شکل پ-۱- نمودار سازمانی شرکت مپنا …………………………………………………………………………………. ۱۷۳
چکیده
تکنیک‌ها و روش‌های مختلفی برای ارزیابی استراتژی‌ها و انتخاب بهترین استراتژی به کار گرفته شده است. یکی از این روش‌ها رویکرد کارت امتیازی متوازن است. با وجود قابلیت‌های این رویکرد در طراحی شاخص‌های ارزیابی، این روش از نظر اجرا برپایه مقادیر کمی، برخی کاستی‌هایی دارد. یکی از روش‌ها جهت رفع این کاستی‌ها، تحلیل پوششی داده‌ها است. با ترکیب این دو روش، نظرات شخصی حذف گردیده و یک روش کمی جهت ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم‌گیری به دست می‌آید. در این پژوهش از ۲۰۶۲ بسته خرید در ۱۸ پروژه فعال شرکت توسعه ۱ مپنا، تعداد ۲۴۸ بسته خرید که اجرای آنها به اتمام رسیده به عنوان واحدهای تصمیم‌گیری (DMU) انتخاب شدند. این بسته‌های خرید در قالب یکی از استراتژی‌های ترک تشریفات، خرید تجمعی یا مناقصه تأمین می‌شوند. شاخص‌های مورد نیاز DEA با بهره گرفتن از مصاحبه با تیم خبره و در قالب منظرهای BSC استخراج شد. پس از تعیین شاخص‌های ورودی و خروجی و جمع‌ آوری اطلاعات، با بهره گرفتن از نرم‌افزار GAMS کارایی بسته‌های خرید به‌دست آمد. نتایج نشان داد بسته‌های خریدی که از استراتژی ترک تشریفات استفاده نموده‌اند، بالاترین کارایی را داشته‌اند. همچنین بسته‌های خرید در سال ۹۳ کارایی بالاتری از سال ۹۲ داشته‌اند. سپس با بهره گرفتن از مدل اندرسون پیترسون، رتبه کارایی هر بسته خرید محاسبه شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

واژه‌های کلیدی: کارت امتیازی متوازن، تحلیل پوششی داده‌ها، کارایی، ارزیابی استراتژی
فصل اول
(کلیات تحقیق)
۱-۱- مقدمه
در محیط رقابتی کنونی، سازمان‌ها باید برای ایجاد ارزش برای مشتریان و حفظ مزیت رقابتی خود، با چالش‌های جدید روبه‌رو شوند. شرکت‌ها وقتی ایجاد ارزش می‌نمایند که استراتژی‌هایی را اجرا کنند که با کشف منابع و ظرفیت‌های داخلی‌شان به فرصت‌های بازار پاسخ دهد (بوج، ۲۰۱۴)
در بررسی استراتژی‌ها درباره شیوه انتخاب استراتژی‌هایی بحث می‌کنیم که می‌توان بدان وسیله به بهترین شکل ممکن به هدف‌های بلند مدت و ماموریت سازمان دست یافت (دیوید، ۱۳۹۳ : ۳۴۸)
استراتژیست‌ها هیچ‌گاه همه گزینه‌ها و راه‌های امکان‌پذیر را که به نفع سازمان هستند، مورد توجه قرار نخواهند داد، زیرا بی‌نهایت راه عملی وجود دارد و برای اجرای هریک از انها می‌توان راه‌های بسیار زیادی استفاده کرد. بنابراین مجموعه‌ای از استراتژی‌های جذاب و قابل اجرا مورد توجه قرار می‌گیرند (پیرس و رابینسون، ۱۳۹۳ : ۳۵۰).
انتخاب استراتژیک^[۱] عبارت است از ارزیابی استراتژی‌های مختلف و انتخاب بهترین آنها (اعرابی، ۱۳۹۳: ۸)
سازمانها باید وقت، انرژی و منابع انسانی و مالی قابل توجهی را صرف ارزیابی عملکرد خود در تحقق اهدافشان کنند. اما تحقیقات نشان می‌دهند که علی رغم تلاش‌های فراوان و هزینه‌های مربوط به آن تنها ۳۵ درصد پاسخ دهندگان، سیستمهای سنجش عملکرد خود را مؤثر یا خیلی مؤثر رتبه‌بندی کرده‌اند (افشار کاظمی و همکاران، ۱۳۸۸ : ۱۶)
در شرایطی که سنجش عملکرد بسیار حیاتی‌تر از قبل شده است، سازمانها به‌طور روزافزونی به این نتیجه می‌رسند که سیستم سنجش عملکرد آنها برای جمع‌ آوری، کنترل و به اشتراک گذاری اطلاعات حاصله دارای عیب و نقص است. در شرایطی که روش های مدرن کسب و کار در چند دهه گذشته به‌طور چشمگیری تغییر شکل یافته است، همچنان در بسیاری از شرکت‌ها سنجش عملکرد به روش‌های سنتی انجام می‌گیرد. ریشه این امر به اتکای تقریبا انحصاری شرکت‌ها به سنجه‌های مالی عملکرد است (همان منبع)
همانطور که کوپر و همکاران (۲۰۰۷) نشان داده‌اند، تحلیل پوششی داده‌ها برای ایجاد بینش‌های جدیدی نسبت‌به فعالیت‌ها (و نهادها) که قبلا با روش‌های دیگری ارزیابی می‌شد استفاده شده است (کوپر، ۲۰۱۱: ۲)
کارت امتیازی متوازن از نوآوریهای اخیر مدیریتی است که سازمان را از چهار دیدگاه عمده مدیریتی مورد ارزیابی قرار می دهد و هدف آن، فراهم کردن دید جامعی از کسب و کار برای مدیران عالی می‌باشد. ولی یک مساله اساسی در به کارگیری مدل های BSC، تعیین خط مبنا و الگویی است که عملکرد سازمان با آن اندازه گیری شود؛ بدون این استاندارد و خط مبنا، ارزیابی غیر ممکن است. هنگامیکه یک خط مبنا برای ارزیابی تعیین شود، ارزیابی در مقابل الگو و طرحهای مورد هدف، انجام خواهد شد. این در حالی است که تعیین استانداردها، سخت و اغلب گمراه کننده می باشد. برای حل این مشکل، مدل ترکیبی کارت امتیازی متوازن و تحلیل پوششی داده‌ها پیشنهاد شد (آذر، زارعی محمود آبادی، انواری رستمی، ۱۳۹۱: ۶۴)
یکی از اهداف این مدل فائق آمدن بر مشکل فقدان Baseline در BSC و تعریف معیارهای خروجی و ورودی در DEA برای رسیدن به اهداف استراتژیک می‌باشد (سرفراز و همکاران، ۱۳۹۰)
۱-۲- تشریح موضوع و بیان مسئله
پس از تغییر استراتژی‌های کلان گروه مپنا و به تبع آن تغییر استراتژی‌های شرکت توسعه ۱، در پروژه‌های جدید به‌جای استفاده از تعداد محدودی پیمانکار در جزایر اصلی به صورت قرارداد EPC ، هر جزیره به بسته‌های کاری کوچک‌تر تقسیم می‌گردد. به این ترتیب که تجهیزات مورد نیاز در قالب قراردادهای خرید و عملیات نصب و راه‌اندازی نیز در قالب قراردادهای نصب و راه‌اندازی به فروشندگان و شرکت‌های اجرایی ابلاغ می‌گردد. در این راستا جهت انتخاب فروشنده، استراتژی‌های مختلفی پیش روی سازمان قرار دارد. از جمله این استراتژی‌ها، مناقصه، ترک تشریفات و خرید تجمعی می‌باشد. هریک از این استراتژی‌ها مزایا و معایبی دارد که جهت تعیین بهترین (کارا ترین) استراتژی نیاز به یک روش کمی در سازمان احساس می‌شود.
تکنیک‌ها و روش‌های کنترل استراتژیک بسیاری با هدف ارزیابی نتایج فعالیت‌های یک کسب و کار از دیدگاه مدیریت استراتژیک وجود دارد (Dincher, 2004; Eren, 2002; Ulgen & Mirze, 2004). یکی از این روش‌ها کارت

مراکز تحقیقاتی گیاهان زراعتی دیگر در کشور وجود دارند که هر یک به سهم خود فعالیت های چشم گیر و قابل توجهی را انجام می دهند .
نقش اطلاعات و آمار در توسعه کشاورزی
در ۵۰ سال گذشته به طور کلی کشور ما موفقیت قابل ملاحظه ای در بالا بردن بازده محصولات کشاورزی و دامی به دست آورده است و با سرمایه گذاری در زمینه تحقیقات کشاورزی ، تجدید نظر در نحوه مالکیت اراضی ، فعالیت در جهت توسعه آموزش روستایی ، عرضه وسایل تولید در بخش کشاورزی و دادن اعتبار و سرمایه که در طی سال های گذشته انجام یافته است ، رشد سریع تولیدات کشاورزی را آسان کرده است . در سالهای اخیر با اجرای برنامه های افزایش سطح زیر کشت و مصرف بذرهای مرغوب و اصلاح شده و به کار بردن کودهای شیمیایی ، رشد زیادی نصیب تولیدات کشاورزی شده است .
برای پی بردن به تحولاتی که در ۵۰ سال گذشته در امور کشاورزی صورت گرفته است فقط آمار موجود می تواند به خوبی جوابگوی دگرگونی های لازم کشاورزی در مملکت باشد .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

وضعیت کلی کشاورزی در کشور
طبق آمارهای موجود ، از ۱۶۵ میلیون هکتار اراضی ایران ، حدود ۵۱ میلیون هکتار را اراضی قابل کشت تشکیل داده که حدود ۳۲ میلیون هکتار از آن جزو اراضی مرغوب و حدود ۱۹ میلیون هکتار جزو اراضی متوسط به شمار می رود.
بر آوردی که در مورد سطح اراضی زیر کشت وجود دارد متفاوت است . معمولا ” جمع اراضی زیر کشت کشور بین ۱۷- ۱۵ میلیون هکتار تخمین می زنند. که شامل اراضی فاریاب، دیم و آیش می شود. از ۳۲ میلیون هکتار اراضی مرغوب ۱/۳ میلیون هکتار به کشت آبی و حدود ۲ میلیون هکتار به آیش آبی اختصاص دارد. از ۱۹ میلیون هکتار اراضی متوسط ۹/۱ میلیون هکتار تحت کشت آبی است. ضمنا” حدود ۳/۵ میلیون هکتار زیر کشت دیم و حدود ۶ میلیون هکتار زیر آیش قرار دارد. بعلاوه از اراضی نامرغوب هم حدود ۵۲/۱ میلیون هکتار زیر کشت آبی قرار می گیرد.
بنابراین طبق آمار ذکر شده، مجموع اراضی که همه ساله تحت آبیاری قرار می گیرند ، حدود ۲۵/۶ میلیون هکتار و مجموع اراضی که به صورت متناوب تحت کشت دیم قرار می گیرد حدود ۳/۱۱ میلیون هکتار برآورد می شود . البته باید به این نکته توجه داشت که تمام سطح اراضی آبی ذکر شده به صورت کامل آبیاری نمی شود به طوری که حدود ۵/۳ میلیون هکتار به صورت کامل و مابقی اراضی آبی نیمه آبیاری و یا گاهی آبیاری می شود. از آمار فوق الذکر قطعا” می توان این نتیجه را گرفت که به طور کلی در جهت گسترش سطح اراضی زیر کشت کشاورزی محدودیت زمین و خاک وجود ندارد. البته در برخی از مناطق شمالی و غرب کشور شاید محدودیت زمین وجود داشته باشد ، گرچه متأسفانه از همین زمین و خاک محدود این مناطق هم استفاده کامل به عمل نمی آید.
موقعیت جغرافیایی ایران
ایران سرزمینی به وسعت ۱۶۴۸۱۹۵ کیلومتر مربع می باشد که در بخش شرقی نیمکره شمالی و در جنوب غرب آسیا واقع شده و جزء کشورهای خاورمیانه محسوب می گردد . از نظر موقعیت جغرافیایی ایران در حد فاصل طول های جغرافیایی ۶۳-۴۴ شرق و عرض جغرافیایی ۴۰-۲۵ شمال واقع شده است . تاریخ ایران به ۴۰۰۰-۳۵۰۰ سال قبل برمی گردد . نیاکان ما ایرانیان کره زمین را مادر ، طبیعت را مقدس و آلوده نمودن و تخریب آن را گناه می شمردند . کشور ایران به خاطر داشتن موقعیت خاص اکولوژیکی از نظر کشاورزی و دام پروری دارای اهمیت خاصی است .
شرایط اقلیمی خاص ایران موجب گردیده است تا بخش وسیعی از اراضی آن در قلمرو مناطق خشک قرار گیرند به نحوی که میزان بارندگی در پاره ای از مناطق بسیار اندک و سالانه بین ۵۰-۲۵ میلیمتر گزارش گردیده است . به علاوه تابش آفتاب و وزش بادهای شدید در این مناطق سبب تشدید تبخیر گردیده و این موضوع کمبود رطوبت را بیشتر محسوس می سازد. در چنین شرایطی از یکسو خاک فرصت تکامل را پیدا نکرده و امکانات توسعه و رشد پوشش گیاهی پیدا نشده و از سوی دیگر تعادل بیولوژیک در این مناطق بسیار حساس و ناپایدار و شکننده بوده به طوری که به سادگی در معرض تخریب و انهدام قرار گرفته و نتیجه آن گسترش و توسعه روز افزون بیابان ها و کویرها در ایران بوده است. بر اساس گزارشات موجود حدود۳۴میلیون هکتار از اراضی کشور ما را مناطق بیابانی و کویری تشکیل می دهد.
با توجه به موقعیت ایران و نزدیکی آن به مدار رأس السرطان کشور ما در یک نوار بیابانی واقع شده که آن را در امتداد صحرای آفریقا ، بیابان عربستان و مناطق خشک آسیای مرکزی قرار می دهد . بیابان لوت و دشت کویر از خشک ترین نواحی فلات ایران هستند .
فلات ایران همانند دیگر خشکی های زمین در طول دوره های زمین شناسی دستخوش تغییرات فراوان بوده است . زمین شناسان معتقدند این فلات در اثر کوهزایی و خشکی زایی و عوارض ناشی از آنها بارها تغییر شکل داده ؛ گاهی از زیر آب بیرون آمده و زمانی در زیر دریاها مدفون شده است . در هنگام بیرون ماندن از آب ، تحت تأثیر عوامل فرسایش قرار داشته و با توجه به نوع و مدت فرسایش ، تغییرات زیادی در سطح آن ایجاد شده است و در هنگام مدفون بودن در زیر آب ، به تناسب عمق و شرایط فیزیکی ، رسوبات گوناگون در نقاط مختلف آن به وجود آمده است .
چه عواملی در تنوع آب و هوایی کشور ما مؤثرند ؟
آیا تاکنون توجه کرده اید که چرا در میوه فروشی ها میوه های گوناگون تابستانی و زمستانی در کنار هم دیده می شوند .به عنوان مثال پرتقال و نارنگی در کنار محصولی مانند هندوانه که میوه تابستانی است به چشم می خورد . اگر به اخبار هواشناسی در رادیو و تلویزیون توجه کرده باشید ، متوجه می شوید که تفاوت دمای سردترین و گرم ترین نقاط کشور ما بسیار زیاد می باشد . هنگامی که در شمال غرب و غرب کشور هوا بسیار سرد و یخبندان است ، در جنوب کشور شاهد هوای نسبتا گرم و مطلوبی هستیم .چنین تنوع و تفاوت آب و هوایی که سبب تنوع در محصولات کشاورزی نیز می شود ،که در کمتر کشوری دیده می شود . علت این تنوع چیست ؟ در اینجا به تعدادی از این عوامل اشاره می کنیم :

1. 1. اختلاف در زاویه تابش آفتاب : کشور ما بین مدار ۲۵ تا ۴۰ درجه عرض شمالی قرار گرفته است . مناطق جنوبی ایران به مدار رأس السرطان نزدیکند و تابش آفتاب در هنگام ظهر مستقیم و نزدیک به عمود است . اما مناطق شمال و شمال غرب ایران چون در عرض های بالاتری قرار دارند ، تابش آفتاب مایل تر بوده و گرمای کمتری به آنها می رسد .

1. 1. ارتفاعات : علاوه بر تأثیر عرض جغرافیایی، ارتفاعات نیز در تغییر دما و بارش در مناطق مختلف تأثیر می گذارد . دما در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی معتدل تر از مناطق پست و کم ارتفاع کشور ماست و میزان رطوبت و باران نیز در آن مناطق بیشتر است به طوری که در برخی از ماه های سال نواحی کوهستانی پوشیده از برف است . هرچند ایران در منطقه خشک و بیابانی جهان قرار گرفته لکن نقش ارتفاعات در تعدیل دما و افزایش رطوبت کاملا” محسوس است .

1. 1. دوری و نزدیکی به دریا : دوری و نزدیکی به دریا بر آب و هوای نواحی اثر متفاوت دارد. مثلا نواحی داخلی ایران به دلیل دور بودن از دریاها خشک و دارای اختلاف دمای زیاد شبانه روز هستند ولی جلگه های کناره دریای مازندران به دلیل وجود رطوبت دریا دارای تابستانها و زمستانهای معتدل بوده و بارش درآنجا نسبتا” زیاد است. در حالی که دریاهای جنوب ایران از این نظر بر کناره های خود تأثیر چندانی ندارند. تنها در برخی ماه های گرم ، بادهای موسمی اقیانوس هند به سواحل جنوب شرقی ایران می وزند و رگبارهایی را ایجاد می کنند .

علاوه بر سه عامل ذکر شده که سبب تنوع اقلیمی در ایران هستند ، عبور توده های هوا از فراز کشور ما می توانند هوای سرزمین ما را تحت تأثیر قرار دهند .
در ایران با آب و هوای بسیار متنوع که گاه از نظر تنوع ، آن را با آب و هوای یک قاره مقایسه می کنند محصولات کشاورزی مختلفی به عمل می آید.
سیاست های کشاورزی دولت
دولت به منظور تأمین منافع کشاورزان تولید کننده از طرفی و ارتقاء سطح زندگی مصرف کنندگان محصولات کشاورزی از سوی دیگر مجبور است از یک جهت به گسترش کیفی و کمی تولیدات کشاورزی پرداخته و از سوی دیگر سعی می کند بین تولید و مصرف این محصولات موازنه بر قرار سازد. سیاست هایی که از راه های مختلف و در جهت جلوگیری از ضرر و زیان کشاورزان و مصرف کنندگان اتخاذ شود سیاست های موازنه ای نامیده می شود. سیاست هایی که معمولا” اتخاذ می شوند به صورت تنظیم عرضه و تقاضا و یا درآمد سرانه زارعین می باشند که به اشکال زیر ممکن است صورت گیرد.

1. 1. تنظیم تو لید

1. 1. تنظیم تقاضا

1. 1. تعیین قیمت رسمی

1. 1. پرداخت مستقیم و تضمین حداقل قیمت ها

1. 1. استفاده از امکانات وارداتی و صادراتی

1. 1. ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی جهت جذب زارعین اضافی

1. 1. تشویق زارعین به متحد شدن و تشکیل سازمان های تعاونی

1. 1. تنظیم تولید: افزایش تولید محصولات کشاورزی مبرم ترین جزء برنامه توسعه اقتصادی در کشورهای در حال رشد می باشد. این برنامه شامل مبارزه با تمامی تنگناهای موجود در امر گسترش تولید می باشد.از قبیل تأمین آب و اعتبار، بهبود بخشیدن به امور زیر بنائی ( مثل شبکه راه ها )، گسترش تعلیمات کشاورزی و ترویج در روستاها، تأمین مالکیت عادلانه، دادن کمک های بلاعوض و غیره. معمولا” تا حال در ایران سیاست های توسعه تولیدات کشاورزی همآهنگ اتخاذ نمی شده اند، مثلا” سرمایه گذاری های نسبتا” زیادی در اموری از قبیل ساختن سدهای بزرگ و غیره انجام شده ، ولی به امور کوچکتری از قبیل ایجاد شبکه های درجه دوم و سوم آب رسانی، تسطیح زمین و تأمین کود و بذرهای اصلاح شده توجه کمی شده است؛ و در نتیجه زیان های زیادی متوجه کشور شده است. مشکل افزایش تولید محصولات کشاورزی مسأله ای خیلی وسیع است و حل آن مستلزم فعالیت زیاد و زمان طولانی می باشد. در حالیکه در اکثر نقاط دنیا مسأله کمبود تولید محصولات کشاورزی وجود دارد، در تعداد معدودی از کشورها؛ برای اینکه قیمت محصولات کشاورزی خیلی پائین نرود، دولت ها مجبور هستند از تولید این محصولات جلوگیری کنند، مثلا” دولت امریکا برای این منظور به زارعین پول و مقداری محصول می دهد که قسمتی از زمین های خود را نکارند، و یا برای هر زارع سهمیه ای برای کشت تعیین می کند.

1. 1. تنظیم تقاضا: اجرای برنامه هایی که سبب افزایش درآمد مردم می گردد؛ به بالا بردن تقاضا برای اغلب محصولات کشاورزی کمک می کند، در بعضی موارد دولت سیاست هایی اتخاذ می کند که مستقیما” باعث افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی می گردد؛ از قبیل تغذیه رایگان دانش آموزان و اطفال شیرخوار و خانواده های بی سرپرست، یا خانواده هایی که سرپرست آنها قمار باز یا معتاد به مواد مخدر یا الکل بوده و یا زندانی می باشند. اجرای این برنامه ها برای مبارزه با سوء تغذیه لازم می باشد، چون صرفنظر از عواطف انسانی، انجام فعالیت های لازم برای تأمین رشد اقتصادی مستلزم وجود افرادی است که خوب تغذیه شده باشند. برنامه تنظیم خانواده برای جلوگیری از رشد سریع جمعیت اگر موفق باشد جلوی رشد تقاضا برای محصولات کشاورزی را می گیرد، لکن چون اجرای این برنامه ها سبب افزایش درآمد سرانه می گردد، تقاضای سرانه محصولات کشاورزی را افزایش می دهد. ایجاد صنایعی که محصولات کشاورزی به عنوان نهاده در تولید آنها به کار می رود ( مثل صنایع نساجی، لبنیاتی، کمپوت سازی و غیره ) تقاضا برای این مواد را افزایش می دهد. برعکس، گسترش بعضی از صنایع که مواد مصنوعی رقیب محصولات کشاورزی تولید می کنند، سبب کاهش تقاضا برای این محصولات می گردد.

1. 1. تعیین قیمت رسمی محصولات کشاورزی: گاهی برای مبارزه با محتکرین و سود جویان دولت مجبور می شود، قیمت محصولات کشاورزی را رأسا” تعیین کند. اگر دولت قیمت محصولی را پائین تر از قیمت متعادل بازار تعیین کند مقدار عرضه کمتر از مقدار تقاضا برای آن محصول خواهد بود، و به مرور مسائلی از قبیل رواج بازار سیاه و قاچاق، ناراحتی هایی را برای مصرف کنندگان و تولید کنندگان ایجاد خواهد کرد. مثلا” گوشت بارزترین نمونه آن است که دولت ها مجبور می شوند از طریق سهمیه بندی توزیع آن را بین مصرف کنندگان عملی سازند.

1. 1. پرداخت مستقیم و تعیین قیمت های تضمینی: پرداخت مستقیم ممکن است به تولید کنندگان یا مصرف کنندگان انجام شود. از طرف دیگر دولت اغلب محصولات کشاورزی را به قیمتی کمتر از قیمتی که از زارعین خریداری می کند، به مصرف کنندگان می فروشد و به این وسیله حداقل قیمت برای تولید کنندگان را تضمین می کند. در ایران ثابت شده است که تضمین قیمت ها بهتر عملی می شود و سالانه مبالغ هنگفتی از بودجه کشور صرف این کار می شود.

1. 1. استفاده از امکانات وارداتی و صادراتی: دولت با وارد کردن مقادیر زیادی محصولات کشاورزی مانع بالا رفتن قیمت این محصولات می شود. گرچه این امر مانع احتکار و گرانفروشی است، ولی باعث کاهش سودآوری تولیدات کشاورزی شده است.

1. 1. ایجاد اشتغال در بخش غیر کشاورزی: چون کار کشاورزی فصلی است با بهره گرفتن از ماشین آلات در فصول پر مشغله می توان در مقدار کار لازم برای تولید محصولات کشاورزی صرفه جوئی چشمگیری به عمل آورد و چون تعداد کارگران کمتر می شوند، در نتیجه دستمزد کارگران بخش کشاورزی بالا می رود، و برای زارعین صرف می کند که از ماشین آلات استفاده کنند.

1. 1. تشویق زارعین به متحد شدن: یکی دیگر از راه های کمک به زارعین و نیز مصرف کنندگان تشکیل شرکت های تعاونی است. به این وسیله زارعین می توانند مستقیما” تولیدات خود را به مصرف کنندگان بفروشند و دست واسطه ها را کوتاه کنند. علاوه بر این زارعین با تشکیل شرکت های تعاونی می توانند امکانات دیگری از قبیل ایجاد سردخانه و کارخانه های بسته بندی و غیره فراهم سازند و درآمد خود را بالا ببرند.

نگاهی به استان خراسان
استان خراسان ناحیه وسیعی است در شرق و شمال شرقی کشور به مساحت تقریبی ۳۱ میلیون هکتار که با دارا بودن حدود ۱۹% از مساحت کل کشور، وسیعترین استان را تشکیل می دهد. خراسان منطقه ای است با خصوصیات اقلیمی متغیر و متفاوت که شاید کمتر نظیر و مشابهی در سطح کشور داشته باشد.
بطور کلی می توان گفت استان خراسان از نظر زمین و خاک در مقایسه با سایر عوامل لازم کشاورزی با محدودیت چندانی روبرونیست و بندرت می توان ناحیه ای را یافت که خاک عامل محدود کننده ای به شمار آید.
آب و هوای استان خراسان متنوع است، در نواحی مرتفع بینالود آب و هوای سرد کوهستانی، در بجنورد و قوچان و شیروان آب و هوای معتدل کوهستانی، در کوهپایه های استان آب و هوای نیمه بیابانی ملایم، در نواحی جنوبی استان که ۵۰% از مساحت آن را در بر می گیرد، آب و هوا، خشک و بیابانی است.
جمعیت استان خراسان ۶۰۴۷۶۶۱ نفر گفته شده که از این تعداد ۵۸/۵۶%در نقاط شهری ساکن هستند.
استان خراسان از نظر سطح زیر کشت اراضی با ۲۱۵۳۱۷۴ هکتار دارای بالاترین مقام در کل کشور می باشد. این استان با ۸/۱۲% تولید گندم، ۸/۱۶% تولید جو، ۸/۴۵% تولید چغندر قند کشور، مقام نخست و با ۵/۳۰% تولید پنبه مقام دوم را در کشور به خود اختصاص داده است. یکی دیگر از اقلام مهم کشاورزی که از سود بخشی بالائی برخوردار است زعفران می باشد.
استان خراسان از نظر منابع طبیعی دارای قابلیت های در خور توجهی است. ارتفاعات متعدد، دره های آباد، بیابان های هموار، غارهای طبیعی متعدد، آب و هوای متنوع، رودخانه هائی چون اترک و کشف رود و پوشش گیاهی چون مرتع، جنگل و درختچه های گز شرایط مطلوبی را برای استفاده جهانگردان فراهم نموده است.
از نظر میزان بارندگی تفاوت قابل ملاحظه ای بین نواحی کوهستانی شمالی و مناطق کویری و صحرائی جنوبی وجود دارد. بطور کلی می توان گفت میزان ریزش باران از شمال به جنوب دارای یک سیر نزولی است. متوسط بارندگی سالانه مناطق شمالی استان خراسان حدود ۲۵۰میلیمتر و مناطق جنوبی استان حدود ۱۶۵ میلیمتر است.
این استان بزرگ از نظر منابع آبی جزو نواحی کم آب محسوب می شود. حجم نزولات جوی استان خراسان با احتساب متوسط بارندگی سالانه به میزان ۱۸۰ میلیمتر می باشد.
خاک شناسی
همان طور که بشر برای بقای خود به خاک متکی است، دوام و تکامل خاک نیز تا حد زیادی به نحوه استفاده بشر از آن بستگی دارد. رشد و نمو گیاهان که علاوه بر سالم و زیبا ساختن محیط زیست منبع اصلی احتیاجات خوراکی و پوشاکی ما را تشکیل می دهند ، بدون خاک امکان پذیر نمی باشد. بی دلیل نیست که در طول تاریخ، ظهور تمدن های بزرگ در مناطقی که خاک خوب موجود بوده صورت گرفته و سقوط تمدن های بزرگ بین النهرین و دره رود نیل و … همزمان با تخریب و کم حاصل شدن خاکها و در اثر عدم توجه به حفاظت آنها به وقوع پیوسته است.
خاک چیست؟
خاک آنقدر در طبیعت فراوان است که بسیاری از افراد واقعا” تعمق نکرده اند که خاک چیست؟

مراکز تحقیقاتی گیاهان زراعتی دیگر در کشور وجود دارند که هر یک به سهم خود فعالیت های چشم گیر و قابل توجهی را انجام می دهند .
نقش اطلاعات و آمار در توسعه کشاورزی
در ۵۰ سال گذشته به طور کلی کشور ما موفقیت قابل ملاحظه ای در بالا بردن بازده محصولات کشاورزی و دامی به دست آورده است و با سرمایه گذاری در زمینه تحقیقات کشاورزی ، تجدید نظر در نحوه مالکیت اراضی ، فعالیت در جهت توسعه آموزش روستایی ، عرضه وسایل تولید در بخش کشاورزی و دادن اعتبار و سرمایه که در طی سال های گذشته انجام یافته است ، رشد سریع تولیدات کشاورزی را آسان کرده است . در سالهای اخیر با اجرای برنامه های افزایش سطح زیر کشت و مصرف بذرهای مرغوب و اصلاح شده و به کار بردن کودهای شیمیایی ، رشد زیادی نصیب تولیدات کشاورزی شده است .
برای پی بردن به تحولاتی که در ۵۰ سال گذشته در امور کشاورزی صورت گرفته است فقط آمار موجود می تواند به خوبی جوابگوی دگرگونی های لازم کشاورزی در مملکت باشد .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

وضعیت کلی کشاورزی در کشور
طبق آمارهای موجود ، از ۱۶۵ میلیون هکتار اراضی ایران ، حدود ۵۱ میلیون هکتار را اراضی قابل کشت تشکیل داده که حدود ۳۲ میلیون هکتار از آن جزو اراضی مرغوب و حدود ۱۹ میلیون هکتار جزو اراضی متوسط به شمار می رود.
بر آوردی که در مورد سطح اراضی زیر کشت وجود دارد متفاوت است . معمولا ” جمع اراضی زیر کشت کشور بین ۱۷- ۱۵ میلیون هکتار تخمین می زنند. که شامل اراضی فاریاب، دیم و آیش می شود. از ۳۲ میلیون هکتار اراضی مرغوب ۱/۳ میلیون هکتار به کشت آبی و حدود ۲ میلیون هکتار به آیش آبی اختصاص دارد. از ۱۹ میلیون هکتار اراضی متوسط ۹/۱ میلیون هکتار تحت کشت آبی است. ضمنا” حدود ۳/۵ میلیون هکتار زیر کشت دیم و حدود ۶ میلیون هکتار زیر آیش قرار دارد. بعلاوه از اراضی نامرغوب هم حدود ۵۲/۱ میلیون هکتار زیر کشت آبی قرار می گیرد.
بنابراین طبق آمار ذکر شده، مجموع اراضی که همه ساله تحت آبیاری قرار می گیرند ، حدود ۲۵/۶ میلیون هکتار و مجموع اراضی که به صورت متناوب تحت کشت دیم قرار می گیرد حدود ۳/۱۱ میلیون هکتار برآورد می شود . البته باید به این نکته توجه داشت که تمام سطح اراضی آبی ذکر شده به صورت کامل آبیاری نمی شود به طوری که حدود ۵/۳ میلیون هکتار به صورت کامل و مابقی اراضی آبی نیمه آبیاری و یا گاهی آبیاری می شود. از آمار فوق الذکر قطعا” می توان این نتیجه را گرفت که به طور کلی در جهت گسترش سطح اراضی زیر کشت کشاورزی محدودیت زمین و خاک وجود ندارد. البته در برخی از مناطق شمالی و غرب کشور شاید محدودیت زمین وجود داشته باشد ، گرچه متأسفانه از همین زمین و خاک محدود این مناطق هم استفاده کامل به عمل نمی آید.
موقعیت جغرافیایی ایران
ایران سرزمینی به وسعت ۱۶۴۸۱۹۵ کیلومتر مربع می باشد که در بخش شرقی نیمکره شمالی و در جنوب غرب آسیا واقع شده و جزء کشورهای خاورمیانه محسوب می گردد . از نظر موقعیت جغرافیایی ایران در حد فاصل طول های جغرافیایی ۶۳-۴۴ شرق و عرض جغرافیایی ۴۰-۲۵ شمال واقع شده است . تاریخ ایران به ۴۰۰۰-۳۵۰۰ سال قبل برمی گردد . نیاکان ما ایرانیان کره زمین را مادر ، طبیعت را مقدس و آلوده نمودن و تخریب آن را گناه می شمردند . کشور ایران به خاطر داشتن موقعیت خاص اکولوژیکی از نظر کشاورزی و دام پروری دارای اهمیت خاصی است .
شرایط اقلیمی خاص ایران موجب گردیده است تا بخش وسیعی از اراضی آن در قلمرو مناطق خشک قرار گیرند به نحوی که میزان بارندگی در پاره ای از مناطق بسیار اندک و سالانه بین ۵۰-۲۵ میلیمتر گزارش گردیده است . به علاوه تابش آفتاب و وزش بادهای شدید در این مناطق سبب تشدید تبخیر گردیده و این موضوع کمبود رطوبت را بیشتر محسوس می سازد. در چنین شرایطی از یکسو خاک فرصت تکامل را پیدا نکرده و امکانات توسعه و رشد پوشش گیاهی پیدا نشده و از سوی دیگر تعادل بیولوژیک در این مناطق بسیار حساس و ناپایدار و شکننده بوده به طوری که به سادگی در معرض تخریب و انهدام قرار گرفته و نتیجه آن گسترش و توسعه روز افزون بیابان ها و کویرها در ایران بوده است. بر اساس گزارشات موجود حدود۳۴میلیون هکتار از اراضی کشور ما را مناطق بیابانی و کویری تشکیل می دهد.
با توجه به موقعیت ایران و نزدیکی آن به مدار رأس السرطان کشور ما در یک نوار بیابانی واقع شده که آن را در امتداد صحرای آفریقا ، بیابان عربستان و مناطق خشک آسیای مرکزی قرار می دهد . بیابان لوت و دشت کویر از خشک ترین نواحی فلات ایران هستند .
فلات ایران همانند دیگر خشکی های زمین در طول دوره های زمین شناسی دستخوش تغییرات فراوان بوده است . زمین شناسان معتقدند این فلات در اثر کوهزایی و خشکی زایی و عوارض ناشی از آنها بارها تغییر شکل داده ؛ گاهی از زیر آب بیرون آمده و زمانی در زیر دریاها مدفون شده است . در هنگام بیرون ماندن از آب ، تحت تأثیر عوامل فرسایش قرار داشته و با توجه به نوع و مدت فرسایش ، تغییرات زیادی در سطح آن ایجاد شده است و در هنگام مدفون بودن در زیر آب ، به تناسب عمق و شرایط فیزیکی ، رسوبات گوناگون در نقاط مختلف آن به وجود آمده است .
چه عواملی در تنوع آب و هوایی کشور ما مؤثرند ؟
آیا تاکنون توجه کرده اید که چرا در میوه فروشی ها میوه های گوناگون تابستانی و زمستانی در کنار هم دیده می شوند .به عنوان مثال پرتقال و نارنگی در کنار محصولی مانند هندوانه که میوه تابستانی است به چشم می خورد . اگر به اخبار هواشناسی در رادیو و تلویزیون توجه کرده باشید ، متوجه می شوید که تفاوت دمای سردترین و گرم ترین نقاط کشور ما بسیار زیاد می باشد . هنگامی که در شمال غرب و غرب کشور هوا بسیار سرد و یخبندان است ، در جنوب کشور شاهد هوای نسبتا گرم و مطلوبی هستیم .چنین تنوع و تفاوت آب و هوایی که سبب تنوع در محصولات کشاورزی نیز می شود ،که در کمتر کشوری دیده می شود . علت این تنوع چیست ؟ در اینجا به تعدادی از این عوامل اشاره می کنیم :

1. 1. اختلاف در زاویه تابش آفتاب : کشور ما بین مدار ۲۵ تا ۴۰ درجه عرض شمالی قرار گرفته است . مناطق جنوبی ایران به مدار رأس السرطان نزدیکند و تابش آفتاب در هنگام ظهر مستقیم و نزدیک به عمود است . اما مناطق شمال و شمال غرب ایران چون در عرض های بالاتری قرار دارند ، تابش آفتاب مایل تر بوده و گرمای کمتری به آنها می رسد .

1. 1. ارتفاعات : علاوه بر تأثیر عرض جغرافیایی، ارتفاعات نیز در تغییر دما و بارش در مناطق مختلف تأثیر می گذارد . دما در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی معتدل تر از مناطق پست و کم ارتفاع کشور ماست و میزان رطوبت و باران نیز در آن مناطق بیشتر است به طوری که در برخی از ماه های سال نواحی کوهستانی پوشیده از برف است . هرچند ایران در منطقه خشک و بیابانی جهان قرار گرفته لکن نقش ارتفاعات در تعدیل دما و افزایش رطوبت کاملا” محسوس است .

1. 1. دوری و نزدیکی به دریا : دوری و نزدیکی به دریا بر آب و هوای نواحی اثر متفاوت دارد. مثلا نواحی داخلی ایران به دلیل دور بودن از دریاها خشک و دارای اختلاف دمای زیاد شبانه روز هستند ولی جلگه های کناره دریای مازندران به دلیل وجود رطوبت دریا دارای تابستانها و زمستانهای معتدل بوده و بارش درآنجا نسبتا” زیاد است. در حالی که دریاهای جنوب ایران از این نظر بر کناره های خود تأثیر چندانی ندارند. تنها در برخی ماه های گرم ، بادهای موسمی اقیانوس هند به سواحل جنوب شرقی ایران می وزند و رگبارهایی را ایجاد می کنند .

علاوه بر سه عامل ذکر شده که سبب تنوع اقلیمی در ایران هستند ، عبور توده های هوا از فراز کشور ما می توانند هوای سرزمین ما را تحت تأثیر قرار دهند .
در ایران با آب و هوای بسیار متنوع که گاه از نظر تنوع ، آن را با آب و هوای یک قاره مقایسه می کنند محصولات کشاورزی مختلفی به عمل می آید.
سیاست های کشاورزی دولت
دولت به منظور تأمین منافع کشاورزان تولید کننده از طرفی و ارتقاء سطح زندگی مصرف کنندگان محصولات کشاورزی از سوی دیگر مجبور است از یک جهت به گسترش کیفی و کمی تولیدات کشاورزی پرداخته و از سوی دیگر سعی می کند بین تولید و مصرف این محصولات موازنه بر قرار سازد. سیاست هایی که از راه های مختلف و در جهت جلوگیری از ضرر و زیان کشاورزان و مصرف کنندگان اتخاذ شود سیاست های موازنه ای نامیده می شود. سیاست هایی که معمولا” اتخاذ می شوند به صورت تنظیم عرضه و تقاضا و یا درآمد سرانه زارعین می باشند که به اشکال زیر ممکن است صورت گیرد.

1. 1. تنظیم تو لید

1. 1. تنظیم تقاضا

1. 1. تعیین قیمت رسمی

1. 1. پرداخت مستقیم و تضمین حداقل قیمت ها

1. 1. استفاده از امکانات وارداتی و صادراتی

1. 1. ایجاد اشتغال در بخش کشاورزی جهت جذب زارعین اضافی

1. 1. تشویق زارعین به متحد شدن و تشکیل سازمان های تعاونی

1. 1. تنظیم تولید: افزایش تولید محصولات کشاورزی مبرم ترین جزء برنامه توسعه اقتصادی در کشورهای در حال رشد می باشد. این برنامه شامل مبارزه با تمامی تنگناهای موجود در امر گسترش تولید می باشد.از قبیل تأمین آب و اعتبار، بهبود بخشیدن به امور زیر بنائی ( مثل شبکه راه ها )، گسترش تعلیمات کشاورزی و ترویج در روستاها، تأمین مالکیت عادلانه، دادن کمک های بلاعوض و غیره. معمولا” تا حال در ایران سیاست های توسعه تولیدات کشاورزی همآهنگ اتخاذ نمی شده اند، مثلا” سرمایه گذاری های نسبتا” زیادی در اموری از قبیل ساختن سدهای بزرگ و غیره انجام شده ، ولی به امور کوچکتری از قبیل ایجاد شبکه های درجه دوم و سوم آب رسانی، تسطیح زمین و تأمین کود و بذرهای اصلاح شده توجه کمی شده است؛ و در نتیجه زیان های زیادی متوجه کشور شده است. مشکل افزایش تولید محصولات کشاورزی مسأله ای خیلی وسیع است و حل آن مستلزم فعالیت زیاد و زمان طولانی می باشد. در حالیکه در اکثر نقاط دنیا مسأله کمبود تولید محصولات کشاورزی وجود دارد، در تعداد معدودی از کشورها؛ برای اینکه قیمت محصولات کشاورزی خیلی پائین نرود، دولت ها مجبور هستند از تولید این محصولات جلوگیری کنند، مثلا” دولت امریکا برای این منظور به زارعین پول و مقداری محصول می دهد که قسمتی از زمین های خود را نکارند، و یا برای هر زارع سهمیه ای برای کشت تعیین می کند.

1. 1. تنظیم تقاضا: اجرای برنامه هایی که سبب افزایش درآمد مردم می گردد؛ به بالا بردن تقاضا برای اغلب محصولات کشاورزی کمک می کند، در بعضی موارد دولت سیاست هایی اتخاذ می کند که مستقیما” باعث افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی می گردد؛ از قبیل تغذیه رایگان دانش آموزان و اطفال شیرخوار و خانواده های بی سرپرست، یا خانواده هایی که سرپرست آنها قمار باز یا معتاد به مواد مخدر یا الکل بوده و یا زندانی می باشند. اجرای این برنامه ها برای مبارزه با سوء تغذیه لازم می باشد، چون صرفنظر از عواطف انسانی، انجام فعالیت های لازم برای تأمین رشد اقتصادی مستلزم وجود افرادی است که خوب تغذیه شده باشند. برنامه تنظیم خانواده برای جلوگیری از رشد سریع جمعیت اگر موفق باشد جلوی رشد تقاضا برای محصولات کشاورزی را می گیرد، لکن چون اجرای این برنامه ها سبب افزایش درآمد سرانه می گردد، تقاضای سرانه محصولات کشاورزی را افزایش می دهد. ایجاد صنایعی که محصولات کشاورزی به عنوان نهاده در تولید آنها به کار می رود ( مثل صنایع نساجی، لبنیاتی، کمپوت سازی و غیره ) تقاضا برای این مواد را افزایش می دهد. برعکس، گسترش بعضی از صنایع که مواد مصنوعی رقیب محصولات کشاورزی تولید می کنند، سبب کاهش تقاضا برای این محصولات می گردد.

1. 1. تعیین قیمت رسمی محصولات کشاورزی: گاهی برای مبارزه با محتکرین و سود جویان دولت مجبور می شود، قیمت محصولات کشاورزی را رأسا” تعیین کند. اگر دولت قیمت محصولی را پائین تر از قیمت متعادل بازار تعیین کند مقدار عرضه کمتر از مقدار تقاضا برای آن محصول خواهد بود، و به مرور مسائلی از قبیل رواج بازار سیاه و قاچاق، ناراحتی هایی را برای مصرف کنندگان و تولید کنندگان ایجاد خواهد کرد. مثلا” گوشت بارزترین نمونه آن است که دولت ها مجبور می شوند از طریق سهمیه بندی توزیع آن را بین مصرف کنندگان عملی سازند.

1. 1. پرداخت مستقیم و تعیین قیمت های تضمینی: پرداخت مستقیم ممکن است به تولید کنندگان یا مصرف کنندگان انجام شود. از طرف دیگر دولت اغلب محصولات کشاورزی را به قیمتی کمتر از قیمتی که از زارعین خریداری می کند، به مصرف کنندگان می فروشد و به این وسیله حداقل قیمت برای تولید کنندگان را تضمین می کند. در ایران ثابت شده است که تضمین قیمت ها بهتر عملی می شود و سالانه مبالغ هنگفتی از بودجه کشور صرف این کار می شود.

1. 1. استفاده از امکانات وارداتی و صادراتی: دولت با وارد کردن مقادیر زیادی محصولات کشاورزی مانع بالا رفتن قیمت این محصولات می شود. گرچه این امر مانع احتکار و گرانفروشی است، ولی باعث کاهش سودآوری تولیدات کشاورزی شده است.

1. 1. ایجاد اشتغال در بخش غیر کشاورزی: چون کار کشاورزی فصلی است با بهره گرفتن از ماشین آلات در فصول پر مشغله می توان در مقدار کار لازم برای تولید محصولات کشاورزی صرفه جوئی چشمگیری به عمل آورد و چون تعداد کارگران کمتر می شوند، در نتیجه دستمزد کارگران بخش کشاورزی بالا می رود، و برای زارعین صرف می کند که از ماشین آلات استفاده کنند.

1. 1. تشویق زارعین به متحد شدن: یکی دیگر از راه های کمک به زارعین و نیز مصرف کنندگان تشکیل شرکت های تعاونی است. به این وسیله زارعین می توانند مستقیما” تولیدات خود را به مصرف کنندگان بفروشند و دست واسطه ها را کوتاه کنند. علاوه بر این زارعین با تشکیل شرکت های تعاونی می توانند امکانات دیگری از قبیل ایجاد سردخانه و کارخانه های بسته بندی و غیره فراهم سازند و درآمد خود را بالا ببرند.

نگاهی به استان خراسان
استان خراسان ناحیه وسیعی است در شرق و شمال شرقی کشور به مساحت تقریبی ۳۱ میلیون هکتار که با دارا بودن حدود ۱۹% از مساحت کل کشور، وسیعترین استان را تشکیل می دهد. خراسان منطقه ای است با خصوصیات اقلیمی متغیر و متفاوت که شاید کمتر نظیر و مشابهی در سطح کشور داشته باشد.
بطور کلی می توان گفت استان خراسان از نظر زمین و خاک در مقایسه با سایر عوامل لازم کشاورزی با محدودیت چندانی روبرونیست و بندرت می توان ناحیه ای را یافت که خاک عامل محدود کننده ای به شمار آید.
آب و هوای استان خراسان متنوع است، در نواحی مرتفع بینالود آب و هوای سرد کوهستانی، در بجنورد و قوچان و شیروان آب و هوای معتدل کوهستانی، در کوهپایه های استان آب و هوای نیمه بیابانی ملایم، در نواحی جنوبی استان که ۵۰% از مساحت آن را در بر می گیرد، آب و هوا، خشک و بیابانی است.
جمعیت استان خراسان ۶۰۴۷۶۶۱ نفر گفته شده که از این تعداد ۵۸/۵۶%در نقاط شهری ساکن هستند.
استان خراسان از نظر سطح زیر کشت اراضی با ۲۱۵۳۱۷۴ هکتار دارای بالاترین مقام در کل کشور می باشد. این استان با ۸/۱۲% تولید گندم، ۸/۱۶% تولید جو، ۸/۴۵% تولید چغندر قند کشور، مقام نخست و با ۵/۳۰% تولید پنبه مقام دوم را در کشور به خود اختصاص داده است. یکی دیگر از اقلام مهم کشاورزی که از سود بخشی بالائی برخوردار است زعفران می باشد.
استان خراسان از نظر منابع طبیعی دارای قابلیت های در خور توجهی است. ارتفاعات متعدد، دره های آباد، بیابان های هموار، غارهای طبیعی متعدد، آب و هوای متنوع، رودخانه هائی چون اترک و کشف رود و پوشش گیاهی چون مرتع، جنگل و درختچه های گز شرایط مطلوبی را برای استفاده جهانگردان فراهم نموده است.
از نظر میزان بارندگی تفاوت قابل ملاحظه ای بین نواحی کوهستانی شمالی و مناطق کویری و صحرائی جنوبی وجود دارد. بطور کلی می توان گفت میزان ریزش باران از شمال به جنوب دارای یک سیر نزولی است. متوسط بارندگی سالانه مناطق شمالی استان خراسان حدود ۲۵۰میلیمتر و مناطق جنوبی استان حدود ۱۶۵ میلیمتر است.
این استان بزرگ از نظر منابع آبی جزو نواحی کم آب محسوب می شود. حجم نزولات جوی استان خراسان با احتساب متوسط بارندگی سالانه به میزان ۱۸۰ میلیمتر می باشد.
خاک شناسی
همان طور که بشر برای بقای خود به خاک متکی است، دوام و تکامل خاک نیز تا حد زیادی به نحوه استفاده بشر از آن بستگی دارد. رشد و نمو گیاهان که علاوه بر سالم و زیبا ساختن محیط زیست منبع اصلی احتیاجات خوراکی و پوشاکی ما را تشکیل می دهند ، بدون خاک امکان پذیر نمی باشد. بی دلیل نیست که در طول تاریخ، ظهور تمدن های بزرگ در مناطقی که خاک خوب موجود بوده صورت گرفته و سقوط تمدن های بزرگ بین النهرین و دره رود نیل و … همزمان با تخریب و کم حاصل شدن خاکها و در اثر عدم توجه به حفاظت آنها به وقوع پیوسته است.
خاک چیست؟
خاک آنقدر در طبیعت فراوان است که بسیاری از افراد واقعا” تعمق نکرده اند که خاک چیست؟

سیستم قلب و گردش خون در بخش (۲-۱) ارائه خواهد شد. بخش (۲-۲)، شرح سیکل عملکردی قلب با جزئیات آن خواهد بود. بخش (۲-۳)، به بررسی مدل مداری قلب خواهد پرداخت. در بخش (۲-۴)، مطالعه یک مدل ترکیبی از قلب و LVAD انجام خواهد شد و پاسخ مدار باز این مدل به کمک دو الگوی متمایز از سرعت چرخش پمپ یعنی ورودی پله و شیب و برای مقادیر متفاوت مقاومت سیستمی قلب (SVR) شبیه سازی خواهد شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

قلب و سیستم گردش خون
قلب
قلب، عضو مهمی در سیستم گردش خون است. قلب در حفره صدری یا همان محفظه قفسه سینه، بین ریه­های چپ و راست قرار دارد. زمانی که قلب منقبض می­ شود، سایز آن به اندازه مشت فرد خواهد شد. استخوان­های قفسه سینه، دنده­ها و غضروف­ها، در مجاورت سطوح جلویی و بالایی قلب قرار دارند. بعد از قلب، مری و حفره صدری قرار گرفته­اند. بخش تحتانی قلب، به ماهیچه دیافراگمی نزدیک بوده و در بخش فوقانی آن وریداجوف یا سیاهرگ بزرگ (Superior Vena Cava)، آئورت و شریان ریوی قرار دارد. شیارهایی در سطح قلب وجود دارند. شیارهای اکلیلی (Coronary Sulcus) که بخش جدایش و حدی بطن و دهلیز می­باشد. شیار طولی قدامی -خلفی (anterior-posterior longitudinal sulci) که صفحه جدایش بطن چپ و بطن راست می­باشد. شکل (۲-۱)، بخش­های جلویی و عقبی قلب را نشان می­دهد.

(الف)

(ب)
شکل۲- ۱- نماهای جلویی و عقبی قلب [۱۶]
قلب عضوی تو خالی است که درون آن به چهار بخش و یا حفره تقسیم می­ شود. دو حفره بالایی، دهلیز­ها می­باشند که با دیواره دهلیزی به دهلیز چپ و راست تقسیم می­شوند. همچنین دو حفره پایینی، که بطن­ها نام دارند و به وسیله دیواره بطنی به بطن چپ و راست تقسیم می­گردند. شکل (۲-۲)، ساختار اصلی قلب را نشان می­دهد.

شکل۲- ۲- ساختار اصلی قلب [۱۶]

سیستم گردش خون
سیستم گردش خون، شامل قلب و بخش­های مربوط به انتقال خون ( شریان­ها، شریان­های کوچک یا مویرگ­ها و خون) است،که وظیفه آنها رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت­های بدن و گرفتن محصولات فرعی از متابولیسم بدن می­باشد. شکل (۲-۳-الف)، بلوک دیاگرام فرایند گردش خون در بدن انسان را نشان می­دهد. این فرایند، شامل دو چرخه است: چرخه سیستمی و چرخه تنفسی (۲-۳-ب).

(الف)

(ب)
شکل۲- ۳- بلوک دیاگرام و چرخه سیستمی و تنفسی فرایند گردش خون انسان [۳۱]
چرخه سیستمی، که به عنوان چرخه اصلی نیز شناخته می­ شود، از بطن چپ آغاز می­گردد. زمانی که بطن چپ منقبض می­ شود، خون دهلیز، که شامل اکسیژن و مواد مغذی برای تغذیه بافت های بدن است، از طریق بطن به آئورت پمپاژ شده و سپس از طریق شاخه­ های مختلف شریان­ها وارد مویرگ­ها می­گردد. خون شریان­ها، تبدیل به خون سیاهرگی یا وریدی می­ شود و حاوی دی اکسید کربن و محصولات متابولیک است که به شکل گاز و محصولاتی خواهند بود که از طریق مویرگ­ها از سلول­ها و بافت­های بدن دریافت می­گردند. خون سیاهرگی، از طریق مویرگ­ها به رگ­های کوچک (Venules) وارد شده و به سمت ورید اجوف فوقانی و تحتانی جریان یافته، و از سطوح مختلف سیاهرگ­ها به سینوس کرونری (Coronary Sinus) برمی­گردد و سپس به دهلیز راست می­رود. پس از آن، خون سیاهرگی ازطریق دهلیز راست به سمت بطن راست جریان یافته و چرخه تنفسی شروع می­ شود.
چرخه تنفسی گردش خون، که به عنوان چرخه فرعی نیز از آن نام برده می­ شود، از بطن راست شروع شده و با انقباض بطن راست، خون سیاهرگی به شریان ریوی رفته و سپس به مویرگهای دیواره کیسه­های تنفسی ریه می­رود. این عمل،از طریق تمام شاخه­ های شریانی موجود در ریه صورت می­پذیرد. پس از آن، خون سیاهرگی تبدیل به خون سرخرگی حاوی اکسیژن اشباع شده، می­گردد، که این عمل به کمک تبادل گازها بین رگها و کیسه­های هوایی شکل می­گیرد. پس از آن، خون سرخرگی از طریق مویرگها به رگهای کوچک رفته و به سمت وریدهای ریوی چپ و راست میرود و از طریق آنها به سمت دهلیز چپ جریان می­یابد. نهایتاً، خون سیاهرگی از دهلیز چپ وارد بطن چپ شده و یک چرخه سیستمی دیگر آغاز خواهد شد.

سیکل قلبی
بررسی برخی از مفاهیم اصلی
در این بخش، قبل از پرداختن به مبحث ساختار سیکل یا چرخه قلبی، که موضوع اصلی این قسمت می­باشد، لازم است که برخی مفاهیم اصلی و پایه­ای مرتبط با این ساختار، توضیح داده شوند.
میزان ضربان یا نرخ ضربان (HR): نرخ ضربان، در واقع همان تعداد ضربان قلب بر واحد زمان است و به شکل ضربان بر دقیقه (bpm) بیان می­ شود که با توجه به سن، جنس و دیگر نیازهای فیزیولوژیکی بدن انسان، متغیر خواهد بود.
خالی شدگی (Systole): خالی شدگی، فازی از چرخه قلبی است که قلب در آن، در حال انقباض است. در طی این فرایند، فشار در دهلیزها و بطن­ها تولید شده و قلب جریان خون را در این حالت پمپاژ می­ کند. شکل (۲-۴)، فاز خالی شدگی بطن را نشان می­دهد.
پرشدگی (Diastole): پرشدگی، فازی از چرخه قلبی است که در آن قلب پس از فاز خالی شدگی، از خون پر می­ شود. شکل (۲-۵)، فاز پرشدگی بطن را نشان می­دهد.

شکل۲- ۴- فاز خالی شدگی بطن

شکل۲- ۵- فاز پرشدگی بطن
حجم ضربه (Stroke Volume): حجم ضربه، حجم خونی است که از یکی از بطن­های قلب با هر ضربان پمپاژ می­ کند. این مقدار، تقریبا برای هر دو بطن چپ و راست قلب برابر است. این میزان از رابطه زیر تبعیت می­ کند:
معادله (۲-۱) SV= EDV- ESV
در اینجا EDV، حجم پایانی پرشدگی و یا حجم خونی است که درون بطن در ابتدای هر ضربان قلب وجود دارد و ESV، حجم پایانی خالی شدگی و یا حجم خونی است که در پایان هر ضربان قلب وجود دارد.
خروجی قلب (CO): خروجی قلب، حجم خونی است که توسط بطن در یک دقیقه پمپاژ می­ شود. این مقدار از حاصل ضرب حجم ضربه در نرخ ضربان، به شکل زیر به دست می ­آید.
معادله (۲-۲) CO = SV * HR
پیش بارگذاری (Preload): پیش بارگذاری، میزان “بار” قبل از شروع انقباض ماهیچه­های قلب می­باشد و به عنوان بار حجمی نیز شناخته می­ شود.
پس بارگذاری (Afterload): پس بارگذاری، میزان"بار"ی است که قلب در آغاز شروع انقباض دارد و توسط آن بر مقاومتش غلبه کرده و خون را خارج می­ کند و به عنوان بار فشاری نیز شناخته می­ شود.

چرخه قلبی
چرخه قلبی، بازه­ی زمانی مابین دو ضربان متوالی قلب است. به عنوان مثال، برای یک قلب طبیعی و سالم، اگر نرخ ضربان قلب bpm75 باشد، چرخه قلبی ۰.۸ثانیه بطول می­انجامد. یک چرخه قلبی شامل دو فاز اصلی است: فاز خالی شدگی (انقباض) و پرشدگی (انبساط یا حالت آرامش) برای بطن­ها و دهلیزها. بنابراین، در طی بازه پمپاز خون توسط قلب، بطن می ­تواند نقش اصلی­تری را در مقایسه با دهلیز بازی کند. اگرچه، چرخه قلبی اغلب به معنای سیکل عملکردی همان بطن است.
شکل (۲-۶)، تغییرات چندین متغیر همودینامیکی را همچون فشار بطن چپ (LVP)، فشار آئورتی (AoP)، فشار دهلیز چپ (LAP) و حجم بطن چپ (LVV)، در طی یک سیکل قلبی نشان می­دهد.
برای اینکه بتوان درک بهتری از جزئیات یک سیکل کامل قلبی داشت، آن را می­بایست به ۸ فاز تقسیم بندی کرد [۱۹].

شکل۲- ۶- تغییرات LVP, AoP, AP و LVV در طی یک سیکل قلبی [۱۹]
فاز اول- انقباض هم حجم:
زمانی که موج R از مجموعه QRS رخ داد، بطن چپ شروع به انقباض می­ کند، که نشان دهنده تغییرات پتانسیل و زمانی، در غیر قطبی شدن بطن است. بیشترین میزان غیر قطبی شدن در موج الکتروکاردیوگرام (شکل ۲-۶)، در نقطه پیک یا بیشینه آن بدست می ­آید. فشار بطن چپ به خاطر انقباض قدرتمند عضله­های قلب به سرعت افزایش می­یابد. زمانی که فشار بطن چپ بر فشار دهلیز فائق آمد، خون در بطن چپ، دریچه میترال (در دهانه میانی بطن و دهلیز چپ) را وادار به بسته شدن می­ کند. دریچه میترال به کمک ماهیچه­هایی که دارای برآمدگی می­باشند، در آن نقطه کاملا بسته شده و انقباض ماهیچه­های حلقوی، باعث کاهش قطر در سطح تلاقی دهلیز- بطن شده و از این جهت از برگشت خون به دهلیز چپ جلوگیری می­ شود. در این لحظه، فشار بطن چپ خیلی سریع افزایش می­یابد، اما تا زمانی که این فشار از فشار آئورتی در دهانه آئورت (حدود mmHg80 در پایان خالی شدگی) تجاوز نکند، دهانه دریچه آئورتی، همچنان بسته می­ماند. در طی این بازه زمانی کوتاه (به طور طبیعی حدود ۰.۰۵ثانیه)، دریچه­های میترال و آئورتی بسته نخواهند بود؛ اندازه فاصله بین نوک قلب و انتهای آن (اندازه طولی قلب) کاهش خواهد یافت. همچنین بطن چپ، شکل و حالت گرد به خود خواهد گرفت و تنش عضلات بطن بالا رفته، اما حجم بطن چپ تغییر نخواهد کرد. چنین حالتی انقباض هم­حجم نامیده می­ شود.
فاز دوم- تخلیه سریع:
در این فاز، عضلات قلب، انقباض خود را حفظ کرده و تنش در آنها تا حدی بالا می­رود که باعث می­گردد، فشار بطن چپ کمی بیشتر از فشار آئورتی شده و دریچه آئورتی باز شود. در این زمان، خون به آئورت تخلیه شده و به سرعت، جریان به بالاترین حد خود می­رسد. در انتهای مرحله تخلیه سریع، فشار بطن چپ می ­تواند به بالاترین مقدار خود (mmHg130 تا ۱۲۰ در بطن چپ) دست یابد. این فاز تنها ۰.۰۹ثانیه طول می­کشد، اما حجم خون خارج شده حدود ۸۰ تا ۸۵% حجم ضربه را شامل می شود.

این گزارش به‌طور مستقیم جامعه آماده الکترونیکی را تعریف نمی‌کند، ولی در عوض به بررسی دلایل و اهداف نهفته در رشد اینترنت می‌پردازد (که نیاز اساسی یک جامعه با آمادگی الکترونیکی است). مؤلفان بیان کرده‌اند که مجموعه‌ای پیچیده از فعل و انفعالات که شامل فاکتورهای فوق می‌شود، علل رشد و توزیع اینترنت می‌باشند.

• • نحوه اجرا

مؤلفان از یک تحلیل آماری برای داده‌های موجود در مورد فاکتورهای فوق در کشورهای خاص، استفاده کرده‌اند(رگرسیون OLS). این اطلاعات بخصوص از شاخص‌های توسعه بانک جهانی استخراج شده‌اند. سپس مؤلفان مدل فرضی خود را در مورد توسعه فناوری‌ با این اطلاعات تست کرده‌اند. آنها همچنین به شرح سایر مدل‌های موجود درباره توسعه فناوری‌ و مقایسه آنها پرداخته‌اند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• • نحوه ارائه نتایج

سنجش‌های آماری، رابطه‌ای محتمل را بین متغیرها بیان می‌کنند و به‌صورت مفصل به شرح این مسأله می‌پردازند که چگونه این فاکتورها در شکل‌گیری توسعه فناوری‌ نقش دارند. مؤلفان به تحلیل ۷۵ کشور توسعه‌یافته و در حال توسعه پرداخته و نتایج را در گزارش خود آورده‌اند. آنها به این مسأله رسیده‌اند که ظرفیت اینترنت تنها تابعی خطی از توسعه سیاسی و اقتصادی نیست بلکه ناشی از یکسری فعل و انفعالات پیچیده می‌باشد.
۲-۲-۱-۸- CIDCM^[60]
دانشگاه مری‌لند که در زمینه مدیریت بحران و سیاست های پیشگیرانه در استرالیا فعالیت می کند، در سال ۱۹۹۶ پروژه‌ای را با مشارکت آژانس توسعه بین المللی آمریکا به منظور ارزیابی و تعیین میزان نفوذ اینترنت در افریقا انجام داده است. این پروژه کهCIDCM نام دارد، از مدل های پیشین به ویژه CSPP بهره گرفته است.

• • هدف

بررسی نفوذ اینترنت در افریقا با کمک مطالعات موردی و تحلیلی است و بر این نکته ‌تاکید دارد که‌ کشورهای ثروتمند سریعتر از کشور های فقیر خود را با اینترنت تطبیق داده‌اند، و نفوذ اینترنت در جوامع باز سریعتر ازجوامع بسته صورت پذیرفته است. از سوی دیگر کشورهایی که تقریباً ویژگی های اقتصادی- اجتماعی مشابه دارند، در زمینه نفوذ اینترنت از تجارب متفاوتی برخوردارند. تفاوت در سیاستگذاری‌ها سبب تفاوت تجارب کشورها شده است. مدل مذکور، بازیگران اصلی و موسسات عمده که در حوزه ICT نقش دارند و نحوه اتخاذ تصمیم آنها را شناسایی نموده و رشد فزاینده نفوذ اینترنت را به‌ کمک وضعیت اقتصادی- اجتماعی هر کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.

• • معیارهای سنجش

این چارچوب بیانگر بهره گیری از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در دو سوی عرضه و تقاضاست که در این دو سو نقش آفرینان متعدی وجود دارند. برای مثال ممکن است شرکت های مخابراتی سازندگان کامپیوتر و سرویس دهندگان اینترنت، نقش آفرینان سمت عرضه و موسسات دانشگاهی، مراکز دولتی، شرکت های تجاری و سازمان های غیر دولتی، نقش آفرینان سمت تقاضا باشند. هر یک از این نقش آفرینان، اهداف متفاوتی دارند و تاثیر متفاوتی بر مذاکرات خواهند گذاشت. توجه به این تفاوت ها در ارزیابی کشورها ضروری است.
این چارچوب به دلایل مختلف پویاست، اول اینکه به نقش آفرینان امکان میدهد تا توسعه صورت گرفته در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات را مشاهده و درک نمایند. تغییرات فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز در نوع خود پویا است. دوم، این چارچوب نقاط آستانه را که برای الگوبرداری حائز اهمیت هستند و به محققان امکان می دهند تا بر گام های مهمی که در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات تاثیر بیشتری دارند، تاکید کنند. سوم، تفاوت زمان بندی توسعه در کشورهای مختلف را در هر فاز تشریح می نماید.
تعریف مذاکره در این مدل “فرآیندی است که در آن دو (چند) طرف مذاکره، گروه ها یا جوامعی هستند که برای رسیدن به توافق آیین نامه‌هایی را برای آینده تعامل تنظیم می کنند” (CIDCM, 1998).
چارچوب مذاکرات:

• • نقش آفرینان اصلی چه کسانی هستند؟ چگونه علائق و سلائق خود را تعریف می کنند؟

• • چه نیروهایی وضعیت و جایگاه مذاکرات را مشخص می کنند؟

• • خطرات و فواید مذاکرات چیست؟

• • چه نوع مذاکراتی و بین چه نقش آفرینانی موفقیت آمیزهستند و چرا؟

• • نکات مهم برای شرکت های اینترنتی مانند (هزینه ارتباط، خطوط اجاره ای و غیره)

در هر مذاکره موارد زیر مورد توجه قرار می گیرند:
۱- پیشینه
زمینه ساختاری با شاخص های

• • نیروهای اقتصادی

• • سطوح آموزشی

• • توسعه زیر ساخت کشور

ساختار سیاسی و فرهنگی با شاخص های

• • دولت، تمدن، ارتش دموکراسی

• • سبک سیاستگذاری

• • شتاب به سمت مدرنیزه

• • موارد معمول مثل فرهنگ، مذهب و غیره

۲- نقش آفرینان (بازیگران اصلی)

• وزارتخانه های اطلاعاتی، مخابراتی و ریاست جمهوری