۲- جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی ،از فناوری مدرن و پیچیده برخوردار هستند، لذا قوانین موجودپاسخگو نیستند.

۳- واکنش اجتماعی نسبت به جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی نسبت به نوع سنتی آن مبتنی بر سهل گیری است .

۴ – در زمینه حمایت از بزه دیدگان جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی ،خلا قانونی وجود دارد.

و) روش کار:

روش مطالعاتی که در این تحقیق استفاده شده ،روش تحلیلی و کتابخانه ای است. تدوین مطالب با بهره گرفتن از مقالات و کتب فارسی، عربی ،متون ترجمه شده از زبان های خارجی توسط محققین و ترجمه و اقتباس مستقیم از کتب و مقالات انگلیسی خواهد بود که در ضمن آن از اطلاعات بانک های رایانه ای معتبر استفاده می شود.

ز) مشکلات و محدودیت های پژوهش:

عمده ترین و مهم ترین مشکلی که فرا روی پژوهشگران در عرصه جرایم فناوری اطلاعات است ، جوان بودن رشته حقوق کیفری اطلاعات و در نتیجه در باب جرایم رایانه ای به ویژه در بحث جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی با کمبود منابع رو به رو هستیم.

همچنین از جمله مشکلات دیگر در انجام تحقیق حاضر، عدم آشنایی کافی نظام حقوقی و قضایی ما با جرایم سایبری و در نتیجه کمبود آرای و رویه های قضایی است.

در هر حال با توجه به مطالعاتی که در زمینه جرایم در فضای مجازی صورت گرفته و بررسی منابع و قوانین امید می رود در آینده ،حقوق کیفری فناوری اطلاعات جایگاه ویژه خود را در نظام حقوقی کشور پیدا کرده و گام های مؤثر و بلندی را در راستای مبارزه با جرایم در فضای مجازی به ویژه علیه عفت و اخلاق عمومی ارتکاب می‌یابد بردارد.

ح) سازماندهی پژوهش:

این پژوهش از دو بخش اصلی شامل، مفاهیم و پیشینه جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی در فضای مجازی و همچنین تحلیل ماهوی مصادیق جرایم علیه عفت و اخلاق ناشی از فناوری مدرن تشکیل شده است . بخش نخست این پژوهش دارای دو فصل می‌باشد که مطالبی تحت عناوین ،شناخت مفاهیم بنیادین و سیر تحولات تاریخی ‌و بسترسازی فضای مجازی برای تحقق جرایم علیه عفت و اخلاق را دربرمیگیرد و در بخش دوم نیز همچون بخش نخســت مطالبی ذیل دو فصل با عنوان نقش مستقیم فضای مجــازی در شکل گیری جرم هرزه نگاری و همچنین نقش رایانه در تحقق جرم قیادت به عنوان وسیله ارتکاب جرم پرداخته خواهدشد.

بخش اول : مفاهیم و پیشینه جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی در فضای مجازی

برخی از مصنوعات بشری که دارای آثار عمیق در زندگی اجتماعی و اقتصادی انسان بوده حقوق خاص خود را ایجاد کرده‌اند. رایانه نیز یکی از مصنوعات بسیار مهم و منحصر به فرد بشری است که همه ابعاد زندگی انسان را دگرگون کرده و آثاری گسترده و شگرف به جای گذاشته است. در ابتدای ورود رایانه به زندگی انسان تنها بخش‌های خاصی از جامعه تحت تأثیر آن قرار گرفته بود؛ ولی ‌در سال‌‌های اخیر انقلاب فناوری اطلاعات به طور بنیادین جوامع را ‌در کلیه زمینه‌های اقتصادی؛ اجتماعی؛ فرهنگی و سیاسی دستخوش تغییر و تحول نموده است به نحوی که اکنون به سختی می‌توان بخش هایی ‌از جوامع توسعه یافته را یافت که تحت تأثیر آن قرار نگرفته باشد.

این فناوری، در عین حال که در خدمت بشر بوده است اما تبدیل به یک مشکل اساسی نیز شده است که امروزه بسـیاری از افراد حقیقی و حقوقی به دنبال حـل این مشکل هـستند یکی از این مـسائل و مشکـلات

وقوع جرایم اینترنتی است.^[۷]

شیوع جرایمی که در فضای مجازی اتفاق می افتد موجب بروز آسیب ها و خسارات گوناگونی در جامعه می شود. از بـین بردن مبــانی اخلاقی و نظام اجتماعی، صـدمه و خسارات جبران ناپذیربه اقتـصاد ، از عمده ترین این آسیب ها در جوامع می‌باشد .

با گسترش فناوری اطلاعات و شبکه های رایانه ای ،جرایم مرتبط با امور اخلاقی و علیه عفت و اخلاق عمومی نیز گسترش یافته است و تاثیر منفی بر نظام اجتماعی و پایه ای ، از جمله خانواده و سازمان ها گذاشته است .

تاثیر جرایمی که در فضای مجازی علیه عفت و اخلاق اتفاق می افتد شناخت مشکلات قانونی مربوط به آن

و ارائه راهکار برای حل آن ها از ضرورت های پژوهشی در حقوق جزا است.^[۸] در این بخش پس از ارائه مفهوم بنیادین و توضیحی در ارتباط با سابقه تاریخی و قانونگذاری جرایم رایانه ای و جرایم منافی عفت، در فصل دوم از این بخش تحقق جرم علیه عفت و اخلاق در فضای مجازی مطرح می شود.در انتها، این بخش منتج به نتایجی خواهد شد که در ادامه بیان می‌گردد.

فصل اول : شناخت مفاهیم بنیادین و سیرتحولات تاریخی

از آنجا که بیان مفاهیم اصلی در هر موضوع در تبیین و روشن شدن موضوع مفید فایده بوده و کمک شایانی به درک موضوع خواهد نمود، لذا در فصل نخست سعی بر آن است که ذیل دو مبحث به اختصار مطالبی در زمینه تعریف جرم، جرایم رایانه ای ، جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی و همچنین تاریخچه کوتاه از جرایم رایانه ای و جرایم علیه عفت او اخلاق مطرح شود.

مبحث اول : تبیین مفاهیم و واژه شناسی

جرایم رایانه‌ای به آن دسته از جرایمی اطلاق می‌شود که موضوع و هدف جرم رایانه باشد یا جرم از طریق رایانه صورت بگیرد. .اگررایانه به شبکه اینترنت هم وصل باشد در این صورت مصداق جرم اینترنتی پیدا می‌کند. جرم اینترنتی جرمی است که در فضای مجازی واقع می‌شود. این جرایم در حال حاضر در قوانین کیفری ایران مصوب شده اند و از طریق مجتمع قضایی ویژه‌ای که به منظور پیگیری این دسته از جرایم توسط قوه قضائیه در نظر گرفته شده، قابل تعقیب هستند.

گفتار اول : مفهوم جرم و جرایم رایانه ای

الف( مفهوم جرم

جرم‌، از ریشه عربی‌ ج‌ ر م‌، به‌ معانی‌ قطع‌ کردن‌، چیدن‌ میوه از درخت ، حمل‌ کردن‌، کسب‌ کردن‌، ارتکاب‌ گناه و وادار کردن‌ به‌ کاری‌ ناپسند به‌ کار رفته است و در اصطلاح، علی‌رغم تعاریف زیادی که از جرم شده هنوز هم این موفقیّت به دست نیامده تا از جرم، آن چنان تعریفی به عمل آید که مورد قبول همگان قرار گیرد و در زمان و مکان واجد ارزش باشد و دلیل این امر نیز این است که پدیده جرم بر حسب دانشمندان و محققان دارای مبانی و صور گوناگون بوده، به سخنی دیگر، آنچه که از نظر یکی جرم محسوب می‌شود بر حسب دیگری نه تنها ممکن است عنوان جرم به خود نگیرد، بلکه امکان دارد که حتی عملی پسندیده به شمارآید.^[۹]

جرم در زبان قرآن و به تبع آن در فقه اسلامی، عبارت است از انجام دادن فعل یا گفتن قولی که شارع مقدس آن را منع ‌کرده‌است. به عبارت دیگر افعال و اقوالی جرم تلقی می‌شوند که مغایر با احکام یا اوامر و نواهی باری تعالی باشند به طوری که در آیه دوازدهم سوره مائده «یَجرمنّکُم» به معنای کارهای زشت و ناپسند وارد شده است و نیز لفظ «مجرمین» در آیه چهل و هشتم از سوره قمر نیز ناظر به اعمال و رفتار زشت کسانی است که در گمراهی به سر می‌برند. همین معنا را می‌توان از آیاتی که در باب انواع جرایم مشمول است قصاص نفس، قصاص عضو، دیه، حد زنا، حد قذف، حد سرقت در قرآن کریم وارد شده است

استشهاد نمود.^[۱۰]

گام چهارم :

توافق و اجماع در عقاید خبرگان و محاسبه مقدار معناداری برای هر معیار. همان گونه که در شکل شماره (۱-۳) نشان داده شده است، ناحیه خاکستری، بخشی است که حاصل همپوشانی می‌باشد و برای نمایش دادن توافق و اجماع نظرات خبرگان در هر معیار و محاسبه مقدار معناداری همگرا از هر معیار مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد.

(رابطه ۳-۱)

اگر هیچ گونه همپوشانی میان وجود نداشته باشد، ‌به این معنی که باشد و منطقه خاکستری وجود نداشته باشد، عقاید خبرگان در خصوص معیار i، دارای توافق و اجماع نظر گروهی می‌باشد، و مقدار معناداری هر معیار از رابطه (۳-۲) حاصل می­ شود.

(رابطه۳-۲)

اگر منطقه خاکستری وجود داشته باشد و مقدار فاصله­ای منطقه خاکستری برابر باشد با ، و کمتر از مقدار فاصله­ای و باشد، ‌به این معنی که ، سپس مقدار معنادار همگرایی هر معیار با بهره گرفتن از رابطه­ های (۴-۳) و (۵-۳) محاسبه می­ شود.

(رابطه ۳-۳)

(رابطه ۳-۴)

رابطه (۳-۳) به منظور حداقل­سازی اشتراکات دو عدد فازی مثلثی مورد استفاده قرار گرفته، و نتیجه آن برای محاسبه حداکثر درجه عضویت و وابستگی از طریق رابطه(۳-۴) به کار گرفته شده است. سپس مقدار معناداری همگرا برای معیار i قابل محاسبه است.

اگر منطقه خاکستری وجود داشته باشد و باشد، اختلاف زیادی میان عقاید خبرگان وجود دارد. پس گام­های ۱تا ۴، تا حاصل شدن همگرایی تکرار می­ شود.

شکل ۳-۲: ناحیه خاکستری و

گام پنجم :

استخراج نمودن معیارهای همگرا شده از لیست معیارهای شناسایی شده. مقدار معنادار همگرایی با مقدار آستانه T مقایسه شده، که این مقدار به طور ذهنی توسط خبرگان مبتنی بر میانگین هندسی تمامی تعیین شده است. اگر باشد، معیار i برای تحلیل­های بیشتر انتخاب می­ شود.

۳-۵-۲- روش آنتروپی شانون

در اکثر مسائل تصمیم گیری چند معیاره و به خصوص مسائل تصمیم گیری چند شاخصه، داشتن و دانستن اوزان نسبی شاخص های موجود، گام مؤثری در فرایند حل مسئله و مورد نیاز می‌باشد.

در این پژوهش از روش آنتروپی شانون، به عنوان یکی از معروف‌ترین روش های محاسبه اوزان شاخص ها، استفاده شده است. آنتروپی، یک مفهوم بسیار با اهمیت در علوم اجتماعی، فیزیک و تئوری اطلاعات می‌باشد. وقتی که داده های یک ماتریس تصمیم گیری، به طور کامل مشخص شده باشد، می‌توان از روش آنتروپی، برای ارزیابی وزن ها استفاده کرد. ایده روش فوق، این است که هر چه پراکندگی در مقادیر یک شاخص، بیشتر باشد، آن شاخص نسبت به دیگر شاخص ها از اهمیت بیشتری برخوردار است(مومنی، ۱۳۸۵).

مراحل این روش به شرح زیر می‌باشد(سلیمانی و زارع‌پیشه،۲۰۰۹).

۱٫ تشکیل ماتریس داده ها: این مرحله همانند اولین مرحله روش تاکسونومی عددی است.

۲٫ بی مقیاس سازی ماتریس تصمیم گیری با بهره گرفتن از نرم ساعتی: پس از تهیه ماتریس داده های اولیه، با توجه ‌به این که شاخص های مختلف ممکن است دارای مقیاس های متفاوتی باشند، لازم است که شاخص های مورد استفاده از مقیاس آزاد شوند و عدم تجانس شاخص ها از بین برود. بی‌مقیاس سازی با توجه به رابطه زیر به دست می‌آید:

(رابطه ۳-۵)

۳٫ محاسبه آنتروپی شاخص () با بهره گرفتن از رابطه زیر:

(رابطه ۳-۶)

به طوری که

۴٫ محاسبه عدم اطمینان یا درجه انحراف () از اطلاعات به دست آمده شاخص :

(رابطه ۳-۷)

۵٫ محاسبه وزن شاخص ها با بهره گرفتن از رابطه زیر:

(رابطه۳-۸)

با توجه به وزن های به دست آمده از شاخص ها در این مرحله، آن شاخص هایی که دارای وزن بیشتر هستند نسبت به دیگر شاخص ها، از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و تاثیر آن ها در میزان توسعه یافتگی استان های کشور نسبت به دیگر شاخص ها بیشتر است.

۳-۵-۳- روش های تصمیم‌گیری چند معیاره

تاپسیس فازی^[۶۹]

در بسیاری از مسائل تصمیم‌گیری و رتبه‌بندی، ماتریسی از معیارهای چندگانه تصمیم‌گیری تشکیل شده، و فرآیندی جهت یافتن بهترین گزینه از بین گزینه‌های موجود با توجه به شاخص‌های مورد بررسی طی می‌شود. مهمترین مدل‌های مورد استفاده در این فرایند، مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره بوده که شامل تکنیک‌های گوناگونی مانند تحلیل سلسله مراتبی، تاپسیس، لینمپ و … می‌باشند.

تکنیک تاپسیس مدلی جبرانی است که مبادله بین شاخص‌ها در آن‌ ها مجاز بوده و تغییرات در یک شاخص می‌تواند توسط تغییری مخالف در شاخص دیگر جبران شود. این روش در سال ۱۹۸۱ توسط هوآنگ و یون۱۹ ارائه شد. بر اساس این روش هر مسئله از نوع تصمیم‌گیری چند معیاره با m گزینه که به وسیله n شاخص مورد ارزیابی قرار گیرد را می‌توان به عنوان یک سیستم هندسی شامل m نقطه در یک فضای n بعدی در نظر گرفت. در این روش فاصله گزینه مورد نظر از ایده آل مثبت و منفی در نظر گرفته می‌شود به طوری که گزینه انتخابی باید دارای کمترین فاصله از راه‌حل ایده‌آل بوده و بیشترین فاصله را از ایده‌آل منفی داشته باشد (اصغرپور، ۱۳۸۸). لذا با توجه به تناسب تکنیک تاپسیس و نیازهای پژوهش حاضر، از این مدل جهت رتبه‌بندی استفاده شده است.

با توجه به اینکه در این پژوهش میزان رضایتمندی مسافرین از کیفیت خدمات شرکت‌های هواپیمایی با رویکرد فازی مورد بررسی قرار گرفته است، در این بخش سعی داریم از تکنیک تاپسیس فازی معرفی شده توسط چن۲۰، جهت رتبه‌بندی شرکت‌های هواپیمایی استفاده نمائیم(چن^[۷۰]،۲۰۰۰).

پس از وزن دهی به شاخص ها و بررسی هر شاخص توسط پاسخ دهندگان ‌بر مبنای‌ طیف اعداد فازی، به منظور محاسبه وزن نهایی و ترکیب نظرات افراد در هر شاخص از رابطه های (۳-۹) و (۳-۱۰) استفاده می‌شود. در روابط، بیانگر تعداد پاسخ دهندگان، نظرات هر فرد در شاخص مورد نظر و وزن هر شاخص را بیان می‌کند.

(رابطه۳-۹)

(رابطه ۳-۱۰)

سپس ماتریس تصمیم‌گیری فازی نظرات افراد به شرح زیر تشکیل می‌گردد:

در این ماتریس، i بیانگر تعداد گزینه‌های مورد بررسی (i= 1,2,…,m) و j تعداد شاخص‌ها (j= 1,2,…,n) را نشان می‌دهد. نیز نشان‌دهنده عدد فازی گزینه i ام درباره شاخص j ام و میزان اهمیت شاخص مورد نظر را بیان می‌کند که به صورت عدد فازی زیر محاسبه شده است.

جهت تبدیل ماتریس تصمیم‌گیری فازی نظرات به ماتریس بی‌مقیاس‌شده فازی، از رابطه (۳) استفاده می‌نمائیم.

(رابطه۳-۱۱)

در این رابطه در صورتی که شاخص مورد بررسی از نوع سود باشد، بر طبق رابطه (۳-۱۲) و در صورتی که شاخص از نوع زیان باشد بر طبق رابطه (۳-۱۳) محاسبه می‌شود. به‌طوری‌که در رابطه (۳-۱۲) مقدار برابر و در رابطه (۳-۱۳) مقدار برابر با می‌باشد.

(رابطه ۳-۱۲)

(رابطه ۳-۱۳)

سپس ماتریس بی‌مقیاس وزین فازی برطبق رابطه (۳-۱۴) با مفروض بودن بردار به عنوان ورودی به الگوریتم تشکیل می‌گردد. در این رابطه مقدار برابر می‌باشد.

(رابطه۳-۱۴)

در این مرحله ایده‌آل مثبت فازی برابر با و ایده‌آل منفی فازی ، برابر می‌باشند. به منظور مشخص‌نمودن ایده‌آل مثبت و منفی فازی، از مقدار مشخص شده توسط چن استفاده می‌شود. این مقدار برای ایده آل مثبت برابر و برای ایده آل منفی برابر می‌باشد.

هر چند عمر اخلاق در گردونه­ی زمان بسیار زیاد است و از زمان افلاطون و ارسطو مطرح بوده است، اما اخلاق حرفه­ای و اخلاق سازمانی^[۳] به عنوان یک مفهوم علمی در غرب از نیمه دوم قرن بیستم ظهور نموده است (Svensson & Wood ,2003: Pp187-191) و در سطوح فردی و سازمانی توجه پژوهش­گران را در چهار دهه گذشته به خود جلب ‌کرده‌است که از آن به عنوان یک چالش­ اساسی فرا روی سازمان­ های مختلف در سطح جهان یاد می­ شود (Cardy & Selvarajan,2006: P52).

از طرفی نیز فهم ارتباط بین اخلاق حرفه­ای و موضوعات مرتبط با رفتار کارکنان در هر سازمان لازم به نظر می­رسد.چنانچه مدیران سازمانی وفاداری زیادی نسبت به اخلاق حرفه­ای، حرفه­ی خود داشته باشند، رضایت سازمانی بهبود خواهد یافت و با بهبود رضایت سازمانی کارکنان، عملکرد سازمانی^[۴] نیز دستخوش تغییر قرار خواهد گرفت. ‌بنابرین‏ انتظار می­رود که اخلاق حرفه­ای و مؤلفه‌ ­های مربوط به آن بر متغیرهای رفتار سازمانی، همچون تعهد سازمانی، ارتباطات، روحیه، انگیزش، عملکرد سازمانی و از همه مهم­تر رضایت شغلی تاثیرگذار باشد.

منظور از رضایت شغلی^[۵] نگرش کلی فرد درباره کارش است. کسی که رضایت شغلی او در سطحی بالا است نسبت به شغل یا کار خود نگرش مثبت دارد (رابینز، ۱۳۷۴). و همچنین، رضایت شغلی عبارت است از حدی از احساسات و نگرش‌‌های مثبت^[۶] که افراد نسبت به شغل خود دارند (مقیمی،۱۳۸۰).

برای ایجاد احساس تعهد^[۷] در کارمندان، شغل باید برای آن ها منفعت قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. باید میان آن ها، مدیران­شان و ‌هم‌ترازان­شان در سازمان اعتماد و احترام متقابل وجود داشته باشد. این‌ها افرادی هستند که مجذوب کارشان هستند و سعی می‌کنند تا به مشتریان و همکارنشان کمک کنند (Kacmar, 1999).

‌شهرداری یکی از نهادهایی است که رعایت اخلاق حرفه­ای در آن نمود بیشتری دارد،‌ چرا که مدیران و کارکنان شهرداری با ارباب رجوعان به طور مستقیم ارتباط دارند. شهرداری استان قم با دارا بودن معاونت­های اداری مالی، امور مناطق، برنامه­ ریزی و توسعه، حمل و نقل و ترافیک، خدمات شهری، سرمایه ­گذاری و مشارکت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و فنی و عمرانی تلاش آن را دارد تا به مردم و ارباب رجوعان خدمت نماید. از طرفی رعایت اخلاق حرفه­ای در شهرداری با مواردی همچون استقبال از پیشنهاد و انتقاد، رعایت ادب و نزاکت در مواجهه با مراجعین، توجه به ارباب رجوعان، راهنمایی مراجعین و … تجلی پیدا می­ کند که رعایت اخلاق حرفه­ای و مؤلفه‌ ­های آن تاثیر به سزایی در بهبود سطح رضایت­مندی شاغلین در این نهاد عمومی دارد.

‌بنابرین‏ دغدغه اصلی ما از طرح این عنوان بررسی مقوله­ای مغفول ولی پرادعا تحت عنوان اخلاق حرفه­ای است که متاسفانه امروزه به عنوان کلیدواژه استفاده می­ شود اما ابعاد مؤلفه‌ ­های آن در رابطه با میزان رضایت شغلی منابع انسانی کمتر سنجیده شده است. این مسئله درباره مراکزی که حکومت­های محلی محسوب می­شوند، مانند شهرداری ­ها و شوراها مشهودتر است چون تابع مقررات داخلی هستند و به نوعی NGO می­باشند. به همین جهت دغدغه و سوال اصلی ما این است که بین این ابعاد و مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و سطح رضایتمندی منابع انسانی مورد مطالعه چه ارتباطی می ­تواند وجود داشته باشد که یقیناً خروجی این تحقیق روشن کننده بسیاری از ­ارتباط­ها و نقاط ضعف بین این دو موضوع رفتاری مرتبط با منابع انسانی خواهد بود.

۱-۳) اهداف تحقیق:

۱-۳-۱) هدف اصلی:

مطالعه ارتباط مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای با میزان رضایت شغلی مدیران نواحی چهارگانه شهرداری استان قم

۱-۳-۲) اهداف فرعی:

• • مطالعه رابطه مؤلفه‌ مسئولیت­ پذیری از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی جامعه هدف

• • مطالعه رابطه مؤلفه‌ برتری­جویی از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی جامعه هدف

• • مطالعه رابطه مؤلفه‌ صادق بودن از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی جامعه هدف

• • مطالعه رابطه مؤلفه‌ احترام به دیگران از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی جامعه هدف

• • مطالعه رابطه مؤلفه‌ ارزش­ها و هنجارها از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی جامعه هدف

• • مطالعه رابطه مؤلفه‌ عدالت و انصاف از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی جامعه هدف

• • مطالعه رابطه مؤلفه‌ همدردی با دیگران از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی جامعه هدف

• مطالعه رابطه مؤلفه‌ وفاداری از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی جامعه هدف

۱-۴) فرضیات تحقیق:

۱-۴-۱) فرضیه اصلی:

بین مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معناداری وجود دارد.

۱-۴-۲) فرضیات فرعی:

• • بین مؤلفه‌ مسئولیت­ پذیری (از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای) و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معنادار وجود دارد.

• • بین مؤلفه‌ برتری­جویی (از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای) و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معنادار وجود دارد.

• • بین مؤلفه‌ صادق بودن (از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای) و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معنادار وجود دارد.

• • بین مؤلفه‌ احترام به دیگران (از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای) و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معنادار وجود دارد.

• • بین مؤلفه‌ عدالت و انصاف (از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای) و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معنادار وجود دارد.

• • بین مؤلفه‌ رعایت ارزش­ها و هنجارها (از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای) و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معنادار وجود دارد.

• • بین مؤلفه‌ همدردی با دیگران (از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای) و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معنادار وجود دارد.

• بین مؤلفه‌ وفاداری (از مؤلفه‌ ­های اخلاق حرفه­ای) و میزان رضایت شغلی منابع انسانی جامعه هدف ارتباط معنادار وجود دارد.

۱-۵) نوع و روش تحقیق:

تحقیق از نظر هدف کاربردی است، زیرا نتایج حاصل از آن مورد توجه مدیران اجرایی خواهد بود، و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی (غیر آزمایشی)، زیرا هدف توصیف نمودن شرایط یا پدیده ­های مورد بررسی است، و از شاخه پیمایشی و روش مقطعی است، زیرا پژوهش­گر در شرایط زندگی واقعی یک سازمان حضور پیدا می­ کند، و از نوع همبستگی دو متغیری است.

۱-۶) قلمرو تحقیق:

به ­منظور شناخت دقیق و صحیح مسئله مورد پژوهش، قابل کاربردی کردن پژوهش، ژرفانگری و رسیدن به راه‌ حل ‌های دقیق­تر، قطعی­تر، اصلاحی و سازنده مرتبط با موضوع مورد پژوهش و از طرف دیگر توجه به محدودیت­های هزینه، زمان و اهداف فردی پژوهش­گر، مشخص کردن قلمرو و ابعاد موضوعی، مکانی و زمانی پژوهش لازم و ضروری است.

۱-۶-۱) قلمرو موضوعی:

درست مردود غلط

(هرمنس)

۱ ) کارکردن چیزی است که …………………

الف ) اصلاً دوست ندارم آن را انجام دهم. ب ) دوست ندارم آن را انجام دهم.

ج ) دوست دارم آن را انجام دهم. د ) خیلی زیاد دوست دارم آن را انجام دهم.

۲ ) در خانه فکر می‌کنند من …………………

الف ) بسیار سخت کوشش هستم. ب ) سخت کوش هستم.

ج ) نسبتاً راحت طلب هستم. د ) خیلی راحت طلب هستم.

۳ ) افراد دیگر فکر می‌کنند که من …………………

الف ) خیلی سخت کوش هستم. ب ) سخت کوش هستم.

ج ) کم سخت کوش هستم. د ) اصلاً سخت کوش نیستم.

۴ ) اگر خود را از خیلی قبل برای انجام دادم یک تکلیف خیلی مهم آماده کنیم اینکار …………………

الف ) واقعاً بی معنی است ب ) بی معنی است.

ج ) قبول واقعیت است د ) برای موفقیت ضروری است.

۵ ) توقعی که از خودم موقع کارکردن دارم …………………

الف ) خیلی بالا است ب ) بالا است

ج ) پایین است د ) خیلی پایین است.

۶ ) هنگامی که از من خواسته می شود تا کاری را انجام دهم …………………

الف ) معمولاً تمام وجودم را به کار می گیرم تا کارم را بهترین وجه انجام دهم.

ب ) معمولاً به کاری که از من می خواهند توجه زیادی می کنم.

ج ) موقع انجام کار افکار من به سوی امور دیگر معرف می شود.

د ) بیشتر به اموری که مربوط به آن کار نیست علاقه مند می شوم.

۷ ) من معمولاً مقدار کاری که انجام می دهم …………………

الف ) خیلی بیشتر از تصمیمی است که قصد آن را داشتم.

ب ) بیشتر از تصمیمی است که قصد انجام آن را داشتم.

ج ) کمتر از تصمیمی است که قصد انجام آن را داشتم.

د ) خیلی کمتر از تصمیمی است که قصد انجام آن را داشتم.

۸ ) هرگاه تکلیفم (مسئولیتم) را خوب انجام نداده و به هدفم نرسیده باشم …………………

الف ) برای رسیدن به هدف نهایی کوشش خود را می کنم.

ب ) برای رسیدن به هدف یکبار دیگر تلاش می کنم.

ج ) مایلم که از آن صرفنظر کنم.

د ) معمولاً از آن صرفنظر می کنم.

۹ ) در محیط کار داشتن پشتکار به نظرم …………………

الف ) خیلی پر اهمیت است. ب ) نسبتاً بی اهمیت است.

ج ) با اهمیت است د ) خیلی با اهمیت است.

۱۰ ) شروع کردن به انجام وظایف کاری …………………

الف ) تلاش خیلی زیاد لازم دارد ب ) تلاش کم لازم دارد.

ج ) تلاش زیاد لازم دارد د ) تلاش خیلی کم لازم دارد.

۱۱ ) هنگامی که هنوز مشغول تحصیل بودم معیارها و انتظاراتی که با توجه به میزان توانایی‌ها از خود داشتم …………………

الف ) خیلی بالا بود ب ) پایین بود

ج ) متوسط بود د ) خیلی بالا بود

۱۲ ) اگر در حال انجام وظایفم، مرا به انجام کار دیگر فرا بخوانند بعد از آن …………………

الف ) همیشه بلافاصله سرکار بر می گردم.

ب ) توقف کوتاه می کنم و بعد به کار بر می گردم.

ج ) همیشه قبل از شروع مجدد کار کمی منتظر می مانم.

د ) برگشتن مجدد به کار را خیلی دشوار می بینم.

۱۳ ) من کاری را که انجام دادن آن احساس مسئولیت زیادی بخواهد را …………………

الف ) خیلی دوست دارم

ب ) تنها در صورتی که پول خوبی بابت آن بپردازند انجام می دهم

ج ) فکر می کنم نتوانم انجام دهم.

د ) دوست ندارم .

۱۴ ) آن زندگی که اصلاً نیازی به کارکردن نداشته باشد از نظر من …………………

الف ) خیلی خوشایند است ب ) ناخوشایند است

ج ) خوشایند است د ) خیلی ناخوشایند است.

۱۵ ) زمانی که تحصیل می کردم نائل شدن به یک موقعیت بالا در جامعه (مقام با موقعیتی را کسب کردن) …………………

الف ) اصلاً اهمیت ندارد ب ) زیاد اهمیت دارد

ج ) کم اهمیت دارد د ) خیلی زیاد اهمیت دارد.

۱۶ ) موقعی که در برابر انجام کاری با مشکل روبرو می شوم …………………

الف ) خیلی سریع از انجام دادن آن صرف نظر می کنم.

ب ) سریع از انجام دادن آن صرفنظر می کنم.

ج ) خیلی زود از انجام دادن آن صرف نظر می کنم.

د ) معمولاً آن را به انجام می رسانم.

۱۷ ) من به طور کلی …………………

الف ) خیلی زیاد آینده نگر هستم ب ) کم آینده نگر هستم

ج ) زیاد آینده نگر هستم د ) اصلاً آینده نگر نیستم.

۱۸ ) در جامعه به نظر من کسانی که آدمهای پرکاری هستند …………………

الف ) افراد خیلی ایده آلی هستند ب ) افراد ایده آلی نیستند

ج ) افراد ایده آلی هستند د ) اصلاً افراد ایده آلی نیستند.

۱۹ ) در جامعه کسانی که به موقعیت بسیار بالایی نائل شده اند …………………

الف ) خیلی زیاد تحسین می کنم ب ) کم تحسین می کنم

ج ) زیاد تحسین می کنم د ) اصلاً تحسین نمی کنم.

۲۰ ) برای استفاده از لذت‌ها و تفریحات اضافی زندگی …………………

الف ) وقت ندارم ب ) معمولاً به قدر کافی وقت دارم

ج ) اغلب وقت ندارم د ) همیشه وقت دارم

۲۱ ) من معمولاً فردی …………………

الف ) خیلی مشغول هستم ب ) مشغول نیستم

ج ) مشغول (فعال) هستم د ) اصلاً مشغول نیستم.

۲۲ ) من بدون اینکه خسته شوم می توانم برای …………………

الف ) مدت زمان خیلی زیادی روی یک امر خاصی کار کنم.

ب ) مدت زمان زیادی روی یک امر خاصی کار کنم.

ج ) مدت زمان کوتاه روی یک امر خاصی کار کنم.

د ) مدت زمان خیلی کوتاه روی یک امر خاصی کار کنم.

۲۳ ) زمانی که تحصیل می کردم رابطه خوب داشتن با معلمانم (استاد) …………………

الف ) خیلی زیاد مورد قدردانی قرار می گرفت.

ب ) مورد قدردانی قرار می گرفت.

ج ) به نظر مهم نبود.

د ) به نظر می رسید کاملاً بی اهمیت باشد.

۲۴ ) افرادی که مایل به داشتن شغل مدیریت یک مؤسسه هستند …………………

الف ) آن ها مایلند فعالیت مؤسسه را توسعه بخشند.

ب ) از این لحاظ که مدیریت شغل خوبی است خوشبخت هستند.

ج ) آن ها می‌توانند نظرات جدید خود را به عمل آورند.

د ) این ‌آسان‌ترین راه برای به دست آوردن پول است.

۲۵ ) زمانی که تحصیل می کردم دلم می خواست …………………

الف ) آدم خیلی مهمی باشم. ب ) آدم مهم باشم.

ج ) آدم نسبتاً مهمی باشم. د ) آدم معمولی باشم.

۲۶ ) من نظم دادن به امور را …………………

الف ) خیلی زیاد دوست دارم ب ) زیاد دوست دارم

ب ) دوست دارم د ) اصلاً دوست ندارم.

۲۷ ) زمانی که کاری را شروع می کنم …………………

الف ) هرگز آن را تا رسیدن به یک نتیجه موفقیت آمیز ادامه می دهم.

ب ) خیلی کم آن را تا رسیدن به یک نتیجه موفقیت آمیز ادامه می دهم.

ج ) گاهی آن را تا رسیدن به یک نتیجه موفقیت آمیز ادامه می دهم.

د ) همیشه آن را تا رسیدن به یک نتیجه موفقیت آمیز ادامه می دهم.

۲۸ ) من …………………

1. 1. . مجله تربیت چاپ ۱۳۷۳ ↑

1. 1. . پورافکاری، ۱۳۷۱ ، ص ۴۷۶ ↑

1. 1. . مجله تربیت، ۱۳۷۳ ↑

1. 1. . براهنی، ۱۳۷۱ ، ص ۱۵۴ ↑

مسلماًً شیوه هایی که تلویزیون می‌تواند در ارتکاب جرم بر روی مخاطبان تأثیرگذار باشد به طور یکسان نمی‌باشد چراکه اولین قدم اثرگذاری تلویزیون بر روی مخاطبان این است که افکار عمومی را تحت تأثیر شدید برنامه های خود قرار دهد.

امروزه یکی از مهم‌ترین ابزار فرهنگ‌سازی، تلویزیون به عنوان رسانه‌ای فراگیر می‌باشد که بزرگترین نقش را در افکار عمومی بر قبول یا رد یک اصل اجتماعی، یک فکر سیاسی، روش زندگی به عهده داشته و اهمیت آن تا حدی است که در بسیاری از موارد قدرت آن از قوای نظامی یا اقتصادی نیز بیشتر است.

استفاده از انواع وسایل ارتباطی از جمله تلویزیون، سینما، اینترنت در القا یک نظر و ایجاد سلیقه در تمام ابعاد زندگی بشر اعم از اخلاقی، دینی، اقتصادی و غیره امری طبیعی و ضروری تلقی می‌شود.

«افکار عمومی در حال حاضر شدید تحت تأثیر وسایل ارتباط جمعی است، لذا در تمام کشورهای صنعتی و در حال توسعه نقش آن بسیار تعیین‌کننده است لذا استفاده نامناسب و غیراصولی از این ابزار شدیدترین ضربات را بر فرهنگ و اخلاق و رفتار یک ملت وارد می‌سازد و از نقطه نظر جرم‌شناسی تلویزیون به دلیل اثراتی که بر روند شخصیت و هنجارهای افراد، بالاخص کودکان و نوجوانان دارد بسیار مورد توجه بوده و یکی از عوامل تأثیرگذار تلقی می‌گردد.»^[۵۷]

از دید جرم‌شناسان تلویزیون با بار و پیام ناسالم می‌تواند سرچشمه فساد و انحراف اخلاقی و محرک تمایلات و کنش‌های ناسازگاری بوده و با ارائه تصاویری غیرواقعی و کاذب، صحنه‌های خشونت و اعمال جنسی و انتقال آن به طرف ارتکاب جرم یکی از عوامل مهم ترویج بزهکاری است.

در این راستا همان طوری که عنوان شد تلویزیون برای تأثیرگذاری منفی برنامه‌هایش در وهله اول اثرات را بر افکار عمومی می‌گذارد لذا ما با دو نوع افکار عمومی مواجهه هستیم:

۱ـ افکار عمومی عادی: افکار عمومی عادی به نگرش‌ها و افکاری گفته می‌شود که از حالت طبیعی خارج نشده و در حالات بسامان بسر می‌برند و محرک‌های ارتکاب جرم در آن ها تأثیر نکرده و یا تأثیر کمتری داشته است و به نوعی انگیزش رفتارهای نابهنجار و ارتکاب جرم در آن ها بسیار پایین بوده و در نتیجه تلویزیون نخواهد توانست تحت تأثیر برنامه های خشونت‌آمیز خود تحریک به ارتکاب جرم نماید.

لذا عوامل مساعد فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی و سطح سواد در رشد و تعالی اینگونه افکار عمومی تأثیرگذار می‌باشند.

۲ـ افکار عمومی تحریک‌شده: در واقع این نوع افکار عمومی به نوعی بیمار تلقی می‌شوند نه از لحاظ جسمی بلکه از لحاظ روحی، چراکه تحت تأثیر محیط نابسامان خانوادگی و عوامل نامساعد فرهنگی و اجتماعی، اقتصادی این افراد به نوعی با خودشان درگیر هستند و حتی در برخی موارد دست به خودکشی هم می‌زنند لذا در این وادی اگر تلویزیون هم با ارائه تصاویر خشونت‌آمیز و کشت و کشتار ‌به این موضوع دامن زند اینگونه افراد که افکار آن ها تحت تأثیر ‌آسیب‌های اجتماعی گوناگون آمادگی ارتکاب جرم و جنایت را دارند به راحتی از طریق شیوه هایی چون تقلید، تلقین و غیره مرتکب جرایم خشونت‌آمیز و قتل و… خواهند شد.

۳ـ۲ـ۱ـ نقش تلویزیون در تحریک به ارتکاب جرم

برای روشن شدن نقش تلویزیون در تحریک به ارتکاب جرم ناگزیر خواهیم بود اشاره‌ای به مفهوم تحریک طبق قانون مجازات اسلامی نموده و اینکه چه عنوان مجرمانه‌ای برای محرک جرم در نظر گرفته شده است.

ماده ۴۳ ق.م.ا مصوب ۱۳۷۰ در بند یک این‌طور آورده «هرکس دیگری را تحریک یا تهدید یا تطمیع به ارتکاب جرم نماید معاون جرم محسوب و تعزیر می‌شود.»^[۵۸]

همان طور که در ق.م.ا پیش‌بینی شده اشخاصی که باعث تحریک شخص یا اشخاصی به ارتکاب جرم شوند مجازات معاون جرم برای آن ها در نظر گرفته شده است. لیکن بحث تحریک به ارتکاب جرم از طریق تلویزیون به اصطلاح جرم‌انگاری نشده است ‌بنابرین‏ تحریکی که مدنظر ماست غیر از آن چیزی است که در قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین کیفری کشورهای دیگر جرم‌انگاری شده است.

«در اصطلاح حقوقی تحریک عبارت است از توصیه و تشویق مجدانه و تزریق افکار مجرمانه برای مصمم کردن دیگری بر ارتکاب جرم معینی.»^[۵۹]

«منظور ما در تحریک به ارتکاب جرم از طریق تلویزیون نوعی ایجاد و تقویت انگیزه است لذا در حقوق کیفری علی‌الوصول به آن توجهی نمی‌شود»^[۶۰] ولی اگر از باب جرم‌شناسی بخواهیم به قضیه نگاه کنیم تلویزیون با شگردهای منحصر به فرد خود به تقویت انگیزه ارتکاب عمل مجرمانه می‌پردازد، حتی در بعضی موارد تمام اوضاع و احوال این حالت با «تحریک» موضوع حقوق جزا کاملاً منطبق می‌شود.

«رسانه های جمعی از جمله تلویزیون در اغلب موارد به طور مستقیم از طریق «تحریک» وارد نمی‌شوند بلکه با وسوسه های رنگین خود به «تقویت انگیزه افراد می‌پردازد. نخستین بار پیروان مکتب تحققی توجه دیگران را ‌به این نکته جلب کردند که انگیزه یکی از وسایلی است که پرده از روی حالت خطرناکی برمی‌دارد.»^[۶۱]

مصادیق پیام‌های تلویزیونی محرک به ارتکاب جرم می‌تواند از جمله مواردی مثل قهرمان‌پروری، اشاعه الگوهای تبلیغاتی انحراف‌آمیز، عدم انطباق مضامین رسانه‌ای با وضعیت مخاطبین که نمونه بارز آن پخش فیلم‌های سینمایی ماهواره‌ای می‌باشد که با شرایط اجتماعی مورد پذیرش جامعه ما مطابقت ندارد.

با کمی دقت نظر می‌توان گفت تحریک از طریق تلویزیون که از آن به عنوان «تقویت انگیزه» نام بردیم هرچند در حقوق کیفری علی‌الوصول به آن توجهی نمی‌شود ولی با توجه ‌به این‌که مخاطبان تلویزیون در مفهوم کلی آن اقشار زیادی از جوامع انسانی هستند می‌تواند به مراتب اثرات تخریبی آن بیشتر از تحریکی باشد که از طرف شخص یا اشخاصی منجر به ارتکاب جرم اشخاص محدودی می‌شود.

«متأسفانه تهیه‌کنندگان تجاری فیلم‌های تلویزیونی و سینمایی فیلم‌هایی را که هدف تجارتی دارند تهیه و به نحو اغراق‌آمیز در صحنه فیلم‌ها، پرخاشگری، عصیان، خشونت، قانون‌شکنی، عیاشی و شهوترانی را تجسم می‌نمایند.»^[۶۲]

چه بسا اشخاص بی‌شماری از طریق فیلم‌ها و برنامه های مختلف تلویزیونی تحریک به ارتکاب جرایم متعددی گردیده، با این حال برخورد قانونی که با شخصی که با عث تحریک فرد دیگری به ارتکاب جرم شده می‌گردد ‌در مورد بعضی فیلم‌سازان و تهیه‌کنندگانی که بیشتر جنبه تجارتی فیلم‌ها برایشان مهم است تا اثرات منفی فیلم بر روی تماشاگر، متأسفانه اعمال نمی‌گردد شاید به چند تذکر شفاهی و انتقادات که از طریق منتقدان برنامه های تلویزیونی صورت می‌گیرد بسنده می‌گردد. در این مبحث چند شیوه که باعث تحریک به ارتکاب جرم می‌شود می‌پردازیم.

۳ـ۲ـ۱ـ۱ـ نقش تلویزیون در تقلید و همانندسازی در ارتکاب جرم