• • سود نقدی و کارایی بنگاه یکی از عوامل مهم در این گروه می‌باشند، ‌کارایی این بنگاه مستقیماً به مدیریت آن وابسته است. چگونگی مدیریت بنگاه تاثیر روشنی بر کارایی فعالیت‌ها ی تولیدی و تجاری، ‌سود آوری قدرت و سلامت مالی و امکانات رشد بالقوه بنگاه دارد.

  

• • معافیت‌های مالیاتی یکی دیگر از عوامل مؤثر بر سود بنگاه است. معافیت‌ها ی مالیاتی، ‌ بازدهی سهام را از دو جنبه تحت تاثیر قرار می‌دهند. معافیت مالیاتی بیشتر از یک طرف موجب افزایش سود بنگاه شده و از طرف دیگر مالیات کمتر بر سرمایه گذاری در سایر دارایی های مالی، ‌موجب افزایش تقاضای سرمایه گذاری در سهام می‌گردد. که این عامل نیز اثر خود را در افزایش قیمت سهام نشان می‌دهد.

• • • ظرفیت بازار و نوع کالای تولیدی شرکت نیز به نوبه خود سود شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهد هر چه ظرفیت بازار برای کالایی که شرکت تولید می‌کند، ‌بیشتر باشد، میزان فروش آن بنگاه بیشتر بوده و لذا درآمد و سود بنگاه بیشتر خواهد بود. هم چنین سود جاری و آینده شرکت تا حد زیادی تحت تاثیر اوضاع و شرایط حاکم بر کشور نیز می‌باشد.

  

• • عامل دیگری که سود بنگاه را به خصوص ‌در مورد شرکت‌های فعال کشور ایران تحت تاثیر قرار می‌دهد، ‌میزان وابستگی آنان به ارز می‌باشد. از آن جایی که شرکت برای ادامه فعالیت خود ناچار است که مواد اولیه مورد نیازش را از بازارهای خارجی تهیه کند لذا وابستگی کمتر در این زمینه سود بنگاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

• اندازه شرکت نیز از جمله عوامل متعدد دیگری است که توجه متخصصین را به خود جلب ‌کرده‌است. از آنجایی که شرکت‌ها ی بزرگ به منابع مالی ‌ارزان‌تری دسترسی دارند از کارایی و سود دهی بیشتری برخوردار هستند(مشایخی و پناهی،۱۳۸۶)

گروه دوم که نرخ بازدهی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ‌شامل عواملی است که بر قیمت سهام مؤثر هستند. نرخ بازدهی سهام، ‌علاوه بر سود و مزایای پرداختنی، ‌تحت تاثیر قیمت سهام نیز می‌باشد. قیمت سهام نیز تابع عوامل متعددی است .

برخی از این عوامل به طور مختصر ذیلاً ارائه می‌شود.

• • روند آینده اقتصادی (انتظارات سهام‌داران) قیمت سهام را مستقیماً تحت تاثیر قرار می‌دهد چنانچه سهام‌داران نسبت به تحولات آتی اقتصادی خوش بین باشند، ‌تقاضای خرید سهام خود را افزایش می‌دهند که تقاضای بیشتر برای خرید سهام، ‌موجبات افزایش قیمت سهام را فراهم می‌سازد و بر عکس.

• • کیفیت ترکیب سهام‌داران نیز از جمله عواملی است که قیمت سهام را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بسته به اینکه اکثریت سهام‌داران بازار سهام، ‌کدام یک از گروه‌ها ی سرمایه گذاران کم تحرک، ‌ سرمایه گذاران حرفه ای و سفته بازان باشد، ‌تغییرات قیمت سهام متفاوت خواهد بود.

• قابلیت نفوذ پذیری سهام – نرخ تورم، ‌چگونگی توزیع درآمد، ‌نحوه قیمت گذاری سهام و میزان عرضه سهام تحت تاثیر عوامل اقتصادی و غیر اقتصادی است، ‌قیمت سهام را متاثر می‌سازد(مشایخی و پناهی،۱۳۸۶)

۲-۲-۳-۲-اجزای بازده

بازده معمولاً از دو بخش تشکل می­ شود:

سود دریافتی

مهمترین جزء بازده سودی است که به صورت جریان­های نقد دوره­ای سرمایه ­گذاری بوده و
می ­تواند به صورت بهره یا سود تقسیمی باشد. ویژگی متمایز این دریافت­ها این است که منتشر کننده پرداخت­هایی را به صورت نقدی به دارند دارایی پرداخت می­ کند. این جریان­های نقدی با قیمت اوراق بهادار نیز مرتبط است.

سود (زیان) سرمایه^[۱۱]

دومین جزء مهم بازده، سود (زیان) سرمایه است که مخصوص سهام عادی است ولی ‌در مورد اوراق قرضه بلند مدت و سایر اوراق بهادار با در آمد ثابت نیز مصداق دارد. ‌به این جزء که ناشی از افزایش (کاهش) قیمت دارایی است سود (زیان) سرمایه می­گویند. این سود (زیان) سرمایه ناشی از اختلاف بین قیمت خرید و قیمت زمانی است که دارنده اوراق قصد فروش آن­ها را دارد. این اختلاف می ­تواند سود یا زیان باشد.

مجموع این دو جزء، بازده کل اوراق بهادار را تشکیل می­دهد که برای هر اوراق بهاداری به صورت زیر است:

(۱ ـ۲) افزایش قیمت +

یا سود دریافتی = بازده کل اوراق بهادار TR

کاهش قیمت –

رابطه (۱ ـ ۲) عبارت مفهومی بازده کل برای هر اوراق بهاداری است. رابطه بالا را ‌می‌توان این گونه بیان کرد، نرخ بازده کل اوراق بهادار شامل مجموع دو جزء سود دریافتی و تغییرات قیمت است.

توجه داشته باشید که هر یک از این دو جزء می ­تواند صفر باشد و یا تغییرات قیمت می ­تواند منفی باشد. سود دریافتی نمی­تواند منفی باشد.

۲-۲-۳-۳-بازده تحقق یافته در مقابل بازده مورد انتظار

تعیین تفاوت میان بازده تحقق یافته و بازده مورد انتظار از اهمیت بالایی برخوردار است برای این که این دو بحث در مسائل و مباحث سرمایه ­گذاری به طور وسیعی مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد.

بازده تحقق یافته^[۱۲]

بازده­ای است که واقع شده و کسب شده است. در واقع بازده تحقق یافته بازده­ای است که به وقوع پیوسته و واقع شده و محقق شده است.

بازده مورد انتظار^[۱۳]

عبارت است بازده تخمینی یک دارایی که سرمایه ­گذاران انتظار دارند در یک دوره آینده به دست آورند. بازده مورد انتظار با عدم اطمینان همراه است و احتمال دارد برآورده شود و یا این که برآورده نشود. سرمایه ­گذاران برای کسب بازده مورد انتظار بایستی یک نوع دارایی را خریداری نمایند و توجه داشته باشند که این بازده ممکن است تحقق نیابد. سرمایه ­گذاری بر روی اوراق بهادار ریسک دار و بلند مدت می ­تواند باعث برآورده شدن بازده مورد انتظار سرمایه ­گذاران شود، در حالی که این امر در کوتاه مدت کمتر اتفاق می ­افتد(مشایخی و پناهی،۱۳۸۶)

۲-۲-۳-۴-بازده سهام در فرایند سرمایه گذاری