جدول (۱-۲) مطالعات بررسی کننده همبستگی بین اجزای کیفیت حسابرسی

خلاصه مطالعه و نتایج

جایگاه در چارچوب پژوهش کیفیت حسابرسی

مقاله

استدلال نظری ارائه می‌کنند که به دلیل از دست رفتن حسن شهرت حسابرسی های دیگر انتظار می رود حسابرسان شاغل در کارهای بزرگ استقلال خود را به خطر انداخته و یا سایر رفتارهای فرصت طلبانه را نمایش می‌دهد.

حسن شهرت حسابرس و توانایی نظارت حسابرس

دی آنجلو

۱۹۸۱

نشان می‌دهد مه کیفیت حسابرسی تابعی است از میزان و اندازه رویه های حسابرسی انجام شده .آن ها استدلال می‌کنند که مؤسسه‌ های حسابدار رسمی cpa بزرگ منابع بیش تری در اختیار دارند که رویه های مذکور را هدایت نموده و ‌بنابرین‏ کیفیت بالاتری را ارائه می نمایند.

حسن شهرت حسابرس و توانایی نظارت حسابرس

دوپاچ و سیمونیچ

۱۹۸۲

پژوهشگران با بهره گرفتن از داده های بازار عرضه اولیه سهام در نیوزیلند رابطه ای بین صحت پیش‌بینی های مدیریت و حسن شهرت حسابرس(۸ بزرگ/غیر از ۸ بزرگ) نیافتند

حسن شهرت حسابرس و توانایی نظارت حسابرس

فرت و اسمیت

۱۹۹۲

نتایج نشان می‌دهد حتی بعد از کنترل ویژگی های صاحب کار نظیر ریسک صاحبکار انی که اشتباهات پیش‌بینی مدیریتی بزرگ تری را گزارش می‌کند با مؤسسات حسابرسی بزرگتری در ارتباطند.

حسن شهرت حسابرس و توانایی نظارت حسابرس

دیویدسون و نئو

۱۹۹۳

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ذخایر احتیاطی ‌صاحب‌کارانی که از حسابرسان فاقد نام تجاری استفاده می‌کنند بیش از صاحب کارانی است که از حسابرسان نام تجاری استفاده می‌کنند.

حسن شهرت حسابرس و توانایی نظارت حسابرس

بکر و همکارانش

۱۹۹۸

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که حسابرسان دارای نام تجاری احتمالا از سوی صاحب کارانی است تمایل درونی بسوی اقلام معوق دارند کنار گذاشته می‌شوند و حتی اگر شرکت های حسابرسی شده توسط حسابرسان درونی دارای نام تجاری سطوح بالاتری از کل اقلام معوق را داشته باشند.آن ها به طور واقعی ذخایر احتیاطی را کمتر نشان می‌دهند.

حسن شهرت حسابرس و توانایی نظارت حسابرس

فرانسیس می دو و اسپارکس ۱۹۹۹

۲-۲-۶-۲)کیفیت اطلاعات

کیفیت اطلاعات در گرو این است که اطلاعات صورت های مالی تا چه حد شرایط اقتصادی واقعی شرکت را منعکس می‌کنند. صورت های مالی حسابرسی شده به وسیله حسابرسان مستقل، وسیله بسیار مناسبی در انتقال اطلاعات قابل اتکاست. حسابرس مستقل، شایسته ترین شخص برای اظهار نظر درباره درستی تهیه و ارائه گزارش های مالی واحد اقتصادی است. شایستگی حسابرس برای این دلیل است که وی حسابرسی را برطبق استانداردهای حسابرسی انجام می‌دهد تا اطمینان یابد که اقلام مندرج در صورت های مالی مطابق با استانداردهای حسابداری تهیه شده است. ‌بنابرین‏ حسابرسی به ادعاهایی که توسط شخص دیگردر قالب صورت های مالی تهیه شده است، اعتبار می بخشد و بدین وسیله قابلیت اتکای اطلاعات به کار رفته در تصمیمات اقتصادی را افزایش می‌دهد (نیکخاه آزاد، ۱۳۷۹،ص ۱)^۱ .

برخی استدلال­های نظری که حسن شهرت حسابرس را به توانایی نظارت حسابرس ارتباط می­ دهند، مفاهیم کیفیت اطلاعاترا در بر می­ گیرند.

برای مثال، بیتی ،۱۹۸۹ مدعی می­ شود که اطلاعات افشا شده در گزارش های حسابداری حسابرسی توسط مؤسساتی که سرمایه ­گذاری بیشتری در سرمایه اعتباری انجام داده‌اند با فرض ثابت بودن سایر شرایط دقیقتر ‌می‌باشد. مطالعات تجربی کمی رابطه بین اجزای کیفیت حسابرسی (حسن شهرت حسابرس و توانایی حسابرس) را بررسی کرده‌اند و استنتاجی را در باب چگونگی تاًثیر اجزای فوق بر کیفیت اطلاعات به دست داده‌اند.

کریشنان ،۲۰۰۳، این رابطه را به طور مستقیم بررسی کرد. او کیفیت اطلاعات را به صورت توانایی اطلاعات در پیش‌بینی سود آوری آینده تعریف می‌کند. یافته های او بیانگر این است که ذخایر احتیاطی مؤسسات دارای نام تجاری (۶ ابر مؤسسه حسابرسی) در مقام مقایسه با ذخایر احتیاطی گزارش شده صاحبکاران مؤسسات فاقد نام تجاری پیش‌بینی شده بهتری از سود آوری آینده و جریان های نقدی آینده است. مفهوم مطالعه کریشنان این است که او همزمان رابطه بین اجزای کیفیت حسابرسی (اعتبار اطلاعات و کیفیت اطلاعات) را آزمون می­ کند. ‌بنابرین‏، این مطالعه تنها مطالعه ای است که کیفیت حسابرسی را همان­گونه که در این نوشتار تعریف شده در نظر ‌می‌گیرد و به طور تجربی رابطه آن را با اعتبار اطلاعات و کیفیت اطلاعات آزمون می­ کند.

این مطالعه از فرضیات نظری قبلی، که به موجب آن ها مؤسسات حسابرسی دارای نام تجاری حسابرسی های با کیفیت تری را هم از دیدگاه حسن شهرت حسابرس هم از دیدگاه توانایی نظارت حسابرس انجام می‌دهند، حمایت می‌کند (حساس یگانه و قنبریان، ۱۳۸۵،ص ۲۸).

عرصه پژوهشی جدید در باب کیفیت حسابرسی، که با تصویب قوانین پس از فروپاشی شرکت­های بزرگ به وجود امده است. روابط بین اندازه استقلال حسابرس، یعنی یکی از اجزای توانایی نظارت حسابرس، و تأثیر حسابرس بر مدیریت سود را بررسی می کند. قانون گذاران پیرامون این موضوع که در صورت افشای اعمال غیر قانونی صاحبکار، حسابرس ممکن است با ریسک از دست دادن حق الزحمه خدمات غیر حسابرسی روبرو شود و ‌بنابرین‏ تمایل کمتری برای افشا اعمال غیر قانونی انجام شده در صورت های مالی دارند، اظهار نگرانی نموده اند .

‌بنابرین‏ قانون گذاران استدلال ‌می‌کنند که استقلال حسابرس از طریق وابستگی حسابرس به خدمات غیر حسابرسی در معرض خطر قرار گرفته است (کینی و همکارانش، ۲۰۰۴،ص۱۸۹)^[۱۵]. چنین نگرانی هایی سبب شده است تا پیش گیری های انجام شود برای مثال می توان به الزام کمسیون بورس اوراق بهادار آمریکا برای افشای اطلاعات مربوط به حق الزحمه های خدمات حسابرسی و غیر حسابرسی شرکت های پذیرفته شده و قانون سابینز-آکسلی ،۲۰۰۲، که حسابرسان را در ارائه خدمات

غیر حسابرسی محدود می کند، اشاره نمود (‌نیک‌بخت و مهربانی،۱۳۸۵،ص ۱۳۷). یافته های دانشگاهیان امریکایی نشان می‌دهد که استدلال­های قانون گذاران (مواردی نظیر آنچه به آن اشاره شد) هزینه های حسابرسان برای به خطر انداختن استقلالشان را در نظر نگرفته اند. همچنین آنان این احتمال را نادیده گرفته اند که ارائه خدمات غیر­حسابرسی به صاحبکاران­حسابرسی از طریق فراهم نمودن اطلاعات برای حسابرسان امکان افزایش کیفیت را فراهم می‌کند. به علاوه، مطالعات کمی درباره رابطه بین اندازه استقلال حسابرس و حق الزحمه خدمات غیر حسابرسی پیش از اقدام قانونی انجام شده است. مطالعات اخیری که از اطلاعات در دسترس جدید استفاده می‌کند، می­کوشند تا تأثیر حق الزحمه های خدمات غیر حسابرسی بر استقلال حسابرس را بررسی نمایند. این مطالعات در باب تناسب اقدامات قانون گذاران می­باشند اما نتایج متناقضی را ارائه می نمایند. قابل توجه­ترین مطالعه ی اولیه در این زمینه،یعنی مطالعه ای که توسط فرانکل و همکارانش^[۱۶] (۲۰۰۲) انجام شد. رابطه مثبتی بین میزان حق الزحمه خدمات غیر­حسابرسی و دستکاری ذخایر احتیاطی یافته است.

1. 1. . Walster, & et. al. ↑

1. 1. . Proactive content theories ↑

1. 1. . Reactive process theories ↑

1. 1. . Proactive process theories ↑

1. 1. . Leventhal, Karuza & Fry ↑

1. 1. . The equity principle ↑

1. 1. . The Perception Principele ↑

1. 1. . The voice Principle ↑

1. 1. . The interpersonal Justice Principle ↑

1. 1. . The Consistency Principle ↑

1. 1. . The egalitarian Principle ↑

1. 1. . The correction Principle ↑

1. 1. . The accuracy Principle ↑

1. 1. . The representative Principle ↑

1. 1. . The ethical Principle ↑

1. 1. . Hoy & Tarter ↑

1. 1. . Distributional justice ↑

1. 1. . Procedural justice ↑

1. 1. . Interactional justice ↑

1. 1. . Iinterpersonal justice ↑

1. 1. . James ↑

1. 1. . Adams ↑

1. 1. . Williamson & Williams ↑

1. 1. . Ambrose & Arnaud ↑

1. 1. . Mohyeldin & Tahir ↑

1. 1. . Folger & et al ↑

1. 1. . Homburg et al ↑

1. 1. . Karatepe ↑

1. 1. . George & Jones ↑

1. 1. . Lind & Tyler ↑

1. 1. . Thibaut & Walker ↑

1. 1. . Folger & Konovsky ↑

1. 1. . Bies & Moag ↑

1. 1. . Tyler & Blader ↑

1. 1. . Cropanzano & Rupp ↑

1. 1. . Rego ↑

1. 1. . Ambrose ↑

1. 1. . Kipnis ↑

1. 1. . Subjective ↑

1. 1. . Suh & Janda ↑

1. 1. . Erden & Erden ↑

1. 1. . Barber ↑

1. 1. . Connell & mannion ↑

1. 1. . Kramer ↑

1. 1. . Chathoth & et al ↑

1. 1. . Dai & et al ↑

1. 1. . Gabarro ↑

1. 1. . Smith and Beirny ↑

1. 1. . Dirks & Ferrin ↑

1. 1. . Martins ↑

1. 1. . Conscientiousness ↑

1. 1. . Agreeableness ↑

1. 1. . Emotional Stability ↑

1. 1. . Resourcefulness ↑

1. 1. . Extraversion ↑

1. 1. . Wara ↑

1. 1. ۱-Ellonen & et al ↑

1. 1. .Interpersonal trust ↑

1. 1. . Impersonal ↑

1. 1. . lateral trust ↑

1. 1. . Vertical trust ↑

1. 1. . Competence ↑

1. 1. . Benevolence ↑

1. 1. . Reliability ↑

1. 1. . Bao ↑

1. 1. . Tan & Tan ↑

1. 1. . Team Management ↑

1. 1. . Information Sharing ↑

1. 1. . Work Support ↑

1. 1. . Credibility ↑

1. 1. . Ammeter ↑

1. 1. . Lam An & Metin ↑

1. 1. . Hoy &Tarter ↑

1. 1. . Erkutlu & Chafra ↑

1. 1. . Meyer & et al ↑

1. 1. . Mishra ↑

1. 1. . Tyler ↑

1. 1. . Ireland & Webb ↑

1. 1. .Kath & et al ↑

1. 1. . Roche ↑

1. 1. . Dietz & Hartog ↑

1. 1. . Cruz & Costa-Silva ↑

1. 1. . Dietz ↑

1. 1. . Schoorman & et.al ↑

1. 1. . Connell and Mannion ↑

1. 1. . Confidence ↑

افکار مربوط به دنیا در زمینه یک پاسخ همه یا هیچ ‌در مورد اینترنت است که در آن فرد فکر می‌کند که تنها دوست او اینترنت است و بنا بر این با آن بودن همه چیز به همراه خواهد داشت در حالی که بدون آن هیچ کس او را دوست نخواهد داشت . به نظر دیویس شناخت غیر سازشی، به عنوان علت کافی ابتدایی نشانگان اختلال اینترنت در نظر گرفته می شود. از طرف دیگر آسیب شناسی روانی افسردگی، اضطراب اجتماعی، وابستگی به مواد و مانند آن علت لازم پایانی اختلال هستند، بدین معنی که آسب شناسی روانی باید وجود داشته باشد تا نشانگان رخ دهد و توجه داشته باشیم که این آسب شناسی روانی به خودی خود منجر به اختلال نمی شود، اما بای آن لازم است . ‌بنابرین‏ استفاده مرضی ویژه از اینترنت، استفاده بیش از اندازه از اینترنت است و نتیجه آسیب شناسی روانی قبلی فرد می‌باشد که در اثر عاملی که از اینترنت دریافت می‌کند در فرد باقی می ماند. اما استفادته مرضی عمومی از اینترنت( CPlU ) کاملاً متفاوت است و عامل اصلی بافت اجتماعی فرد است .

۲-۱۵-۶ نظریه های اجتماعی – فرهنگی

از جهت اینکه اعتیاد در رابطه با سن، جنسیت، وضعیت اجتماعی- اقتصادی، نژاد، مذهب و ملیت فرق می‌کند، انواع معین تر اعتیاد در ‌گروه‌های عینی بیشتر از ‌گروه‌های دیگر است. ‌بنابرین‏ بر اساس این نظریه می توان چنین پنداشت که اعتیاد به اینترنت هم در ‌گروه‌های معینی شیوع بیشتری دارد، اما جهت اینکه تحقیقات موجود در این زمینه هنوز به اندازه کافی نیست نمی توان به درستی روشن کرد که کدام گروه ها آسیب پذیری بیشتری به اینترنت دارند. دو نظریه عمده از بین نظریه های اجتماعی – فرهنگی ، نظریه «بوم شناختی»^[۳۷] و نظریه« کنترل اجتماعی»^[۳۸] است .

۲-۱۵-۶-۱ نظریه بوم شناختی یوری یران فن برونر

یوری بران فن برونر^[۳۹] ۱۹۸۶؛ بران فن برونر و موریس^[۴۰]. ۱۹۹۸) می‌گوید: ما می‌توانیم زمینه‌های زندگی نوجوانان و جوانان، یعنی طیف وسیعی از وضعیت ها و زمینه هایی که هر نوجوان یا جوان با آن مواجه است و همچنین نگرش نوجوانان و جوانان ‌در مورد نقش هایی که ایفا می‌کنند و رابطه ها و درک و دریافت هایی که در محیط فرهنگی – اجتماعی دارد، مورد بررسی قرار دهیم(کاپلان ۲۰۰۰) .

بران فن برونر( ۱۹۸۶) برای بیان منظورش، به گردونه های روسی اشاره می‌کند که درون یکدیگر قرار گرفته‌اند. در نظریه بوم شناختی، این محیطی به طور نظام مند به یکدیگر متصل هستند و به طرز کارو تاثیر آنه بر یکدیگر اشاره می شود. در این نظریه چهار نظام محیطی و فرهنگی اجتماعی است که آن ها را می توان در حوزه های مطالعاتی زیر بررسی کرد:

الف) حوزه های مربوط به وضعیت فردی در نظام کوچک^[۴۱]: شامل تعاملات بی واسطه شخص و محیط، ویژگی های روانی و اجتماعی و هویت نوجوانان و جوانان است.

ب) حوزه مربوط به نظام میانی^[۴۲]: شامل روابط متقابل موقعیت هایی است که افراد در آن ها مشارکت فعال دارند. برای مثال شامل : خانواده، محیط آموزشی، دوستان، محله، وضعیت شغلی، ازدواج، مکان های مذهبی، نیازها و انتظارات، مشکلات و ‌نابهنجاری‌ها.

ج) حوزه های مربوط به نظام بیرونی^[۴۳]: شامل موقعیت هایی می شود که فرد حداقل فعلاً درگیری فعال در آن ها ندارد، اما بر خانواده و فرد تاثیر می‌گذارند، برای مثال محل کار والدین، آموزش و پرورش، عالی، رسانه های گروهی، محیط های ورزشی و فراغتی، فرهنگ عمومی، فضای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه.

د) حوزه های مربوط به نظام بزرگ^[۴۴]: شامل ایدئولوژی یا نظام اعتقادی مستتر در نهادهای اجتماعی است از جمله عوامل فومی، فرهنگ، وضعیت و هویت ملی و …

۲-۱۵-۶-۲ نظریه کنترل اجتماعی هیرشی

بر اساس نظریه کنترل اجتماعی، عاملی که باعث جلوگیری از رفتارهای انحرافی نوجوانان می‌گردد « پیوند اجتماعی» است به اعتقاد هیرشی ( نقل از سیگل و سنا ۱۹۹۷) «دلبستگی به دیگران» یکی از عومل مهم در ایجاد پیوند اجتماعی است، کسانی که دلبستگی به دیگران داشته باشند به احتمال زیاد، کمتر مرتکب اعمال انحرافی خواهند شد. هیرشی معتقد است که قیود، دلبستگی ها و پیوندهای اجتماعی دارای چهار عنصر اصلی است :

الف) دلبستگی : کسانی که به دیگران علاقه، دلبستگی و توجه دارند، رفاه و احساسات این گونه مردمان را در نظر می گیرند و لذا مایلند با مسئولیت عمل کنند بر عکس کسانی که چنین دلبستگی و علاقه ای ندارند نگران این نیستند که روابط اجتماعی خود را به خطر اندازند و لذا بیشتر احتمال دارد که مرتکب رفتار انحرافی گردند.

ب) تعهد: یا دینی که مردم نسبت به جامعه دارند. هر چقدر میزان تعهد فرد نسبت به خانواده، شغل، دوستان و غیره بیشتر باشد احتمال ارتکاب رفتار انحرافی کمتر و بر عکس هر چه میزان تعهد کمتر باشد ارتکاب رفتار انحرافی بیشتر خواهد بود.

ج) درگیری ( مشغولیت): مشارکت مداوم در فعالیت های زندگی، کار، خانوادگی و غیره فرصت کمی برای مشارکت در رفتارهای انحرافی ایجاد می‌کند، بر عکس کسانی که بیکارند یا در فعالیت های مرسوم دیگر مشغول و سرگرم نیستند، فرصت بیشتری برای انحراف دارند.

د) باور و اعتقاد: وفاداری فرد به ارزش ها و اصول اخلاقی یک گروه است. اگر فرد قوی باشد که برخی اعمال انحرافی غلط است، مشارکت جستن در آن ها برایش دور از تصور خواهد بود.

جامعه ی اطلاعاتی باعث تحولات گسترده از جمله تحول در مفهوم زمان و مکان شده است. فراهم آمدن منابع و مراجع جدید، ذهنیت و هویت افراد را دچار دگرگونی ‌کرده‌است و این مسئله به منطقه یا کشورخاصی محدود نمی شود بلکه تمام جوامع را کم و بیش در بر گرفته است. جامعه ی ما نیز چون دیگر جوامع، در معرض تغییر و دگرگونی قرار گرفته است و آثار و پیامدهای آن را نیز تجربه می‌کند. وصل شدن رایانه ها به خطوط تلفن و دسترسی آسان و نسبتاً کم هزینه به اینترنت، افراد را به اطلاعات انبوه و جهانی متصل ساخته و این همه، جنبه‌های مختلف زندگی ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از جنبه‌های مهمی که از فناوری اطلاعاتی و ارتباطی جامعه ی اطلاعاتی تاثیر می پذیرد، هویت است .

همچنان که افراد با رسانه ها بیشتر احاطه می‌شوند، این امکان را هم به دست می آورند که از محتوای نمادین تعامل رو در رو و اشکال اقتدار که بر صحنه های رویداد زندگی روزمره غلبه دارد، فاصله بگیرند. افراد به منظور تشکیل حس و درکی از خویشتن و استفاده از امکاناتی که در برابرشان قرار دارد، به مواد نمادین انتقال یافته از طریق تعامل رو در رو و اشکال اقتدار محدود به مکانی خاص، اتکای کمتری نشان می‌دهند. فرایند ساخته شدن هویت انعکاس پذیر و بازتر می شود به طوری که افراد بیش از پیش به منابع و امکانات خودشان و به مواد نمادین انتقال یافته از طریق رسانه ها جهت ساخت هویت برای خویشتن متوسل می‌شوند. در نتیجه فرد از طریق مواجهه با رسانه ها آزادتر، تقیدش به پیشینه های سنت کمتر و در برابر تجربه و جستجو برای فرصت های تازه و شیوه های جدید زندگی بازتر می شود( تامیسون ۱۳۸۰)

بخش سوم : خود کنترلی

۲-۱۷- خود کنترلی^[۴۵]

به منظور تشخیص این که از کدام روش(تلفیقی یا ترکیبی) برای تخمین استفاده شود و در صورت پذیرفته شدن روش ترکیبی کدام مدل (اثرات ثابت یا اثرات تصادفی) به کار گرفته شود، مستلزم آزمون فرضیه‌ها می‌باشد که در ادامه به توضیح آن ها پرداخته می‌شود.

آزمون F لیمر: برای انتخاب یکی از روش‌های تلفیقی یا ترکیبی از آماره F لیمر استفاده می‌شود. این آزمون مقایسه بین مجموع مربعات جملات خطا(RSS) در روش داده های تابلویی و تلفیقی می‌باشد. از آنجا که در روش داده های تلفیقی پارامترهای ‌محدود کننده بیشتری (از قبیل آن که ضرایب عرض از مبدأ در طول زمان در بین داده های مقطعی ثابت در نظر گرفته می‌شود) وجود دارد؛ لذا انتظار بر این است که روش داده های تلفیقی نسبت به روش داده های ترکیبی، RSS بیشتری داشته باشد. ‌بنابرین‏ اگر RSS روش حداقل مربعات معمولی(OLS)، با اضافه شدن محدودیت‌ها به طور معنی‌داری افزایش پیدا نکند، بهتر است که از این روش استفاده شود. در غیر این صورت روش داده های ترکیبی مناسب‌تر است. در این آزمون، مدل تلفیقی به عنوان مدل مقید و مدل اثرات تصادفی به عنوان مدل غیرمقید شناخته می‌شوند. ‌بنابرین‏ در این آزمون مجموع مربعات باقیمانده مدل مقید و مدل غیرمقید با هم مقایسه می‌شود:

که در آن K نشان‌دهنده متغیرهای توضیحی است و N نماینده مقاطع می‌باشد. (N-1) تعداد درجات آزادی در مدل مقید و (Nt-N-K) نیز تعداد درجه آزادی در مدل غیرمقید می‌باشد.

در این آزمون فرضیه مبنی بر یکسان بودن عرض از مبداهاست. بدین معنی که اختلاف درون‌گروهی خیلی شدید نبوده و نیازی به استفاده از روش داده های ترکیبی نمی‌باشد. در مقابل فرضیه یکسان نبودن عرض از مبداها را نشان می‌دهد و استفاده از روش داده های ترکیبی را توصیه می‌کند.

: =

: ≠

چنانچه F محاسبه شده، از F جدول با درجه آزادی (N-1) و (Nt-N-K) بزرگتر باشد، فرضیه مبنی بر پذیرش داده های تلفیقی را نمی‌توان پذیرفت، ‌بنابرین‏ روش داده های ترکیبی ارجحیت دارد. لازم به ذکر است که آزمون فرضیه‌های تحقیق در سطح اطمینان ۹۵ % (خطای ۵ %) انجام می‌شود.

آزمون هاسمن: اگر بعد از انجام دادن آزمون F لیمر، فرضیه رد شده باشد، این پرسش مطرح می‌شود که مدل در قالب کدام یک از روش‌های اثرات ثابت و اثرات تصادفی قابل بررسی است. آزمون هاسمن برای تعیین روش تخمین در روش داده های ترکیبی به کار می‌رود. آماره این آزمون دارای توزیع خی-دو با K درجه آزادی است و فرضیه آن به صورت زیر است:

: =

: ≠

مدل

: ماتریس واریانس – کوواریانس به روش اثرات تصادفی

: ماتریس واریانس – کوواریانس به روش اثرات ثابت

: برآورد به روش اثرات تصادفی

: برآورد به روش اثرات ثابت

چنانچه آماره محاسبه شده بزرگتر از خی-دو جدول با K درجه آزادی باشد، فرضیه مبنی بر پذیرش اثرات تصادفی رد می‌شود. در این صورت از روش اثرات ثابت استفاده می‌گردد. ولی اگر فرضیه پذیرفته شود، باید از روش اثرات تصادفی استفاده شود.

اثرات ثابت: در این روش، عرض از مبدأ برای هر یک از واحدها متفاوت است، اما ضرایب شیب میان واحدهای مختلف ثابت است. این مدل، اثرات ثابت نامیده می‌شود. اصطلاح اثرات ثابت ‌به این دلیل است که با وجود تفاوت عرض از مبدأ میان واحدهای مختلف، عرض از مبدأ طی زمان تغییر نمی‌کند.

اثرات تصادفی: مدل اثرات تصادفی هنگامی یک الگوی مناسب به شمار می‌رود که تفاوت بین داده های مقطعی به صورت تصادفی باشد. باید توجه داشت در این حالت ممکن است واریانس‌های مربوط به مقاطع مختلف با هم یکسان نبوده و مدل مورد نظر دچار ناهمسانی واریانس باشد، که باید به جای روش OLS از روش رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته(GLS) استفاده کرد.

روش تخمین

یکی از مباحث اصلی تحلیل‌های رگرسیونی تخمین مدل‌های رگرسیون است. منظور از تخمین یک مدل رگرسیونی در واقع تخمین پارامترهای آن است که با بهره گرفتن از روش‌های مختلفی می‌توان آن را انجام داد. از مهمترین آن ها می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد:

۱٫روش حداقل مربعات معمولی (OLS)

۲٫روش حداکثر راست نمایی (ML)

روش حداقل مربعات معمولی نسبت به روش حداکثر راست نمایی از شهرت بیشتری برخوردار است و کاربرد گسترده‌تری دارد. همچنین این روش نسبت به روش حداکثر راست‌نمایی ساده‌تر بوده و پیچیدگی‌های آن را ندارد. به علاوه، در صورتی که فروض مدل رگرسیون خطی کلاسیک برقرار باشد، می‌توان اثبات کرد که روش حداقل مربعات در مقایسه با سایر روش‌ها، بدون تورش(نا اریب) و دارای حداقل واریانس بوده و بهترین برآورد کننده‌ نا اریب خطی است. (گجراتی، ۱۳۷۸). در این پژوهش برای تخمین پارامترهای از روش حداقل مربعات معمولی استفاده شده است.

اندازه‌گیری متغیرها

از منظر عملیاتی، در این پژوهش ارتباط ارزشی اطلاعات حسابداری به عنوان همبستگی آماری میان قیمت بازار(برآمد تصمیم‌گیری‌های واقعی در حوزه سرمایه‌گذاری)و اطلاعات حسابداری(در قالب دو متغیر سود و ارزش دفتری)تعریف می‌شود. بر اساس این تعریف که توسط پژوهشگران بسیاری مورد استفاده قرار گرفته است، هر چه قدرت تبیین(ضریب تعیین تعدیل شده رابطه همبستگی پیش گفته) اطلاعات حسابداری بیشتر باشد، نقش آن در ارزش‌گذاری حقوق مالکان پررنگ‌تر و یا به عبارت بهتر، ارتباط ارزشی آن بیشتر خواهد بود. برای این منظور، از ضریب تعیین چندگانه تعدیل شده معادله رگرسیون خطی چندگانه استفاده شده است.

در این تحقیق برای سنجش ارتباط ارزشی از مدل ارائه شده توسط اولسن(۱۹۹۵) موسوم به مدل قیمت استفاده شده است. این مدل که ارزش بازاری یک شرکت را به عنوان یک تابع خطی از عایدات ارزش‌های دفتری و دیگر اطلاعات مرتبط با ارزش بیان می‌کنند به شرح زیر می‌باشد:

= + + +

که در آن ارزش بازار هر سهم در پایان سال مالی برای شرکت i، سود هر سهم در پایان سال مالی برای شرکت i و ارزش دفتری هر سهم پایان سال مالی برای شرکت i است.

سود هر سهم(EPS) از تقسیم سود پس از کسر مالیات شرکت، بر تعداد کل سهام محاسبه می‌شود. ارزش دفتری هر سهم(BVS) از تقسیم حقوق صاحبان سهام در ترازنامه بر تعداد کل سهام به دست می‌آید.

مدل تعالی ؛ ابزاری جهت سنجش میزان استقرار سیستم­ها در سازمان و خودارزیابی و راهنمایی است که مسیر فعالیت مدیران را برای بهبود عملکرد شناسایی و تعیین می­ کند. ‌بنابرین‏ پیام کلیدی مدل تعالی متکی بر پاسخ دادن به دو سوال است که چگونه این مدل به ‌عنوان یک ساختار مدیریتی مناسب و منطقی شناسایی می­ شود؟ و چه کسانی می ­توانند در این زنجیره ارتباط و تعاملات نقش اساسی را ایفا کند؟ سطح اول این مدل اهداف کلی و در سطح بعدی اهداف کلی به درجات و مقیاس‌های کمی و قابل انداره‌گیری تجزیه و تبدیل می‌شود .

بالندگی یا تعالی ترجمه لغت عالی^[۱۳]است که از ریشه لاتین به معنی (بر بالای چیزی صعود کردن) مشتق شده است. در ادبیات مدیریت اصطلاح تعالی معانی متفاوتی به خود گرفته است که این مفاهیم جنبه‌های متفاوت تعالی را نشان می‌دهد. از جمله تعاریف تعالی سازمانی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

تعالی سازمانی را می‌توان رشد و ارتقای سطح یک سازمان در تمامی ابعاد مختلف آن است، به گونه‌ای که با کسب رضایتمندی مطلوب کلیه ذی‌نفعان و ایجاد تعادل بین آن ها، احتمال موفقیت سازمان در بلند مدت افزایش یابد ( فرهی‌یزدی،۱۳۸۸).

تعالی سازمانی عبارت است از: معرفی تعمدی و منطقی، ایجاد تقویت و اشاعه به منظور بهبود اثربخشی سازمان (لوتانز،۲۰۰۰).

تعالی سازمانی روشی کل‌گرا برای بهبود بخشیدن به عملکرد سازمان است (هارینگتون،۲۰۰۵).

‌بنابرین‏، هرگاه سازمانی در راه راست، پایداری و ایستادگی کرده، سعی کند در مسیر رشد خود به گمراهی نیفتد، گفته می‌شود آن سازمان در اکنون بالندگی یا بالیدگی است (مهرداد،۱۳۸۰).

مدل تعالی EFQM به عنوان چارچوبی اولیه برای ارزیابی و بهبود سازمان‌ها معرفی شده است. این مدل نشان‌دهنده مزیت‌های پایداری است که یک سازمان متعالی باید به آن ها دست یابد. بنابر نظر بنیاد اروپایی کیفیت (۲۰۰۶) کار طراحی این مدل، به صورت جدی از سال ۱۹۸۸ میلادی آغاز شد و مدل تعالی در سال ۱۹۹۱ معرفی گردید. این مدل به سرعت مورد توجه شرکت‌های اروپایی قرار گرفت و مشخص گردید که سازمان‌های بخش عمومی و صنایع کوچک هم علاقه دارند از آن استفاده کنند. در سال ۱۹۹۶ مدل مربوط به سازمان‌های کوچک توسعه داده شد. اگر چه این مدل همواره مورد توجه و بازبینی بنیاد اروپایی کیفیت قرار داشته است، اما مهمترین بازبینی که به تغییراتی اساسی در مدل منجر گردید، در سال ۱۹۹۱ اتفاق افتاد. در سال ۲۰۰۱ مدل سازمان‌های کوچک و متوسط با مدل تعالی هماهنگی بیشتری پیدا کرد و در سال ۲۰۰۳ ویرایش جدیدی از مدل تعالی سازمان ارائه شد که نسبت به ویرایش سال ۱۹۹۱ دارای تغییرات قابل ملاحظه‌ای در زیر معیارها و نکات راهنماست. هم اکنون اصلی‌ترین منبع تأیید کیفیت برای شرکت‌های اروپایی به شمار می‌رود، به طوری که سال ۲۰۰۴ با موفقیت‌ها و دستاوردهای بزرگی برای همراه بود، زیرا هم بر تعداد اعضای آن افزوده شد و هم اینکه اعضای موسس آن رغبت بیشتری برای کارآمدتر کردن سازمان از خود نشان دادند. بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت (۲۰۰۶) معتقد است که مدل تعالی، ساختار مدیریتی است که با تکیه بر اصول و مفاهیم اساسی و توجه داشتن به معیارهای اصلی مدیریت کیفیت جامعه و سیستم خود ارزیابی موجبات پیشرفت و بهسازی را فراهم می‌کند.

۲-۲- ۱ نیاز به مدلی برای تعالی سازمان

هر سازمانی صرف‌نظر از نوع فعالیت، اندازه، ساختار و یا میزان کامیابی در تأمین اهداف سازمانی خود، نیاز به مدلی دارد که ‌بر اساس آن میزان موفقیت خود را در نیل به آرمان‌ها و راهبردهای کسب و کار خویش مورد سنجش و اندازه‌گیری قرار بدهد(میشل و همکاران^[۱۴] ۲۰۰۴)

مدل‌های تعالی سازمانی ابزاری جهت کمک به سازمان‌ها برای سنجش میزان قرار داشتن در مسیر تعالی سازمانی و رشد متوازن هستند. این مدل‌ها به سازمان‌‌ها کمک می‌کنند تا با مقایسه وضع موجود و مطلوب خود (ایده‌ال یا مطلوب) تفاوت‌ها را شناسایی و سپس ‌بر اساس این تفاوت‌ها (عارضه‌ها) و بررسی علل وقوع آن ها راه‌ حل ‌های بهینه‌سازی وضع موجود را تعیین و آن ها را اجرا نمایند(رزی و همکاران^[۱۵] ۲۰۰۵)

در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر حدود ۱۳۰ جایزه کیفیت، بهره‌وری و برتری در سطح جهان وجود دارد. جوایز مبنایی مناسب برای خودارزیابی سازمان‌ها می‌باشند تا از این طریق ضمن ارزیابی خود، اصطلاحاً به عارضه‌یابی بپردازند.

۲-۲- ۲ اهداف مدل‌های تعالی سازمانی

• • افزایش آگاهی از اهمیت «کیفیت محصولات و خدمات» و تاثیر در «مدیریت کیفیت» به خاطر نقش مهم آن ها در افزایش قدرت رقابتی؛

• • تشویق و ترغیب خودارزیابی سیستماتیک در قالب معیارهای معین و همچنین شناخت بازار؛

• • همکاری نزدیک بین سازمان‌ها در زمینه طیف وسیعی از موضوعهای غیرتجاری؛

• • ترغیب تسهیم و تبادل اطلاعات درباره استراتژی­ های موفق کیفی و منافع حاصل از اجرای استراتژیهای فوق؛

• • افزایش آگاهی از الزامات دستیابی به «برتری کیفی» و به کارگیری موفق مدیریت کیفیت؛

• ترغیب سازمان‌ها در اتخاذ فرایند بهبود «مدیریت کیفیت» (مجله تدبیر،۱۳۸۳، شماره ۱۴۵).

اسکیلدسن و کانجی^[۱۶] (۱۹۹۸) نقل از استید^[۱۷] (۲۰۰۹) معتقدند که ضرورت استفاده از مدل تعالی سازمانی عبارت از:

• • افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت کیفیت و ضرورت توجه بیش از پیش به آن در سطح جامعه با در اختیار داشتن یک متدلوژی اجرایی علمی؛

• • امکان ارزیابی برای سازمان‌ها بر اساس معیارهای علمی ارزیابی عملکرد؛

• • امکان خودارزیابی سیستماتیک توسط سازمان‌ها و شناخت نقاط قوت و ضعف خویش و همچنین، مقایسه با سایر سازمان‌ها؛

• امکان شناسایی دستاوردهای موفق سازمان‌ها در زمینه بهبود کیفیت و معرفی آن ها به سایر سازمان‌ها به منظور الگوبرداری.

بنا بر نظر مولین^[۱۸] (۲۰۰۷) مدل تعالی رهیافتی است که مسیر فعالیت مدیران را برای بهبود عملکرد شناسایی و تعیین می‌کند و با محور قرار دادن و ایجاد ارتباط به وسیله حلقه‌های تشکیلات سازمانی و فرایندهای با کارکنان، مشتریان، ذی‌نفعان و جامعه، رضایت هر یک از آن ها را تامین می‌کند. ‌بنابرین‏، پیام کلیدی مدل تعالی بر پاسخ دادن به دو سوال متکی است که چگونه این مدل به عنوان یک ساختار مدیریتی مناسب و منطقی شناسایی می‌شود و چه کسانی می‌توانند در این زنجیره ارتباطات و تعاملات، نقش اساسی را ایفا کنند.

۲-۲- ۳ اصول و مفاهیم اساسی و بنیادین

1. نتیجه‌گرایی یعنی جهت یابی در اثر

تعالی ، دستیابی به نتایجی است که رضایت کلیه ذینفعان سازمان را در بر داشته باشد.