همچنین تجزیه و تحلیل داده ها در دو مرحله صورت می پذیرد در مرحله اول که تجزیه و تحلیل توصیفی می‌باشد که داده ها جمع‌ آوری به صورت جداول آمار توصیفی و نمودار هیستوگرام ارائه می شود و در مرحله دوم تجزیه و تحلیل استنباطی می‌باشد و از تکنیک آزمون t تک نمونه ای، فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار می‌گیرند و در هر مرحله به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS استفاده می شود.

۱-۷- جامعه آماری:

واحد مورد مطالعه در این پژوهش شهرستان مهاباد می‌باشد. که در این راستا جامعه آماری تحقیق حاضر، ادارات ذیربط اعم از دادگستری، دانشگاه ها، اداره گمرک، فرمانداری، اداره اقتصاد و دارایی، نیروی انتظامی و . . . در شهرستان مهاباد می‌باشند که بر اساس اطلاعات اخذ شده از فرمانداری شهرستان مهاباد تعداد مدیران، سرپرستان و معاونان ادارات مذکور و کارشناسان حراست، بازرسی و حسابداری که جهت ‌پاسخ‌گویی‌ به پرسشنامه های این پژوهش هستند ۱۲۴ نفر می‌باشند.

۱-۸- نمونه آماری:

روشنترین کار در یک تحقیق پرسشنامه ای که باید به آن توجه کامل شود، انتخاب افرادی است که اطلاعات مورد نیاز باید از آن ها گرفته شود. گاهی اوقات پیدا کردن یا انتخاب گروه مورد نیاز آسان است و این عمل به سرعت انجام می شود اما در برخی از موارد چنانچه پژوهشگر، بصیرت و آگاهی لازم را نداشته باشد ممکن است پرسشنامه را برای گروهی ارسال کنند که اطلاعات لازم را نداشته باشد. ‌بنابرین‏ درانتخاب نمونه باید دقت شود (دلاور، ۱۳۹۱، ص ۱۱۹).

نمونه عبارت است از مجموعه مشاهدات ما ‌از جمعیت یاجهان مورد مطالعه، یا تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگی های اصلی جامعه باشد (آذر و مؤمنی، ۱۳۸۵، ص ۱۶).

نمونه برداری ‌به این دلیل انجام می شود که نمونه را می توان سریعتر، آسانتر و ارزانتر از سرشماری تمام جمعیت به دست آورد. بدین ترتیب برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده است.

۱-۹- قلمرو تحقیق:

۱-۹-۱- قلمرو مکانی تحقیق:

قلمرو مکانی تحقیق حاضر ادارات شهرستان مهاباد را در بر می‌گیرد.

۱-۹-۲- قلمرو زمانی تحقیق:

تحقیق حاضر از اوایل فروردین ۱۳۹۲ شروع و تا اواخر شهریور ۱۳۹۲ به طول خواهد انجامید.

۱-۹-۳- قلمرو موضوعی تحقیق

قلمرو موضوعی تحقیق عبارت است از: بررسی تاثیر جرائم مالی و اقتصادی در سرمایه گذاری و اشتغال زائی منطقه ای(مطالعه موردی شهرستان مهاباد)

• 1. تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

۱-۱۰-۱-تعاریف مفهومی متغیرها

جرم: برگ^[۲] جرم شناس سوئدی معتقد است جرم شکلی از ناسازگاری اجتماعی است . ارتکاب جرم یکی از راه های حل مسائلی است که فروید در رویارویی با محیط خود در آن گرفتار آمده است و گریزی از آن جز ارتکاب جرم نمی باشد . طرق دیگر حل مشکلات تطابق و سازش پذیری اجتماعی را باید در ظهور بیماری‌های روانی و اختلالات عصبی جستجو کرد(اردبیلی،۱۳۷۹ ،ص ۱۲۱).

رشوه خواری: استفاده از یک پاداش به منظور تأثیرگذاری بر قضاوت یک فرد امین(نای، ۱۹۹۷).

پارتی بازی: حمایت یا بذل و بخشش ناشی از روابط شخصی به جای صلاحیت اخلاقی(نای، ۱۹۹۷).

سوءاستفاده مالی: بهره برداری غیرقانونی از منابع دولتی در جهت منفعت شخصی (نای، ۱۹۹۷).

سرمایه گذاری: سرمایه‌گذاری، فراگردی است که در آن، کالاهای سرمایه‌ای برای تولید کالاها و یا خدمات دیگر به کار می‌رود (تفضلی، ۱۳۸۷، ص۱۵۱).

اشتغال زائی: فراهم کردن پست رسمی درون یک ساختار (اعم از دولتی یا خصوصی) است که شاخصه ای برای گردآوری آمار رسمی در کشور برای مقایسه در سطح جهانی می‌باشد.

۱-۱۰-۲- تعاریف عملیاتی متغیرها

جرائم مالی و اقتصادی: عبارت است از نمراتی که از پرسشنامه ۱۵ سوالی تاثیر جرائم مالی و اقتصادی در سرمایه گذاری و اشتغال زائی منطقه شهرستان مهاباد از دیدگاه کارشناسان، که بر اساس نظریه نای (۱۹۹۷) طراحی شده، به دست می‌آید. و مؤلفه‌ های آن عبارتند از: رشوه خواری، پارتی بازی و سوءاستفاده مالی.

رشوه خواری: عبارت است از نمراتی که از سوالات ۱-۲-۳-۴-۵-۶ پرسشنامه تاثیر جرائم مالی و اقتصادی در سرمایه گذاری و اشتغال زائی منطقه شهرستان مهاباد از دیدگاه کارشناسان به دست می‌آید.

پارتی بازی: عبارت است از نمراتی که از سوالات ۷-۸- ۱۳-۱۴-۱۵-۱۶-۱۷– ۲۱ و ۲۶ پرسشنامه تاثیر جرائم مالی و اقتصادی در سرمایه گذاری و اشتغال زائی منطقه شهرستان مهاباد از دیدگاه کارشناسان به دست می‌آید.

سوءاستفاده مالی: عبارت است از نمراتی که از سوالات ۹-۱۰-۱۱-۱۲-۱۸-۱۹-۲۰-۲۲-۲۳-۲۴ و ۲۵ پرسشنامه تاثیر جرائم مالی و اقتصادی در سرمایه گذاری و اشتغال زائی منطقه شهرستان مهاباد از دیدگاه کارشناسان به دست می‌آید.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

مقدمه

توسعه^[۳] و رشد ^[۴] هر جامعه، داشتن سازمان های سالم است هر جامعه ای اگر به عنوان یک سیستم کلی نگریسته شود در درون خود دارای سازمان ها و ارگان هایی است که به عنوان خرده سیستم وظایفی بر عهده دارند که باید توانایی این را داشته باشند که در کنار دیگر سیستم ها و همگام با آن ها در جهت تحقق اهداف سیستم بزرگتر گام بردارد. شرط همگام بودن و هماهنگ عمل کردن سازمان این است که از ویژگی های لازم و کافی یک سازمان سالم برخوردار باشد.چنانچه خرده سیستم ها از ویژگی های یک سازمان سالم برخوردار نباشند نه تنها نمی توانند به وظایف خود عمل کنند بلکه در انجام وظایف سیستم های دیگر جامعه اثر منفی خواهند گذاشت.

شواهدی چون، عدم تحقق اهداف سازمانی، پایین بودن بهره وری، نارضایتی ارباب رجوع، ناکافی بودن سلامت مالی- اداری، رضایت شغلی پایین، کندی فرایندهای کاری، بی نظمی اداری و… نشان می‌دهند، رگه‌هائی از ناسلامتی و فساد نظام اداری در ایران قابل مشاهده است. علی‌رغم ظاهر مدرن خود، نظام اداری ایران، قادر به ایفای کارکردهای یک نهاد مدرن در جامعه نمی باشد، این ناکارا و ناسالم بودن نظام اداری یک مشکل اجتماعی است. به گونه ای که کشور ایران به استناد سازمان جهانی شفافیت از میان ۱۳۳ کشور جهان در رتبه ۷۹ از نظر فساد اداری قرار گرفته است، که اگر آن را در طیفی از ۱ تا ۱۰ در نظر بگیریم میزان آن حدود ۵/۷ خواهد بود.

۲-۱-گفتار اول: مفهوم فساد و جرائم اقتصادی مالی

ریشه «فساد» در لغت به معنای«شکستن^[۵]» است.فساد در اصطلاح؛ بیرون رفتن از حد اعتدال است که با سوء استفاده از امکانات و منابع عمومی در جهت کسب منافع شخصی( ربیعی ،۱۳۸۳، ص ۲۹) تبلور می‌یابد. فساد از لحاظ حقوقی، رفتار منحرف شده از ضوابط و وظایف رسمی یک نقش عمومی است که بنا به ملاحظات قومی و منطقه ای(هیوود، ۱۳۸۱، ص ۴۷۵) رخ می‌دهد و معمولاً برای موضوعاتی نظیر حکومت های فاسد و فقیر و اعمالی که از دستگاه های فعال آن ها سر می زند، به کار می رود.

در موقوف علیهم چهار شرط معتبر است:

۱- موجود باشد

موقوف علیه باید زمانی وجود داشته باشد که حق انتفاع به سود او برقرار می‌شود ، یعنی در هنگام وقف زنده باشد. ‌بنابرین‏ اگر بر چیزی که در ابتدای وقف معدوم است وقف شود، باطل است ولی در صورتی که آن را تابع قراردهد صحیح است، یعنی زمانی که امکان وجود داشته باشد. مثل وقف بر فرزند. همچنین وقف بر معدومی که تابع موجود باشد نزد همه صحیح است. مانند کسی که بر اولاد موجودش و اولادی که در آینده به وجود خواهد آمد وقف کند.^[۶۱]

۲- اهلیت تملک داشته باشد

موقوف علیه باید بتواند قانوناً و شرعاً تملک نماید و این یک شرط عقلی است. زیرا به حکم عقل ممکن نیست مالی را به کسی که عقلاً نتواند تملک کند، تملیک نمود. همه فقهای عامه و خاصه، اتفاق دارند که وقف و یا وصیت کردن برای حیوانات جایز نیست ولی وقف بر مساجد، بیمارستان‌ها و مصالح عامه و وقف بر انسانهایی که از وقف استفاده می­برند صحیح است.^[۶۲]

۳- وقف بر آن مباح و مشروع باشد: لذا وقف بر فسق و فجورو راهزنان صحیح نیست.

۴- موقوف علیه معین باشد و وقف بر مجهول باطل است. لذا باید اسم و وصف و سایر خصوصیات موقوف علیه ذکر شده باشد به نحوی که تشخیص آن ممکن باشد و اگر وقف کند بر غیر معین مثل آنکه بگوید وقف کردن بر یکی از این دو، باطل است.^[۶۳]

بند چهارم: صیغه وقف

هر لفظی که بر حبس عین و تصدق به منفعت دلالت کند، موجب تحقق صیغه وقف می‌شود. ممکن است الفاظی به صراحت به معنای مذکور دلالت کند و الفاظ دیگر به کنایه.^[۶۴]

صیغه در وقف معتبر است و صیغه هر آن چیزی است که بر انشای معنای مذکور دلالت کند. مانند «وقف کردم» و «حبس نمودم» و «صدقه دادم» و «تسبیل نمودم» در صورتی که مقرون بر چیزی باشد که دلالت بر اراده واقف نماید.^[۶۵]‌بنابرین‏ الفاظ هدف نیستند بلکه وسیله­ای برای نمایاندن آنچه در ضمیر واقف وجود دارد، می‌باشد و این الفاظ مبرز نظر واقف اند و الفاظ فی نفسه موضوعیت ندارند بلکه طریقت برای حکایت از قصد واقف دارند. پس هر لفظی که قصد واقف بر وقف را بنماید آن را تحقق می­بخشد چه به طور صریح باشد مثل لفظ وقف و چه به طور ضمنی مانند حبست و سبلت.

بخش دوم: تولیت

مبحث نخست: مفهوم تولیت

گفتار نخست : مفهوم لغوی تولیت

تولیت در لغت به معنای والی­گردانیدن، ولایت دادن، سرپرستی و رسیدگی امری را به عهده کسی سپردن ‌می‌باشد^[۶۶] . همچنین در فرهنگ فارسی تولیت به معنای خداوندی کردن ، خداوندی دادن، ولایت دادن، عهده‌دار بودن امور موقوفات و مزارات و سرپرستی آمده است^[۶۷].

لذا متولی کسی است که بر حسب صفات و مشخصاتی که واقف در وقفنامه ذکر ‌کرده‌است و در هر عصر و زمانی به اداره امور وقف موافق نظر واقف می پردازد و‌لذا ‌عمل ‌و سمت ‌متولی در اداره موقوفه به نام«تولیت» خوانده می­ شود^[۶۸] . همچنین ولایت بر موقوفه حقی است مشروع، زیرا هر موقوفه نیازمند مدیریتی است که آن را از هر جهت و بر حسب شروط معتبر واقف اداره کند. مال موقوفه از مالکیت واقف بنابر نظر مشهور خارج می­ شود و بایستی توسط احدی اداره شود و به حال خود رها نشود. لذا وجود متولی قادر و امین برای هر موقوفه ضرورت دارد تا آن را اداره نماید، اعیان وقف را حفظ کند و عوایدش را در مصارف مقرره خرج کند و از حدود آن و حقوقش دفاع نماید^[۶۹].

گفتار دوم: مفهوم تولیت در فقه و حقوق

در اصطلاح فقه و حقوق عهده داری امور موقوفه را تولیت گویند^[۷۰] . به عبارت دیگر تصدی امور وقف را تولیت گویند ^[۷۱]. ماده ۷۵ قانون مدنی تولیت را صرفاً اداره موقوفه می­داند . ‌بنابرین‏ تولیت مالکیت نمی ­باشد بلکه صرفاً اداره امور آن است. بر خلاف مالک که دارای حقوق استعمال و استثمار و اخراج از مالکیت است متولی از چنین حقوقی­ برخوردار نیست. لذا تولیت منصبی است که از طرف واقف یا حاکم به متولی داده می­ شود و آن آمیزه­ای از حق و تکلیف است^[۷۲]. ‌به این معنی که متولی در مقابل عمل و کاری که برای سرپرستی و اداره موقوفه انجام می­دهد مستحقق اجرت معین یا اجرت المثل است و از این حیث دارای حق، از طرف دیگر عهده دار و مسئول در مقابل نگهداری اموال موقوفه و اداره آن و اجرای دقیق مفاد وقفنامه و امور محوله می‌باشد ،که از این جهت دارای تکلیف است . ‌به این دلیل است که متولی نمی­تواند تولیت را به دیگری تفویض نماید و خود را از قید مسئولیت رها سازد مگر اینکه این اختیار را داشته باشد که در صورت اخیر وی به منزله کسی خواهد بود که اختیار تعیین متولی را دارد^[۷۳]. متولی ممکن است به تصریح واقف یا مفاد وقفنامه یا حکم سازمان اوقاف وامور خیریه و یا حکم دادگاه جهت اداره امور موقوفه تعیین شود^[۷۴]. همچنین واقف می‌تواند تولیت امور موقوفه را مادام الحیات برای خود یا دیگری قرار دهد یا تعیین متولی را به اشخاص ثالثی واگذار نماید^[۷۵].

مبحث دوم : اقسام تولیت و ماهیت حقوقی تولیت

گفتار نخست: اقسام تولیت

بند نخست : تولیت منصوص

۶. جرمی بنتهام در کتاب an introduction to principle of moral and legislation می‌گوید: نتیجه‌ مورد نظر یا مستقیم است یا عارضی و می توان گفت که آن نتیجه مستقیما مورد قصد بوده است زمانی که احتمال تحقق آن در زنجیره انگیزه هایی که شخص را به ارتکاب فعل می کشانند بتواند حلقه ای را تشکیل دهد .و می توان گفت که به صورت عرضی یا جانبی مورد قصد بوده است زمانی که علی رغم تصور آن و میزان احتمال وقوعش در زمان انجام فعل،در زنجیره آن انگیزه ها حلقه ای را تشکیل نمی دهد.

۷٫ النظریه العامه للقصد الجنایی تالیف دکتر محمود نجیب حسنی که در آن درباره قصد مستقیم و غیر مستقیم آمده است:” که هر جا که در ذهن جانی یقین باشد و تنها یک احتمال وجود داشته باشد قصد مستقیم است،و در جایی که امکان جایگزین یقین شود و احتمالات در ذهن او به کثرت گراید، قصد غیر مستقیم است. به عبارت دیگر می‌توانیم بگوییم که هرنتیجه ای که در ذهن جانی اثر حتمی و لازم فعل نیست قصد نسبت به آن غیر مستقیم محسوب می شود، و راه تمیز بین دو نوع قصد این است که نتایج احتمالی را از قلمرو قصد مستقیم خارج سازیم و میدان را در اختیار قصد غیر مستقیم قرار دهیم”..

۸. در کتاب قانون العقوبات الخاص نوشته دکتر محمد زکی ابو عامر و دکتر سلیمان عبدالمنعم آمده است:”اگر مردی بخواهد از دست زنش خلاص شود و از غذا خوردن با وی بعد از اینکه او را فریب می‌دهد و در غذایش سم می ریزد، خود‌داری می‌کند و پیش‌بینی این را هم دارد که پسرشان نیز در غذا خوردن با او، مثل عادت همیشگی شان شریک می‌شود، اما علی رغم این پیش‌بینی سم را در غذا می ریزد و بدون توجه به نتایج، به کار خود ادامه می‌دهد. در نهایت همسر و فرزند او از آن غذا می خورند، فرزند می میرد و همسر با کمک های اولیه شفا پیدا می‌کند.

…….در این مثال اگر در ذهن مجرم یقین باشد که خصوصیت فعلش ایجاد مرگ است، پس ما درمحدوده و قلمرو قصد مستقیم هستیم.مانند آگاهی که در نزد مرد نسبت به همسرش در همان مثال مذکور وجود دارد،اما اگر فعلش این ویژگی را دارد که مرگ را ایجاد کند- و پیش‌بینی ‌به این معنی است که اصل در ذهنش این است که مرگ رخ می‌دهد- پس ما در قلمرو قصد غیر مستقیم وارد می‌شویم، که این وضعیت نسبت به موضع گیری مرد نسبت به قتل فرزندش وجود دارد.”

۹٫ از معدود مقالاتی که تحت عنوان قصد غیر مستقیم ( Oblique intention ) آن هم در کامن لاو نوشته شده است اثر گلانویل ویلیامز است که در بحث از این موضوع در کتب و مقالات دیگر بسیار مورد استناد قرار می‌گیرد. ایشان قصد تبعی را گونه‌ای شناخت و ادراک می‌دانند. او این نمونه را ذکر ‌کرده‌است که یک رقیب سیاسی شروع می‌کن به راهنمایی کردن مردم به بزرگراه و علی رغم اینکه می‌داند که این عمل او باعث انسداد بزرگراه می‌شود،‌به این کار ادامه می‌دهد. به طوری که حقوق آن را غیر معقول می‌داند. در نهایت او محکوم می‌شود به انسداد عمدی بزرگراه، اگر چه هدفش برگزاری میتینگ بود و نه مسدود ساختن شاهراه. ‌بنابرین‏ در این شرایط، برگزاری میتینگ همان انسداد بزرگراه است، آن دو ( برگزاری میتینگ و انسداد بزرگراه ) به سادگی دو روی یک سکه هستند.

و) هدف پژوهش

هدف این پژوهش بررسی عناصر و شرایط قصد تبعی و رفع ابهام از ماهیت آن و نیز بررسی امکانیا عدم امکان تسری آن به دیگر جرایم غیر از جنایات است.

ه) روش پژوهش

روش به کار گرفته شده در این تحقیق روش توصیفی- تحلیلی است . و اطلاعات گردآوری شده ازطریق منابع کتابخانه و اینترنت مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.

ز) پلان کار

پژوهش حاضر در سه فصل تدارک دیده شده است؛ فصل اول: در این فصل ‌در مورد عمد، مفهوم و عناصر و انواع آن و نیز دیرینه‌ی عمد قصد مجرمانه سخن رفته است.

فصل دوم: این فصل محتوی بر بحث درباره‌ مبانی نظری حول قصد تبعی ( غیر مستقیم ) است. نظراتی که در حقوق آلمان و انگلیس وهمینطور فقه و حقوق ما مطرح شده است.

فصل سوم: فصل سوم مشتمل بر مباحثی ‌در مورد عناصر قصد مجرمانه و تحقق آن ها در قصد تبعی و همینطور شرایط تحقق خود این قصد و در نهایت قلمرو و اثبات آن است.

فصل دوم

تبیین مفهوم عمد و انواع آن

گفتار اول: مفهوم و جایگاه قصد مجرمانه در نظریه عمومی جرم

مبحث اول: مفهوم قصد

اگر چه معنای لغوی قصد شاید برای همه‌ ما روشن باشد، اما با لفظ” مجرمانه” که ترکیب می‌شود، در تعریف آن به گونه‌ای که صورت‌های قصد اعم از مستقیم و غیر مستقیم را در بر بگیرد، بعضاً به استیصال می‌رسیم. همین باعث شده است که برخی^[۱] آن را اصطلاحی بدبخت بدانند و آن را به آفتاب پرست تشبیه کرده‌اند که در شرایط مختلف به رنگهای مختلف متلون می‌شود. و در نهایت اظهار دارند که به جای قصد مجرمانه باید تعبیر مقاصد مجرمانه به کار گرفته شود، زیرا که در هر جرمی معنای خاصی پیدا می‌کند.

الف) قصد در لغت

قصد را لغتاً آهنگ کردن یا نیت کردن، در اندیشه کاری بودن معنا کرده‌اند.همینطور اراده کردن، و خواستن چیزی یا کسی.^[۲]

ب) قصد در اصطلاح حقوق کیفری

در اصطلاح حقوق کیفری وقتی قصد به کار گرفته می‌شود، منظور قصد مجرمانه‌ای است که در عمل انعکاس یافته است.^[۳] با توجه به اینکه واژه‌ قصد یک اصطلاح روانی است و حقوق نیز آن را از این حوزه أخذ می‌کند اما می‌بینیم که این اصطلاح در حقوق لزوماًً نمی‌تواند بدون هیچ دخل و تصرفی پذیرفته شود. ‌بنابرین‏ اگرچه روانشناسان اعمال عمدی را اعمالی اراده شده و از قبل قصد شده می‌دانند^[۴] لکن در حقوق ‌در مورد پذیرش سر به مهر این تعریف اختلاف نظر وجود دارد. در حقوق کیفری و در تعریف قصد مجرمانه اصولاً دو رویکرد وجود دارد:

1. نظریه اراده؛ جایی که باید اراده فعل مجرمانه و نتیجه‌ آن وجود داشته باشد. این نظریه تعریف ارائه شده از اعمال ارادی را بدون هیچ جرح و تعدیلی از علم روانشناسی به خدمت گرفته است.

از طرفداران این نظریه هانس ولتزل آلمانی است که می‌گوید: قصد آگاهی و اراده تحقق تعریف جرم است.^[۵]

1. نظریه آگاهی؛ جایی که با انجام ارادی فعل و اگاهی از تمام عناصر تشکیل دهنده جرم،قصد فاعل تشکیل می‌شود.

از کسانی که این تعریف را ارائه داده‌اند می‌توان به جان اوستین اشاره کرد که گفته است:« نتایج قصد شده همیشه ارادی نیستند.» او همچنین می‌گوید که قصد کردن باید بر کنار از جریان اراده ملاحظه شود و عمداً عمل کردن صرفاً شامل حالت‌های شناختیِ معین داشتن می‌شود.^[۶]

مبحث دوم: جایگاه قصد مجرمانه در نظریه عمومی جرم

‌در مورد این که قصد مجرمانه چه جایگاهی در پدیده مجرمانه دارد؛ آیا به عنوان یک رکن مخصوص به خود وجود دارد یا اینکه تحت شمول رکن مادی یا قانونی قرار می‌گیرد اختلاف نظر وجود دارد. در زیر به هر یک از این نظرات اشاره خواهیم کرد.

الف : نظریه غایی فعل مجرمانه

۲-۱-د=توسل به عملیات مجازی و صورت حساب های نا درست

تهیه صورت حساب قلا بی وصوری ونا درست یکی از شیوه های پول شویی است که درآمد هنگفتی راایجاد می‌کند.”توسل به عملیات مجازی و صورت حسابهای نا درست هم یکی از شیوه های معمول پو ل شویی است دریک مورد تهیه صورت حساب های ساختگی بـرای صا درات صوری میوه ازجزیره سیسیل در ایتالیا برای یک شرکت قلا بی تو لید کننده آب میوه در لندن با عث شده بود که ۴۶ میلیون دلا ر پو ل حا صل از قاچاق هروئین به با نکی در سوئیس واریز گردد .”^[۹۵]

۳-۱-د = اجا ره کردن یک محل بر ای تظا هر به داشتن شرکت

پول شویان برای فریب مردم مو سسات مو هوم و شر کت ها ی به ظا هر قا نونی تا سیس می‌کنند.منشی، محل

کارو دفترتعر یف می نما یند.

“اجاره کردن محلی برای تظا هر به داشتن شرکت و تجا رتخا نه و استخدام منشی و ما شین نو یسی وچاپ اوراقبرای شرکت غیرواقعی و موهوم و تحصیل ما ل ازاین طریق ،همچنین ادعا ی تا سیس بانک موهوم و ظاهراً”بر ای انجام خد مات تحت عنا وینی چو ن مو سسه ی کا ریابی و کا رگشایی واعزام محصل به خا رج و نظا ئرآن ‌و تحصیل ما ل از این طریق ‌از مصادیق مغرورکرد ن مردم به وجو د شرکت‌ها یا تجا رتخا نه ها یا مؤسسات موهوم هستند.”^۲

۴-۱-د =اطلا ق کلا هبر دار

تدوین قانون تشدید مجا زات مرتکبین ارتشاء،اختلا س و کلا هبرداری نشا ت گرفته از وجود چنین شرکت های تجا ری مشروع بوده که در لبا س مشروعیت تحصیل ما ل نا مشروع را عو اید حا صل تلا ش خو د می‌کنند. مقنن برای پیشگیری و یا مجا زات این گو نه تلا ش ها در ما ده ۱ قانون تشدید مجا زات مر تکبین ار تشاء و اختلاس و کلا هبر داری بیا ن می کند: .

“هرکس از راه حیله و تقلب مردم رابه وجو د شر کت ها یا تجا رتخا نه ها یا کا رخا نه ها یا مو سسا ت موهوم یا به داشتن اموال ‌و اختیارات واهی فریب دهد ….وجوه و یا اموال یا اسناد یا حو اله جات یا قبوض یا مفاص حساب و امثا ل آن ها تحصیل کرده واز این راه ما ل دیگری را ببرد کلا هبردار محسوب وعلاوه بررداصل ما ل به صاحبش وبه حبس از یکسال تا ۷ سا ل و پرداخت جزای نقدی معا دل ما لی که اخذ ‌کرده‌است محکوم می شو د .” ^[۹۶]

۵-۱-د =سر ما یه گذار ی مو قت در بنگا ه ها و با زا رطلا و الماس مجرمان برای تطهیر پول ها ی تحصیل شده در بنگا ه ها ی تجا ری قا نونی سرما یه گذاری موقت می نما یندو دربا زارطلا ‌و الماس وامثا لهم سرما یه گذاری می‌کنند.”ازشیوه ها ی دیگرتطهیر پول می توان به سرما یه گذاری مو قت در بنگا ه ها ی تجا ری قا نونی ،سر ما یه گذار ی در با زار سهــــا م و اوراق قر ضه ،ایجاد سازمان قــلا بی ،سر ما یه گذار ی دربا زار طلا ‌و الماس ،شرکت درمزایده ها ی اجناس کا لا ها ی قدیمی وانتقال پول به کشو رها ی دیگر شنا سایی آن نا ممکن می‌گردد.^[۹۷]

۶-۱- د= تا سیس اما کن تجا ری با رویکرد در یا فت وجه نقد

تبهکاران برای رسیدن به منا فع و تحصیل در آمد و پنها ن کردن منبع در آمد حا صل شده از پو شش ها ی

تجاری قا نونی بهره گیری می‌کنند به طوری که در آمد را به صورت پول نقد در یا فت می نما یند.”ازدیگرتر فندها یی که مجر مان جهت تطهیر و پا کسازی پول ها ی نا شی ازفعا لیتهای مجرمانه به کارمی برند استفا ده از پوشش ها ی قانونی بر ای پنها ن کر دن منبع در آمد است منظورازپوشش ها ی قا نونی این است که تبهکاران اقدام به تــا سیس اما کن تجا ری که درآمدآن به صور ت پول نقد با شد،می نما یند وبدین طریق پول های کثیف را به عنوان درآمد اینگونه مراکز قلمداد می‌کنند . ^[۹۸]

و- خرید اوراق سها م

خرید اورا ق سها م از شیوه ها ی بسیار سهل و آسان می‌باشد که هنگا م خرید به منشا ء در آمد ی آن توجهی نمی شود مجرما ن در این شیوه ازترفندها و روش ها ی بهره گیری می‌کنند که امکان شنا سایی را مشکل می‌سازد در ادامه به بعضی از آن ها اشاره می شود .

۱-و =خر ید سهام به وسیله نما ینده و وکیل… .

مجرمان با بهره گرفتن از نما ینده و وکیل و خر ید سها م بی نا م ،ما لکیت را پنها ن نمو ده و دستر سی به مجر مان اصلی را سخت می‌سازند واگرروزی هم قصد باشدخود را پنهان کنند خیلی راحت سلب مسولیت می نمایند”مجر مان برای تطهیر از طریق سهام از نما ینده و وکیل استفا ده می‌کنند نا م نما ینده در دفا تر اسناد شر کت به عنوان دارند سها م ثبت می شود .نما ینده فقط عا مل یا امین ما لک است ما لک واقعی سهام ممکن است حتی برای نما یند ه هم نامعلو م باشد آنا ن با خر ید سها م بی نا م ما لکیت را پنها ن می‌کنند . “^[۹۹]

۲-و =خر ید سها م شر کت ها

با سر ما یه گذار ی مشروع و خر ید سها م شر کت ها و ارائه فا کتورها در زمینه صادرات و واردات ،پو ل

وارد اقتصاد قا نونی شده و به جر یان می افتد. “^[۱۰۰]استفاده از این وجو ه برای وام داد ن به شر کت های بزرگ

،سپرده گذاری درموسسا ت ما لی خا رجی به عنوان تضمین برای وام ها ی داخلی ،خرید وفروش اموال منقول وغیرمنقول ،خرید سها م شرکت ها ،ارائه فاکتورها به ویژه ‌در زمینه صادرات و واردات واستفاده از پو شش ها ی تجاری مشروع ،پول وارد اقتصاد شده و به جر یا ن می افتد.”^[۱۰۱]

۳-و =سر ما یه گذار ی در با زار سها م

با سرمایه گذاری دربا زارسها م پول کثیف درگر دش و دست به دست با پول های تمییز مخلوط شده شناسایی آن ممکن نمی گر دد .” از شیوه های دیگر تطهیر پو ل می توان به سرما یه گذاری موقت دربنگاه های تجاری قانونی ،سرما یه گذار ی در با زار سها م و اوراق قر ضه ……..نا م برد که درطو ل گر دش و دست به دست شدن با پو ل های تمییزمخلو ط و به طور ی که دیگر شنا سایی آن نا ممکن می‌گردد. ” ^[۱۰۲]

ی- انتقال وجو ه به خا رج از کشور

انتقال وجوه به خارج از کشور از شیوه ها ی است که مجرمان را به دلا یل زیر ترعیب و تشویق می‌کند تا با

آرامش بیشتر به جرم خود ادامه دهند.

– با انتقال وجو ه امکان تعقیب کمتر می شود.

– کشور ها ی مقصد دارای قو انینی هستند که امکان تعقیب را کا هش می‌دهد.

– بعضا”کشور های وجو د دارند که مجرمان را به سر ما یه گذاری تر غیب می نما یند.

– معاضدت های حقوقی ،پلیسی بعضا”امکان تعقیب را محدود می‌سازد.

۱-ی =قبح انجا م این فعل دراسلا م

فقها ی اسلا می در این خصوص بیان می دارند:”شریک شدن با کا فرذ می وسرما یه دادن به وی ‌و امانت گذاردن نزد وی مکروه است. “^۳

۲-ی =عدم اخذ اوراق شنا سایی

ایوان گلدبرگ^[۱] ، روان پزشکی از دانشگاه کلمبیا، اولین بار اختلال اعتیاد به اینترنت را در جولای ۱۹۹۵ مطرح کرد و واژه اعتیاد به اینترنت را ابداع و معیارهای تشخیصی آن را ثبت کرد (گونزالز،۲۰۰۸).

در سال‌های اخیر مطالعات شیوع اعتیاد به اینترنت را بین ۳/۰ % تا ۲۲% گزارش کرده‌اند. همچنین اعتیاد به اینترنت با فوبی اجتماعی و اختلال کمبود توجه همراه با بیش فعالی ، اختلال دو قطبی، مشکلات در روابط بین فردی، اختلال اضطرابی و تکانه ای، خودکشی و پرخاشگری، افسردگی، برانگیختگی بالا در ارتباط بوده است. از طرفی برخی مطالعات با بررسی مشخصات دمو گرافیک به عنوان متغیر های پیش‌بینی کننده اعتیاد به اینترنت، شانس جنسیت، سن ، بیکاری و تاهل را مؤثر دانسته اند. متغیر دیگری که برخی مطالعات در ‌ارتباط با اعتیاد به اینترنت بررسی نموده اند، ویژگی‌های شخصیتی کاربران می‌باشد که خصوصیاتی مانند کمرویی، تکانشی بودن، تنهایی، اضطراب، افسردگی، صفات روان نژندی( اضطراب، خشم و کینه، خلق افسرده، شرم، تکانشی بودن، آسیب پذیری در برابر استرس) خشونت و پرخاشگری، سبک شخصیتی درون گرایی، احترام به خود پایین، احساسات نا پایدار و خیال پردازی، دنبال تازگی بودن، اجتناب از آسیب و کاهش وابستگی به پاداش، برون گرایی و باز بودن تاثیر گذار است(ویلدت و پائوتزینک^[۲]،۲۰۰۷). در سال های اخیر توجه زیادی به رابطه بالقوه میان ویژگی های شخصیتی و اعتیاد اینترنتی صورت گرفته است.از آنجا که این ویژگی ها زیربنای نظام رفتاری افراد را تشکیل می‌دهند،پرداختن ‌به این مقوله می‌تواند جنبه‌های خاصی از عملکرد افراد را روشن سازد.

هدف کلی این مطالعه به دنبال بررسی تاثیر اعتیاد به اینترنت بر ویژگی‌های شخصیتی با تأکید بر تمایل استفاده از اینترنت در بین دانشجویان دانشگاه سمنان می‌باشد.

۱-۲- تعریف موضوع و بیان مسئله

به طور کلی اعتیاد به اینترنت را می توان به عنوان” نوعی استفاده از اینترنت که می‌تواند مشکلات روانشناختی، اجتماعی، درسی و یا شغلی در زندگی فرد ایجاد کند،” تعریف کرد( گونزالز^[۳]،۲۰۰۸).

اعتیاد به اینترنت یا وابستگی رفتاری به اینترنت صرف نظر از اینکه آن را یک بیماری یا آسیب روانی یا معضل اجتماعی بدانیم پدیده ای است مزمن ، فراگیر و عود کننده که با صدمات جدی جسمانی ، مالی ، خانوادگی ، اجتماعی و روانی همراه است. رایج ترین اصطلاح” اعتیاد به اینترنت” است که نوعی وابستگی رفتاری به اینترنت ایجاد می‌کند. انجمن روان پزشکی آمریکا اعتیاد به اینترنت را یک الگوی استفاده از اینترنت که موجب اختلال عملکردی شده و با حالات ناخوشایند درونی در حلول یک دوره ی دوماهه همراه باشد تعریف ‌کرده‌است و برای تشخیص آن هفت ملاک ارائه ‌کرده‌است. (حداقل سه معیار در طول دو ماه) تحمل، علایم ترک، زمان استفاده از اینترنت بیش از آنچه که فرد در ابتدا قصد دارد به طول انجامد،تمایل مداوم باری کنترل رفتار،صرف وقت قابل توجه برای امور مرتبط با اینترنت، کاهش فعالیت‌های اجتماعی، شغلی و تفریحی در اثر استفاده از اینترنت ، تداوم استفاده با وجود آگاهی از آثار منفی آن (پاتریک ، ۲۰۰۸).

اعتیاد به اینترنت پدیده ی جدیدی است که بسیاری از پزشکان عمومی از آن بی اطلاع هستند. به نظر می‌رسد ریشه این عمل فرار از مشکلات شخصی است. متنوع بودن قسمت های مختلف اینترنت، فرصتی برای فرار از مشکلات عاطفی مانند: افسردگی ، استرس ، اضطراب یا مشکلات ارتباط با دیگران فراهم می آورد (گرینفلید ، ۲۰۰۴). رویارویی با اعتیاد به اینترنت مانند هر اعتیاد دیگر مشکل است. اعتیاد به اینترنت ، هروئین ، سیگار ، الکل و همه انواع اعتیاد دارای اجزاء اساسی شبیه به هم می‌باشند و ترک هیچ اعتیادی راحت و بدون درد نیست (اورمان ، ۲۰۰۳).

هولمز در تعریف خود از اعتیاد به اینترنت معتقد است : فردی که بیش از ۱۹ ساعت در هفته از اینترنت استفاده می‌کند ، معتاد به اینترنت است. (جین هک و جی یی، ۲۰۰۶) پژوهش های انجام گرفته در زمینه اعتیاد به اینترنت نتایج ضدونقیض را گزارش می‌کند. (کائو و همکارانش^[۴] ، ۲۰۰۷؛ یلولیس و همکارانش^[۵] ،۲۰۰۵؛ لی شانگ^[۶] ،۲۰۰۶) خاطر نشان می‌کنند که استفاده مفرط و آسیب شناسانه از اینترنت میزان بهداشت روانی دانشجویان را کاهش می‌دهد. اعتیاد به اینترنت یک پدیده ی جهانی با سطح و دامنه متفاوتی از ۵ تا ۲۵ درصد جمعیت دانشجویان آمریکا ، چین ، کره ، انگلستان ، استرالیا ، تایوان ، ژاپن ، کشورهای اروپای شرقی و غربی است (لی شانگ ؛ ۲۰۰۶). (آمیچای هامبرگر و بن آرتزی^[۷]،۲۰۰۳) نشان دادند که دانشجویانی که به صورت افراطی وابسته به اینترنت هستند از لحاظ بهداشت روانی احساس تنهایی می‌کنند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که دانشجویان دانشگاه­ها که به اعتیاد اینترنت دچارند در روابط اجتماعی مهارت های لازم را ندارند و بهزیستی روانی و اجتماعی کمتری دارند. پژوهش های صورت گرفته از سوی نادمی و سعیدی رضوانی (۱۳۸۵) درباره استفاده از اینترنت و پیامد های روانی و اجتماعی نشان می‌دهد که بین برون گرایی و روان با بهره گرفتن از اینترنت رابطه منفی معنادار وجود دارد.

یکی از متغیر های که می‌تواند با اعتیاد به اینترنت ارتباط داشته باشد ویژگی شخصیتی است که نقش تعیین کننده ای بر رفتار مشهود وآشکار فرد دارد شخصیت عبارت است از: مجموعه سازمان یافته،واحد و متشکلی از خصوصیات نسبتاً ثابت و مداومی که یک شخص را از اشخاص دیگر متمایز می‌کند(براهنی،بیرشک۱۳۷۷؛ سیاسی۱۳۷۱؛ هال ولیندزی کریسنی ، ۱۹۹۹). شخصیت از واژه‌ لاتین پرسونا^[۸] گرفته شده است که به نقابی اشاره دارد که هنر پیشه ها در نمایش به صورت خود می‌زنند. شخصیت را می توان به صورت مجموعه ی بادوام و بی نظیر ویژگی‌های تعریف کرد که ممکن است در موقعیت های مختلف تغییر کند. شلدون در تعریف خود چنین عنوان می‌کند: شخصیت سازمان یافتگی پویشی جنبه‌های عقلی ، عاطفی ، انگیزشی و فیزیولوژیکی فرد را گویند (جین هک و جی،یی ۲۰۰۶).

تعریف کنل از شخصیت آن چیزی است که پیش‌بینی آنچه را که یک شخص در موقعیتی معین انجام خواهد داد ، امکان پذیر می‌سازد. او معتقد بود که شخصیت از صفات یا عواملی تشکیل شده است که می توان آن ها را به وسیله روش تحلیل عاملی به دست آورد.( هاردی ، ۲۰۰۷).

پنج عامل اصلی بزرگ عبارتند از : نورتیسیزم^[۹] (N) که عصبیت یا بی ثباتی هیجانی نامیده شده، برونگرایی^[۱۰](E) ، باز بودن به تجربه^[۱۱] (O) ، توافق^[۱۲] (A) و وجدانی بودن^[۱۳] © (باگبی ، ۲۰۰۷).