علت شایع شکست در درمان اعتیاد این است که بسیاری از بیماران هدف درمان را ” قطع مصرف مواد ” قرار می‌دهند و زمانی که ‌به این نقطه می‌رسند درمان را خاتمه یافته تلقی می‌کنند در حالی که تا زمانی که الگوهای روانشناختی بیمار تغییر نیابد همیشه خطر بازگشت اعتیاد زنده است.(همان منبع)

تاثیر متادون ( یک داروی مخدر مصنوعی^[۱۴] به گونه ای است که با تجویز ۲۰ تا ۸۰ میلی گرم آن در روز ( تا ۱۲۰ میلی گرم در روز نیز تجویز شده است ) می توان بیمار را در وضع ثابتی نگه داشت متادون با دور نگهدارنده تا زمانی که بتوان بیمار را از متادون که خود اعتیاد آور است ، باز گرفت تجویز می شود.

درمان نگهدارنده متادون چندین مزیت دارد: اولا شخص وابسته به مواد افیوی را از مصرف وریدی ( هروئین) رها کرده و لذا شانس انتشار HIV را از طریق سوزن الوده پایین می آورد ثانیاًً حداقل میل به مصرف را به وجود می آورد و در مصرف دراز مدت به ندرت منجربه خواب آلودگی یا افسردگی می شود و ثالثا : متادون این امکان را به بیمار می‌دهد که به جای فعالیت های غیر قانونی و خلاف به مشاغل مفید روی آورد ، سبک زندگی جدیدی را آغاز کند اما عیب عمده اش این نیست که بیمار نسبت به یک مادّه مخدر همچنان وابسته باقی می ماند.(کاپلان و سادوک.۱۳۸۷)

متادون یک داروی کنترل شده با توان بالقوه برای وابستگی بالا و دوز مصرفی مرگ آور پایین است و فقط زمانی توصیه می شود که :

۱- مواد افیونی به طور منظم ( روزانه ) مصرف شوند.

۲- شواهد موثقی از وابستگی وجود داشته باشد.

۳- بر مصرف متادون بتوان نظارت داشت به ویژه برای مقادیر اولیه مصرف در صورت تغییر دوز مصرفی تجویز شده بیمار حداقل ۳ ماه تحت نظارت باشد افرادی که مصرف متادون را شروع می‌کنند باید از خطرات مسمومیت دوز بالای آن مطلع باشند.

میزان تحمل بیمار باید بر اساس مقدار مصرف ، دفعات مصرف و طرز مصرف تجویز و سنجیده شود میزان تحمل فرد به متادون می‌تواند سه تا چهار روز بعد از عدم مصرف تحت تاثیر قرار گیرد بهتر است تجویز میزان متادون با دوز پایین شروع شده و به تدریج بالا رود باید توجه داشت سطح ثابت پلاسما پنج روز پس از افزایش آخرین مقدار مصرفی است مصرف از ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم شروع شده و تا ۶۰-۱۲۰ میلی گرم ثابت نگه داشته می شود مصرف ثابت معمولا ظرف شش هفته حاصل می شود اما ممکن است طولانی تر هم باشد.(بهاری.۱۳۸۷)

( درمان نگهدارنده دارویی بر اساس یافته ها بدون مداخلات اجتماعی / روانی به علت اطاعت پایین دارویی و بالا بودن میزان ریزش ضعیف است ( اگر به تنهایی اعمال گردند )…(بوالهری.۱۳۸۷)

۱۷-۲-استفاده از روش های گروه درمانی:

انسان ها در ‌گروه‌های اجتماعی متنوعی زندگی می‌کنند و فعال هستند در این شرایط عجیب نیست که بسیاری از مسائل عاطفی و احساسی شان از روابط مخدوش شده این گروه ها ناشی نمی شود با پی بردن به اهمیت روز افزون روابط اجتماعی و بین فردی در سال‌های اخیر به جای توجه به عوامل درون شخصی توجه به عامل حاکم میان افراد ‌گروه‌های اجتماعی از اهمیت بیشتری برخوردار گشته است

و بر این اساس در محیط بیمارستان ها عضای روانی ، کلینک ها دفاتر مشاوره و روان درمانی ها و … به شکل بندی های گروهی توجه ویژه ای می‌گردد.

امروزه انواع شیوه های گروهی و گروه درمانی متداول‌ترین رویکردهای روان درمانی اند در مقابل گروه درمان روان درمانی فردی قرار دارد .

– تاریخچه گروه درمانی:

استفاده از گروه در درمان پدیده نسبتا تازه ای است هر چند التیام بخشی گروهی سابقه ای به قدمت تاریخ دارد که نمونه های بارز آن را می توان در تعالیم مذهبی می شود مشاهده کرد . ژوزف پرات ۱۹۷۴ پزشک اهل بوستون ^[۱۵]را اغلب پدر گروه درمانی می خوانند در آغاز قرن بیستم ژوزف پرات مسئله گرد آوری بیماران معمول و آموزش جنبه‌های پزشکی بیماری آن ها به طور دسته جمعی را مطرح کرد او صرف نظر از کار تعلیم ، فضایی گروهی ایجاد کرد تا بیماران در سایه آن در مقام کمک متقابل به یکدیگر بر آیند.

چند سال بعد تعداد از روان پزشکان آمریکایی نظرات پرات در زمینه روان درمانی را به کار بردند از جمله لازل و مارش^[۱۶] که از یک شیوه آموزش گروهی برای درمان ناخوشی های دماغی استفاده کردند. این شیوه درمانی بزودی گسترش یافته و جای آن را روان تحلیل گران پر کردند.

آدلر شخصا از برنامه های گروه درمانی در مرکز هدایت کودکان و نیز معتادان به الکل استفاده نمود. جنگ جهانی دوم به گروه درمانی وسعت تازه ای بخشید ؛ گروه درمانی برای توده های زیادی از بیماران که به ارتش بریتانیا فراخوانده شده بودند نقش مهمی ایفا کرد از دیگر بانیان گروه درمانی در امریکا ” کورت لوین ” بود.(قراباغی.۱۳۸۷)

-درمان با بهره گرفتن از روش درمانی گروهی :

مشکلات و بیماریهایی که از طریق گروه درمانی قابل در مانند گسترده وسیعی دارند مشکلات مرتبط با خود انگاره نداشتن احساس هویت ، عزت نفس، هدف و مقصود مشکلات نشانه ای : اضطراب ، افسردگی روان تنی عملکرد ضعیف شغلی ، بر خورد نا کارآمد با فشار روانی ، مشکلات عاطفی ناتوانی در ابراز اهمیت ناتوانی در کنترل احساس ، پرخاشگریدر روابط اجتماعی ، ناتوانی در اعتماد به دیگران وابستگی شدید به دیگران ، اعتیاد جنسی ، مشکلات زناشویی و… بوده است.

۱۸-۲-خصوصیات افراد شرکت کننده در گروه درمانی:

افرادی که تحت گروه درمانی قرار می گیرند باید از انگیزه بالایی برخوردار باشند و میل به تغییر در آن ها زیاد باشد و در راستای رسیدن ‌به این هدف به کوشند .ورود به برنامه گروه درمانی باید داوطلبانه باشد و شخص به صرف توصیه دوستان با اقوام و مسئولان درمان به انجام این کار مجبور یا وادار نشده باشد. فرد مراجعه کننده جهت دریافت کمک ( درمان) باید ‌به این شیوه درمانی (درمان گروهی ) معتقد باشد و آن را شیوه ای درست و مناسب بداند تا خدمات ارائه شده برایش مفید واقع گردد.

از آنجا که روند جریان درمانی در این شیوه اصولا یک فرایند کلامی است فرد بیمار باید از مهارت‌های کلامی و مفهومی لازم برخودار باشد معمولا گروه درمانی برای بیماران اسکیزوفرنی حاد، اختلال شخصیت اسکیزوئید شدید،شخصیت جامعه گریز، افراد مبتلا به بیماری انگاری و اختلال شخصیت خود شیفته و بیماران شدیداًً افسرده ،در صورتی که مدت ( طول درمان) شرکت گروه درمانی طولانی باشند نمی تواند مفید باشد در طول درمان هر چه جلسات بیشتری تشکیل می‌شوند در بین اعضای گروه به تدریج صمیمیت بیشتری شکل می‌گیرد : افراد گروه یاد می گیرند ، احساسات و افکار آزاد دهنده خود را بیان می‌کنند در مقابل احساسات دیگران واکنش های مناسب می‌دهند در گروه احساس امنیت می‌کنند می فهمند که تنها خود دارای مشکلات زیاد نیستند بلکه هستند کسانی که مانند او درگیر فکر و هیجان و احساسی آزانده بوده اند.( یونسی، ۱۳۸۸)

۱۹-۲-روش های کمک به معتادان از طریق گروه درمانی :تغییرات درمانی امور پیچیده ای هستند که تنها از طریق تجربه های متنوع و گسترده و هدایت یافته شکل می گیرند تجربیاتی که آن ها را عوامل درمانی می نامیم عوامل درمانی را ۱۰ مقوله عمده تشکیل می‌دهند: