وب‏سایت‏های شبکه‏های اجتماعی، حجم قابل توجهی از اطلاعات شخصی کاربران را در اختیار دارند و امکان سوءاستفاده شرکت‏های تجاری و دولت‏ها از این اطلاعات همواره از دغدغه‏های اصلی مطرح‏شده درباره این شبکه‏هاست. این شبکه‏ها همچنین عرصه ارتباطات سیاسی را نیز متحول کرده ‏اند. فعالیت‏های کاربران در حوزه سیاسی در شبکه‏های اجتماعی روی وقایع سیاسی در دنیای واقعی مؤثر بوده است. در حوزه ارتباطات بین‏الملل نیز شبکه‏های اجتماعی قابل‏توجه هستند و برخی کشورها مانند چین و روسیه که دغدغه حفظ فرهنگ ملی برایشان اهمیت دارد، با تقویت شبکه‏های اجتماعی بومی تلاش کرده ‏اند کاربرانشان را از شبکه‏های اجتماعی بین ‏المللی که در مالکیت شرکت‏ها آمریکایی هستند، دور کنند. شبکه‏های اجتماعی همچنین بر عرصه اقتصاد نیز مؤثر بوده ‏اند (محمدمهدی مولایی، ۱۳۸۹)

شبکه‏های اجتماعی، امکان اتصال انسان‏ها را در سراسر جهان به‏طور غیرقابل تصوری افزایش داده ‏اند. با این همه، برخی از متخصصان فناوری، جامعه‏شناسان و روان‏شناسان می‏گویند کاربران شبکه‏های اجتماعی نسبت به دیگرانی که در آن حضور ندارند، یا بهره کم‏تری از آن می‏برند، «تنهاتر» و «خودشیفته‏تر» شده‏اند. حتی بیماری‏های جسمی و روحی هم کاربران را تهدید می ‏کند.

بسیاری از متخصصین و روانشناسان سایبری و خانواده با هشداردادن نسبت به رشد فزاینده و آینده شبکه‏های اجتماعی، نسبت به جداشدن نسل جدید و حتی نسل قدیم از روابط اجتماعی خارج از فضای نت و فرورفتن در دنیای مجازی خود ساخته، هشدار داده ‏اند. اما نباید تأثیرات مثبت شبکه‏های اجتماعی از قبیل افزایش اطلاعات عمومی، افزایش ارتباط با دیگران برای روابط اجتماعی و کسانی که در خارج از فضای اینترنت از روابط ناخوشایند با دیگران رانج می‏برند نادیده گرفت. افراد در فضای شبکه‏های اجتماعی می ‏توانند روابط متفاوتی را تجربه کنند.

شبکه‏ها قدرت برهم‏زدن روابط و از هم‏پاشیدن زندگی افراد را دارند؛ هر پیام زننده، عکس یا اطلاعات شخصی که در شبکه‏های اجتماعی توسط افراد استفاده می‏ شود می‏تواند بعدها علیه خود فرد به کار برده شود، چنان که در بررسی بسیاری از موارد طلاق در کشورهای غربی این امر مشهود و ثابت شده است.

ایجاد اختلال در بازده شغلی فرد از دیگر کژکارکردهای اجتماعی مجازی است، چت‏کردن و چک‏کردن صفحه‏ شخصی در شبکه‏های اجتماعی وقت بسیاری از فرد در طول شبانه‏روز می‏ گیرد و طبعاً قسمتی از این زمان در ساعات کاری اداری فرد انجام می‏ شود، آنلاین‏بودن مداوم در شبکه‏های اجتماعی در کوتاه‏مدت هم باعث عادتی ناآگاهانه در استفاده از این شبکه‏ها می‏ شود.

اعتیاد به استفاده از این شبکه‏ها زمانی بیشتر بروز پیدا می ‏کند که فرد با قصد و هدف خاصی سراغ فضای مجازی می ‏رود و بدون اینکه متوجه باشد بی‏‏‏اختیار به شبکه‏های اجتماعی ورود پیدا می ‏کند، البته پیشرفت روزافزون فناوری‏های جدیدتر چون تبلت‏ها، اسارت فون‏ها و … این‏گونه دستیابی‏ها را ‌به این شبکه‏ها آسان‏تر نموده است تا جایی که خاطر فرد از فکر اینکه یک روز به شبکه‏های اجتماعی دسترسی نداشته باشد مشوش و نگران می‏ شود.

در کنار این فرصت‌ها، چالش‌ها و معضلات استفاده از این شبکه های اطلاع رسانی و ارتباطی، همواره مورد بحث و بررسی پژوهشگران حوزه جامعه‌ اطلاعاتی قرار گرفته است. شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، توئیتر و حتی یوتیوب، اگرچه در زمره‌ی پر بازدیدترین و مشهورترین سایت‌های اینترنت به شمار می‌روند (بنا به آمار جدید پایگاه اطلاع رسانی الکسا)، علاقه‌ وافر کاربران اینترنت به استفاده از این پایگاه‌ها و گسترش و شیوع اتصال ‌به این پرتال‌ها در فضای وب، سبب پیدایی پدیده استفاده آسیب زا طریق اینترنت یا اعتیاد به اینترنت برای کاربران استفاده شده است. موضوع اعتیاد به اینترنت موضوعی است که به نظر می‌رسد باید به فهرست اعتیادهایی که برای همه‌ ما آشناست، اضافه شود. عارضه‌هایی مانند اعتیاد به مواد مخدر، اعتیادهای عصر غیر دیجیتال بوده‌اند که هنوز هم گریبان جوامع امروزی را گرفته‌اند، و امروزه پدیده دیگری به نام اعتیاد دیجیتالی به فهرست اعتیادهایی که بشر با آن روبروست، افزوده شده که بنا به ادعای مرجع بین‌المللی شناسایی و درمان اعتیادهای اینترنتی که اخیراًً به همت انتشارات جان وایلی منتشر شده است، درمانی پیچیده و دشوار دارد.

آمارهای حاکی از گسترش اعتیاد به اینترنت، به خصوص اعتیاد فیس بوکی در میان کاربران جامعه‌ اطلاعاتی امروز است. دنیا شاهد یک نوع بیماری جدید به نام «اعتیاد فیس بوکی» است. روند افزایش دوستی‌ها و ازدواج‌هایی که از طریق آشنایی در فیس بوک و به طور کلی شبکه های اجتماعی صورت می‌گیرد، و در برخی موارد به طلاق می‌ انجامد، محققان غربی را بر آن داشته است تا انتشار کتابها و مقالات و برگزاری همایش‌های متعددی را به منظور آسیب شناسی رفتاری، روانی، و امنیتی حاکم بر این شبکه های اجتماعی در یک دهه اخیر در دستور کار قرار دهند.

خبر یک پنجم طلاق‌ها در امریکا به واسطه فیس بوس، موضوع قابل تأملی است. کاهش سطح روابط اجتماعی کاربران در محیط واقعی، تنهایی و افسردگی، اختلال در تغذیه و گوارش، کاهش عزت نفس، تهدیدات امنیتی، کاهش امنیت حریم خصوصی کاربران، و ده‌ها معضل و چالش دیگر، تنها بخشی از دلایلی است که امروزه به عنوان زمینه‌های اعتیاد و تهدید فیس بوکی از آن یاد می‌شود. شبکه‌ اجتماعی فیس بوک آقای زاکربری، در اوایل سال ۲۰۰۴ میلادی به عنوان یک پروژه‌ دانشگاهی در دانشگاه هاروارد امریکا متولد شد. اما بعد از آنکه میلیون‌ها دانشجوی امریکایی وارد این شبکه شدند، خالق جوان آن به فکر بین‌المللی کردن این شبکه افتاد. افزایش کارایی و توسعه‌ خلاقیت دیجیتالی آقای زاکربری و تیمش، به پدیدار شدن موثرترین و محبوب‌ترین شبکه‌ اجتماعی اینترنت منجر شد، به گونه‌ای که تا اواسط سال ۲۰۱۲ میلادی، شمار کاربران این شبکه از نهصد میلیون نفر در بیش از یکصد و شصت کشور جهان فراتر رفت و ارزش دلاری این تجارت فعال و موفق، مرز هشتاد میلیارد دلار را نیز در نوردید، موفقیتی که پیش‌تر برای سایت‌های موفقی چون آمازون (بنیان‌گذار: پی‌یر امیدیار) حاصل شده بود. چت متنی و صوتی و این اواخر چت تصویری در کنار پروفایل سازی، انجمن سازی، گروه سازی، اشتراک گذاری متن و عکس، و مسائلی از این دست با حضور صدها میلیون کاربر اینترنت، سبب شد فیس بوک امروزه جزء لاینفک زندگی یک ششم جمعیت کره‌ی زمین باشد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...