ شکاف و اختلاف میان ارزش و بازای و ارزش دفتری شرکت ها و سازمان ها باشد. بر همین اساس معادله زیر را برای تعیین ارزش بازاری شرکت پیشنهاد نموده است:
(۲-۱) سرمایه های فکری+ ارزش دفتری= ارزش بازاری
وقتی شرکت اسکاندیا در سال ۱۹۹۲ شروع یه صورت برداری و ارزش گذاری بر روی ارزش نامشهود سرمایه های فکری خود کرد، فهرستی شامل ۵۰ مورد با ارزش همانند نشان تجاری، امتیازات انحصاری، پایگاه داده مشتریان، سیستم های فناوری اطلاعات، افراد و پرسنل کلیدی و تأثیر گذار، تدوین و گردآوری نمود. از آنجای که فهرست مذکور، بسیار طولانی و مدیریت بر آن سخت و دشوار بوده، اجزاه و موارد آن در گروه های کوچکتر، با طبقه بندی مشخص تر تقسیم در دو گروه ابعاد انسانی و ابعاد سازمانی (ساختای)صورت گرفته است. تا بدین ترتیب تعریف ساده تری از سرمایه های فکری حاصل شده است:
(۲-۲) سرمایه های ساختاری+ سرمایه های انسانی= سرمایه های فکری
مطابق نظر ادوینسون، مواردی که “پس از رفتن کارکنان به خانه، در سازمان باقی می مانند ” سرمایه های ساختاری سازمان را تشکیل می دهند. او بر این واقعیت تأکید دارد که سرمایه های انسانی سازمان را نمیتوان تحت مالکیت سازمان در آورد، بلکه آنها را تنها می توان استخدام یا اجاره نمود. بر عکس آن، سرمایه های ساختاری را می توان تحت تملک در آرود و داد و ستد نمود. بر همین اساس سلسله مراتبی را برای سازمان های فکری ارائه نمود.
IC را به عنوان دارای هایی مثل دانش، تجارب کاربردی، تکنولوژی ، وی به همراه پژوهشگری به نام مالون سازمانی، ارتباطات مشتری و مهارتهای حرفه ای دانسته اند که باعث ایجاد مزیت رقابتی در بازار و بینشی در مورد توانمندی های درآمدی آینده شرکت م ی شود. آنها در طرح ارزش اسکاندیا ارزش بازاری یک شرکت را ترکیبی از ارزش مالی آن(شامل دارایی های مشهود) و ارزش سرمایه های فکری دانسته اند. بعدها IC ترکیبی از دو جزء معرفی نمودند. از منظر آنها IC آن مدل اسکاندیا را بعنوان یک شیوه اندازه گیری این دو پژوهشگر سرمایه های ساختاری در،SC سرمایه ساختاری یا،HC اصلی می باشد:سرمایه انسانی یا خود به سرمایه سازمانی و سرمایه مشتری،SC . سازمان را عامل پشتیبانی از سرمایه های انسانی معرفی کرد تقسیم شده و سرمایه سازمانی شامل سیستم ها، ابزارها و فلسفه عملیاتی است که جریان یافتن دانش در درون سازمان را سرعت می بخشد به و سرمایه نوآوری و سرمایه فرآیندی تقسیم می شود.
نمودار۱- طرح ارزش اسکاندایا ارائه شده توسط ادوینسون و مالون
ویگ، تفسیری از اجزای منفرد الگوی سرمایه های فکری اسکاندیا ارائه نموده است که بر اساس آن:
- سرمایه های انسانی اشاره به شایستگی کارکنان و قابلیت آنها دارد. برای مثال، اگر یک سازمان کارکنانش را آموزش دهد، در حقیقت سرمایه انسانی اش را توسعه داده است. سرمایه انسانی معمولاً بصورت جزئی کوچکتر از سرمایه ساختاری دیده می شود.
- سرمایه ساختاری نتیجه ای از سرمایه فکری و به صورت اطلاعات، منابع دانش یا اسناد و مدارک منعکس می شود. همانطور که قبلاً نیز توضیح داده شد، سرمایه های ساختاری، آن چیزهای است که پس از رفتن کارکنان در سازمان باقی می ماند.
- سرمایه مشتریان نیز در ارزش ارتباطات سازمان با مشتریانش نمایانگر می شود.
- سرمایه سازمانی شامل دارایی های دانشی نهادینه شده در بستر فرآیندها و نوآوری های سازمانی می باشد.
- سرمایه فرآیندی اشاره به فرآیندهای ارزش افزای سازمانی مانند ساخ تار سازمانی، تجارب مدیریتی، سیستمها و رویه ها، زیر ساخت ها، سیستم های کامپیوتری و… دارد.
- سرمایه نوآوری شامل دانش آشکار همراه با داراییهای فکری می گردد. که شناسایی هر دوی آنها در سازمان مشکل است، همانند فرهنگ مثبت.
- مالکیت معنوی، بیانی است برای دانش مستند شده و جمع آوری شده مانند نوآوری ها، تجاب عملی، حقوق اختراع، فناوری، برنامه های تحصیلی، زیر ساخت های دانشی شرکت، طراحی ها و همچنین ویژگی خاص تولیدات و خدمات.
الگوی ارزشی اسکاندیا، توجه و تمرکز زیادی بر قابلیت های نوسازی سازمانی دارد. این الگو، سرمایه نوآورری و فرآیندی بعنوان بخشی از سرمایه سازمانی تأکید دارد.
۲-۲-۳-۲- مدل بروکینگ
بروکینگ در سال ۱۹۹۶ از IC تحت عنوان مجموعه ای از دارایی ها نامشهود نام می برد که شرکت ها قادر به ادامه فعالیت می کند.

نمودار ۲- مدل سرمایه فکری بروکینگ
طبقه بندی ارائه شده توسط بروکینگ مشابه با طرح ادوینسون و مالون است اما در این طبقه بندی بروکینگ، مالکیت معنوی رااز داراییهای زیر ساختی جدا کرده و در یک دسته مجزا قرار داده است دیدگاه آنها IC در سازمان ها اگرچه یکسان نیستند اما مکمل یکدیگر هستند. هدف ادوینسون و مالون توضی ح اهمیت بوده و موضوعات مهمی مانند ویژگیهای کلیدی، اندازه گیری رویکردهای مدیریت بر آنها را در بر می گرفت. IC را بعنوان گامی نهایی برای ساخت سازمانهایی با ارزش بالا و سازمان های که آنها مدیریت را بر می خواهند ارزش در آنها بصورت مداوم افزایش بیابد معرفی کردند. با اینکه بروکینگ دارای اهداف را طوری تعیین کرد که بتوان از آن در امر ممیزی نیز IC مشابهی با ادوینسون و مالون بود، اما او اجزایی تأکید کرده IC استفاده نمود و بدین خاطر وی بر روی فرآیندهای تعریف، مستند سازی و اندازه گیری است. خانم بروکینگ عقیده دارد که هدف نهای هر کسب و کاری بدست آوردن ارزش پولی به ازاء هر جزئی از داراییها است. او تصریع کرده است که این امر برای شرکت ها بسیار مهم است که میزان دارایی هایشان را ارزیابی کرده و از این طریق مدیران را از محل وجود ارزش های واقعی در سازمان آگاه سازند. به همین دلیل آنها نیاز دارند تا شاخصهایی برای ارزیابی موفقیت و رشد در دست داشته و مبناهایی را برای افزایش احتمال دریافت وام از مؤسسات مالی بوجود بیاورند.
۲-۲-۳-۳- مدل روس و همکاران
روس و روس، دراگونتی و ادوینسون در سال ۱۹۹۷ شاخص سرمایه فکری ۱ را برای اندازه گیری
دانش محور بوده و اشتباهاتی با مباحث،IC معرفی کردند. آنها تشریع کردند که دیدگاههایشان در رابطه با
دانشی دارد. از سوی دیگر بعدها آنها از مدلی استفاده کردند که مشابه با مدل ادوینسون و مالون بود(اما
دقیقاً همانند آن بود).

نمودار ۳- مدل شاخص سرمایه فکری روس و همکاران
آنها در تحقیقی دیگر و در طبقه بندی شبیه به طبقه بندی ادوینسون و مالون انسانی، سرمایه سازمانی و سرمایه ارتباطی تقسیم کرده و این سه دسته را ر یک سطح افقی قرار داده اند (چانگ، ۲۰۰۷ به نقل از عالم تبریزی). در این طبقه بندی اجزاء سرمایه های فکری با جزئیات بیشتری معرفی شده است:
سرمایه انسانی: شامل دانش فنی، مهارتها، ویژگیهای رهبری مدیران ارشد، نوآوریها، انگیزش(بعد مالی و غیر مالی) و قابلیت سازگاری است. سرمایه ساختاری: فرهنگ شرکت، ساختار، فرایند ها و رویه های کاری سرمایه رابطه ای: مشتری،میزان رضایت آنها از محصولات و خدمات)، مشتریان(تعداد آنها) ارتباط با تأمین کنندگان(آگاهی داشتن از این ارتباطات)، ارتباط با تأمین کنندگان(تعداد آنها)(برنان، ۲۰۰۰ به نقل ازعالم تبریزی ۱۳۸۸).
۲-۲-۳-۴- مدل استیوارت
استیورات در سال ۱۹۹۱ IC را عبارت از دانشی که از طریق تبدیل مواد خام آنها را و در مجله فورچون
IC را ارزشنمند تر می سازد معرفی کرده است. مقاله ارائه شده توسط وی همانند یک کاتالیزور عمل نمود و بعنوان یک مفهوم اصلی در تفکر مدیریتی مطرح کرد.

نمودار۴- مدل سرمایه های فکری استیورات
۲-۲-۳-۵- مدل بونفرر

نمودار ۵- ارزش پویای سرمایه فکری بونفر
بونفرر(۲۰۰۳)شاخص های ویژه ای را مد نظر قرار داده که بر روی،IC در رویکرد ارزش پویایی - بعد پویا و سازمانی عملکرد اجتماعی- اقتصادی تمرکز کرده و تحت شرایط مختلفی در سطوح خرد و چهر بعدی که منجر به توانمندی رقابتی،IC کلان اقتصادی قابل اجرا است. وی در روش ارزش پویایی شدن سازمان می گردد را با یکدیگر یکپارچه کرده است.
منابع بعنوان ورودی ها: که اشاره به منابع مورد نیاز فرآیندهای تولیدی شامل منابع مشهود، میزان سرمیاه
و اکتساب تکنولوژی مناسب و… دارد. R&D گذاری در فرایندها: که نقش آنها در صف آرایی و بکاری گیری آندسته از از استراتژیهای پویایی است که بر مبنای فاکتورهای نامشهود شکل گرفته اند.
سرمایه فکری: بوسیله ترکیبی از منابع نامشهود ساخته شده و می تواند به نتایج ویژای مانند دانش جمعی، ح ثبت و اختراع ها، علامت تجاری، شهرت، رویه های عادی خاص و شبکه های همکاری منجر شود.

بنابراین اگر خواهان که برای اثبات ادعای خود دلیلی ندارد درخواست کند که خوانده سوگند یاد کند به عدم حقانیت او و داور بدون استماع سوگند مبادرت به صدور رأی بر بی‏حقی خواهان کند این رأی باطل است و دادگاه باید بطلان آن را اعلام کند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همچنین است اگر داور رأی قابل اعتراض خود را قطعی و غیر قابل اعتراض کند، رأی او در این بخش باطل و فاقد اعتبار است و دادگاه بدون اعتنا به آن به اعتراض طرفین رسیدگی می‌کند.
رأی داور اگر با اسناد موجد حق نیز مغایر باشد باطل است؛ زیرا قوانین موجد حق و اسناد موجد حق به واقع ماهیتی واحد دارند، الا اینکه قانون اوامر و نواهی کلی و نوعی هستند، ولی اسناد قانون جزیی و شخصی. لذا اگر آراء داوران مغایر با حقوقی باشد که در اسناد تنظیمی بین طرفین برای ایشان مقرر شده، باطل است. بند ۱ ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی و بند ۵ این ماده آراء منشأ واحدی می‌باشند. نتیجه آنکه رأی داور که ناقض حقوق اصحاب دعوا باشد باطل است؛ خواه آن حق را قانون برای عموم شناخته باشد و اصحاب دعوا مصداق آن باشند و یا حقی را سند تنظیمی بین طرفین اختصاصاً ایجاد کرده باشند.
بند هفتم - مصادیق موضوع‌های غیرقابل داوری
مطالعه نظام‌های حقوقی ملی راجع به داوری نشان می‌دهد که در غالب کشور‌ها نسبت به دعاوی مربوط به برخی از زمینه‌ها مانند احوال شخصیه، کار و استخدام، معاملات سهام و… داوری را منع کرده اند. در این جا حسب تقسیم بندی موضوعی اختلافات غیر قابل داوری را از دیدگاه قوانین ملی بررسی می‌نماییم.
الف - موضوعات مربوط به احوال شخصیه
«احوال شخصیه از وضعیت^[۱۰۷] و اهلیت^[۱۰۸] تشکیل می‌شود و این دو از مختصات شخصیت از جنبه حقوقی است. وضعیت عبارت از مجموع اوصاف حقوقی شخص و شامل اموری است که در حقیقیت اجزاء وضعیت را تشکیل می‌دهد و اهم آن عبارتست از نکاح، طلاق، افتراق^[۱۰۹]، نسب، حجر، ولایت قانونی و… است».^[۱۱۰] مسائل مربوط به احوال شخصیه ازجمله حوزه‌های سنتی غیر قابل ارجاع به داوری هستند.
قانون‏گذاران ملی معمولاً قواعدی برای حمایت از اشخاص تنظیم می‌کنند و اعمال این قواعد را به مراجع قضایی می‌سپارند و اجازه نمی‏دهند اختلافات مربوط به این حوزه موضوع تصمیم گیری داوران باشد؛ زیرا این امر ممکن است منجر به تجاوز طرفینی شود که در موقعیت مذاکره‌ای برتر قرار دارد.^[۱۱۱]
در حقوق ایتالیا مطابق مواد ۸۰۸ و ۸۰۶ ق.آ.د.م اختلافات مربوط به وضعیت شخصی افراد قابل حل و فصل از طریق داوری نیستند.^[۱۱۲]
چنین وضعیتی در حقوق انگلستان، ژاپن (ماده ۷۸۶ ق.آ.د.م)، آرژانتین (ماده ۷۶۴ ق.آ.د.م) و برزیل (ماده ۱۰۷۲ ق.آ.د.م) نیز وجود دارد.^[۱۱۳]
در حقوق مصر دعاوی مربوط به احوال شخصیه قابل ارجاع به داوری نیستند ولی جنبه‌های مالی احوال شخصیه را می‏توان به داوری ارجاع داد.^[۱۱۴]
در ماده ۴۹۶ ق.آ.د.م کشورمان، دعاوی راجع به اصل نکاح، فسخ آن، طلاق و نسب قابل ارجاع به داوری نیستند. این ماده همان ماده ۶۷۵ ق.آ.د.م سابق است که با همان انشاء بیان شده است و مانند همان ماده جامع و مانع نیست. به این معنی که موارد نظم عمومی و غیر قابل ارجاع به داوری هستند؛ زیرا در ماده ۴۷۸ داور از رسیدگی به امر جزایی مانند دعاوی راجع به اصل نکاح و طلاق و نسب ممنوع و مقرر شده است که اگر داور در ضمن رسیدگی با اوضاع و احوالی مواجه شد که مربوط به امور جزایی است و قابل تفکیک از امر مدنی نباشد، داور نمی‏تواند به امر جزایی رسیدگی کند و رسیدگی داوری تا تعیین تکلیف امر جزایی در دادگاه صلاحیت دار متوقف می‌شود.
امکان ارجاع اختلاف خانوادگی و امر جزایی به داوری در شروع اختلاف، برخلاف طلاق و نسب و سایر موارد مندرج در ماده ۴۷۸ ندرتاً وجود دارد. ولی امکان کشف مسائلی در حین داوری که مربوط به امور جزایی است، عادی است. به عنوان مثال قرارداد اصلی یا قرارداد داوری ممکن است با جبر و قهر و تهدید و اکراه موضوع ماده ۶۶۸ قانون مجازات اسلامی امضاء یا مهر شده باشد. یا اینکه نسبت به آنها ادعای جعل شده باشد و اعتبار آن مورد اعتراض باشد.
چک مستند موضوع حل اختلاف ممکن است از طریق خیانت در امانت، کلاهبرداری و سایر جرایم مندرج در ماده ۱۴ قانون صدور چک تحصیل شده باشد که در هر صورت صلاحیت داور را متزلزل می‌کند. لذا داوری تا رسیدگی به اکراه و تهدید و جعل و… اعلام رأی نهایی و نتیجه قطعی، نمی‏تواند ادامه پیدا نماید؛ زیرا بدون اعتبار قرارداد اصلی، اختلافی برای رسیدگی وجود ندارد و بدون اعتبار قرارداد داوری، سندی که بر مبنای آن داوری استوار شود، وجود نخواهد داشت. با متزلزل شدن هریک از این دو قرارداد، داور قدرت رسیدگی خود را از دست می‌دهد؛ زیرا داور صلاحیت رسیدگی به اختلاف را از توافق طرفین می‌گیرد. طبق ماده ۳۴ قانون داوری تجاری بین‏المللی نیز در موارد زیر رأی داور اساساً باطل و غیر قابل اجرا است:

1. 1. در صورتی که موضوع اصلی اختلاف به موجب قوانین ایران قابل حل و فصل از طریق داوری نباشد.

1. 1. در صورتی که مفاد رأی مخالف با نظم عمومی یا اخلاق حسنه کشور و یا قواعد آمره قانون باشد.

1. 1. رأی داور صادره درخصوص اموال غیرمنقول واقع در ایران با قوانین آمره جمهوری اسلامی ایران و یا مفاد اسناد رسمی معتبر معارض باشد، مگر آنکه در مورد اخیر (داور) حق سازش داشته باشد. در همه موارد فوق‏الذکر در صورت انجام داوری بدون رعایت مقررات برحسب مورد رأی داور غیرنافذ یا باطل است.

به طور کلی در اکثر نظام‌های حقوقی ملی پذیرفته شده که طرفین اختلاف نمی‏توانند دادگاه‌های دولتی را از صلاحیتشان نسبت به حقوق ضدتراست محروم کنند. اگر چنین نباشد حقوق رقابتی قدرت خود را برای ترقی دادن ریشه‌های آزادی تجارت از دخالت دولت از دست می‌دهد.^[۱۱۵]
ازجمله قوانینی که به صراحت ممنوعیت ارجاع موضوعات مربوط به ضدتراست به داوری را مقرر داشته قانون ضدتراست آلمان است. به موجب ماده ۹۱ این قانون قرارداد یا شروط داوری در زمینه موضوعات مشمول قانون ضدتراست باطل هستند، البته این محدودیت‌ها فقط راجع به دعاوی آتی است و دعاوی را که قبلاً واقع شده‏اند می‌توان به داوری ارجاع نمود.^[۱۱۶]
البته این ممنوعیت به طور مطلق باقی نمانده است و در برخی کشور‌ها محدودیت‌هایی وارد شده است. ازجمله این‌ها رویه قضایی ایالات متحده است در این کشور ارجاع دعاوی مشمول قوانین ضدتراست را به دلیل به مخاطره انداختن امنیت اقتصادی آمریکا ممنوع می‌دانند ولی در قضیه میتسوبیشی^[۱۱۷] دادگاه پژوهش به علت عدم قابلیت ارجاع دعاوی موضوع قوانین ضدتراست به داوری قرارداد داوری را باطل اعلام کرده اند ولی دیوان عالی کشور آمریکا ارجاع موضوعات مربوط به قوانین ضدتراست به داوری را مغایر با امنیت اقتصادی این کشور تلقی نکرده و در این خصوص قرارداد داوری را معتبر دانسته است.^[۱۱۸]
ب - حقوق مربوط به مالکیت‌های صنعتی و معنوی
یکی دیگر از حوزه‌هایی که داوری در آن کمتر پذیرفته شده و طرفین اختلاف برای ارجاع آن به داوری با محدودیت‌هایی رو به رو هستند اختلافات مربوط به مالکیت‌های صنعتی و معنوی است.
استدلالی که از سوی حقوق دانان در توجیه این مسأله صورت گرفته، این است که چون حقوق مزبور به وسیله قوانین دولتی خاص و بر طبق آیین خاصی که توسط آن دولت مقرر شده است، به وجود می‌آیند لذا آیین رسیدگی ناظر به حل و فصل اختلافات مربوط به اعتبار این حقوق که دولت مزبور در آن شرکت نداشته باشند منجر به تصمیم گیری نهایی و الزام آور در این زمینه شود.^[۱۱۹] البته این منع بدان مفهوم نیست که قراردادهای مربوط به اختراعات و علایم تجاری نمی‏تواند موضوع داوری در خصوص تغییر و اجرای قرارداد قرار گیرد.
به موجب برخی قوانین ملی داوران می‌توانند در این خصوص که آیا نقض اختراعی صورت گرفته و در این صورت درخصوص خسارات حاصله تصمیم گیری نمایند. در فرانسه به موجب مواد ۲۰۵۹ و ۲۰۶۰ قانون مدنی در اختلافات غیر تجاری فقط آن‌هایی قابل ارجاع به داوری هستند که قبلا ایجاد شده‏اند و به موجب این مواد و ماده ۶۸ قانون ۱۹۶۸ مسائل مربوط به حق اختراع در صلاحیت انحصاری دادگاه‌های بدوی قرار دارد.^[۱۲۰]
همانند موضوع ضدتراست در موضوع مالکیت‌های صنعتی و معنوی نیز به طریق اولی با توجه به اینکه جنبه شخصی قوانین مربوط به مالکیت‌های صنعتی بیشتر از قوانین ضدتراست می‌باشد. قوانین مربوط به مالکیت‌های صنعتی را نمی‏توان بخشی از قواعد نظم عمومی بین‏المللی دانست.^[۱۲۱] البته موضوعات مزبور چنان فنی و پیچیده‏اند که نه تنها وضع و تدوین مقررات ویژه‌ای را می‌طلبند، بلکه باید دادگاهی ویژه و منحصر به فرد و آراء داوران متخصص در عرصه مالکیت فکری تشکیل گردد؛ داورانی که معاملات تجاری را درک کنند و نسبت به حقوق مالکیت فکری افراد آگاهی کافی داشته باشند. این اهداف تقریباً با وضع مقررات داوریWIPO و تأسیس مرکز داوری این نهاد تامین شده است.^[۱۲۲]
بند هشتم - بطلان رأی داوری به سبب مخالفت با مندرجات مفاد اسناد رسمی
لازم است این موضوع به صورت ذیل در دو مبحث مورد بررسی قرار گیرد.
الف - بطلان رأی داوری به سبب مخالفت با مندجات دفتر املاک
طبق بند ۵ ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ در صورتی که رأی داوری با آنچه در دفتر املاک ثبت شده، مخالف باشد آن رأی قابل ابطال است به نظر می‌رسد. در این مورد، رأی داوری، به لحاظ مخالفت با مقررات آمره اساساً باطل و غیر قابل اجرا شناخته شود. در نقاطی که اداره ثبت موجود است قوه قضاییه پس از انجام یکسری اقدامات مقدماتی قانونی و پس از احراز مالکیت اشخاص نسبت به اموال غیرمنقول واقع در حوزه اداره ثبت، به ثبت کلیه اموال غیرمنقول اقدام می‌کند. اداره ثبت مشخصات ملک را در دفتری به نام دفتر املاک ثبت کرده و مطابق ثبت دفتر املاک سند مالکیت صادر و به مالک می‌دهد. طبق ماده ۲۲ قانون ثبت همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسید، دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده و یا کسی را که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده یا اینکه ملک مزبور از مالک رسمی ارث به او رسیده باشد مالک خواهد شناخت.
هنگامی که بین دو نفر دعوایی راجع به ملکی مطرح است رأی صادره در رابطه با ملک، برای اینکه قابل اجرا باشد نباید با آنچه در دفتر املاک ثبت شده و به جهتی از جهات از اعتبار نیفتاده است مخالف باشد. مثلاً اگر دادگاه یا داور رأی به محکومیت الف به حضور در دفتر اسناد رسمی و انتقال رسمی شش دانگ، پلاک ثبت شده صادر کند. اما طبق دفتر املاک اداره ثبت، الف هیچ گونه مالکیتی نسبت به ملک موضوع رأی نداشته باشد. این مفاد مغایر با مندرجات دفتر املاک بوده، باطل و غیرقابل اجرا باشد.
ب - بطلان رأی داوری به سبب مخالفت با سند رسمی تنظیم شده بین طرفین دعوا
هرگاه رأی داوری با آن چه که بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و به جهتی از جهات قانونی از اعتبار نیفتاده است، مخالف باشد چنین رأیی نیز باطل است. مطابق با ماده ۷۰ قانون ثبت، سندی که مطابق قوانین به ثبت رسیده رسمی است و تمام محتویات و امضا‌های مندرجه در آن معتبر خواهد بود مگر اینکه مجعولیت آن سند ثابت شود و طبق ماده ۷۲ همین قانون کلیه معاملات راجع به اموال غیرمنقول که بر طبق مقررات راجع به ثبت املاک ثبت شده است نسبت به طرفین معامله و قایم مقامی قانونی آنها و اشخاص ثالث آراء اعتبار کامل و رسمیت خواهد بود.
از یک طرف انکار مندرجات اسناد رسمی راجع به اخذ تمام یا قسمتی از وجه یا مال یا تعهد به تأدیه وجه یا مال مسموع نیست. و مأمورین قضایی یا اداری که از راه حقوقی یا جزایی، انکار فوق را مورد رسیدگی قرار داده و یا به نحوی از انحناء مندجات سند رسمی را در خصوص رسید وجه یا مال یا تعهد به تأدیه وجه یا تسلیم مال معتبر ندانند، به شش ماه تا یک سال انفصال موقت محکوم خواهند شد. و از طرف دیگر، در صورتی که این تقصیر قضات یا مأمورین بدون جهت قانونی باشد و به همین جهت ضرر مسلم نسبت به صاحبان اسناد رسمی متوجه شود محکمه انتظامی یا اداری علاوه بر مجازات اداری آنها را به جبران خسارت وارده نیز محکوم خواهد نمود.
بدیهی است اگر، در رأی داوری نیز به اسناد ثبت شده بین اصحاب دعوا که به جهتی از جهات قانونی از اعتبار نیفتاده است، معتبر تلقی نشود رأی صحیح نیست. فرض شود: به موجب سند رسمی تنظیم شده بین «الف» و «ب»، «الف» اقرار به دریافت سهم‏الارث خود از بابت یکی از اموال ماترک کرده است و در اختلاف بین الف و ب راجع به سهم‏الارث، داور رسیدگی کرده و رأی به محکومیت به پرداخت سهم الارث «الف» از کل ماترک صادر می‌کند. این رأی با مفاد سند رسمی تنظیم شده بین الف و ب مخالف است و در همین قسمت باطل است.
باید توجه کرد اختلاف طرفین موافقت نامه داوری، ممکن است راجع به اسناد رسمی تنظیم شده بین خودشان باشد. در این صورت، اختلاف مزبور می‌تواند موضوع داوری قرار گیرد و داور حسب اقتضاء می‌تواند رأی به بی اعتباری تمام یا بخشی از مندرجات رسمی مورد اختلاف صادر کند. بدیهی است چنین رأیی، از مصادیق رأی داوری مذکور در بند ۵ ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹ نخواهد بود بنابراین منظور قانونگذار از آن چه بین اصحاب دعوا در دفتر اسناد رسمی ثبت شده است مندرجات سندی نیست که اعتبار آن موضوع اختلاف ارجاعی طرفین به داوری است.
بند نهم - مخالفت رأی داوری با مقررات آمره مربوط به اموال غیرمنقول واقع در ایران یا معارض بودن رأی داوری با مفاد اسناد رسمی معتبر
هرگاه رأی داوری صادره، در خصوص اموال غیرمنقول واقع در ایران، با قوانین آمره جمهوری اسلامی ایران یا با مفاد سند رسمی معتبر معارض باشد آن رأی باطل خواهد بود.
برای آنکه رأیی مشمول بند ۳ ماده ۳۴ باشد باید آراء شرایط زیر باشد:
۱- رأی در رابطه با اموال غیرمنقول واقع در ایران صادر شده باشد.
۲- رأی با مقررات آمره جمهوری اسلامی ایران معارض باشد.
۳- با مفاد سند رسمی معتبر معارض باشد.
هرگاه رأی داوری چنان باشد که مالکیت خریدار خارجی بر مال غیرمنقول را بی اینکه مجوز‌های مربوط به تملک مال غیرمنقول توسط اتباع خارجی تحصیل شده باشد تایید بکند یا رأی راجع به مال غیرمنقول، با مفاد سند رسمی که بین طرفین رأی، درباره همان مال غیرمنقول تنظیم شده است معارض باشد آن رأی باطل خواهد بود، مگر اینکه داور در مورد اخیر حق سازش داشته باشد. مثل اینکه اختلاف طرفین راجع به اعتبار سند مزبور باشد و داور پس از رسیدگی رأی به ابطال سند رسمی مزبور بدهد.
قسمت اول بند ۳ ماده ۳۴ قانون داوری تجاری بین‏المللی در واقع از مصادیق بند ۲ ماده مورد بحث می‌باشد و گویای این است که مقررات آمره ایران در رابطه با اموال غیرمنقول واقع در ایران به نظم عمومی بین‏المللی ایران مربوط است و هرگاه قانون حاکم بر دعوا در تعارض با این مقررات قرار بگیرد نظم عمومی بین‏المللی ایران مانع از اجرای آن قانون خواهد شد. قسمت دوم بند ۳ ماده ۳۴ مستقیماً به اشتباه موضوعی در رأی مربوط است.
بند دهم - رأی خارج از حدود اختیار^[۱۲۳] قابل ابطال است
یکی از موارد ابطال رأی داوری در قانون آیین دادرسی مدنی ایران، طبق بند ۲ ماده ۶۶۵ وقتی است که «داور نسبت به مطلبی که موضوع داوری نبوده است رأی داده یا رأی داور پس از انقضای مدت داوری صادر شده است».
هرگاه داور خارج از حدود خود رأی داده باشد فقط آن قسمتی از رأی که خارج از حدود اختیار داور بوده باطل است. با توجه به اینکه برای اعتراض به رأی داوری، مدت تعیین شده است که طول آن ده روز است و در صورت عدم اعتراض به رأی ظرف این مدت، رأی داوری، به موقع اجرا گذاشته می‌شود به نظر باید مورد را از موارد ابطال رأی داوری دانست و پذیرفت که کلمه باطل در آخر ماده ۶۶۵ باید به مفهوم بطلان نسبی تفسیر شود.
بند یازدهم - حدود اختیار داور از نظر موضوعی
الف) مطابق ماده ۶۲۳ و ۶۳۳ قانون آیین دادرسی مدنی، ملاک تعیین حدود اختیار داور برای صدور رأی، از نظر موضوعی درخصوص داوری مربوط به اختلاف موجود، موافقت‌نامه داوری و توافق‏های بعدی به عمل آمده از سوی طرفین راجع به موضوع داوری، است.^[۱۲۴] درخصوص موافقت‏نامه داوری مربوط به اختلاف آینده، حسب مورد این ملاک، شرط داوری یا درخواست داوری و توافق‏های بعدی به عمل آمده از سوی طرفین، راجع به موضوع داوری است.
ب) در این قانون، برای طرح ایراد به خروج مرجع داوری، از حدود صلاحیت خود در جریان رسیدگی، موعدی و آیینی پیش‏بینی نشده است. درنتیجه اگر در جریان رسیدگی، مرجع داوری، از حدود اختیارات (صلاحیت) خود خارج شود و طرف در قبال آن سکوت کند و ایراد به عمل نیاورد نمی‏توان سکوت او را حمل بر موافقت ضمنی به تغییر موضوع داوری و حدود اختیارات داوری تلقی نمود. نظریه صلاحیت استثنایی مرجع داوری، برای رسیدگی به اختلافات حقوقی، خروج داور از حدود صلاحیت خود، برخلاف قوانین موجد حق است؛ زیرا اصل این است که مرجع صالح برای رسیدگی به اختلافات حقوقی، دادگاه‏ها هستند و الزام اشخاص برای حضور در مرجع داوری و دفاع از دعاوی مطروحه‏ علیه آنها، در این مرجع فقط با توافق خود آنها، ممکن است.
هرگاه تردید در تحقق و وجود توافق ضمنی برای توسعه حدود صلاحیت داور پیش آید بنا به اصل عدم، باید نظریه عدم حصول توافق ضمنی، در مورد توسعه حدود صلاحیت داور داد. درنتیجه در داوری‏های مشمول قانون آیین دادرسی مدنی، توسعه موضوع داوری با توافق ضمنی بر فعلی که صریح در این معنی است باید مبتنی باشد.
بند دوازدهم- حدود اختیار داور از نظر زمانی
مورد دومی که در بند ۲ ماده ۶۶۵ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸ از جهات ابطال رأی داوری، شناخته شده است این است که رأی داوری، پس از انقضای مدت داوری صادر شده باشد. مدت اختیار داوری مدتی است که داور در ظرف آن باید نسبت به موضوع، رسیدگی و رأی بدهد.

گردیه خواهر بهرام چوبین نیز شورش او را گناه بر یزدان می­داند:

همچنین در بیتی که واژه­ی کیش استفاده شده است به عقیده­ی نگارنده تاکید فردوسی بیشتر بر روی واژه­ی خویش در مصراع اول است؛ نمی­ توان از این بیت استدلال کرد که بین افراد سپاه خسروپرویز اختلاف مذهبی وجود داشته است، بلکه به نظر می ­آید منظور فردوسی کسانی است که در جدایی از خسروپرویز و پیوستن به بهرام چوبین هم­صدا بودند نه اینکه لزوما مذهب متفاوتی داشته باشند. ایشان این قسمت از روایت سبئوس که بهرام چوبین برای جلب کمک موشل ارمنی تعهداتی متقبل شد، و برای اجرای آن­ها در کنار اهورامزدا به مهر و خدایان دیگر سوگند خورد،^[۸۰] را دلیل بر تقدم ایزد مهر در اعتقادات مذهبی بهرام چوبین می­داند.^[۸۱]
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به عقیده­ی نگارنده این موضوع نشانگر مهرپرستی بهرام چوبین نیست، بلکه نشانگر اهمیت مهر در دین زرتشتی است. در این گزارش، بهرام چوبین در ابتدا به اهورامزدا خدای بزرگ زرتشتی سوگند می­خورد، و در واقع سبئوس او را یک زرتشتی معرفی می­ کند نه یک مهرپرست.
گزارشی از تئوفیلاکت نیز اهمیت مهر را در دین زرتشتی آن روزگار نشان می­دهد. بر طبق روایت او خسروپرویز هنگامی که در تعیین مقصد فرار خود دودل گردیده بود، به خداوند توکل کرد نه خدایان دروغین و مهر.^[۸۲] پورشریعتی از این بیت در تایید فرضیه­ خود مبنی بر جدایی خسروپرویز از مهر که بر طبق نظر ایشان مورد پرستش بهرام چوبین بود استفاده می­ کند، ^[۸۳]اما به عقیده­­ی نگارنده این روایت ادعای محکمی است بر اهمیت مهر در دین زرتشتی، زیرا منظور تئوفیلاکت این است که خسروپرویز با جدایی از ایزدان دین زرتشتی به خدای دین مسیحیت متوسل شد. اواگریوس نیز این را تایید می­ کند:
«آنگونه که خود او }خسروپرویز{ می­گوید، پس از اینکه وی خداوند مسیحیان را (به کمک) خواند که اسبش به هر سمتی که خداوند می­خواهد هدایت شود به کرکسیوم رسید».^[۸۴]
پس به نظر می ­آید به همان اندازه که مهر برای بهرام چوبین مهم بوده است، برای خسروپرویز و ساسانیان نیز اهمیت داشته است. در نتیجه ایراد عمده بر اساس استدلالات ایشان این است که این واقعیت تقریباً نادیده گرفته می­ شود، که ایزد مهر اصولاً در دین زرتشتی زمان ساسانی جایگاه ویژه­ای داشته است، و حتی اگر بهرام چوبین به طور مستقیم به آن متوسل شده باشد دلیل بر مهرپرست بودن و تفاوت دینش با خسروپرویز نیست.
۱-۱-۴ بهانه­ی شورش بهرام چوبین بر ضد هرمزد چهارم
مرحله­ بعد مربوط به بهانه­ی شورش بهرام چوبین است. شاهنامه­ی فردوسی انگیزه­ این شورش را مسئله­ غنائم می­داند. طبق روایت فردوسی بهرام چوبین غنائم بدست آمده را جمع­آوری کرد، و از آن­ها سیاهه­برداری نمود؛ از جمله کمربند و گوشواره­های سیاوش در میان آن­ها بود. سپس غنائم را با مردان بسیار بر روی شترهای فراوان نزد هرمزد چهارم فرستاد. وقتی غنائم به دربار رسیدند و آن­ها را برشمردند، اطرافیان هرمزد چهارم به نبودن گوشواره­ها و موزه های سیاوش اشاره نمودند، و در نتیجه هرمزد چهارم به بهرام چوبین بدگمان گردید و نامه ای توهین آمیز را به همراه دوک و پنبه نزد او فرستاد. بهرام چوبین این موضوع را با فرماندهان و بزرگان کشور در میان گذاشت و شورش خود را آغاز نمود.^[۸۵]
تئوفیلاکت در دو قسمت راجع به بهرام چوبین توضیح می­دهد. ابتدا می­نویسد که در هشتمین سال حکومت ماوریکیوس، هرمزد چهارم، بهرام چوبین، فرمانده­ی ایرانیان را به جنگ نیروهای بربر فرستاد:
«پس از اینکه هون­ها که در شمال شرق سکونت دارند و ایرانیان آن­ها را ترک می­نامند، از هرمزد شاه شکست خوردند، او بسیار سر خود را بالا گرفت؛ اگر چه در سابق هون­ها از ایران چهل هزار سکه­ی طلا به عنوان باجی برای عدم فعالیت (جنگی) می­گرفتند».^[۸۶]
تئوفیلاکت علت آن جنگ را این می­داند که ترک­ها^[۸۷] از باجی که از ایرانیان می­گرفتند ثروتمند شدند، و تقاضای باج بیشتر کردند؛ ایرانیان نتوانستند تحمل کنند و جنگ را برگزیدند، اما اوضاع ایرانیان دوباره سر و سامان گرفت و غنائم بسیار به دست آوردند.^[۸۸] سپس تئوفیلاکت روایت می­ کند که بهرام چوبین پس از سرکوب ترک­ها شمشیرش را بر علیه سوانیا بیرون کشید، زیرا ایرانیان نظم سکاها را ضعیف کرده بودند. بهرام چوبین که خود را در جنگ با ترک­ها متمایز کرده بود، مشغول سوانیا گردید؛ غنیمتی قابل توجه را به بابل فرستاد و در کنار رودخانه­ی آراکسس که بربرها آن را ارس می­نامند اردو زد.^[۸۹]
پس از آن، تئوفیلاکت از شکست ارتش بهرام چوبین، از رومانوس فرمانده­ی روم، خبر می­دهد و جنگ آن­ها را شرح می­دهد.^[۹۰]
در گزارش او هرمزد چهارم، با شنیدن این خبر، به بهرام چوبین نارواترین توهین­ها را می­ کند و به خاطر این رسوایی برای وی لباس زنانه می­فرستد، و در پیغام­های سلطنتی وی را از فرماندهی عزل می­ کند. از اینجا جنگ بین آن دو آغاز می­گردد زیرا فرمانده نیز، در عوض، به هرمزد چهارم توهین می کند و او را دختر خسروپرویز می­نامد.^[۹۱]
تئوفیلاکت سپس از روایت بهرام چوبین جدا می­ شود و به اتفاقات قبلی بر می­گردد، و در ادامه روایتی دیگر از بهرام چوبین ارائه می­دهد:
«پس از پیروزی بر ترک­ها، بهرام بسیار مغرور بود، و آغاز حکومت ستمگرانه را حس کرد. او، مانند جرقه­ای در زیر خاکستر، انگیزه­اش را برای شکایت از شاه هرمزد پنهان کرد؛ اما جمعیت زیادی را، با طرح این نقشه­ی فریب­آمیز که شاه از ارتش او عصبانی است و به علاوه سربازان بابلی را به دلیل عدم کامیابیشان در سوانیا تهدید به مرگ کرده است، متقاعد نمود. او همچنین از جانب هرمزد فرمان­های جعلی صادر کرد، که جیره­ های مرسوم از خزانه­ی شاهی به سپاه را کم می­کرد. بنابراین همه عصبانی شدند و به سمت طغیان و نافرمانی پیش رفتند».^[۹۲]
همانگونه که مشاهده گردید، روایت تئوفیلاکت دارای تناقضات و نقاط ابهامی می­باشد، از جمله این­که وی در روایت اول اشاره به نامه­ی توهین آمیز بهرام چوبین به هرمزد چهارم کرد؛ اما در روایت دوم صحبت از عدم شکایت از هرمزد چهارم به میان آمد. همچنین روایت او از جنگ بهرام چوبین در دو جبهه­ی ترک­ها و رومی­ها منطقی به نظر نمی­آید. منابع ایرانی^[۹۳] و غیر ایرانی به جز تئوفانس از این جنگ بهرام چوبین با روم صحبتی به میان نمی­آورند. تئوفانس نیز گزیده­ای از روایت تئوفیلاکت را به طور خلاصه بیان می­ کند؛^[۹۴] حتی در جاهایی جملات او را تغییر نمی­دهد و به نظر می ­آید که یا مستقیماً از روایت تئوفیلاکت بهره گرفته و یا از منبع او استفاده نموده است. هوارد جانستن هم منبع اصلی تئوفانس را درباره دوران ماوریکیوس، روایت تئوفیلاکت می­داند.^[۹۵]
برخی از مورخان، این جنگ را واقعیت تاریخی برشمرده­اند،^[۹۶] و برخی دیگر آن­را به عنوان حقیقت نپذیرفته­اند. از جمله پیگولوسکایا که آن را بازتابی از خبر حمله­ی ایرانیان به خزرها می­داند.^[۹۷]
نظر پیگولوسکایا به نظر درست می ­آید، زیرا علاوه بر گنگ بودن، روایت تئوفبلاکت مغایر با تمامی منابع دیگر به جز تئوفانس می باشد؛ در صورتی که اگر واقعاً چنین واقعه­ای روی داده بود واقعاً بعید به نظر می­رسید از دید منابع بسیاری که جزئیات شورش بهرام چوبین را نقل کرده ­اند دور بماند، و در آن­ها هیچ بازتابی نیابد. به علاوه تئوفیلاکت گاهی به منابع خود وفادار نبوده است.^[۹۸]
تعصب او نسبت به بیزانس نیز در جای جای کتابش به چشم خواننده می ­آید، پس به هیچ وجه بعید نیست اگر تئوفیلاکت یا منبع او خود این روایت را ساخته باشند، زیرا وی خود شاهد عینی این حوادث نبوده است. این احتمال هم وجود دارد که تئوفیلاکت از یک زد و خورد جزئی بین دسته­هایی از سپاه ایران و بیزانس بزرگ­نمایی نموده و آن را به بهرام چوبین منسوب کرده باشد، تا علاوه بر ستایش از ارتش میهن خود، دلیلی هم برای اختلاف هرمزد چهارم و بهرام چوبین ارائه دهد، که البته برخی آن را پذیرفته­اند.
رویدادنامه­ی خوزستان به انگیزه­ شخص بهرام چوبین اشاره نمی­کند، و همان­گونه که پیش­تر ذکر شد تنها به برخورد بد هرمزد چهارم با اشراف اشاره می­نماید.
اخبار سعرت نیز انگیزه­ دشمنی بهرام چوبین با هرمزد چهارم را مسئله­ غنائم بدست آمده از جنگ با ترک­ها می داند.^[۹۹] اواگریوس که خود معاصر با آن دوران بوده است روایت می­ کند که عده­ای از سپاه ایران که از کومنتیولوس فرمانده­ی رومی شکست خورده بودند، پس از از دست دادن تمامی رهبرانشان با دست­پاچگی گریختند و در امنیت به نصیبین رسیدند؛ اما ترسیدند نزد شاه بروند زیرا او آن­ها را در صورت محافظت نکردن از رهبرانشان به مرگ تهدید کرده بود. آن­ها طرح شورش بر علیه هرمزد چهارم را ریختند، زیرا بهرام چوبین پس از برگشتنش از جنگ با ترکان این برنامه را ریخته بود.^[۱۰۰]
همان­گونه که می­بینیم اواگریوس کوچک­ترین اشاره­ای به درگیری بهرام چوبین با رومیان در قفقاز نمی­کند. چگونه می­توان باور داشت آن پیروزی که تئوفیلاکت با آب و تاب از آن سخن می­راند، آن هم در مقابل بهرام چوبین که معروف­ترین سردار زمان خود بود؛ در روایت اواگریوس که معاصر با آن اتفاقات بوده است هیچ بازتابی نیابد؟ البته این مسئله احتمال وقوع آن جنگ را باز هم پایین­تر می ­آورد. سبئوس هم مسئله­ غنائم را پیش می­کشد و علت اختلاف هرمزد چهارم و بهرام چوبین را مقدار کمی از غنائم می­داند که بهرام چوبین نزد هرمزد چهارم فرستاد:
«سپس نامه­ هایی حاکی از اخبار]در مورد پیروزیش به ترکان[ را از طریق پیک­هایی به شاه ایران فرستاد و بخش کوچکی از غنیمت بدست آمده، از غارت ثروت­های فراوان این عملیات جنگی، را به عنوان نشانه­ای از اشیای ارزشمندی که در کنترل او بود، و (نشانه ای از) ثروتی که بر اساس شایستگی هر یک از سپاهیانش به آنها بخشیده بود، همراه آنها کرد. اینک وقتی شاه هرمزد پیک­ها را دید که با اخبار آمده بودند، و نامه­ی احترام ارتش را خواند، و هدایایی از ثروت ارزشمند شاهی دریافت نمود، اگر چه ظاهراً خوشحال شد و با این مردان محترمانه برخورد کرد، اما در درون خود از عصبانیت فریاد زد: این جشن بسیار بزرگ است و من نشانه­ی این سهم را تصدیق می کنم، اما درست نبود که از این گنج های بزرگ فقط همین مقدار به دربار فرستاده شود. سپس، در عوض نامه­ی محترمانه، دستور داد نامه­ای بنویسند با واژه ­هایی خشم­­آلود. او این نامه را با جمعیتی از نگهبانان سلطنتی و نیروهای کمکی، با دستور رفتن به اردوگاه ارتش و ضبط تمامی گنج، اعزام کرد. آن­ها به آن­جا رفتند و آن را مطالبه نمودند. سپس تمامی نیروها بر­انگیخته شدند، مردان مورد اعتماد شاه را کشتند، بر ضد او شوریدند و بهرام چوبین را به عنوان شاهشان برگزیدند».^[۱۰۱]
۱-۲ آغاز شورش بهرام چوبین
حال باید دید که منابع مورد بحث، شورش وی را چگونه به تصویر می­کشند. شاهنامه­ی فردوسی روایت می­ کند که بهرام چوبین به سوی خراسان روان شد و برای بر هم زدن روابط خسروپرویز و هرمزد چهارم دستور داد به نام خسروپرویز سکه بزنند و در ایران پخش کنند.^[۱۰۲] در کتاب اخبار سعرت نیز به موضوع سکه زدن بهرام چوبین به نام خسروپرویز اشاره شده است.^[۱۰۳] در هر دوی این منابع، آشفتگی هرمزد چهارم از سکه­ها، بدبینیش به خسروپرویز و فرار خسروپرویز به آذربایجان ذکر می­گردد.
شاهنامه روایت می­ کند که هرمزد چهارم در این باره با آیین گشسب به مشورت پرداخت، و وی هرمزد چهارم را به کشتن خسروپرویز تحریک کرد؛ خسروپرویز آگاه شد و شبانه به آذربایجان گریخت:

1. 1. مقاوت فشاری باید بیشتر ازMpa 17 باشد.

۲- باید در عین آنکه مقاومت فشاری لازم را تأمین می کند، وزن مخصوص کمتری داشته باشد.[۱۴].
سبکدانه مصرفی در این تحقیق سبکدانه لیکا از نوع ریزدانه انتخاب و جایگزین ماسه شده است. به این دلیل که لیکا نسبت به بسیاری از سبکدانه ها مقاومت بالاتری بدست می دهد. همچنین تحقیقات انجام شده نشان می دهد هر چه لیکا ریزدانه تر باشد مقاومت بیشتری بدست می آید. همچنین هر چه لیکا ریزدانه تر باشد خطر جداشدگی سنگدانه ها کاهش می یابد[۱۵]. نسبت آب به سیمان در تمام مراحل آزمایش ثابت و برابر ۳۵/۰ در نظر گرفته شد. عیار سیمان هم ۵۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب انتخاب شد.
در ادامه مطالب در فصل دوم به شناخت انواع سبکدانه و ویژگی بتنهای سبک ساخته شده با این سبکدانه ها و مواد افزودنی قابل کاربرد جهت ساخت بتنهای سبک سازه ای و شناخت پوزولانها و نانو مواد و تأثیر آنها بر خواص بتن پرداخته شده است. فصل سوم به روش تحقیق و معرفی مصالح مصرفی و استاندارد و نحوه انتخاب آنها و طرح اختلاط بتن اختصاص دارد. فصل چهارم مربوط به ارائه داده ها و نتایج و تجزیه و تحلیل داده هاست. در پایان فصل پنجم به نتیجه گیری حاصل از داده ها و ارائه پیشنهادات و راهکارهایی هم راستا با این تحقیق پرداخته شده است.
فصل دوم:
شناخت انواع سبکدانه
و
مواد افزودنی بتن سبک
و
نانو مواد
۲-۱٫ مقدمه
هر چند هزینه تولید بتن سبک بیش از بتن معمولی است، اما مزایای فراوان آن در کاهش بار مرده ساختمان و به تبع آن کاهش نیروی زلزله مانع چشم پوشی متخصصان صنعت ساختمان در تولید این نوع از بتن می شود. از طرفی کمبود مقاومت بتن سبک کاربرد سازه ای آنرا با مشکل مواجه می سازد. وجود این مشکل محققان را بر آن داشته که به دنبال راه حلهایی برای بالا بردن مقاومت این بتن باشند که در این راستا از سبکدانه های مختلف مانند لیکا و پرلیت و… به همراه مواد افزودنی گوناگون همچون پوزولانها نظیر میکروسیلیس و خاکستر بادی استفاده می شود. به موازات آن با ظهور فناوری نانو در عرصه های مختلف از جمله تکنولوژی بتن به دلیل خواص غیرعادی و مطلوبی که در بتن ایجاد می نماید تحقیقات دامنه داری بر روی خواص انواع بتن از جمله بتن سبک در حال انجام است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲٫ طبقه بندی بتن سبک
بتن سبک از جهات مختلفی طبقه بندی می شود که به اختصار در زیر بیان می شود:
الف – از نظر کاربرد :
۱- بتن سبک سازه ای که در المانهای سازه ای استفاده می شود و دارای مقاومت فشاری بیش از Mpa 17 و چگالی کمتر از Kg/m³ ۲۰۰۰ می باشد. ساخت این بتنها صرفاً با بهره گرفتن از سنگدانه های سبک و مقاوم امکان پذیر است. تمام بتنهای سبک سازه ای از خانواده بتن های سبکدانه می باشند که در آن برای کاهش وزن مخصوص بتن از سنگدانه های سبک استفاده شده است. به این دلیل بعضاً از عبارات بتن سبکدانه و بتن سبک سازه ای برای بیان یک مفهوم استفاده می شود. سنگدانه هایی که این شرایط را عموماً برآورد می کنند و طبق استانداردASTM-C330 برای ساخت بتن سبک سازه ای مورد استفاده قرار می گیرند عمدتاً عبارتند از:
- شیل، رس و اسلیت منبسط شده درکوره دوار
- سنگدانه هایی که از فرایند های کلوخه ای شدن به دست می آیند.
- سرباره های منبسط شده
- پوکه های معدنی
- پوکه های صنعتی
- خاکستر بادی ته نشین شده
تأمین مقاومت فشاری معادل ۲۰ نیوتن بر میلیمترمربع و بیشتر با بعضی از این سنگدانه ها امکان پذیر است. بیشترین مقاومت بتن سبکدانه معمولاً وقتی حاصل می شود که از سبکدانه های ساخته شده از شیل، رس و اسلیت منبسط شده در فرایند کوره دوار برای سبک سازی چگالی بتن استفاده گردد[۱۶].
۲- بتن سبک غیرسازه ای که این نوع بتن ها با جرم مخصوصی معادل ۸۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب و کمتر، به عنوان تیغه های جداساز و عایق های صوتی در کف بسیار مؤثر هستند. این نوع بتن می تواند در ترکیب با مواد دیگر در دیوار، کف و سیستم های مختلف سقف مورد استفاده قرار گیرد. مزیت عمده آن، کاهش هزینه های لازم برای تهویه گرمایی یا سرمایی فضاهای داخلی ساختمان وکاهش انتقال صوت بین طبقات و فضاهای ساختمان می باشد. بتن های سبک غیرسازه ای بر اساس ساختار داخلی می توانند به دو گروه جداگانه تقسیم بندی شوند.
دسته اول بتن های اسفنجی که در حین ساخت آن ها با ایجاد کف، حباب های هوا در خمیر سیمان یا در ملات سیمان-سنگدانه ایجاد می گردد. کف مورد نظر یا از طریق مواد کف زا در حین اختلاط تولید شده و یا به صورت کف آماده به مخلوط اضافه می شود. بتن اسفنجی می تواند جرم مخصوصی تا حدود ۲۴۰ کیلوگرم بر مترمکعب داشته باشد.
دسته دوم بتن با سنگدانه سبک یا به اختصار بتن سبکدانه است که با بهره گرفتن از پرلیت، ورمیکولیت منبسط شده و یا دیگر سبکدانه های طبیعی و مصنوعی ساخته می شوند. جرم مخصوص خشک این مخلوط بین ۲۴۰ تا ۹۶۰ کیلوگرم بر مترمکعب می باشد. به منظور حصول خواص عایق بندی حرارتی(ضریب انتقال حرارت پایین)، حداکثر جرم مخصوص به ۸۰۰ کیلوگرم در مترمکعب محدود می گردد. هنگام ساخت و استفاده از بتن سبک غیرسازه ای، سعی بر این است که با کاهش وزن بتوان خصوصیات عایق حرارتی را افزایش داد.
ب – بر اساس چگالی:
۱- بتن سبک با دانسیته سنگین: دانسیته در حدود ۱۲۰۰ کیلو گرم در متر مکعب (مقاومت فشاری در حدود Kg/cm² ۶۵) تا دانسیته در حدود ۱۶۰۰ کیلوگرم در متر مکعب (مقاومت فشاری در حدود Kg/cm² ۱۷۶) و دانسیته های بالاتر تا حد ۱۸۰۰ کیلو گرم با مقاومت فشاری حدود Kg/cm² ۲۵۰ بدون مشکل قابل دسترسی می باشند که برای بعضی سازه های باربر در ساختمانها توصیه می شود. برای اسکلت ساختمانهای بلند و دیوارهای باربر و تقویت شده دانسیته های Kg/cm³ ۱۴۰۰ و برای دیوارهای میانی با ضخامت های ۶۵ تا ۸۰ میلیمتر نیز بکار گرفته می شود. بدیهی است که کاهش یک تن وزن هر متر مکعب دیوار باعث کاهش هزینه های ناشی از ایجاد اسکلت های فلزی گران قیمت سنگین برای ساختمان می گردد.
بکارگیری دیوارهایی با این دانسیته وزن مرده ساختمان را در مقایسه با آجر حدود ۵۰ درصد کاهش می دهد. علاوه بر این به علت نازک شدن دیوارهای ساختمانها سطح مفید منازل تا حدود ۷ درصد افزایش می یابد و فضای مفید ساختمانها را افزایش می دهد.

1. 1. بتن سبک با دانسیته متوسط: پانل های پیش ساخته بتن با وزنهای ۸۰۰ – ۱۰۰۰ کیلوگرم در متر مکعب برای دیوارهای غیر باربر برای سازه های فلزی و بتنی کاربرد فراوانی دارد.

۳- بتن سبک با دانسیته پایین: دانسیته های کمتر در حدود ۳۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم در متر مکعب برای افزایش عایق حرارتی سازه ها ایده آل هستند. مقاومت بتن سبک در برابر آتش، جذب آب و صوت این محصول را در مقایسه با سایر مصالح ساختمانی در بازار بسیار جذاب نموده است، هر چند که سایر مصالح ساختمانی که برای عایق کاری در ساختمان بکار می روند ممکن است سبکتر باشند اما قیمت بالای آنها و کاهش راندمان آنها به دلیل جذب زیاد رطوبت باعث شده است که بتن سبک جایگزین بهتری در مقایسه با مصالح ساختمانی فوق باشد. در واقع بتن سبک با دانسیته پایین برای استفاده در هتلها و ساختمانهای تجاری و مدارس که آلودگی صوتی یکی از معضلات این اماکن می باشد بسیار مطلوب است.
ج- بر اساس روش تولید
انواع بتن سازه ای سبک را می توان با توجه به روش تولید آنها بصورت زیر طبقه بندی کرد[۱۷]:
۱ - بتن اسفنجی: با ایجاد حفره های بزرگ در داخل بتن با ملات بدست می آید. این حفره ها باید به وضوح از حباب های فوق العاده ریز ناشی از حباب ریز قابل تشخیص باشند. عمده کاربرد بتن اسفنجی در برابر یخ زدن و ذوب شدن های متوالی است. انواع مختلف این نوع بتن با اسامی بتن اسفنجی، بتن متخلخل وبتن کفی یا گازی شناخته می شوند[۱۷]. فوم بتن مصالحی است جدید که برای مصارف مختلف در ساختمان بکار می رود. باید اشاره کرد خواص فیزیکی منحصر به فرد این محصول، آن را بتنی سبک و عایق با مقاومت لازم و کیفیت مطلوب می نماید. این محصول از ترکیب سیمان، ماسه بادی (ماسه نرم)، آب و فوم (ماده شیمیائی تولید کننده کف) تشکیل می شود. ماده کف زا در ضمن اختلاط با آب در دستگاه مخصوص با سرعت زیادی حباب های هوا را تولید و تثبیت نموده و کف حاصل که کاملاً پایدار می باشد در ضمن اختلاط با ملات سیمان و ماسه بادی در دستگاه مخلوط کن ویژه، خمیری روان تشکیل می دهد که به صورت درجا در قالب های فلزی یا پلاستیکی قابل استفاده میباشد. لازم به ذکر است این خمیر پس از خشک شدن با توجه به درصد سیمان و ماسه بادی دارای وزن فضایی از ۳۰۰ الی ۱۶۰۰ کیلو گرم در متر مربع خواهد بود. با توجه به ویژگی های عمده فوم بتن از آن می توان در شیب بندی پشت بام، کفسازی طبقات، ساخت بلوک های غیر باربر سبک و پانل های جدا کننده یکپارچه و نرده های حصاری جهت محوطه و کاربری در موارد خاص استفاده نمود[۱۷].
۲- بتن بدون ریز دانه: بتن بدون ریز دانه با حذف ریز دانه ها از مخلوط جهت تشکیل تعداد زیادی حفره های درونی در بتن تولید می گردد. در این موارد معمولاً درشت دانه های معمولی مورد استفاده قرار می گیرند. بتن بدون سنگدانه ریز مقاومت کمتری را به علت وجود منافذ خواهد داشت. این بتن در مواردی که نیاز به مقاومت زیادی نمی باشد و انتقال حرارت و یا سایر ویژگی های بتن سبک مورد نظر باشد، کاربرد دارد[۱۸].
۳- بتن سبک دانه: بتن سبک دانه با بهره گرفتن از سنگدانه های سبک و متخلخل که وزن مخصوص ظاهری آنها کمتر از۲/۶ می باشد ساخته می شود. این نوع بتن به عنوان بتن دانه سبک شناخته می شود. اولین تقسیم بندی در این بتن را می توان از نظر نوع سنگدانه های مورد استفاده به سنگدانه های طبیعی ومصنوعی قائل گردید.
۲-۳٫ خواص بتن سبکدانه
۱- وزن مخصوص کم: که بار مرده ساختمان را کاهش میدهد و در نتیجه مشخصات فیزیکی طراحی را تغییر میدهد.
۲- گرمابندی و صدابندی: این خاصیت ناشی از خلل و فرج موجود درسنگدانه میباشد.
۳- مقاومت در برابر آتش: اغلب احتمال کمی وجود دارد که حرارت آتش از حرارت تولید این مصالح بالاتر رود.
۴- مقاومت کانی در مقابل یخزدگی و ذوب مجدد
۵- خنثی بودن از نظر شیمیایی
۶- تغییرشکل بتن سبکدانه: مقدار تغییرشکل بتن سبک بستگی به ویژگیهای سبکدانه های مصرفی و خمیر سیمان و نیز حجم اشغال شده با دانه ها دارد. تغییرات تنش-کرنش در بتن لیکا به ویژه هنگامی که با ماسه همراه است، همانند بتن معمولی است.
۷- جمع شدگی بتن سبکدانه: سنگدانه های سبک وزن اغلب باعث جمع شدگی بیشتر بتن میگردند.
۸- انتقال حرارت بتن سبکدانه: بتنهای سبک متخلخل دارای خواص جذب صوت خوبی هستند ولی انتقال صدای آن زیاد است.
۹- انبساط حرارتی بتن سبک: انبساط حرارتی بتن سبک کمتر از بتن معمولی میباشد[۱۸].

۲-۲۰) معیارهای عملکرد شرکت
معیارهای سنجش عملکرد جز اصلی سیستمهای کنترلی مدیریت است. برنامه ریزی خوب و تصمیمهای کنترلی، نیازمند چگونگی عملکرد واحدها است. مدیریت سطح بالا باید مدیران و کارکنان را برای دستیابی به اهداف سازمان تحریک نماید. ارزیابی عملکرد بازار ، پیش نیازی در جهت تخصیص منابع است و مقایسه مبالغ پیش بینی و واقعی، رهنمودی در جهت تخصیصهای آتی به شمار می آیند. این معیارها را می توان در دو شاخه معیارهای سنتی و نوین دسته بندی کرد (صمدی، لرگانی، ۱۳۸۷،ص۶)

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲۱) معیارهای مالی سنتی
۲-۲۱-۱) بازده سرمایه گذاری
یک معیار حسابداری مبتنی بر سرمایه گذاری است و شامل همه عناصر سودآوری (درآمد ، هزینه و سرمایه گذاری) می باشد.
بازده سرمایه گذاری نشان می دهد که مدیر می تواند با کاهش سرمایه گذاری در داراییهای ثابت و جاری به سود تعیین شده دست یابد، یعنی داراییهای بلااستفاده.
۲-۲۱-۲) سود باقیمانده
عبارت است از: بازده مورد انتظار سرمایه گذاری – سود عملیاتی- سود باقیمانده (سرمایه گذاری نرخ بازده مورد انتظار) – سود عملیاتی – سود باقیمانده به حالضرب نرخ بازده مورد انتظار و سرمایه گذاری T هزینه های منتسب سرمایه گذاری گفته می شود.
۲-۲۱-۳) بازده فروش
بازده فروش یکی از اجزای بازده سرمایه گذاری در روش تحلیلی سودآوری دوپونت^[۳۱] است.
۲-۲۱-۴) سود هر سهم
سود هر سهم نشان می دهد که به ازای هر سهم، چه میزان عایدی به دست آمده است و هر چه قدر نتیجه نسبت بیشتر باشد، گویای عملکرد مطلوب شرکت می باشد. از این نسبت برای ارزشیابی سهام نیز استفاده می شود که با توجه به قیمت بازاری سهام (قیمت معاملاتی)، ارزش سهام در آینده نیز معلوم می گردد.
۲-۲۱-۵) قیمت به سود هر سهم
شاخص سنجش عملکرد شرکت در بازار سرمایه است و نشان می دهد که هر سهم به ازای عایدی، به چه قیمتی در بازار سرمایه معامله شده است. هر چه نسبت بالا باشد، گویای عملکرد مطلوب شرکت در بازار سرمایه است.
۲-۲۲) معیارهای مالی نوین
۲-۲۲-۱) ارزش افزوده اقتصادی (EVA)
ارزش افزوده اقتصادی ، معیاری اس که جهت نظارت کلی در زمینه خلق ارزش شرکت به کار برده می شود. ارزش افزوده اقتصادی راهبرد نیست، بلکه روشی است که نتایح را اندازه گیری می کند (صمدی، لرگانی، ۱۳۸۷). مقیاس ارزش افزوده اساسا برای اندازه گیری عملکرد مدیریت که مبتنی بر توانایی مدیران در افزودن بر ارزش شرکت است، مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین ، این مقیاس ها توسط تحلیل گران اوراق بهادار نیز به کار گرفته می شوند. در مورد ارزش افزوده اقتصادی، عملکرد سالانه مدیریت را از طریق مقایسه سود عملیاتی خاص منهای مالیات تعدیل شده با هزینه کل سرمایه ، مورد ارزیابی قرار می دهند. اگر سود عملیاتی خالص منهای مالیات تعدیل شده در طی یک سال مشخص بر مقدار واحد پولی هزینه سرمایه پیشی گرفت ، این شرکت دارای ارزش افزوده اقتصادی مثبت برای یک سال است و برای سهامداران خود ارزش افزوده به همراه خواهد داشت. بر عکس ، هر گاه ارزش افزوده اقتصادی منفی باشد، شرکت در طی یک سال نتوانسته است به اندازه کافی سود کسب کند و نمی تواند هزیه سرمایه خود را پوششش دهد و ارزش شرکت پایین می آید.
EVA=NOPAT-C% (TC)
NOPAT – سود عملیاتی خالص پس از کسر مالیات
بخش سوم :
پیشینه تحقیقات انجام شده
۲-۳- تحقیقات داخلی
بیگلر در پایان نامه خود با هدف بررسی ارتباط بین معیارهای ساختار سرمایه اجتماعی و ویژگی های عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طریق ضریب همبستگی پیرسون و آزمون ANOVA رابطه بین ساختار سرمایه اجتماعی و ویژگیهای عملکردی برای ۱۱۷ شرکت طی سالهای ۱۳۸۲-۱۳۷۹ را بررسی می کند. و به این نتیجه می رسد که بین ساختار سرمایه و بازده سرمایه گذاری ، بازده حقوق صاحبان سهام ، بازده سهم، نسبت سود قبل از کسر مالیات و نسبت سود عملیاتی به فروش رابطه معنادار وجود دارد(بیگلر،۱۳۸۵،۱۲۸).
دباغ (۱۳۸۰) در مطالعه ای با هدف بررسی تجربه به کارگیری انواع سیاست های اشتغال زایی در کشورهای مختلف نظیر کشورهای OECD از طریق ضریب همبستگی پیرسون انجام شد.در این مطالعه ۱۱۴ شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد میزان سرمایه اجتماعی برنامه های فعال و حمایتی کشورها برای بهبود عملکرد بازار متفاوت بوده و کشورها برای گروه های خاص نوجوانان و بیکاران بلندمدت برنامه های فعال بازار را به کار گرفته اند(دباغ، ۱۳۸۰،ص۲۰)
ابراهیمی کردلر (۱۳۸۹) به بررسی تاثیر نوع مالکیت نهادی بر عملکرد بازار شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای (۱۳۸۵-۱۳۷۷) پرداختند.در این مطالعه که با روش همبستگی پرسون انجام شد تعداد ۹۵ شرکت پذیرفته شده در بورس به عنوان نمونه انتخاب شدند . برای اندازه گیری عملکرد بازار شرکت ها از سه شاخص کیونابینز، بازده دارایی ها و اشیه سود خالص استفاده گردیده است (ابراهیمی کردلر ،۱۳۸۹،ص۱۲).
موسوی (۱۳۸۹) به بررسی ارزیابی تاثیر سرمایه اجتماعی بر عملکرد بازار شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند.روش مورد بررسی در این مطالعه همبستگی پیرسون و آزمون ANOVA بود.و از تعداد ۳۵۰ شرکت پذیرفته شده در بورس به عنوان جامعه آماری، تعداد ۱۰۲ شرکت به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتیجه به دست امده از این تحقیق این است که رابطه معنی داری بین سرمایه اجتماعی و عملکرد شرکت وجود دارد (موسوی،۱۳۸۹،ص۷)
۲-۳-۱-تحقیقات خارجی
چانگ^[۳۲] و هیسه^[۳۳] (۲۰۱۱) به بررسی رابطه بین اجزای سرمایه ی اجتماعی و سه عملکرد عملیاتی، مالی و بازار بورس تایوان در صنعت الکترونیک پرداختن. برای اندازه گیری سرمایه ی اجتماعی از مدل ضریب ارزش افزوده اجتماعی تعدیل شده استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رابطه عملکرد عملیاتی با سرمایه ی اجتماعی بکار گرفته شده مثبت و با سرمایه ی ساختاری و انسانی رابطه ای ندارد. همچنین اجزای سرمایه اجتماعی با عملکرد مالی رابطه منفی دارد(Cheng,2006,p.180&Hiceh)
مادیتینس^[۳۴] و همکاران (۲۰۱۱) به بررسی رابطه بین اجزای سرمایه ی اجتماعی با عملکرد مالی و بازار در بورس یونان پرداختند. برای محاسبه ی سرمایه اجتماعی از روش ضریب ارزش افزوده اجتماعی استفاده کرده اند. نتایج تحقیق نشان دهنده عدم رابطه معناداری بین سرمایه ی اجتماعی و عملکرد مالی و بازار سهام است و تنها رابطه سرمایه انسانی با بازده حقوق صاحبان سهام تایید شده است (Maditinos,2011,p.115)
Jounghae Bang, (2005) می گوید مشتری و عرضه کننده در بازار و از طریق روابط کاری برای مبادله ارزش(محصولات، خدمات، زمان و اطلاعات) با یکدیگر ملاقات می‌کنند. به جهت تحلیل این ارتباط دو دیدگاه اصلی وجود دارد که عبارتند از ارتباط مبادله‌ای و ارتباط بازاریابی.در دیدگاه اول معمولاً روابط کوتاه مدت در نظر گرفته شده و تنها به مبادله جاری توجه می‌شود و به بازگشت و حفظ مشتری توجه نمی‌شود. اما در دیدگاه دوم آنچه اهمیت بیشتری دارد، حفظ مشتری و برگرداندن وی به بنگاه است. در این دیدگاه ارتباط با مشتری به چشم یک دارایی نگاه می‌شود که می‌تواند به عنوان منبعی برای مزیت رقابتی شرکت باشد. همچنین در دیدگاه حاضر، بازار محوری و مدیریت دانش مشتری از ارکان اساسی تلقی می‌گردد. بازار محوری به نرمها و فرهنگ حاکم بر شرکت در تعامل با بازار اشاره دارد و دانش بازار شرکت نیز به فرایند ایجاد و به دست آوردن دانش از بازار توجه دارد.( Jounghae Bang,2005,p.32)
«نول» (۲۰۰۰)، ارزش واقعی یک شرکت در ارزشی نهفته است که آنها برای مشتریان خود ایجاد می‌کنند و در سایه آن ارزش مشتری، به شرکت باز می‌گردد. از این رو، لازم به یادآوری است که ارزش در جمع‌ آوری اطلاعات بیشتر و یا تکنولوژی پیشرفته‌تر نیست. ارزش در دانش مشتری و چگونگی استفاده شرکت از این دانش برای مدیریت ارتباطات با مشتریان خود نهفته است. اگر شرکت‌ها داده‌های مشتری را به دانش درباره مشتری تبدیل کنند و سپس از این دانش برای ایجاد ارتباطات استفاده کنند، در این صورت وفاداری ایجاد می‌گردد و به تبع آن منجر به سودآوری می‌گردد. از جمله نتایج بالقوه ارزش مشتری حاصل از این فرایند عبارتند از : هزینه پایین جذب مشتری، عدم نیاز به جذب مشتریان زیاد برای حفظ روند کسب و کار، کاهش هزینه‌های فروش، قابلیت بالای سودآوری، حفظ مشتری، افزایش وفاداری و ارزیابی قابلیت سودآوری مشتری.(Newell, 2000, pp.30-1).
زایتون^[۳۵] و نیان^[۳۶] رابطه بین ساختار سرمایه اجتماعی و عملکرد شرکت ها را با بهره گرفتن از اطلاعات ۱۶۷ شرکت اردنی در طول سالهای ۲۰۰۳-۱۹۸۹ مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که بین نسبت بدهیهای کوتاه مدت به کل دارایی، نسبت کل بدهی به کل دارایی، نسبت بدهیهای بلند مدت به کل دارایی و نسبت کل بدهی به کل حقوق صاحبان سهام با نسبت ROA رابطه معنا دار وجود دارد(Tian & Zeitun,2007:40).
در سال های اخیر توجه ویژه ای به موضوع عملکرد بازار شرکت ها در مباحث بازاریابی شده است. بررسی ادبیات موضوع نشان می دهد که:
۱) کشین^[۳۷] در سال ۲۰۰۶ با بررسی ۱۵۷ شرکت تولیدی کوچک در ترکیه به رابطه مثبت بین استراتژی های نوآوری و بازارگرایی با عملکرد بازرگانی این شرکت ها تاکید نمود (Halit Keskin,2006, pp429–۴۳۸)
۲) لی و تسی ^[۳۸] در سال ۲۰۰۵ ضمن مطالعه ی عملکرد شرکت های خدماتی ئر تایوان دریافتند که استراتژی های بازار محوری و یادگیری محوری با عملکرد بازرگانی رابطه مستقیم دارند (Lee Tien, Tsai Hsin-Ju Shang, 2005, pp 325-348)
۳) رهی و همکارانش^[۳۹] در سال ۲۰۱۰ ضمن بررسی شرکت های کره ی جنوبی به رابطه مستقیم بین نوآوری و عملکرد بازرگانی تاکید نموده اند (Rhee Jaehoon,Park b aekyung,Lee c DoHyung,2010, pp65–۷۵).
۴) گرینستین^[۴۰] در سال ۲۰۰۸ با روش فراتحلیل به رابطه مثبت بین بازارمحوری و نوآوری تاکید نمود (Grinstein Amir,2008, pp115-134).
۳-۱) مقدمه
در این فصل روش پژوهش مورد استفاده پژوهش حاضر شرح داده خواهد شد. نوع پژوهش، مراحل انجام پژوهش، جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری، روش و ابزار جمع آوری داده ها، روایی و پایایی پرسشنامه و روش های آماری مورد استفاده به طور کامل بیان خواهد شد. با بهره گرفتن از این روش تحقیق در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده های پژوهش پرداخته می شود.
تحقیق را می توان تلاش منظم و سازمان یافته برای بررسی مسأله ای خاص که به یک راه حل نیاز دارد توصیف کرد و شامل گام هایی است که طراحی و پیگیری می شوند تا پاسخ هایی برای مسأله مورد علاقه ما در محیط کاری بدست آید. مجموعه فرآیندی که سعی می کنیم توسط آن مشکلات را حل کنیم تحقیق می نامند. تحقیق مستلزم یک رشته فعالیت هایی است که به درستی اندیشیده شده اند و به دقت به اجرا در می آیند و در نهایت این امکان را برای ما فراهم می آورند که بدانیم مشکلات سازمانی را چگونه باید حل کرد یا دست کم به حداقل رسانید. از این رو،‌ تحقیق در بردارنده فرآیندهای جست و جو، بررسی، آزمودن و آزمایش است. این فرآیندها را باید بطور منظم، به دقت، منتقدانه،‌ عینی و منطقی به اجرا درآورد. نتیجه نهایی شامل کشف واقعیات جدیدی است که به ما کمک می کند تا با مشکل موجود برخورد اخلاقی و انسانی ناظر بر موضوع تحقیق و وسعت و امکانات اجرایی آن دارد؛ در این مرحله از تحقیق پژوهشگر بایستی معلوم کند که برای مسأله انتخابی او چه روش تحقیقی مناسب است. هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی را اتخاذ کند تا او را هر چه دقیق تر، آسانتر و سریعتر و ارزانتر در دستیابی به پاسخ هایی برای پرسش های تحقیق مورد نظر کمک کند (سعیدی، ۱۳۸۶، ص ۶۵).
در یک تحقیق جهت آزمون فرضیه‌ها و یافتن پاسخ برای سوال مطرح شده، پژوهشگر مجبور است که داده‌هایی را در مورد متغیرهای مورد بررسی پیدا کند و برای کار باید به سرشماری و یا نمونه‌گیری بپردازد اما قبل از این عمل، در هر پژوهش باید مشخص شود که این داده‌ها توسط چه ابزارها یا روشهایی از جامعه یا نمونه آماری جمع‌‌آوری می‌شوند و همچنین برای توصیف و تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌‌آوری شده نیز بایستی از تکنیک‌ها و روش های آماری استفاده‌ شود و در نهایت به منظور استنتاج و با استنباط نتایج حاصله روش تحقیق در چارچوب موارد فوق مشخص شود. در این فصل، نوع پژوهش، جامعه، نمونه، روش نمونه گیری، روایی و پایایی ابزار جمع‌ آوری داده ها و روش های آماری مورد استفاده توضیح داده می‌شود.
۳-۲) روش تحقیق
پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی است؛ زیرا محقق به دنبال بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار شرکت های تولیدی استان اردبیل است و نتایج حاصله می تواند مورد استفاده مدیران و مسئولین شرکت های تولیدی در اردبیل و همچنین علاقه مندان به موضوع مورد مطالعه قرار گیرد. با توجه به این که در پژوهش حاضر از روش میدانی نظیر پرسشنامه جهت جمع آوری داده های پژوهش در زمینه سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار استفاده شده است، می توان بیان کرد پژوهش حاضر میدانی بوده و از نظر ماهیت و روش توصیفی-پیمایشی است.
۳-۳) مراحل اجرای پژوهش
در اجرای پژوهش حاضر مراحل زیر صورت پذیرفت:
تدوین چار چوب مفهومی با بهره گرفتن از اطلاعات کتابخانه ای و بررسی اسناد و مدارک موجود و مشاهده سایت های اینترنتی مرتبط.
تدوین فرضیه هایی با بهره گرفتن از مبانی نظری و پیشینه تجربی پژوهش.
مصاحبه با تعدادی از مدیران و کارشناسان ارشد در خصوص ترکیب و شمای کلی پرسشنامه و نحوه طراحی آن، سوالات مصاحبه در قالب کلی فرضیه ها و سوالات پژوهش بوده است.
طراحی ابزار پرسشنامه با همکاری و بهره گیری از نظرات متخصصین و صاحبنظران در حوزه سرمایه اجتماعی و عملکرد بازار و جمع آوری اطلاعات بر اساس چارچوب نظری و فرضیه های پژوهش.
بررسی نتایج بدست آمده و یافته های پژوهش با بهره گرفتن از دانش موجود و تحلیل های آماری صورت گرفته.
ارائه پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش.
جهت برآورد حجم نمونه ابتدا به بررسی نرمالیته متغیر وابسته در پیش آزمون پرداخته میشود در صورت تایید فرض صفر از روش فرمول و در غیر این صورت از جدول مورگان بهره می گیریم.
آزمون کولمو گروف –اسمیرنوف(k-s )
جهت استفاده از تکنیک های آمار پارامتریک بایستی توزیع مقادیر متغیر وابسته نرمال باشند که این کار نیز با آزمون کولموگروف- اسمیرنف آزمون می شود.
متغیر عملکرد بازار دارای توزیع نرمال می باشد:
متغیر عملکرد بازار دارای توزیع نرمال نمی باشد:
جدول۳-۱) آزمون کولموگروف- اسمیرنف