مقالات تحقیقاتی و پایان نامه – قسمت 18 – پایان نامه های کارشناسی ارشد |
۳٫ هر فرد شرکت کننده مبنایی برای تحلیل است
این ویژگی مختص طرحهای مورد منفرد است. طرحهای مورد منفرد اثرات آزمایشی را بر روی هر شرکت کننده بررسی میکنند، در حالی که طرحهای گروهی اثرات آزمایشی را روی تک تک افراد بررسی
نمیکنند.
بعضی از درمانها ممکن است برای بعضی از افراد اثربخش باشد، اما برای دیگران مفید نباشد. اگر شما میانگین نتایج را برای کل گروه بگیرید (مانند طرحهای گروهی ) تفاوتهای فردی در میزان اثربخش بودن درمان از بین میرود. برعکس اگر سطوح متغیر وابسته در هر شرکت کننده به صورت انفرادی مقایسه شود، تفوتهای فردی قابل رؤیت میشوند. در این طرحها میتوان مشخص کرد که یک مداخله معین برای برخی از افراد مؤثر است، اما احتمالاً برای دیگران مؤثر نیست (فراهانی، عابدی، آقامحمدی و کاظمی،۱۳۹۲).
هنگامی که تعداد زیادی از مطالعات مورد منفرد داده های مربوط به شرکت کننده انفرادی خود ارائه دهند، نیازی به جمع آوری داده از تعداد زیادی شرکت کننده نیست. همچنین طرحهای مورد منفرد میتوانند برای یک گروه استفاده شوند (کوپر و همکاران،۲۰۰۷؛ به نقل از فراهانی، عابدی، آقامحمدی و کاظمی،۱۳۹۲). در این صورت ما در حقیقت گروه را به عنوان یک واحد منفرد درمان می کنید. در طول هر جلسه پژوهشگر میتواند میزان متغیر وابسته را برای هر فرد در گروه به دست آورد و جمع تراکمی آن ها را روی نمودار نشان دهد. تغییرات در موقعیت آزمایشی میتواند برای همه اعضای گروه اجرا شود.
شرایط لازم برای گرد آوری داده های پژوهش تک آزمودنی (مورد منفرد ):
۱٫ اثبات داده ها
برای اینکه مطمئن شویم داده ها به حالت ثبات در آمده اند چه تعداد نقاط داده کافی است ؟
ثبات داده ها یعنی اینکه تغییرات در میزان پاسخها در یک دامنه معین قرار بگیرد (بایلی و باستو،۱۹۸۱؛ کوپر، هرن و هوارد،۲۰۰۷؛ به نقل از فراهانی، عابدی، آقامحمدی و کاظمی،۱۳۹۲).
ثبات داده ها امکان پیشبینی میزان متغیر وابسته را در صورتی که موقعیت آزمایشی به مدت طولانی اجرا شده باشد، میسر میسازد. تعداد نقاط لازم برای احراز ثبات در یک موقعیت آزمایشی، تابع تغییرپذیری متغیر مورد نظر است. اگر داده های به دست آمده بسیار متغیر باشد، باید اطلاعات بیشتری جمع آوری شود تا این اطمینان حاصل شود که میزان آن متغیر به درستی برآورده شده است. اما اگر داده ها تغییرپذیری کمی نشان دهد (تفاوت کم بین داده ها ) لزومی به جمع آوری بیشتر داده ها در آن موقعیت آزمایشی برای به دست آوردن ثبات نیست (فراهانی، عابدی، آقامحمدی و کاظمی،۱۳۹۲).
۲٫ روند داده ها
روند و ثبات داده ها به هم مربوط هستند، چون نمیتوان هم در داده ثبات داشت و هم داده ها روند خاصی (مثلاً نزولی یا صعودی ) طی کنند. گاهی روند داده ها در پایان موقعیت آزمایشی رخ میدهد. اگر یک موقعیت درمانی از هفته نهم آغاز شود و طی ۵ هفته بعدی رفتار کاهش یابد، آیا میتوان این گونه استنباط کرد که درمان باعث کاهش رفتار شده است ؟ متأسفانه به علت روند نزولی داده های خط پایه نمیتوان چنین نتیجه گیری کرد.
۳٫ تعیین اثر آزمایشی
در طرحهای گروهی برای مقایسه داده های موقعیتهای آزمایشی مختلف، از روشهای آماری استفاده میشود و آزمونهای آماری مشخص میکنند که آیا تفاوت معناداری بین دو موقعیت آزمایشی مختلف وجود دارد یا خیر. اما در طرحهای مورد منفرد برای مقایسه داده های موقعیتهای آزمایشی مختلف، داده ها روی نمودار ترسیم میشوند. در طرحهای مورد منفرد تفاوتهای ظاهری داده ها مد نظر قرار
میگیرند، بنابرین این تفاوت باید مشهود و قابل توجه باشد. اگر در طرهای مورد منفرد تفاوت بین داده های خط پایه و موقعیت آزمایشی ملاکهای زیر را داشته باشد، میتوان اظهار داشت که تفاوت معنادار است: (بایلی و باستو،۱۹۸۱؛ کوپر، هرن و هوارد،۲۰۰۷؛ به نقل از فراهانی، عابدی، آقامحمدی و کاظمی،۱۳۹۲).
تغییر در میانگین نمرات (در جهت دلخواه ) بین موقعیتهای مجاور
بین موقعیتها همپوشی وجود نداشته باشد یا هم پوشی بین آن ها بسیار کم باشد
تغییرپذیری کم در موقعیت درمان نسبت به کنترل مؤثر کمتر
۳-۲-۲٫ طرحهای آزمایشی مورد منفرد در مقایسه با طرحهای گروهی
یک مسئله اساسی در طرحهای گروهی این است که از درمان تعدادی از شرکت کنندگان ممانعت میشود (گروه کنترل) ولی این مشکل در طرحهای مورد منفرد وجود ندارد. در این طرحها هر شرکت کننده ابتدا در موقعیت خط پایه (کنترل) قرار دارد، وسپس درمان دریافت میکند. بحث دیگر، مقایسه اثربخشی درمان با هر شرکت کننده است. در طرحهای مورد منفرد، هیچگونه مقایسه ای بین خط پایه یک دانش آموز و دانش آموز دیگر در موقعیت درمان انجام نمیگیرد؛ بلکه هر شرکت کننده در دو موقعیت کنترل (خط پایه ) و آزمایش با خودش مقایسه میشود. این ویژگی تجزیه و تحلیل اثرات را برای هر شرکت کننده به وجود می آورد. در طرحهای گروهی معمولاً شرکت کننده ها در دو گروه قرار میگیرند. عده ای درمان a و عده ای درمان b را دریافت میکنند. در این روش معلوم نیست که شرکت کننده خاصی که در گروه a بوده است در موقعیت b چگونه عمل میکند. بنابرین در طرحهای گروهی تعیین اثربخشی درمان برای هر فرد به صورت انحصاری غیر ممکن است. در طرحهای مورد منفرد این مسائل حل میشوند زیرا هر شرکت کننده همه موقعیتهای آزمایشی را تجربه میکند. برعکس طرحهای گروهی برای هر شرکت کننده فقط یک نمره ارائه میکند (یا در موقعیت آزمایش یا کنترل ) در نتیجه آن نمره برای بیان رفتار آن فرد پایایی کافی ندارد. طرحهای مورد منفرد با اندازه گیری مکرر یک متغیر در یک شرکت کننده خاص قابلیت ثبات و پایایی نمرات را بالا میبرد. قدرت تعمیم پذیری طرحهای گروهی یکی از مزیتهای این طرحها نسبت به طرحهای مورد منفرد است. به این دلیل که تعداد شرکت کنندگان طرحهای گروهی بیشتر است، اعتبار بیرونی بیشتری نسبت به طرحهای مورد منفرد دارند. اگرچه در هر دو نوع طرح برای افزای اعتبار بیرونی تکرار پژوهش ضروری است. حتی در طرح گروهی که ۱۰ شرکت کننده دارد هم نیاز است تا آن پژوهش، با پژوهشگر دیگر و شرکت کننده های دیگر در سراسر کشور تکرار گردد (فراهانی، عابدی، آقامحمدی و کاظمی،۱۳۹۲).
۳-۳. جامعه پژوهش
جامعه آماری این پژوهش تمام بیماران وابسته به مواد مخدر مراجعه کننده به مرکز بازتوانی و ترک اعتیاد بودند که تحت درمان نگهدارنده بودند و در سال ۱۳۹۳ به این مرکز مراجعه میکردند.
۳-۴. نمونهگیری
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1401-09-24] [ 11:58:00 ق.ظ ]
|