فصل پنجم:

خلاصه، نتایج و پیشنهادها

۵ – ۱ – مقدمه

اطلاعات، باعث تخصیص کارا و بهینه ی منابع در اقتصاد بازار سرمایه می شود. سازمان ها و نهادهای ایجاد شده جهت تسهیل افشای بین مدیران و سرمایه گذاران نقش مهمی را در برطرف کردن این مشکلات بازی می‌کنند. چالش مهم و اساسی که برای هر اقتصادی موجود می‌باشد تخصیص بهینه ذخایر و منابع به فرصت های سرمایه گذاری می‌باشد. معمولاً شرکت های در شرف تأسيس و موجود بسیاری وجود دارند که می خواهند پس اندازهای خانواده ها را جذب نمایند. تا وقتی که هم سرمایه گذار و هم شرکت بخواهند با یکدیگر معامله کنند، رساندن ذخایر و پس اندازها به فرصت های سرمایه گذاری به دو دلیل مشکل می‎شود. اولاً اینکه شرکت ها نوعاً اطلاعات بهتر و بیشتری را درباره ارزش فرصت های سرمایه گذاری تجاری دارند. ثانیاًً ارتباط شرکت با سرمایه گذاران کاملاً معتبر نیست، به دلیل آنکه سرمایه گذاران شرکت هایی که انگیزه متورم کردن و بیشتر نشان دادنِ ارزش ایده هایشان دارند، را می شناسند. این تفاوت و تضاد اطلاعاتی باعث مشکل “عدم تقارن اطلاعاتی ” می شود که می‌تواند به صورت بالقوه سبب از کارافتادگی در عملیات بازار سرمایه شود.

گزارشگری مالی باعث تخصیص بهینه پس اندازها به فرصت های سرمایه گذاری می شود. از این رو، مراجع مختلف تدوین کننده استانداردهای حسابداری نیز از این مقوله غافل نبودند به طوری که در ایران نیز، کمیته فنی سازمان حسابرسی به عنوان متولی تدوین استانداردهای حسابداری ملی، کیفیت گزارشگری مالی را مورد تأکید قرارداده است. البته نباید نقش شفافیت گزارشگری را تنها به عنوان ساز و کاری جهت تعدیل تخصیص بهینه پس اندازها محدود نمود بلکه می‌توان به نقش با اهمیت گزارشگری مالی در مواردی همچون کاهش هزینه های استقراض، ارتقای سطح راهبری شرکت­ها، حفظ منافع بستانکاران در مقابل سرمایه گذاران و نیز کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین سرمایه گذاران و مدیران نیز اشاره داشت.

‌بنابرین‏ اجتناب مالیاتی از زمینه‌های نظری و کاربردی گسترده‌ای جهت انجام تحقیقات علمی در محافل دانشگاهی و حرفه‌ای رشته حسابداری برخوردار است و از این رو همواره در دنیا، تحقیقات زیادی با محوریت اجتناب مالیاتی و در زمینه‌های مختلفی انجام می‌گیرد ولی با این وجود تاکنون در ایران تحقیق قابل ذکری در این زمینه مهم حسابداری انجام نگرفته است. موضوع تحقیق حاضر، بررسی رابطه گزارشگری مالی متهورانه با اجتناب مالیاتی است.

۵ – ۲ –خلاصه موضوع و روش تحقیق

اساس تحقیق حاضر بر پایه تئوری و تحقیق ارائه شده توسط هلتزر و همکاران (۲۰۱۲) است. در تحقیق حاضر به رابطه ی بین اجتناب مالیاتی و گزارشگری مالی متهورانه پرداخته شد. در این تحقیق به دنبال یافتن پاسخ برای این سوالات هستیم که آیا واحدهای تجاری که دارای گزارشگری مالی غیرمتهورانه هستند، اجتناب مالیاتی بیشتری نسبت به شرکتهایی که دارای گزارشگری مالی متهورانه هستند خواهند داشت؟ در حالی که اجتناب مالیاتی از گذشته به عنوان یک ارزش برای سهام‌داران تلقی می شده است، دیدگاه هزینه‎های نمایندگی بیانگر این نکته است که اجتناب مالیاتی همیشه به نفع سهام‌داران نبوده و بلکه سهام‌داران را متحمل پرداخت هزینه های اضافی می کند. زیرا هم خطر اینکه این موارد توسط وزارت دارایی کشف شده و شرکت مشمول جریمه گردد وجود دارد و هم اینکه مدیران مخارج زیادی را برای انجام این کار متحمل خواهند شد که بعضاً منافع خودشان را شامل می شود و هیچکدام از این هزینه ها به نفع سهام‌داران نیست. تحقیق حاضر اشاره ‌به این نکته دارد که گزارشگری مالی نقش مهمی را در فهم عوامل تاثیرگذار و نتایج اقتصادی حاصل از اجتناب مالیاتی ایفا می‌کند. گزارشگری مالی ممکن است موجب افزایش دقت عمومی در اطلاعات موجود درباره سرمایه گذاری های انجام گرفته توسط مدیران و تصمیمات عملیاتی شرکت گردد. شفافیتهای برون سازمانی مثل تجزیه و تحلیل های مالی نیز نقش مهمی را در نظارت برعملکرد و رفتار مدیران شرکت ایفا می‌کند. ‌بنابرین‏ شفافیت مالی شرکت‌ها باعث کاهش خطرات ناشی از سلب مالکیت سهام‌داران از ثروت خود توسط مدیران فرصت طلب می شود. برای روشن شدن بهتر رابطه میان گزارشگری مالی متهورانه و اجتناب مالیاتی، به طور خاص دو دلیل مربوط بیان می شود: اول اینکه وجود روابط بین گزارشگری مالی متهورانه و اجتناب مالیاتی ممکن است زمینه ساز آگاهی بخشی به مقامات مالیاتی شود. مدیران شرکت‌ها فعالیت‌های مختلفی را جهت اجتناب مالیاتی و کاهش مالیات شرکت انجام می‎دهند، انجام اینگونه فعالیت‌ها نظیر استفاده از معافیتهای مالیاتی و یا جایزه های مالیاتی و همچنین برنامه ریزی های گسترده اجتناب مالیاتی، مقاصد تجاری خاص را برای شرکت ها فراهم نمی آورد بلکه تنها هدف مدیران، اجتناب از پرداخت مالیات است. در اقتصادهای در حال رشد که تضاد و اختلافات شدیدی میان مالکان و نمایندگان وجود دارد، فرصت خوبی برای مدیران فراهم می شود تا بتوانند زمینه فرصت طلبی و سوء استفاده از سود شرکت را فراهم کنند. دوم اینکه همان‌ طور که از فسادهای بزرگ مالی انران و دیگر نمونه های نظیر آن کشف شده است، پتانسیل زیادی در شرکت‌ها برای انجام مقاصد سودجویانه و اجتناب از پرداخت مالیات به هر نحو ممکن وجود دارد. اما در این میان تنها تعداد اندکی از مطالعات انجام گرفته نشان می‌دهد که سرمایه گذاران به فعالیت‌های اجتناب مالیاتی پاسخ منفی داده و از اینگونه فرصت‌ها چشم پوشی کرده باشند. هدف اصلی دلالت بر این موضوع دارد که تعامل وزارت امور اقتصادی و دارایی با سازمان بورس اوراق بهادار و کمیته تدوین استانداردهای حسابداری و جامعه حسابداران رسمی کمک به تشخیص مودیان پرخطر مالیاتی خواهد نمود. در تحقیق حاضر این تعامل در قالب به ترتیب: اجتناب مالیاتی، حجم معاملات سهام، کیفیت سود و کیفیت حسابرسی بررسی می‌گردد. برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از اطلاعات صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جامعه آماری تحقیق استفاده شده است. محدوده زمانی تحقیق از ابتدای سال ۱۳۸۱ تا

1. 1. Dasay & darmapala 2007 ↑

1. 1. Glisen & Miler 2002 ↑

1. 1. Hanlon & Hitzman 2009 ↑

1. 1. Desay & Darmapala 2009 ↑

1. 1. Rego & Vilson 2008 ↑

1. 1. Miler 2006 ↑

1. 1. Livayt 1998 ↑

1. 1. Eso & Ensah 1998 ↑

1. 1. Valas & Associates 1994 ↑

1. 1. Valas & Naser 1995 ↑

1. 1. Lang & Londholm 1993 ↑

1. 1. Bolkooei 2000 & Eso & Ensah 1998 ↑

1. 1. Bazbi 1974 ↑

1. 1. classical asset pricing theory ↑

1. 1. diversifiable ↑

1. 1. cross-sectional effects ↑

1. 1. informativeness ↑

1. 1. more concentrated ↑