اهمیت مدل رفتاری تصمیم‌گیری در خاطرنشان کردن این واقعیت است که آن چیزی را که ما به نام عقل، شعور، منطق و یا به طور کلی، سیستم عقلایی انسان می‌شناسیم، طبیعتاً دارای حد و مرزی است و تصمیم‌گیری انسان نیز الزاماًً در این محدوده انجام می‌گیرد. اگرچه مدل رفتاری تصمیم‌گیری، این قبیل محدودیت‌ها در تصمیم‌گیری را تشخیص می‌دهد و سعی می‌کند مدلی را ارائه دهد که با واقعیات انطباق بیشتری داشته باشد، ولی نهایتاًً تفاوت میان این مدل و مدل کلاسیک تصمیم‌گیری، نسبی است زیرا در هر حال، هر دو مدل بر اساس عقلانیت بنا شده است، و در مدل رفتاری تصمیم‌گیری نیز، حرف این است که انسان،‌ ولو بر اساس درک و فهم محدود خود، در هر حال سعی می‌کند منطقی و سنجیده عمل نماید و با در نظر گرفتن واقعیات، تصمیمی عاقلانه بگیرد و رفتاری معقول داشته باشد (سعادت، ۱۳۷۲: ۳۰).

۲ـ۲ـ۴ـ۲ـ۱٫ نتایج حاصل از عقلانیت محدود

به طور خاص می‌توان دو اشاره ضمنی عقلانیت محدود را مد نظر قرار داد. نخست آنکه در برخی از موقعیت‌ها، تصمیم‌گیرندگان برای رعایت خواسته‌های مدل عقلایی، اطلاعات اندکی در اختیار دارند. دشواری‌های مرتبط با پیچیدگی و همین‌طور تغییر، منجر به عدم اطمینان می‌شود (برای مثال فقدان اطلاعات) که با تصمیم‌گیری عقلایی در تعارض است. زمانی که محیط‌ها ساده و ثابت‌اند، سازمان‌ها با تصمیم‌های متعددی روبه‌رو نیستند و تصمیم‌هایی که اتخاذ می‌کنند، عموماً نسبت به تصمیم‌هایی که سازمان‌ها در محیط‌های پیچیده و در حال تغییر اتخاذ می‌کنند، کمتر پیچیده‌اند.

دومین اشاره ضمنی عقلانیت محدود از درک اهداف متعارض ناشی می‌شود. بر اساس مدل عقلایی، نوعی توافق میان تصمیم‌گیرندگان وجود دارد؛ یعنی ‌در مورد اهداف و ارزش‌ها نوعی اتفاق

1. 1. . Nobel ↑

1. 1. . Herbert A. Simon ↑

1. 1. . Selly ↑

1. 1. . Barnard ↑

1. 1. . Management Information Systems ↑

1. 1. . Ajayi ↑

1. 1. . Fadekemi F. ↑

1. 1. . Mary Jo Hatch ↑

1. 1. . Statistical Package for the Social Sciences ↑

1. 1. . Freedman ↑

1. 1. . Spearman ↑

1. 1. . Awad ↑

1. 1. . Bovee ↑

1. 1. . Jawadekar ↑

1. 1. . Senn ↑

1. 1. . Stephen Haag ↑

1. 1. . Applegate ↑

1. 1. . Information Storing System ↑

1. 1. . Information Processing System ↑

1. 1. . Information Retrieving System ↑

1. 1. . Efraim Turban ↑

1. 1. . Keen and Morton ↑

1. 1. . Galliers ↑

1. 1. . Leidner ↑

1. 1. . Bauvin ↑

1. 1. . Yvon ↑

1. 1. . Semin ↑

1. 1. . Birrien ↑

1. 1. . Le Moigne ↑

1. 1. . Minnesota ↑

1. 1. . O’Brein ↑

1. 1. . McLeod ↑

1. 1. . Steve Clarke ↑

1. 1. . Turban ↑

1. 1. . Spiratava ↑

1. 1. . Mackay ↑

1. 1. . Tremblay ↑

1. 1. . Stacy ↑

1. 1. . Prusak ↑

1. 1. . Matson ↑

1. 1. . Machlup ↑

1. 1. . Nonaka ↑

1. 1. . Tansey ↑

1. 1. . Bill Gates ↑

1. 1. . Coca-Cola ↑

1. 1. . Schermerhorn ↑

1. 1. . Report Information Systems ↑

1. 1. . Report Support Systems ↑

1. 1. . Executive Information Systems ↑

1. 1. . Executive Support Systems ↑

1. 1. . Sprague ↑

1. 1. . McNurlin ↑

1. 1. . Critical Success Factors ↑

1. 1. . Strategic Information Systems ↑

1. 1. . Strategic Support Systems ↑

1. 1. . Decision Support Systems ↑

1. 1. . Reix ↑

1. 1. . Expert Systems ↑

1. 1. . Transaction Processing Systems ↑

1. 1. . Official Information Systems ↑

1. 1. . Official Automation Systems ↑

1. 1. . Human Resources Systems ↑

1. 1. . Human Resources Information Systems ↑

1. 1. . Accounting Information Systems ↑

1. 1. . Financial Information Systems ↑

1. 1. . Business Information Systems ↑

1. 1. . Marketing Information Systems ↑

1. 1. . Production Information Systems ↑

1. 1. . Computer Aided Design ↑

1. 1. . Computer Aided Manufacturing ↑

1. 1. . Geographic Information Systems ↑

1. 1. . Global Positioning Systems ↑

1. 1. . Document Information Systems ↑

1. 1. . Leavit ↑

1. 1. . Whisler ↑

1. 1. . Organizations ↑

1. 1. . March ↑

1. 1. . Behavioral Theory of the Firm ↑

1. 1. . Richard Cyert ↑

1. 1. . Newman ↑

1. 1. . Starr ↑

1. 1. . Kast ↑

1. 1. . Koontz ↑

1. 1. . Mondy ↑

1. 1. . Richards ↑

1. 1. . Stephen P. Robbins ↑

1. 1. . David A. de Cenzo ↑

1. 1. . Stoner ↑

جدول۳-۳: حیطه­ها و جنبه­ های شخصیت طبق نسخه­ تجدید نظر شده پرسش­نامه شخصیتNEO

جنبه

حیطه

اضطراب، خصوومت، افسردگی، کم­رویی، تکانش­وری، آسیب­پذیری

روان­رنجورخویی

صمیمیت، معاشرتی­­بودن، ابراز­­وجود، فعال­بودن، هیجان­خواهی، هیجانات مثبت

برون­گرایی

شایستگی، نظم­ و­ ترتیب، وظیفه­ شناسی، تلاش­ برای­ موفقیت، خویشتن­داری، محتاط­ بودن

باوجدان بودن

تخیل، زیبا­­یی­شناسی، احساسات، فعالیت، نظر­ها، ارزش­ها

گشودگی به تجربه

اعتماد، رک گویی، نوع­دوستی، همراهی، تواضع، درک دیگران

توافق

۱- مقیاس روان­رنجور­خویی (Neuroticism): روان­رنجور­خویی یا روان­نژندی میزای سازگاری، ناسازگاری و ثبات عاطفی را می­سنجد.(نمره بالاتر از ۵۵ در حد نامطلوب یا خیلی نامطلوب است. شامل:

1. 1. اضطراب^[۱۰۵]: افراد مضطرب، نگران و یا مستعد نگرانی، ترسیده، عصبی، پرتنش و وحشت­زده هستند.

1. 1. پرخاشگری^[۱۰۶](خصومت^[۱۰۷]): گرایش فرد به تجربه ­های خشم و حالت­های وابسته به آن هم­چون احساس درماندگی و ناکامی

1. 1. افسردگی^[۱۰۸]: این افراد ناامید بوده و تنهایی را اغلب با غم و اندوه تجربه میکنند.

1. 1. کمرویی^[۱۰۹]: افرادکمرو درمیان دیگران ناراحت، حساس به ریشخند دیگران و مستعد احساس حقارت هستند، هیجان شرم و دستپاچگی هسته اصلی این صفت میباشد کمرویی شبیه شرم و اضطراب اجتماعی است.

1. 1. تکانش­وری^[۱۱۰](عجله زیاد): عدم توانایی کنترل امیال و هوس­ها

1. آسیب­پذیری^[۱۱۱] از استرس^[۱۱۲] : آسیب­پذیری نسبت به استرس ( به معنی فشار روانی ناشی­ از مشکلات روزمره که توانایی فرد را مختل میکند.

۲- مقیاس (باوجدان بودن): فرد با وجدان دارای هدف و خواست­های قوی و از پیش تعیین شده است. (نمره بالاتر از ۵۵ در حد مطلوب و یا در حد خیلی مطلوب است) برخی این شاخص را تمایل به موفقیت نامیده­اند و شامل:

1. 1. شایستگی^[۱۱۳](کفایت^[۱۱۴]): شایستگی به احساس فرد نسبت به توانایی­ ها، عقل، تدبیر و تأثیر بر محیط باز میگردد.

1. 1. نظم وترتیب^[۱۱۵]: افرادی مرتب، آراسته و با نظم و ترتیب هستند. (البته اگر فردی در محدوده خیلی نامطلوب باشد این امکان که او دارای اختلال شخصیت وسواسی باشد نیز وجود دارد).

1. 1. وظیفه­ شناسی: این افراد با نظارت وجدانشان به انجام اعمال فردی می­پردازند.

1. 1. تلاش برای موفقیت^[۱۱۶]: این افراد سالم و پر­تلاش بوده و اکثراً دارای اهداف مشخصی می­باشند.

1. 1. خویشتنداری^[۱۱۷]: این افراد کاری را که آغاز کرده ­اند حتی با وجود تحمل سختی و مشکلات به سرانجام می­رسانند.

1. محتاط بودن^[۱۱۸]: گرایش به تفکر دقیق قبل از عمل و سپس نبود انعطاف­پذیری در برنامه است.

۳- مقیاس توافق: شاخص توافق بر گرایشات ارتباط بین ­فردی است و این شاخصبه سمت جنبه­ های مثبت اجتماعی و سلامت روانی بیشتر سوق دارد. (نمره بالاتر از ۵۵ در حد مطلوب و یا در حد خیلی مطلوب است).

1. 1. اعتماد^[۱۱۹]: این افراد به دیگران اعتماد کرده و دیگران نیز می ­توانند به آنها اعتماد کنند.

1. 1. رک گویی^[۱۲۰]: افراد با سادگی و صداقت

1. 1. نوع دوستی^[۱۲۱]: دوستدار دیگران و امدادگر بودن

1. 1. همراهی^[۱۲۲]: با واکنش­های فرد به تعارض­های بین ­فردی ارتباط دارد.

1. 1. تواضع^[۱۲۳]: این افراد منافع خود را نادیده می­ گیرند.

1. درک دیگران(دل­رحم بودن^[۱۲۴]): این مقیاس وجوه همدلی و توجه به دیگران را اندازه ‌می‌گیرد.

۴- مقیاس گشودگی به تجربه(انعطاف­پذیری): بازبودن به جنبه­ ها و محدوده ­های تجربی که فرد در برابر آن ها انعطاف­پذیر است اختصاص داده شده است (نمره بالاتر از ۵۵ در حد انعطاف­پذیر و یا در حد خیلی انعطاف­پذیر است) و شامل:

1. 1. تخیل^[۱۲۵]: تصورات روشن و زندگی تخیلی فعال، خلاقیت و عمق دادن به تخیل

1. 1. زیبا شناسی^[۱۲۶]: افرادی که به هنر و زیبابی توجه میکنند.

1. 1. عواطف^[۱۲۷](احساسات^[۱۲۸]): فرد دارای قدرت خوبی برای درک عواطف و هیجانات شخصی است و دیدگاه مثبت نسبت به هیجانات دارد.

1. 1. فعالیت ^[۱۲۹](کنش­ها^[۱۳۰]): علاقمند به فعالیتهای مختلف مانند رفتن به محل­های جدید و خوردن غذاهای غیر­معمول

1. 1. نظرات(ایده­ ها^[۱۳۱]): مشتاق و علاقه­مند به داشتن ذهنی باز و درک جنبه­ های نوین

1. ارزشها^[۱۳۲]: باز بودن در ارزشها یعنی آمادگی برای شنیدن و دیدن ارزشهایی غیر از ارزشهای خود شخص و امتحان مجدد ارزشهای اجتماعی، سیاسی و مذهبی

۵- مقیاس برون­گرایی/ درون­گرایی: برون­گرایی/ دورن­گرایی: نمره بالای این مقیاس را افراد برون­گرا و نمره پایین این مقیاس را افراد درون­گرا تشکیل میدهند.

۵-۱ برون­گرایی: برون­گراها افرادی اجتماعی، دوستدار دیگران، باجرأت، فعال، سرخوش، با انرژی، خوشبین، دوستدار هیجان و تحریک و امیدوار به موقعیت­هایشان و آینده، کنجکاو و در عمل قاطع، فعال و اهل گفتگو هستند. این افراد علاقه­مند به تحقیق و پژوهش می­باشند.

۵-۲ درون­گرایی: درون­گرایی: درون­گراها افرادی محافظه­کار، مستقل، تک­رو، خجالتی، خوددار، یکنواخت و متعادل، کم­رو و دوست­دار تنهایی هستند.

1. 1. صمیمیت^[۱۳۳](گرمی): بیشترین ارتباط باکیفیت را در رابطه­ بین فردی دارند.

1. 1. معاشرتی بودن^[۱۳۴]: این افراد از بودن در جمع لذت می­بردند و احساس شادمانی میکنند.

در ضمن در بین اعضای حزب، افراد متخصص و مجرب به وفور یافت می شود؛ به طوری که در تشکیلات حزبی به اندازه کافی کارآزموده گشته اند و می‌توانند در پیشنهادات مربوط به قانونگذاری از تجربه خود نهایت استفاده را ببرند.

همچنین، حضور همگی وزراء کابینه در مجلس عوام موجب می‌گردد تا مذاکرات مجلس در چارچوبهای خاص لوایح دولت در جریان باشد و حتی الامکان در این لوایح تغییرات اساسی ایجاد نگردد.

البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که فرایند و نحوه بررسی لوایح بدین ترتیب است که ابتدا دولت در یک سایت اینترنتی مخصوص، پیش نویس طرحها و لوایح را به عموم اطلاع داده و سپس احزاب و سایر ‌گروه‌های اجتماعی نسبت به لایحه واکنش نشان داده و نظرات خود را اعلام می‌کنند.^[۸۵]

در آلمان پارلمانی هم نقش احزاب در ارائه طرحها و لوایح قابل ملاحظه است. به طوری که طرح های مربوط به مجلس فدرال باید از سوی یک گروه پارلمانی یا پنج درصد از اعضای مجلس فدرال ارائه شود، که این پنج درصد اعضای پیشنهاد دهنده می‌توانند از ‌گروه‌های پارلمانی مختلفی که خود متشکل از احزاب سیاسی گوناگونی هستند، باشند.^[۸۶]

نمایندگان حزب یا احزاب اقلیت در ارائه طرحها، از نقش اندکی برخوردارند و از سوی دیگر طرح های پیشنهادی نمایندگان فراکسیون اقلیت با وجود رقیب سرسختی بنام اکثریت که فوق العاده یکپارچه هم عمل
می‌کنند، از شانس بسیار اندکی برای تصویب شدن برخوردارند.

در حالی که کار اصلی پارلمان قانونگذاری و برنامه ریزی برای وضع قانون است، اپوزیسیون در این قضیه ظاهراًً نقشی ثانویه و فرعی دارد.

اما ناکامی اپوزیسیون در امر قانونگذاری، بیشتر متکی بر یک احساس و خیال است تا واقعیت؛ زیرا راه های مختلفی وجود دارد که از طریق آن ها اپوزیسیون بر روند قانونگذاری تأثیر می‌گذارد و به تصویب قانون و یا رد لایحه یا طرحی کمک می‌کنند. این کارویژه اپوزیسیون تا اندازه زیادی بستگی دارد به رابطه ویپ ها (دبیران حزبی) که هماهنگ کننده اپوزیسیون در پارلمان اند و همچنین رابطه آنان با سخنگو (رئیس مجلس) در زمینه ایفای نقش شان در موضوعات و مسائل مطرح در پارلمان و اقدام عاجل ‌در مورد آن ها با بهره گیری از بحث و مذاکره کافی در پارلمان. وضعیت مشابهی در نظامهای ریاستی در خصوص به رسمیت شناختن و احترام به حقوق اقلیت پارلمانی در حال شکل گیری است.

در انگلستان حزب اقلیت از طریق مانع تراشی در مسیر تصویب قوانین در مجلس دوم می‌تواند در تصویب قانون سهمی را به خود اختصاص دهد. بدین ترتیب که هنگامی که حزب کارگر قدرت را در دست می‌گیرد و از آنجایی که اکثریت اعضای مجلس اعیان را محافظه کاران تشکیل می‌دهند، این مجلس از حق تعلیقی خود در برابر دولت حزب کارگر استفاده می کند. البته حزب محافظه کار از نظر سیاسی، متهم به عمل حزبی و باعث ایجاد مانع در برابر مردم یعنی دولت انتخابی می شود و امکان اینکه مجلس آن ها تهدید به حذف و یا کاهش هر چه بیشتر اختیارات از راه اصلاح های قانونی گردد، زیاد است.

د- نقش احزاب در تقسیم وقت سخنرانی نمایندگان

در نظام های پارلمانی تلاش بر این است که سخنرانی و تقسیم وقت سخنرانی و به عبارتی سهم گیری در مباحث پارلمانی، از طریق احزاب سیاسی مدیریت و سازماندهی گردد. در آلمان اخیراًً تلاشهایی برای تغییر قانون ایراد سخنرانی و سهم گیری در بحث‌های پارلمانی، در جریان است که واکنشهایی را به دنبال داشته است. موضع گیری‌های متفاوتی هم در این باره در پارلمان آلمان شکل گرفته است.

گروهی خواهان محدود ساختن حقوق نمایندگان در رابطه با سهم گیری در بحث‌های پارلمانی اند و گروهی دیگر، مخالف ایجاد هر گونه محدودیت در این زمینه اند و معتقدند که ایجاد محدودیت در این مسأله خلاف ارزش‌های قانون اساسی است.

سه حزب عمده این کشور، دموکرات مسیحی، لیبرال های آزاد و سوسیال دموکرات ها، درصددند تا ایراد سخنرانی و سهم گیری در بحث های پارلمانی و دخالت در این مسأله را به احزاب سیاسی سپرده و پیشنهادشان این است که رئیس پارلمان نباید این اختیار را داشته باشد تا به هر نماینده ای که خواستار سخنرانی و ابراز نظر است، اجازه سخنرانی بدهد. بر اساس قانون پیشنهاد شده، حق سخنرانی تنها برای افرادی در نظر گرفته شده است که قبلاً از طرف فراکسیون های حزبی برای این کار تعیین شده اند. در حال حاضر هر نماینده حق دارد تا پانزده دقیقه سخنرانی کند، به علاوه هر عضو پارلمان مجاز است تا در رابطه با موارد مختلف برای سه دقیقه اظهار نظر نماید. طرفداران ایجاد اصلاحات در نظامنامه پارلمان بر این باورند که قوانین حاکم موجب گردیده تا اعضای پارلمان به جای اینکه مشخصاً در رابطه با مسائل مهم روز بحث و تبادل نظر کنند، وقت خود و دیگران را با کج بحثی و ایجاد بحث های حاشیه ای ضایع می‌کنند.

به نظر می‌رسد که در صورتی که پیشنهاد سه حزب عمده آلمان در تغییر قانون سهم گیری در سخنرانی در پارلمان پذیرفته شود، نقش احزاب در تعیین موضوعات بحث های پارلمانی و افرادی که در این بحث ها قادر به سهم گیری هستند به مراتب برازنده تر از قبل خواهد شد.

‌به این ترتیب، فراکسیون های حزبی می‌توانند افرادی را که دیدگاههایشان با خطوط تعیین شده از سوی احزاب مطابقت ندارند، از فهرست سخنرانان حذف کنند و ‌به این شکل امکان ابراز نظر مستقلانه را از آن ها بگیرند. به همین دلیل، همه روزه به تعداد منتقدان پیشنهادهای جدید برای تغییر نظامنامه داخلی پارلمان افزوده می شود.

استدلال منتقدان این است که هر گاه آزادی بیان در داخل پارلمان محدود شود، پارلمان دیگر آن نقشی را که باید در یک نظام دموکراتیک داشته باشد، از دست می‌دهد. مخالفان در عین حال با اشاره به قوانین انتخابات آلمان خاطر نشان می‌سازند که نمایندگان پارلمان آلمان از طرف مردم و برای دفاع از حقوق و خواسته های آن ها انتخاب شده اند، و نه برای اینکه صد درصد فرمانبردار اوامر فراکسیون های حزبی خود باشند. البته انتقادهای معترضان بی نتیجه نبوده و رؤسای فراکسیون های احزاب عمده که تاکنون خواهان انجام اصلاحات در قوانین پارلمانی بودند، اعلام کرده‌اند که در مواضع و پیشنهادات خود حاضر به تجدید نظر هستند. ‌گروه‌های مخالف قرار بر این گذاشته اند تا مواضع خود را یک بار دیگر مورد بررسی قرار دهند و کوشش کنند تا به صورت مشترک راه حلی را برای بهبود نظامنامه بحث های پارلمانی جستجو کنند.^[۸۷]

1. 1. – جاوید ، محمدجواد ، نظریه نسبت در حقوق شهروندی ، نشر گرایش ، تهران ، ۱۳۸۷ ، ص۵۰ . ↑

1. 1. -لینز خوان ، نظام های سلطانی ، ترجمه منوچهر صبوری و هوشنگ شهابی نشر پژوهش شیرازه ، تهران ، ۱۳۸۰ ،ص ۱۳۵ . ↑

1. 1. -سرایی ، مرتضی ، تحول مفهوم شهروند و رابطه آن با دولت ، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده حقوق ، دانشگاه شهید بهشتی ، تهران ، ۱۳۸۹ ، ص ۶۴-۶۵ . ↑

1. 1. – لسناف مایکل ایچ ، فیلسوفان قرن بیستم ، ترجمه خشایار دیهیمی ، نشر ماهی ، تهران ، ۱۳۸۵ ، ص ۵۳ . ↑

1. 1. – تالیس رابرت بی ، فلسفه راولز ، ترجمه خشایار دیهمی ، نشر طرح نو ، تهران ، ۱۳۸۵ ، ص ۱۳۳ . ↑

1. 1. -آلنکنت لین ، خداوندان اندیشه ی سیاسی ، جلد سوم ، ترجمه ی علی رامین ، انتشارات امیر کبیر ، تهران ۱۳۶۲ ، ص ۱۱۵ . ↑

1. 1. – بوژن ،ژرژ ، ریمبر ، پی یر ،سوسیالیسم ،ترجمه منصور مصلحی ، انتشارات کتاب های جیبی ، تهران ۱۳۴۱، ص ۵۲٫ ↑

1. 1. – John Gibbins , Post modernity and the fragmentation of wel fare, London , Roultedlye, 1998,pp.5-10 ↑

1. 1. -Anthony, Giddens the consequences of modernity Cambridge polity press ,1999,pp,22-40 ↑

1. 1. -سرایی ،مرتضی ،همان منبع ص :۱۰۵-۱۰۷ ↑

1. 1. – قلیزاده ، ولی حاجی ، جایگاه حقوق شهروندی و حق بر حریم در مباحث حقوق بشر ، مجموعه مقالات حقوق شهروندی ، انتشارات گرایش ، تهران ، ۱۳۸۵، ص ۹۰٫ ↑

1. 1. – فیروزی ، مهدی حق بر محیط زیست ، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی ، تهران ، ۱۳۸۴ ،صص ۵۲-۵۳ . ↑

1. 1. – پارسا ، علیرضا ، محیط زیست و حقوق بشر، بررسی حق برخورداری از محیط زیست سالم و شایسته به عنوان حق بشری ، اطلاعات سیاسی و اقتصادی ، سال سیزدهم ، شماره ۱۳۶-۱۳۵ ، تهران ، ۱۳۷۷ ، ص۱۳۴ . ↑

1. 1. -فیروزی ، مهدی ، همان منبع ، ص ص ۵۵-۵۶ . ↑

1. 1. – افتخار جهرمی ،گودرز ، حقوق بشر ، محیط زیست و توسعه پایدار ، مجله تحقیقات حقوقی ، شماره ۵۰ تهران ، ۱۳۸۸، ص ص ۱۶-۱۷ . ↑

1. 1. -شلتون ، دیناه ، تشریفات و آیین دادرسی حقوق بین الملل محیط زیست در حقوق محیط زیست ، ترجمه ی محمد حسن حبیبی ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، ۱۳۸۱ ، ص ۵ . ↑

1. 1. -انصاری ،باقر بررسی و نقد لایحه آزادی اطلاعات ، نشریه اطلاع رسانی حقوقی ، دوره ی جدید ، شماره ۱۳، سال هفتم :تهران:۱۳۷۸، ص ص :۲۰۸-۲۰۹ ↑

1. 1. -شلتون ،دیناه، همان منبع ،ص ۷٫ ↑

1. 1. – میر موسوی ، سید علی ، مبانی دینی و فرهنگ سیاسی مشارکتی ، مجله نقد و نظر ، سال دوم ، شماره سوم و چهارم ،تهران ،۱۳۷۵ ↑

1. 1. -حاتمی ، مهدی ،زاهدی ، منیره ، حق بر آموزش و تعهدات دولت ها ، انتشارات خرسندی ، تهران ، ۱۳۹۰ ، ص ۱ . ↑

1. 1. -افتخار جهرمی ، گودرز، همان منبع ، ص ۱۷٫ ↑

1. 1. – هاشمی ، سید محمد ، حقوق بشر و آزادی های اساسی ، انتشارات میزان ، تهران ، ۱۳۸۴ ، ص ص ۲۹-۲۹۴ . ↑

1. 1. -با دینی ، حسن ، هدف مسئولیت مدنی ، نشریه ی مجله ی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ، شماره ۶۶ ، ۱۳۸۳ ص ۶۴٫ ↑

1. 1. – فیروزی ، مهدی ،همان منبع ص ص :۶۵-۶۶٫ ↑

1. 1. – فیروزی ، مهدی ، همان منبع ص ص :۸۱-۷۹ ↑

1. 1. – مشهدی ، علی ، ترمینولوژی حقوق محیط زیست ، انتشارات خرسندی ، تهران ، ۱۳۸۹ ، ص ۲۶ . ↑

1. 1. – چرچیل رابیسن ، ولو، آلن ، حقوق بین الملل دریاها ، ترجمه ی بهمن آقایی ، انتشارات گنج دانش ، تهران ۱۳۷۷ ، ص ۳۵۶ . ↑

1. 1. – فیروزی ، مهدی ، همان منبع ، ص ص ۸۴-۸۵٫ ↑

1. 1. – لوئی ، جی ، یاتان ، آلودگی هوا ، ترجمه ی آگاه ، سیاوش ، تهران ، انتشارات ترجمه و نشر کتاب ، ۱۳۵۶ ، ص۹ . ↑

1. 1. – شوون ، پل ، آلودگی هوا ، ترجمه کریم کوشا ، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی ، تهران ، ۱۳۶۹ ، ص ۲ . ↑

1. 1. – اعتمادی ، سید یوسف ، سیر تحول قوانین منابع طبیعی و محیط زیست ، انتشارات بهنامی ، تهران ، ۱۳۸۳ ، ص ۹۵ . ↑

1. 1. – مشهدی ، علی ، حقوق آلودگی هوا ( مطالعه تطبیقی ) ، انتشارات خرسندی ، تهران ، ۱۳۹۲ ، ص ص ۶۲- ۶۳ . ↑

1. 1. – انصاری ،ولی الله ، حقوق تحقیقات جنایی انتشارات سمت ، تهران ، ۱۳۸۰،صفحه :۶۸-۳۶ ↑

1. 1. 1. ۱ حبسی که برای بزه های کوچک در امور خلافی باهدف توبیخ خلافکاربه مدت۲ تا۱۰روزتعیین می شود. ↑

   

1. 1. -مشهدی ، علی، حقوق آلودگی هوا ، همان منبع ص ۶۸ . ↑

1. 1. -wehmiev, sally ,oxford Advanced learners Dictionary , oxford university press , 2003 ,p.171 ↑

1. 1. – شیلتون ، دینا، والکساندر کیس ، کتابچه قضایی حقوق محیط زیست ، ترجمه محسن عبدالهی ، انتشارات خرسند ، تهران ، ۱۳۸۹ ، ص ۱۹۱٫ ↑

1. 1. – مشهدی ، علی همان منبع ، ص۳۱ . ↑

1. 1. – عباسپور ، مجید ، مهندس محیط زیست ، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ۱۳۷۷، صص ۱-۴۰ . ↑

1. 1. William – P. cunigham , terenC . H,etal . En Voir T nmental Engy glopedia 1998 p23 . – ↑

1. 1. – فیروزی ، مهدی ، همان منبع ، ص ص ۸-۱۵ . ↑

1. 1. – مشهدی علی ، همان منبع ، ۳۲-۳۴٫ ↑

1. 1. – فیروزی ، مهدی ، همان منبع ، ص ص ۱۲-۱۳ . ↑

1. 1. – مدنی ، جلال الدین ، مبانی و کلیات علم حقوق ، نشرهمراه ، تهران ، ۱۳۷۴ ، ص ۲۵ . ↑

1. 1. – فیروزی ، مهدی ، همان منبع ، ص ص ۴۷-۴۹ . ↑

1. 1. – http: w.w.w beshgah. Net/fa/cortent/print – version/30279. ↑

1. 1. – کاتوزیان ، ناصر ، مقدمه ی علم حقوق ، شرکت سهامی انتشار ، تهران ، ۱۳۸۴ ، ص ص ۵۵-۵۷ . ↑

1. 1. – جعفری ، لنگرودی ، محمد جعفری ، مقدمه ی علم حقوق ، انتشارات گنج دانش ، تهران ،۱۳۸۷ ، صفحه :۸۵-۸۶ ↑

1. 1. ۱- میر حسین ، سید حسن ، عباسی ، محمود ، حقوق و تخلفات اداری ، انتشارات حقوقی ، تهران ، ۱۳۷۸ ،صفحه۲۹-۲۷ ↑

1. 1. – مهدی قوشچی ، زیدالله ، تخلفات ساختمانی در نظام حقوقی ایران انواع تخلف ،شیوه رسیدگی ، اجرای آرایِ انتشارات جنگل ،تهران ، ۱۳۸۳ ،۲۶۶٫ ↑

1. 1. هداوند ، مهدی ، احمدی ، محمد، نظام حقوقی رسیدگی به تخلفات مهندسین ساختمان ، انتشارات جنگل ، تهران ، ۱۳۹۰ ، صفحه :۲۵-۲۶ ↑

1. 1. – آخوندی ، محمود، آیین دادرسی کیفری ، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، تهران ، ۱۳۷۲،صفحه ۴۳ ↑

1. 1. – http.www.rc.Majils.ir/ea/low/show/123943 ↑

1. 1. – رضاییان ، علی ، عدالت در سازمان ، انتشارات سمت تهران ، ۱۳۸۴ ،ص ۶۳٫ ↑

1. 1. – راسخ ، محمد، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی ، انتشارات دراک ، تهران ، ۱۳۸۸، ص ۲۰-۳۹. ↑

مبحث سوم: شیوه های اجرای عین تعهد و موانع آن در انگلیس

گفتار اول: شیوه های اجرای عین تعهد

بند اول: تسلیم

مطابق قانون بیع کالای ۱۹۷۹ ، در تسلیم کالا ، یا باید بایع به صورت فیزیکی کالا را تسلیم مشتری نماید ، یا تسلیم اسناد مالکیت کالا به مشتری و اسنادی که کنترل کالا را به بایع دهد ، یا ثالث اعلام نماید که کالا را به نیابت از مشتری نگه دارد . در UCC به همین شکل است ، ولی مطابقت کالا از توابع آن نیست و تعهدی مستقل می‌باشد .

در انگلیس اراده طرفین در تعیین زمان و مکان تسلیم مبیع مورد قبول است^[۱۰۳] و در UCC به همین شکل است . در ایران مواد ۳۷۵ و ۳۴۴ ق. مدنی به آن پرداخته‌اند و به همین منوال است، در عدم تصریح به محل خاصی برای تسلیم ، محل تجارت و سکونت حاکم است . در انگلیس در خصوص تسلیم مبیع قبل از سررسید ، مشتری مختار در پذیرفتن و رد آن می‌باشد^[۱۰۴]، در UCC در این زمینه مطلبی وجود ندارد . در کشور ما در این زمینه نصمی وجود ندارد ، ولی بنا به نظر اکثریت فقها و حقوق ‌دانان ، در تسلیم مبیع قبل از موعد ، اگر اجل به نفع متعهد باشد ، مشتری ملزم به قبول است و اگر اجل به نفع طرفین باشد ، مشتری ملزم به قبول قبل از موعد نیست و اختیار در پذیرفتن و رد دارد .

در انگلیس در خصوص تعهد بر تسلیم که بر عهده فروشنده می‌باشد هر نوع اقدامی که برای مسلط شدن مشتری بر کالا و بهره برداری او لازم است ، باید انجام دهد . در UCC در این زمینه نص وجود ندارد در انگلیس اصل حاکمیت اراده در انتقال ضمان است . در عدم توافق ، ضمان تابع از ملکیت می‌باشد . با انتقال ملکیت ضمان انتقال می‌یابد ، هر چند مبیع هنوز به مشتری تسلیم نگردیده باشد^[۱۰۵] . در UCC تقریباً همین راه حل انگلیس مورد قبول واقع شده است و بایع در صورتی نسبت به عیب و نقص مبیع مسئول می‌باشد ، که قبل از انتقال به مشتری ، در مبیع وجود داشته باشد^[۱۰۶] .

در انگلیس بر اساس مقررات قانون بیع کالا ، خریدار در مهلتی متعارف ، باید پس از تحویل گرفتن کالاها ، آن ها را بازرسی نماید، در UCC همین طور است . بر اساس مقررات قانون بیع کالا و در UCC ، بایع باید مالکیت معتبری را به خریدار منتقل نماید و این شرط ضمنی وجود دارد که دارای حق فروش می‌باشد و باید هر نوع وثیقه ، حق حبس و مانع دیگری نداشته باشد .

در انگلیس آگاهی مشتری قبل از انعقاد قرارداد ، نسبت به حق ، یا ادعاهای ثالث به مبیع و مورد عقد ، رافع مسئولیت بایع است و دیگر نمی تواند ازتضمینات بایع بهره مند گردد، در UCC به همین صورت است و در صورتی که کالای تسلیم شده مطابق قرارداد نباشد و نتوان آن را رد کرد ، می شود آن را نگه داشت و از ثمن کم کرد، ‌به این صورت که تفاضل قیمت کالای تحویلی و کالای مطابق قرارداد را تعیین و از ثمن کم نمود، در UCC به همین صورت می‌باشد ، هر چند ثمن به معنای خاص وجود ندارد و جبران خسارات می‌باشد ، ولی آثار تقلیل ثمن را در برخی موارد به دنبال دارد. تسلیم کالا و پرداخت ثمن بر اساس تعهد از وظایف بایع و خریدار است^[۱۰۷] و همزمان صورت می‌گیرد ، مگر توافق به نحو دیگری باشد^[۱۰۸] و حق حبس وجود دارد . در UCC حق حبس برای خریدار وجود ندارد و از جمله ضمانت اجراها ، رد کالای غیر منطبق یا رد بخشی از آن می‌باشد و جبران خسارات پیش‌بینی شده است، ولی پرداخت ثمن باید صورت گیرد و برای فروشنده حق حبس وجود دارد .

بند دوم: محدود کننده ها و معاف کننده ها در انگلیس

شروط رافع مسئولیت، شروطی که طرفین عقد برای محدود کردن مسئولیت قراردادی و یا مسئولیت ناشی از نقض قرارداد به کار می گیرند گاهی کلاً مسئولیت را از بین می‌برند و یا کاهش می‌دهند، شروط محدود کننده مسئولیت (limitation clause) مسئولیت را تا میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند .

شروط سلب مسئولیت، در تعهدات گاهی شروطی گنجانده می‌شوند و مسئولیت را سلب و یا محدود می نمایند. قانون شروط غیر منصفانه قراردادی مصوب ۱۹۷۷ سعی در معقول نمودن و تعدیل آن داشته، این شروط سبب التزام می‌گردند، مگر اینکه محاکم با توجه به اوضاع و احوال و شرایط در موارد خاص آن را نقض نمایند. اگر طرفین آن شرط سلب مسئولیت را امضا نمایند، به آن ملتزم می‌گردند در غیر از امضای توسط طرفین، باید قبل یا همزمان انعقاد قرار داد، اخطار ‌در مورد شرط مذبور به طرف مقابل اعلام گردد و در موردی که اخطار وجود نداشته باشد، اما تعهدات قبلی بین طرفین ‌بر اساس شرط سلب مسئولیت باشد، امکان گنجانیده شدن آن در قرار داد واقع شده می‌باشد.

تفسیر، ‌در مورد شروط سلب مسئولیت، در نقض تعهدات باید تعهدات تفسیر گردند، در این مورد تا حد امکان تفسیر مضیق صورت می‌گیرد، اما نباید شرط مخالف با قصد و هدف تعهد باشد، در تفسیر این امر مورد بررسی قرار می‌گیرد. با اساس قرار داد نیز در تعارض نباشد، ‌در مورد شخص ثالث نیز شرط سلب مسئولیت مورد حمایت قرار نمی گیرد و اگر تعهدی شفاهی در تعارض با شرط سلب مسئولیت باشد، امکان بلااثر بودن آن وجود دارد، گاهی قانون موضوعه نیز شرط سلب مسئولیت را مورد حمایت قرار نمی دهد، قانون شروط غیر منصفانه و قانون تجارت مصوب ۱۹۷۳ در این زمینه می‌باشند. در قبال مرگ و جراحت، شرط سلب مسئولیت مورد قبول نمی باشد. در موردی نیز که یک طرف شخص مذبور را تحریک به انعقاد قرار داد نمایند و به هیچ طریقی امکان دسترسی طرف مقابل به حقیقت نباشد، شرط سلب مسئولیت پذیرفته نمی شود.

مصرف کننده قرار دادی را منعقد می کند، شرط سلب مسئولیت پذیرفته نمی باشد ، مگر اینکه شرطی معقول باشد. مصرف کننده شخصی است که ‌بر اساس امور تجاری قرار داد نمی بندد، اما طرف مقابل او امور تجاری انجام می‌دهد. در اجاره به شرط تملیک ، مالکیت و در برخی موارد عرضه کالا وخدمات نیز شرط سلب مسئولیت پذیرفته نیست.

گفتار دوم: موانع اجرای تعهدات در کشور انگلستان

در اجرای عینی تعهدات ، در بخشی تحت عنوان خاتمه تعهدات، خاتمه بر اساس توافق^[۱۰۹] ، ممانعت از اجرای قراردادها^[۱۱۰] ، خاتمه از طریق نقض^[۱۱۱] ، خاتمه به علت عقیم شدن^[۱۱۲] تعهدات ، تغییر اوضاع و احوال حاکم بر تعهدات آمده است . دو مورد از این موارد نسبت به بقیه کاربردی تر و از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد که به شرح آن ها می پردازیم :

۱- عقیم شدن ( فراستریشن )

۲- تغییر در اوضاع و احوال

بند اول : عقیم شدن تعهدات (فراستریشن)