به طور کلی، دلایل اهمیت و ضرورت توجه به پژهش درباره‌ تن انگاره و نارضایتی از بدن را که موضوع مطالعه ی حاضر است، می توان در موارد زیر خلاصه کرد:

الف) شیوع بالای نارضایتی از بدن و تن انگاره ی منفی

ب) افزایش قابل ملاحظه ی تقاضا برای اعمال جراحی زیبایی

پ) افزایش نگرانی درباره ی رژیم های غذایی ناسالم برای لاغری ‌در زنان و عضلاتی ترشدن زنان و مردان

ت) رابطه ی تن انگاره و نارضایتی از بدن با سازگاری رفتاری و مشکلات عاطفی، به ویژه افسردگی.

همچنین، تحقیق در زمینه ی تن انگاره و نارضایتی از بدن می‌تواند زمینه ساز مداخله های مناسب درمانی و بهداشتی در این زمینه باشد. عده‌ای از جمله پاکستون، و همکاران(۲۰۰۶) معتقدند اختلال تن انگاره و نارضایتی از بدن را باید مشکل بهداشت عمومی نیازمند بررسی ، مداخله و پیشگیری تلقی کرد. این نظر ‌در مورد کشورمان ایران نیز که به نظر می‌رسد با نرخ بالای نارضایتی از بدن وتمایل به اعمال جراحی زیبایی وترمیمی مواجه است، مصداق دارد و بررسی در این مورد ضرورت می‌یابد.

از سوی دیگر شیوع بالای چاقی بویژه از دهه ی۱۹۸۰ در سراسر جهان و عوارض آن به گونه ای که ‌بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی،تخمین زده می شود که یک میلیارد نفر از جمعیت جهان دچار اضافه وزن و سیصد میلیون نفر مبتلا به چاقی باشند (کامینگ و شوارتز[۶۹]، ۲۰۰۳) توجه به تن انگاره و نارضایتی از بدن و عوامل دخیل در آن را بیش از پیش ضروری می‌کند.

محدود بودن بررسی‌های مربوط به تن انگاره و نارضایتی از بدن در ایران و بی توجهی پژوهشگران این حیطه به طرح پژوهش‌هایی که عوامل مختلف جسمانی و روانشناختی را ‌در تعامل با هم و در چارچوب مدل‌های ساختاری بررسی کنند نیز به ضرورت انجام چنین پژوهش‌هایی می افزاید. مطالعات انجام شده در ایران محدود به معدود پژوهش‌هایی هستند که تنها همبستگی یک یا چند متغییر جسمانی، روانشناختی و یا فرهنگی را با تن انگاره و نارضایتی از بدن بررسی کرده‌اند( به طور مثال پژوهش‌های: آزادارمکی و چاوشیان، ۱۳۸۱؛ عمیدی و غفرانی پور، ۱۳۸۵؛ گل پرور، ۱۳۸۶؛ طلایی و همکاران، ۱۳۸۸؛ بابایی، ۱۳۸۸؛ خواجه نوری و مقدس، ۱۳۸۸؛ ابراهیمی و بهنویی گدونه، ۱۳۸۹؛ پهلوانزاده، ۱۳۸۹؛ پاشاشریفی، ۱۳۸۹؛ دهقانی و همکاران، ۱۳۹۰ ؛ موحد و محمدی، ۱۳۹۰؛ ریاحی، ۱۳۹۰؛ خانجانی، باباپور و صبا، ۱۳۹۱؛ حقیقتیان و انصاری، ۱۳۹۱؛ کیوان آرا و حقیقتیان، ۱۳۹۱؛ ستوده و همکاران، ۲۰۰۸ و …).

پژوهش حاضر همچنین می‌تواند، شواهدی برای تعیین خصوصیات روانسنجی آزمونها و مقیاس‌های مورد استفاده در گردآوری اطلاعات مربوط به تن انگاره و نارضایتی از بدن، نیز فراهم کند.آزمونها و مقیاسهایی که می‌توانند برای پژوهشگران علاقمند به موضوع تن انگاره و نارضایتی از بدن مفید باشند. ‌بنابرین‏، انجام این بررسی از این نظر نیز حایز اهمیت است.

از سوی دیگر، تن انگاره و نا رضایتی از بدن علاوه بر عوامل جسمانی و روان شناختی از عوامل اجتماعی وفرهنگی هم تأثیر می‌پذیرد و در واقع پدیده‌ای روان شناختی است که به شدت متأثر از عوامل فرهنگی- اجتماعی است (تامپسون و همکاران،۱۹۹۹) و برای درک بهتر آن نه تنها نیازمند به جستجو و کنکاش تجارب افراد در رابطه با بدنشان هستیم، بلکه به تأثیر عوامل فرهنگی- اجتماعی و متن فرهنگی اثر گذار بر افراد نیز نیاز داریم. به همین دلیل، بررسی حاضرکه در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی- متأثر از فرهنگ و شرایط اجتماعی ایران- به مسأله تن انگاره و نارضایتی از بدن می پردازد،اهمیت می‌یابد.

با توجه به موارد فوق، اهمیت تن انگاره و نارضایتی از بدن در جوامع انسانی و به لحاظ محدودیت پژوهش‌های انجام شده در این زمینه ‌در کشورمان، طرح و انجام این پژوهش هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ کاربردی و بالینی می‌تواند حائز اهمیت و ضروری باشد. یافته های این بررسی ضمن افزایش دانش ما درباره ی تن انگاره و نارضایتی از بدن در جمعیت ایرانی می‌تواند به برنامه ریزان و دست اندرکاران بهداشتی به منظور طرح و اجرای برنامه های پیشگیری از نارضایتی از بدن در چارچوب مدل‌های مورد مطالعه یا مدل‌های مناسبتر جایگزین آن ها، کمک کند.

اهداف پژوهش

هدف اصلی این مطالعه ارائه‌ مدلهایی درباره‌ تن انگاره و نارضایتی از بدن در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی است. در این راستا تأثیر متغیرهای پیش بین قد، وزن، شاخص توده‌ی بدنی ( به عنوان عوامل جسمی) و طرحواره‌ی بدن، باورهای مربوط به ظاهر، عزت نفس و وارسی بدن ( به عنوان عوامل شناختی- رفتاری) بر تن انگاره و نارضایتی از بدن به عنوان متغیرهای ملاک بررسی می‌شود و در نهایت با بهره گرفتن از روش معادله‌ی ساختاری مدل سازی،تناسب مدل‌های پیشنهادی برای ارتباط این متغیرها در جمعیت مورد مطالعه تعیین خواهد شد. ‌به این ترتیب اهداف این بررسی عبارتند از:

۱- تعیین رابطه‌ بین قد و تن انگاره در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۲- تعیین رابطه‌ بین قد و نارضایتی از بدن در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۳- تعیین رابطه‌ بین وزن و تن انگاره در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۴- تعیین رابطه‌ بین وزن و نارضایتی از بدن در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۵- تعیین رابطه‌ بین شاخص توده‌ی بدنی و تن انگاره در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۶- تعیین رابطه‌ بین شاخص توده‌ی بدنی و نارضایتی از بدن در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۷- تعیین رابطه‌ طرحواره‌ی ظاهر و تن انگاره در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۸- تعیین رابطه‌ طرحواره‌ی ظاهر و نارضایتی از بدن در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۹- تعیین رابطه‌ بین عزت نفس و تن انگاره در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۱۰- تعیین رابطه ی بین باورهای مربوط به بدن وتن انگاره.

۱۱- تعیین رابطه ی بین باورهای مربوط به بدن ‌و نارضایتی از بدن.

۱۲- تعیین رابطه‌ بین عزت نفس و نارضایتی از بدن در نمونه‌ای از جمعیت ایرانی.

۱۳- ارائه ی مدلی ساختاری برای تن انگاره ‌بر اساس روابط احتمالی بین متغیرهای قد، وزن، شاخص توده‌ی بدنی، طرحواره‌ی ظاهر، باورهای مربوط به بدن، عزت نفس و وارسی بدن و تعیین تناسب این مدل با بهره گرفتن از روش معادله ساختاری مدل سازی.

۱۴- ارائه ی مدلی ساختاری برای نارضایتی از بدن ‌بر اساس روابط احتمالی بین متغیرهای قد، وزن، شاخص توده‌ی بدنی، طرحواره‌ی ظاهر، باورهای مربوط به بدن، عزت نفس و وارسی بدن و تعیین تناسب این مدل با بهره گرفتن از روش معادله ساختاری مدل سازی.

فرضیه‌های پژوهش

با توجه به مرور ادبیات و پیشینه مطالعاتی تن انگاره و نارضایتی از بدن فرضیه‌های این پژوهش عبارتند از:

۱- وزن با تن انگاره رابطه دارد.

۲- وزن با نارضایتی از بدن رابطه دارد.

۳- شاخص توده‌ی بدنی با تن انگاره رابطه دارد.

۴- شاخص توده‌ی بدنی با نارضایتی از بدن رابطه دارد.

۵- طرحواره‌ی ظاهر با تن انگاره رابطه دارد.

۶- طرحواره‌ی ظاهر با نارضایتی از بدن رابطه دارد.

۷- باورهای مربوط به تن با تن انگاره رابطه دارند.

۸- باورهای مربوط به تن با نارضایتی از بدن رابطه دارند.

۹- عزت نفس با تن انگاره رابطه دارد.

۱۰- عزت نفس با نارضایتی از بدن رابطه دارد.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...