نمودار ۴-۱۴- رابطه بین میزان استفاده از رسانه و مشارکت مردمی ۱۰۸
نمودار ۴-۱۵- رابطه بین زمان پخش برنامه از رسانه و مشارکت مردمی ۱۱۰
نمودار۴-۱۶- رابطه بین نوع برنامه و مشارکت مردمی ۱۱۱
نمودار۴-۱۷- رابطه بین میزان اعتماد به رسانه و مشارکت مردمی ۱۱۳
نمودار ۴-۱۸- تحلیل مسیر مرحله اول ۱۲۰
نمودار ۴-۱۹- تحلیل مسیر مرحله دوم ۱۲۱
نمودار ۴-۲۰- تحلیل مسیر مرحله سوم ۱۲۲
نمودار۴-۲۱- تحلیل مسیر مرحله چهارم ۱۲۳
نمودار ۴-۲۲- مدل علی تحقیق ۱۲۴
چکیده :
امروزه تبادل اطلاعات و ارتباطات در دنیای مدرن،حیات انسانی راتحت شعاع خود قرارداده و مشارکت اجتماعی یکی از الزام آورترین رویکردها در فرایند جوامع محلی و پایدار محسوب می‌شود.زندگی اجتماعی انسان به دلیل ضعف در مقابل موانع و حوادث محیط وبه منظور غلبه بر مشکلات شکل گرفت و به مرور زمان برای چیرگی بر مصیبت و شرایط محیطی متحول شد و در قرن بیستم مشارکت مفهومی نوین یافت و در دنیای مدرن به واسطه قابلیت های وسایل ارتباط جمعی تمامی جوامع از احوال یکدیگر خبردار می شوند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش رسانه های جمعی (اینترنت، رادیو ، تلویزیون) بر مشارکت مردمی درمیان حامیان طرح اکرام کمیته امداد خمینی در استان تهران انجام گردیده است و چار چوب نظری آن بر مکتب نوسازی (لرنر) و هوشیار سازی پائولوو برجسته سازی استوار می باشد.این پژوهش به روش پیمایشی بوده و از پرسشنامه جهت گردآوری داده‌ها استفاده شده است. نمونه آماری شامل ۳۶۰ نفر از حامیان طرح اکرام کمیته امداد خمینی استان تهران بوده که با روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. اطلاعات بدست آمده با بهره گرفتن از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی (رگرسیون خطی ، ضریب پیرسون ، …) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و طبق نتایج آمار توصیفی میزان مشارکت مردمی ۱۰۷نفر (۷/۲۹ درصد) از حامیان درسطح پایین ، ۱۸۴ نفر(۱/۵۱ درصد) درسطح متوسط و ۶۹ نفر (۲/۱۹درصد ) درسطح بالایی قرار دارد.و به طور کلی میزان مشارکت مردمی درسطح متوسطی (۱/۵۱) است.
بر اساس یافته های تحقیق ؛ بین مشارکت مردمی و میزان استفاده از رسانه ( ۳۴۳/۰=R ) ،بین نوع برنامه پخش شده از رسانه ( ۳۹۹/۰= R )، زمان پخش برنامه ها از رسانه ( ۴۴۱/۰ =R )، اعتماد به برنامه رسانه ها ( ۵۲۲/۰=R) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارتی با افزایش میزان استفاده از رسانه ، اعتماد به برنامه رسانه ها و… میزان مشارکت مردمی افزایش می یابد
واژه‌های کلیدی : مشارکت مردمی، میزان استفاده از رسانه، اعتماد، حامی ، رسانه های جمعی
فصل اول
مقدمه
بیان مساله
اهمیت و ضرورت
اهداف تحقیق
سوالات تحقیق
مقدمه
موضوع مشارکت ^[۱]و چگونگی تحقیق آن گرچه ریشه در تاریخ دیرینه ملتها دارد و جوانب مختلف مسائل اقتصادی^[۲] ، اجتماعی^[۳] ، فرهنگی^[۴] و سیاسی^[۵] کشور ما در طول تاریخ بر اساس مشارکتهای مردم استوار بوده است ، لیکن این مفهوم امروز اهمیتی دو چندان پیدا کرده و همواره به عنوان یک ضرورت تاریخی ، در عرصه های گوناگون مورد بحث بسیاری از اندیشمندان و دست اندرکاران به ویژه در زمینه های مسائل اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی قرار گرفته است، به گونه ای که به نظر برخی از اندیشه گران ، محور اساسی توسعه بر مشارکت کلیه نیروها استوار است. با عنایت به این واقعیت که رشد ملی نه فقط به مدد منابع مادی ، بلکه بیشتر به یاری و مشارکت انسانها صورت می پذیرد و تصمیم های گروهی ، توجه به نیازهای محلی^[۶] و گروهی ، رودررویی مستقیم با مسائل و حل فوری آن نیز به مدد اندیشه و تفکر جمعی امکان پذیر است، به همین دلیل نیز ضرورت مشارکت هیچ گاه در طول تاریخ همانند امروز و آینده دارای اهمیت نبوده است. نخبگان هر قدر هم روشنفکر باشند ، باز به تنهایی قادر به ایجاد تمدنی جدید نیستند. هرچه هست و باید باشد به مدد مساعی جمعی ممکن است. ایجاد تمدن جدید مستلزم نیروی تفکر همه انسانهاست و این نیرو امروزه موجود و آماده کاراست. به قول تافلر (۱۳۶۴) ابداع و تخیل جمعی، محور کارها در آینده است (متین ، ۴۴:۱۳۸۸).
یکی از مهم ترین عواملی که به تداوم حیات بشر کمک کرده ، همکاری و مشارکت میان انسانهاست. از منظر جامعه شناسی^[۷] ، مشارکت به عنوان فرایند تعاملی چند سویه مطرح می شود، که مداخله و نظارت مردم و قابلیت سیاسی - اجتماعی نظام را در دستیابی به توسعه ، همراه با عدالت اجتماعی^[۸] در پی خواهد داشت . بنیادی ترین اندیشه زیر ساز مشارکت ، پذیرش اصل برابری مردم است و هدف از آن هم فکری ، همکاری و تشریک مساعی افراد در جهت بهبود کمیت و کیفیت زندگی^[۹] در تمامی زمینه های اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی است . مشارکت در فراگرد توانمندسازی افراد جامعه تأکید دارد (طوسی ،۵:۱۳۷۰).
مشارکت اجتماعی به عنوان کنش آگاهانه، داوطلبانه ، جمعی و کم و بیش سازمان یافته افراد و گروه ها در جهت اهداف، نیازهاو منافع جمعی (غفاری و نیازی ،۱۸:۱۳۸۶). خود مستلزم وجود زمینه ها و متغیرهایی است.از جمله این متغیرها می توان ارزیابی از پاداش های مشارکتی ، اطمینان نسبت به نتایج ، مسئولیت پذیری ، سرمایه اجتماعی^[۱۰] ، ارزش های فرهنگی مناسب و … یاد کرد.
انسانها در زندگی اجتماعی خویش هنگامی در تمامی ابعاد وجودی خود رشد و تعالی می یابند که در انجام کارها یا اجرای اعمالی که به آنها مربوط می شود، با یکدیگر همکاری و مشارکت داشته باشند و این خود نیازمند وجود اعتقادات مشترکی است که در بین آنها وجود دارد. رسانه ها موجب می شوند شهروندان در جریان تغییرات سریع و دگرگونیهای اجتماعی در ابعاد خارجی و داخلی قرار گیرند، از آنجا که دایرۀ تنازعات بشری، در حد قابل توجهی، به دایرۀ رقابت و برخورد رسانه ها با یکدیگر تبدیل شده است، در چنین فضایی، رسانه ها به طور روزافزون، بر کمیت و کیفیت برنامه های خبری می افزایند. نقش رسانه ها در مواقع بحران ها، در افزایش آگاهی مردم در ایجاد زمینۀ مناسب برای مشارکت آنها در پیشبرد برنامه های سیاسی و اجتماعی تعیین کننده است. به عنوان مثال می توان به فضاسازی رسانه ها برای مشارکت احاد مردم در انتخابات گوناگون، حمایت از برنامه های توسعه اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور و مشارکت آنان در شرایط بحرانی مانند سیل، زلزله، خشکسالی، قطعی و… اشاره کرد.

بیان مسأله
امروزه وسایل ارتباط جمعی^[۱۱](رادیو،سینما، تلویزیون و مطبوعات و… ) با انتقال اطلاعات و دانشهای جدید و تبادل افکارو عقاید عمومی درراه پیشرفت و توسعه فرهنگ و تمدن بشری نقش اساسی بر عهده دارند، عصر ما عصر ماهواره‌‌‌ها و کامپیوترهاست عصر تسلط بشر بر زمان و مکان، زمین و جهان است. امروز همه چیز در شرف تغییر و تحول قرار دارد و این تغییر همه اقشار را در بر می‌گیرد چه در شهر و چه در روستا و در این راه نمی‌توان از نقش وسایل ارتباط جمعی در این تحولات چشم پوشید.
اکنون دیگر بدون اطلاع از وقایع روزمره و بدون استفاده از وسایل ارتباط جمعی نمی‌توان زندگی کرد، زیرا انسان تنها به واسطه آن می‌تواند مراحل رشد و تکامل مادی و معنوی خویش را طی کند. بسیاری از محققان مربوط به مسایل توسعه کشورهای جهان سوم معتقدند که با استفاده صحیح از وسایل ارتباط جمعی می‌توان با فقر و بی سوادی به مبارزه برخاست و همچنین با آموزش فنون و روش های نوین در اشکال اطلاعات و آگاهی‌ها نقش مشارکت های اجتماعی در زمینه‌‌‌های گوناگون اعم ازصنعت، خدمات، کشاورزی، باغداری، دامداری و…… برجسته کرد.وسایل ارتباط جمعی به عنوان یکی از نظام های فرعی جامعه، متاثر از نظام اجتماعی اند و موفقیتشان در جلب مشارکت مردم در چارچوب نظام حاکم بر این وسایل قابل ارزیابی است. رسانه ها قادرند در فضایی مردمی، در مجموعه ای از عوامل هماهنگ، در مشروعیت بخشیدن به نظام و ایجاد باور میان توده ها و حاکمیت و در نهایت ترغیب و تشویق مردم به مشارکت بیشتر در امور مؤثر واقع شوند مشارکت مردمی شرایط را برای فعالیت رسانه های جمعی در انجام وظایفشان آماده می کند و زمینه تسریع توسعه را فراهم می سازد. در رسانه های جمعی به خصوص رسانه های تصویری و شنیداری ، برنامه‌هایی با هدف ترغیب مشارکت اجتماعی مردم ساخته می‌شود، توجّه به نوع و قالب برنامه و شیوۀ بهره‌مندی از آن برای بیان موضوع استفاده می شود . دامنه نفوذ و گسترش شبکه‌های رسانه های جمعی عامل تعیین‌کننده‌ای برای ترغیب مشارکت اجتماعی در سطح ملی و محلی است. همین ویژگی منحصر به فرد رسانه ها با توجّه به تنوع و گونه‌گونی فرهنگی در ساخت برنامه‌های مشارکتی نقش مؤثری دارند.امروزه مشارکت بعنوان امری اساسی جهت دخالت آگاهانه و واقعی مردم در تعیین سرنوشت خویش در تمامی عرصه های زندگی وارد گشته است.
مشارکت اجتماعی یکی از الزام آورترین رویکردها در فرایند جوامع محلی و پایدار محسوب می‌شود.زندگی اجتماعی انسان به دلیل ضعف در مقابل موانع و حوادث محیط وبه منظور غلبه بر مشکلات شکل گرفت و به مرور زمان برای چیرگی بر مصیبت و شرایط محیطی متحول شد و در قرن بیستم مشارکت مفهومی نوین یافت و در دنیای مدرن به واسطه قابلیت های وسایل ارتباط جمعی تمامی جوامع از احوال یکدیگر خبردار می شوند اخبار مربوط به حوادث طبیعی و غیرطبیعی و هرآن چیزی که مربوط به انسان و محیط زیست اوست به طور همزمان به اطلاع همگان می رسد . شکل گیری اتحاد و وفاق ملی و انسجام^[۱۲] اجتماعی در میان اقشار مختلف مردم از مزایای دیگر مشارکت در جامعه به شمار می روند.طرح اکرام ایتام ،با هدف رسیدگی به نیازهای مادی و معنوی فرزندان محروم از نعمت پدراز سال ۱۳۷۸ آغاز گردید که تحت پوشش امداد امام (ره) طراحی و اجرا گردید که بی تردید ستون های استوار آن ایده های الهی و نو و حضور عملی مردم و وجدانهای آگاه و بیدار است .
چنان که در اصل بیست و یکم و بیست و نهم قانون اساسی مقرر گردیده دولت از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم حمایت^[۱۳] های مالی را برای یک یک افراد کشور تامین نماید.
مشارکت مردم در امور اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه خویش بنیادی ترین مسئله در تامین عدالت اجتماعی است (بایندر، ۱۳۸۲: ۱۲۰).
امروزه مشارکت به عنوان امری اساسی جهت دخالت آگاهانه و واقعی مردم در تعیین سرنوشت خویش در تمامی عرصه های زندگی وارد گشته است. کمیته امداد امام خمینی برای اجرای این رسالت مهم از رسانه های جمعی به عنوان پل ارتباطی بین نیازمندان و حامیان بهره می جویند و رسانه ها نیز در راستای اهداف این موسسه و ترویج همدلی و همیاری و آگاه سازی ملت از وضعیت نیازمندان باارائه پیام های تصویری و شنیداری کمک های شایانی را انجام می دهد. در این تحقیق درپی بررسی نقش رسانه های جمعی(رادیو ، تلویزیون ،اینترنت) در جلب مشارکت های مردم (حامیان ) درکمک کردن و سرپرستی کودکان بی سرپرست ویا بدسرپرست ها ونوع حمایت حامی ها از آنها می باشد.
کمیته امداد خمینی به عنوان رابط و واسط بین نیکو کاران و نیازمندان جامعه با رعایت اصول حفظ عزت نفس و کرامت محرومین و نیت خیر مردم را جهت مساعدت به افراد نیازمند عملی می سازد ، این سازمان به صورت کمی و کیفی و با فراهم آوردن زمینه های اجرایی لازم مطابق با امکانات بالقوه و بالفعل در سطح جامعه و در قالب طر حهای مختلف و متعدد ، در راستای مشارکت مردمی گام بر می دارد. از حیایی ترین اصول استقرار مشارکت مردمی نیروی انسانی به کار گرفته شده (حامیان ) است که لازم است دارای روحیه مشارکت جویانه ، انگیزه بالا و اشنایی کامل با برنامه های این سازمان باشند تا بتواند در ارتباط و تعامل با مردم و هماهنگ با برنامه های عام المنفعه گام بردارند.

اهمیت مساله
بی تردید فقر ناشی از وضعیت اقتصادی و آسیبهای حاصله از آن موانع اساسی رشد فرد و جامعه است و تلاش در راستای کاستن از رنج و اندوه حاصل از آن و ریشه کنی و ریشه یابی آن ، در واقع کوششی است برای رفاه و آسایش فرد،خانواده محسوب می شود.گاهی برای نوع انسان اتفاقاتی رخ می دهدو بر اثر آن کمبودها و نارسائیهایی پیش می آید ،از جمله از دست دادن سر پرست خانواده ،یعنی پدر و یا پدر و مادر و آثاری که در پس آن بر جای می ماند ،در اینجاست که اکرام و انفاق معنای واقعی خود را می یابد و طرحی به نام اکرام وآن هم با مقبولیت مردمی شکل می گیرد.در سند۲۰ ساله ، تشکیل و توسعه شبکه های ارتباطی و حمایتی مردمی و کار آمد برای انجام کارهای ماندگار و اثر بخش در میان اقشار آسیب پذیر و تقویت تکافل و توازن اجتماعی را از تکالیف این نهاد بر شمرده و نیز مقرر گردیده این نهاد بعنوان تکیه گاه قابل اعتنای محرومان ادای وظیفه نماید که در این راستا برنامه اکرام ایتام از یک سو در جهت بهره گیری از سرمایه های اجتماعی و حفظ همگرایی مردم مسیر درخشانی را طی نموده و از سوی دیگر قابلیت انتشار و الگوسازی در اقصی نقاط جهان را دارد.  ترویج فرهنگ انفاق ، ایثار و اکرام یتیم و نشر سنتهای حسنه اسلامی اشاره و عمق بخشیدن به روحیه تعاون و مشارکتهای مردمی را در راستای رسیدگی به امور محرومین مهم تلقی نموده که ناظر بر تأکید سازمان بر اکرام ایتام بوده و ضرورت نگاه برنامه ای به این طرح می باشد.اهمیت پرداختن به این مساله زمانی دوچندان می گردد که در طول سال در اقصی نقاط دنیا ماشاهد حوادث طبیعی و غیر طبیعی هستیم که گریبانگیر بسیاری ا ز خانواده ها و افراد انسانی می شود. این موسسه جهت اطلاع رسانی و ارتقاء سطح مشارکت مردمی در راستای اهداف متعالی خویش برای کمک رسانی به مردم از رسانه به مثابه پلی ارتباطی میان حامیان و نیازمندان بهره می گیرد و رسانه های جمعی در بهبود و تسریع روند این رسالت انسانی و اجتماعی با ارائه پیام های صوتی و تصویری در قالب فیلم ، مستند ، گزارش و…آنها یاری می کنند .
امروزه گسترش و شیوع وسایل ارتباط جمعی یا رسانه های گروهی به حدی است که عصر ما عصر ارتباطات نامیده شده است و در بسیاری از موارد خواندن روزنامه، گوش کردن رادیو، تماشا کردن تلویزیون و استفاده از اینترنت به صورت امری عادت درآمده است و به عنوان یک نیاز محسوب می شود. وسایل ارتباط جمعی به عنوان یکی از مهمترین وسایل ایجاد تغییرات در جوامع بشری به جامعه و افراد آن کمک می کند تا در مسیر و خط مشی معین خود موفق تر و با آگاهی و اطلاعات بیشتری حرکت و روند مشارکت اجتماعی تسریع شود و در چگونگی تعامل متقابل شهروندان تاثیر گذاشته و کنش ها و واکنش ها را جهت دار و متناسب با دیگر ابعاد جامعه بسازد .
وجود یک نظام مردمی پیش شرط لازم در موفقیت رسانه های جمعی در زمینه جلب مشارکت مردم است، اما این موفقیت در مرحله بعد مشروط به عواملی چون مدیریت، تخصص کارگزاران رسانه های گروهی و آگاهی آنها از دانش پیشرفته ارتباطی است .مشارکت اجتماعی عامل تقویت همبستگی در شبکه های اجتماعی است. حضور افراد در فعالیت ها و تصمیم گیری های اجتماعی در بلند مدت موجب تعمیق روابط بین اعضای جامعه ، افزایش احساس یگانگی ، سعۀ صدر و تسامح و تساهل می گردد.نقش و اهمیت رسانه های جمعی دراین امر زمان حائز اهمیت می باشد که باتوجه به رشد گسترده جمعیت و پراکندگی آن رسانه این امکان را در اختیار آحاد مردم قرار می دهد که به طور همزمان و همگانی، از اخبار و اطلاعات مربوط به این گونه مسائل آگاه گردند و با شفاف سازی راه های تامین این امور، میزان اطمینان و اشتیاق مردم را در همیاری و همدلی و مشارکت داوطلبانه دو چندان می کردند .مشارکت شهروندان در طرح اکرام باعث افزایش همکاری های اجتماعی و نیز افزایش حس تعلق آنان به یکدیگر می شود. جلب مشارکت مردم منجر به ایجاد و یا تقویت پایه های جامعه مدنی می شود. مشارکت تعریف شده بر اساس برنامه‌های غیر متمرکز، دخالت مردم در تصمیم گیری‌ها و فرایند نوسازی و بازسازی، حفاظت و پایایی اقدامات توسعه ای را مهیا می‌سازد. انسجام و سازمان دهی گروه‌های اجتماعی در تشکل‌ها، موجب فعال تر شدن گروه‌های اجتماعی، به ویژه فقیران و محرومان در فرایند برنامه ریزی می‌شود. طی سال‌های اخیر، در کشور ما چنین رویکردی در فرایند توسعه، به ویژه در سطوح محلی، از اقبال گسترده ای برخوردار شده است. نکته قابل تامل، در برخی برنامه‌های از پیش طراحی شده به ویژه در پروژه‌های بزرگ مقیاس و پر هزینه آن است. نقش جوامع محلی در مراحل تصمیم گیری و اجرای این گونه پروژه‌ها اصولاً قابل تصور نیست، بلکه اساساً نوعی از مشارکت آنها در فرایند نگهداری و بهره برداری از مزایای چنین پروژه‌هایی مورد توجه می‌باشد (تقوی و دولتیاری، ۱۳۸۳: ۴۰).

اهداف تحقیق
هدف کلی :
تعیین رابطه بین رسانه‌های ارتباط جمعی(رادیو ، تلویزیون ، اینترنت ) و میزان مشارکت حامیان در طرح اکرام
اهداف جزئی:
تعیین رابطه بین میزان استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی و میزان مشارکت حامیان در طرح اکرام
تعیین رابطه بین نوع برنامه های پخش شده از وسایل ارتباط جمعی با میزان مشارکت حامیان در طرح اکرام
تعیین رابطه بین اعتماد مردم به رسانه‌های ارتباط جمعی بر مشارکت حامیان در طرح اکرام
تعیین رابطه بین زمان پخش برنامه های رسانه‌های ارتباط جمعی درحوزه اکرام و دستگیری یتیمان بر میزان مشارکت حامیان در طرح اکرام
سوالات تحقیق
میزان مشارکت حامیان طرح اکرام کمیته امداد خمینی چقدر است ؟
آیا میزان استفاده از رسانه‌های ارتباط جمعی برمیزان مشارکت حامیان در طرح اکرام تاثیر دارد؟