فرسودگی هیجانی پیشرفته با انرژی، حرمت ذات، خود اثربخشی و دلبستگی شغلی پایین و با افزایش در نشانگان استرس جسمانی مشخص می شود و در مواقع بسیاری که حمایت اجتماعی مورد نیاز است، کناره گیری اجتماعی بروز می‌کند و به طور قابل ملاحظه ای عملکرد شغلی بدتر می شود و معمولا ارزیابی ضعیفی از عملکرد این افراد به عمل می‌آید.

پژوهش‌های زیادی تأیید کرده که تجربه استرس مرتبط با شغل و به دنبال آن فرسودگی هیجانی ناشی از استرس شغلی می‌تواند اثرات زیان آوری برسلامت جسمی و روانی اشخاص داشته باشد. (سیئول^[۹]، اسپکتور^[۱۰]، کوپر^[۱۱]، ۲۰۰۵). پرستاری یکی از مشاغل به شدت پر استرس است، طوری که انستیتوی ملی بهداشت و ایمنی حرفه ای (NIOSH) آمریکا آن را در رأس چهل حرفه پراسترس معرفی ‌کرده‌است.

منابع استرس شغلی زیادی در محیط کار پرستاران تشخیص داده شده و در این راستاگران باری، فوریت کار، مرگ بیماران، استقلال در عمل، فقدان حمایت اجتماعی،تناسب شغلی ضعیف،عدم کفایت دانش تخصص لازم، محل کار ناایمن و محیط مراقبت بهداشتی به سرعت در حال تغییر، به عنوان استرس زاهای پرستاری شناخته شده اند.( آدایی^[۱۲]،وانگ^[۱۳]،۲۰۰۶ ؛همینگ وی^[۱۴]، اسمیت^[۱۵]، ۱۹۹۹). تحقیقات در گذشته نشان داده است که برون دادهای شغلی مثل استرس شغلی در ایجاد فرسودگی هیجانی مؤثر می‌باشد.( به نقل از توی^[۱۶]،آدامز^[۱۷]،۱۹۹۳). یکی از عوامل مؤثر در عملکرد پرستاران در بیمارستان داشتن تعهد سازمانی است و آنجا که تعهد سازمانی نوعی وابستگی عاطفی به سازمان می‌باشد.( به نقل از هراسکوویچ^[۱۸]، می یر، ۲۰۰۲).و شغل پرستاری با فشار عصبی زیاد و استرس همراه است و استرس شغلی و تعهد سازمانی نیز از عوامل تعیین کننده سازمانی هستند. پرستاران به واسطه ماهیت شغلشان به شدت در معرض فرسودگی هیجانی هستند.

تعهد سازمانی متغیری است که با انگیزش و خشنودی شغلی پیوسته است و دارای اجزاء زیر می‌باشد.

ـ قبول ارزش‌ها و اهداف سازمان

ـ تمایل به اعمال تلاش برای سازمان

ـ دارا بودن میل قوی برای پیوسته ماندن به سازمان(ماودی^[۱۹]،پورتر^[۲۰] و استیرز^[۲۱]، ۱۹۸۲).

اخیراً روان شناسان صنعتی و سازمانی یک مفهوم سه مؤلفه‌ ای از تعهد ارائه نموده اند: (می یر^[۲۲]،آلن^[۲۳]، اسمیت،۱۹۹۳) .این سه مؤلفه‌ عبارتند از:

۱- عاطفی^[۲۴] ۲- مستمر^[۲۵] ۳- هنجاری^[۲۶]

تعهد عاطفی یا نگرش هنگامی رخ می‌دهد که کارکن به دلیل پیوستگی عاطفی میل به ماندن در سازمان دارد.

تعهد مستمر هنگامی وجود دارد که یک فرد باید در سازمان باقی بماند چون او به مزایا و حقوق نیازمند است و نمی تواند شغل دیگری پیدا کند.

تعهد هنجاری از ارزش‌های کارکنان نشان می‌گیرد. افراد چنین باوری دارند که به سازمان مدیون هستند و در آن باقی می مانند و آن را درست ترین چیزی می دانند که انجام می‌دهند. تعهد سازمانی برای کارکنان مفید است و سبب افزایش انگیزش و خشنودی آن ها و سبب پاداشتهائی چون ارتقاء و افزایش حقوق می شود. تحقیقات نشان میدهدابتدا استرس زمینه را برای فرسودگی هیجانی فراهم می آورد و پیش از آنکه استرس به طور مستقیم باعث واکنش‌های رفتاری شود، ابتدا با اعمال فشار های متعدد برفرد باعث بهم خوردن تعادل روانی و عاطفی و نحوه تفکر آن ها می شود(گل پرور و همکاران، ۱۳۸۷).

‌بر اساس نظریه اسپتاین، افرادی در کنار آمدن با استرس موفق ترند معمولا سازنده تر فکر می‌کنند افرادی که تفکرشان تخریبی است دچار استرس می‌شوند(اپستاین^[۲۷]،مایر،۱۹۸۹).طبق نظریه اسپتاین با یادگیری تفکر به گونه ای متفاوت می توان استرس را نیز کنترل کرد. اسپتاین چهار نوع تفکر طبقه بندی شده را تعیین کرد. تفکر طبقه بندی شده، تفکر خرافی، خوش بینی خام، تفکر منفی.

مطالعه مقیاس های تفکر سازنده شاخص هایی را ‌در مورد تفاوت بین افراد با تفکر سازنده و افراد با تفکر مخرب نشان می‌دهد. تفاوت اصلی هنگام دریافت پیامدهای منفی رخ می‌دهد. هر دو گروه خواهان نتایج مثبت اند.اما افراد با تفکر مخرب، بعد از دریافت پیامد منفی، بیشتر گرایش به تعمیم دهی بیش از حد نسبت به خود دارند. عزت نفس آن ها کاهش می‌یابد. احساس افسردگی می‌کنند و نسبت به عملکرد آتی خود احساس درماندگی می‌کنند و این ها نشان دهنده برخی از ویژگی‌های افراد افسرده است. اسپتاین معقتد است افرادی که تفکر سازنده ضعیف دارند استرس بیشتری تجربه می‌کنند و به طور خود انگیخته با خلق تفکر منفی به نبود استرس زاهای بیرونی و تهدید آمیز بودن استرس زاهای بیرونی فکر می‌کنند.لذا پژوهش حاضر به دنبال پیش‌بینی فرسودگی هیجانی، از طریق متغیرهای استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده می‌باشد.

۱-۳ ) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

تقریبا در همه کشورها بخش عمده ای از نیروی انسانی نظام درمانی را پرستاران تشکیل می‌دهند.پرستاران از جمله افرای هستند که ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ باسایر مردم دارند.مسولیت سلامتی و زندگی انسان‌ها را به دوش می کشند و با بیماران ‌و بیماری‌های درمان ناپذیر روبرو هستند.از این رو پیوسته فشارهای روانی شدیدی را تجربه می‌کنند. روابط با بیمار، به تخلیه ذخایر عاطفی پرستار می‌ انجامد واین علامت محوری فرسودگی هیجانی است. بروز نشانگان فرسودگی هیجانی با پیامدهایی همراه است که مهمترین آن ها عبارتند از: افت سطح سلامت روانی و جسمانی پرستار، غیبت از محل کار، تغییر شغل، افت کیفیت مراقبت از بیمار و کاهش رضایت بیمار. (کلیفدر^[۲۸]، پاور^[۲۹] و لز^[۳۰]،۲۰۰۱؛اشنیدر^[۳۱] و بوش^[۳۲]،۱۹۹۸؛بلانی^[۳۳]،فرلانی و گنجی^[۳۴]،۱۹۹۶). روشن است که این روند افت کیفی و کمی خدمات بهداشت و درمان را به دنبال دارد.پرستارانی که از فرسودگی هیجانی رنج می‌برند از نظر روانی بی تفاوت،افسرده،زود رنج ‌و خسته می‌شوند،از همه جنبه‌های محیط کارشان چون ‌همکاران ایراد می گیرندو به طور منفی به پیشنهاد های دیگران واکنش نشان می‌دهند .کیفیت کار آن ها ،نه لزوماً کمیت کاهش می‌یابد.مطالعات انجام شده در آمریکا نشان می‌دهد در چهار سال گذشته ۱۸%افزایش در میزان شکایات بر علیه پرستاران وجود داشته است.این افزایش ممکن است مربوط به افزایش تعداد پرستارانی باشد که در شرایط فشار کاری کار می‌کنند و از فرسودگی هیجانی رنج می‌برند.بیشترین شکایات مربوط به مرگ بیماران بوده است .تقریبا ۲۰% خطاهای پرستاری منجر به مرگ شده،۳۳%آسیب دائمی جدی به همراه داشته و بقیه موارد منجر به آسیب های موقت شده است.(میلر،۲۰۱۰). همچنین مطالعات انجام شده در کشور نشان می‌دهد که از ۲۵۸۵مورد مرگ مادران باردار در طی سال های ۱۳۸۴-۱۳۷۸،تقریبا ۶۰% به علت خطاهای پزشکی ،پرستاری و مامایی به علت حجم کاری بالا ، کار در شرایط پر استرس و فرسودگی عاطفی بوده است.(فاطمه فارابی و همکاران،۱۳۸۸).روشن است که این روند افت کیفی و کمی خدمات بهداشت و درمان را به دنبال دارد.از این رو شناسایی هرچه بیشتر عوامل مؤثر بر فرسودگی هیجانی پرستاران می‌تواند در ارتقای سطح سلامت و خدمات ارائه شده توسط پرستاران سودمند باشد.با توجه به مطالب یاد شده تحقیق قصد دارد به بررسی متغیر فرسودگی هیجانی و ارتباط آن با استرس شغلی،تعهد سازمانی و تفکر سازنده در پرستاران بپردازد.

۱-۴ ) اهداف مشخص تحقیق

۱-۴-۱) هدف کلی

تعیین و پیش‌بینی رابطه بین استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده با فرسودگی هیجانی پرستاران

۳- باور به کنترل شخصی و نارضایتی از بدن

ادراک فرد از اینکه تحت کنترل خویشتن است (منبع کنترل درونی^[۱۱۸]) یا نیروهایی خارج از خودش او را کنترل می‌کنند (منبع کنترل بیرونی^[۱۱۹]) با تن انگاره رابطه دارد. پژوهش نشان داده است که افراد دارای منبع کنترل درونی، بازداری بیشتری بر رفتارهایشان دارد و به طور مثال اگر تصمیم به کاهش وزن بگیرد، خود را در این کار توانمندتر و موفق تر می بینند که به نوبه خود منجر به اعتماد به نفس بیشتر آنان می شود. در حالی که افراد دارای منبع کنترل بیرونی باور دارند که خودشان نمی توانند نقشی در فرایند دستیابی به تن انگاره ی آرمانی داشته باشند که به احساس بی ارزشی، درماندگی، نارضایتی از بدن و ضعف اعتماد به نفس آنان می‌ انجامد.

۴- نظریه ی ناهمخوانی خود^[۱۲۰]

این نظریه ابتدا به منظور تبیین فرایندهای اجتماعی- شناختی ارائه شد که در دوران نوجوانی رخ می‌دهند و سبب تمایز بین خود آرمانی^[۱۲۱] و خود واقعی^[۱۲۲] می‌شوند. این نظریه بیان می‌کند که خود با تمایز بین خود واقعی، خود آرمانی و خودی که دیگران انتظار دارند، شکل می‌گیرد و خود آرمانی و خودی که دیگران انتظار دارند به عنوان هنجارهای ارزیابی خود یا چارچوبهای مرجع خود عمل می‌کنند. ‌به این ترتیب، تفاوت بین این هنجارهای ارزیابی خود و خود واقعی سبب کاهش انگیزه، حالت‌های هیجانی منفی و رفتارهایی همچون نارضایتی از بدن و آشفتگی خوردن می شود. گرچه” ناهمخوانی خود” فرایندی شناختی است، اما می‌تواند به وسیله عواملی محیطی هم متأثر شود. به طور مثال، در بررسی ها مشخص شده است که ” ناهمخوانی تن انگاره”^[۱۲۳]، تحت تأثیر مواجهه با تبلیغات مربوط به کلیشه های جنسی در رسانه ها قرار می‌گیرد.

بر اساس این نظریه بدن آرمانی لاغراندام می‌تواند منجر به ناهمخوانی بین وضعیت موجود فرد به لحاظ بدنی و تن انگاره های آرمانی او شود، در حالی که تصاویر چاق می‌توانند تأثیری برعکس داشته باشند(ناواس، پاکستون، آلسکر^[۱۲۴]،۲۰۰۷).

۵- نظریه ی طرحواره ی خود^[۱۲۵]

نظریه ی “طرحواره ی خود” به سازه‌های شخصی افراد از الگو و شکلی از بدنشان توجه دارد که هرفرد را از دیگری متمایز می‌کنند. الگوی شکل بدن از بازشناسی خود فرد از بدنش، از واکنش‌های دیگران به بدنش و از تأثیرات اجتماع و رسانه ها ریشه می‌گیرد.

میرز و بیوکا( به نقل از پاکستون و همکاران، ۲۰۰۵) گزارش می‌کنند که تن انگاره ثبات ندارد و نسبت به برگه های اجتماعی حساس است. بر اساس تئوری طرحواره ی خود چهار نوع بدن را می توان از هم متمایز کرد:

الف) بدن آرمانی معرف جامعه^[۱۲۶] (بدن آرمانی که فرهنگ تعریف می‌کند).

ب) بدن آرمانی درون فکنی شده^[۱۲۷] (بدن آرمانی که هم به وسیله ی فرهنگ و هم خود فرد تعریف شده است).

پ) بدن واقعی (بدنی که فرد دارد).

ت) بدن ادراک شده(تصوری که فرد از بدنش دارد).

ناهمخوانی و عدم تجانس بین بدن عینی و بدن ادراک شده با بدن آرمانی درون فکنی شده، ممکن است منجر به انتقاد از خویشتن و کاهش عزت نفس شود. باور بر این است که رسانه های جمعی بدن آرمانی درون فکنی شده زنان را به سوی بدن آرمانی معرف جامعه سوق می‌دهند. ‌به این معنا که تن انگاره ی آرمانی شخص، لاغر ولاغرتر می شود تا به حدی که با شکل بدن لاغر غیرواقع بینانه ای که در رسانه های جمعی ارائه می شود، برابری کند.در مردان این تاثیر به شکلی گرایشی غیر واقع بینانه به سمت بدنی ستبر و فوق العاده عضلانی است.

اسناد کلیدی طرحواره ی خود ظاهر است. افرادی که توجه بیشتری به ظاهرشان دارند، احتمالاً به اطلاعات مربوط به ظاهر تمرکز بیشتری می‌کنند و از این اطلاعات به منظور داوری ظاهر شخصی شان به عنوان یک ملاک مرجع استفاده می‌کنند. مطالعه ای روی ۱۶۸ دانشجوی مونث آمریکایی نشان داده است که بالا بودن توجه به ” طرحواره ی ظاهر خود”^[۱۲۸] می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس، تن انگاره منفی و احساسات ناخوشایند شود(پاکستون و همکاران،۲۰۰۵).

۶- نظریه ی شیی انگاری^[۱۲۹]

نظریه ی شیی انگاری بیان می‌کند که اجتماع زنان را وادار می‌کند تا خود را به عنوان اشیایی بر اساس ظاهرشان بنگرند. هر چه که جوامع انسانی بر بدن آرمانی لاغراندام برای زنان ارزش بیشتری بگذارند، بیشترآن را عمومیت ببخشند و بیشترالقا کنند، بدن زنان نیز با نگاه شیی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد و سبب افزایش بیشتری در نارضایتی زنان از بدنشان می شود. به علاوه تبلیغات موجود در جوامع یا تمرکز بر اجزای پیکر زنان سبب می شود که هم خود زنان و هم دیگران به آنان نگاه شیی داشته باشند.(گریپو و هیل^[۱۳۰]،۲۰۰۸).

۷- نظریه فمنیستی^[۱۳۱] (زن گرایی)

بر اساس این دیدگاه، زنان قربانیان جامعه ای هستند که در آن بر اهمیت لاغری و جذابیت تأکید می شود و در آن، زنان به عنوان افرادی دارای جایگاه پایین تر در نظر گرفته می‌شوند که زنانگی آن ها با ضعف و کوچکی همراه است. نظریه ی شیی انگاری که از آن بحث شد به زعم بسیاری ریشه در رویکرد فمینیستی دارد.

مک کینلی^[۱۳۲](به نقل از مونرو و هون^[۱۳۳]،۲۰۰۵) نشان داده است که زنان با درون فکنی الگوها و ملاک‌های فرهنگی ‌در مورد الگوی آرمانی زیبایی تن و ناتوانی و شکست در دستیابی ‌به این ‌ملاک‌ها دچار تجربه “شرم بدن”^[۱۳۴] می‌شوند و نارضایتی از بدن را تجربه می‌کنند. نظریه پردازان فمیینیست با تکیه بر رویکرد “برساختگی اجتماعی”^[۱۳۵]، چارچوبی با اهمیت برای فهم تجربه های بدنی زنانه در فرهنگ غرب واین که چگونه این تجارب منجر به نارضایتی از بدن می‌شوند، فراهم کرده‌اند. این نظریه پردازان بر این باور هستند که تجارب منفی با بدن و ظاهر جسمی در زنان به وسیله ی القای نقشهای جنسیتی وفشار رسانه های جمعی ایجاد می شود(گریپو و هیل،۲۰۰۸).

۸- نظریه ی شناختی- رفتاری

نظریه ی شناختی-رفتاری به عنوان یک مدل توسط کش (۱۹۹۴) ارائه شد. بر اساس این مدل تجارب گذشته ی افراد همچون تجاربی که با والدین و یا همسن و سالانشان دارند، استادهای شخصی و عوامل فرهنگی می‌توانند نگرش‌ها و طرحواره های مربوط به تن انگاره را که همان ارزیابی تن و سرمایه گذاری بر بدن است، تحت تأثیر قرار دهند (ورتایم،پاکستون بلانی،۲۰۰۴؛ تیگمن و سلتر^[۱۳۶]،۲۰۰۳).

بعد از آنکه افراد از تجارب خود درون دادهایی را فراهم کردند، به ارزیابی ظاهر خودشان به گونه ای مثبت یا منفی می پردازند. بنا ‌به این مدل، عوامل متعددی در آماده سازی و تداوم تجارب منجر به تن انگاره ی گذشته و شکل دادن به تن انگاره ی فعلی افراد نقش دارند. این عوامل عبارتند از:

الف-گفتگوهای درونی (افکار، تعبیر و تفسیرها و نتیجه گیریها)، ب- طرحواره ی ظاهر، پ- هیجانهای مرتبط با تن انگاره و ت- فرایندهای انطباقی و خودنظم بخشی.

شکل ۴-۲ مدل شناختی- رفتاری کش برای تن انگاره و نارضایتی از بدن را نشان می‌دهد.

شکل ۴-۲ مدل شناختی- رفتاری کش برای تن انگاره و نارضایتی از بدن (به نقل از کش، ۱۹۹۴)

تجربه های گذشته

در ماده۲۷۰ ق. ت. بیان شده است که: «هر شخص ثالثی می‌تواند از طرف برات دهنده یا یکی از ظهرنویس ها وجه برات اعتراض شده را کارسازی نماید دخالت شخص ثالث و پرداخت وجه باید در اعتراض نامه یا در ذیل آن قید شود.» و در ادامه در ماده۲۷۲ ق.ت. مقرر شده است که: «اگر وجه برات را شخص ثالث از طرف برات دهنده پرداخت تمام ظهرنویس ها بری الذمه می‌شوند و اگر پرداخت وجه از طرف یکی از ظهرنویس ها به عمل آید ظهرنویس های بعد از او بری الذمه اند.»

در ماده۲۷۱ ق.ت. صراحتاً بیان ‌کرده‌است که شخص ثالثی که وجه برات را پرداخته دارای تمام حقوق و وظایف دارنده برات است و شخص ثالث می‌تواند به کلیه اشخاصی که دارنده می توانسته رجوع کند، او هم امکان رجوع دارد و در ماده ۲۷۲ ق.ت. یک سری محدودیتی برای ثالث در نظر گرفته است. اگر ثالث وجه برات را از طرف برات دهنده پرداخت کرده باشد ثالث فقط حق رجوع به برات دهنده را دارد و ظهرنویسان دیگر بری الذمه می‌شوند، ولی اگر ثالث پرداخت را از طرف یکی از ظهرنویسان انجام داده باشد، ظهرنویسان بعد از او بری الذمه می‌شوند و آن ظهرنویس که از طرف او ثالث پرداخت کرده و ماقبل آن مسئول هستند که مبنای این رجوع تأدیه کننده ثالث جانشینی او در حقوق دارنده سند است و به نظر می‌رسد که نویسندگان ‌در مورد آن اجماع دارند^[۲۱۰] پس با جانشین دانستن ثالث، می‌تواند علاوه بر ذینفع به امضاء کنندگان پیش از او نیز رجوع کند و علت اینکه تأدیه کننده نمی تواند به اشخاص بعد از ذینفع مراجعه کند این است که موجب یک دور بی پایان می شود و مدیون نهایی و اصلی صادر کننده است.

سوال قابل طرح این است که در ماده ۲۷۰ ق.ت. بیان شده که ثالث می‌تواند از طرف برات دهنده یا یکی از ظهرنویسان وجه برات را بپردازد، آیا این مسئولین جنبه حصری دارند و شامل اشخاص ذینفع دیگر نمی شود، به عنوان نمونه آیا ثالث نمی تواند از طرف براتگیری که وجه برات را قبول یا نکول کرده پرداخت نماید؟

به نظر می‌رسد که ماده ۲۷۰ و ۲۷۱ قانون تجارت یک حکم استثنایی و جهت تسهیل در پرداخت در اسناد تجاری است و باید این مواد را تفسیر مضیق نمود، از اینرو اگر ثالث از طرف براتگیری وجه برات را بپردازد حق رجوع به دیگر مسئولین این سند ندارد و اگر براتگیر برات را قبول نکند؛ به معنی اعلام عدم مدیونیت یا عدم تمایل به پرداخت است و هیچکس نمی تواند چنین دینی را بپردازد، ولی ‌در مورد براتکش و ظهرنویسان چنین اماره وجود ندارد؛ چون در هر صورت یا مسئول سند هستند یا مدیون آن،از اینرو اگر از طرف آن ها پرداخت کند حق رجوع به دیگر مشمولان را دارد.

مقررات و احکام تأدیه وجه برات به واسطه ثالث به موجب مواد۳۰۴ و ۳۱۴ ق.ت. ‌در مورد سفته و چک نیز مجری است.^[۲۱۱]

گفتار سوم: حق رجوع ضامن اسناد تجاری

ضامن در اسناد تجاری ‌به این معنا است که شخص ثالثی (غیر از امضاء کنندگان سند تجاری) پرداخت وجه سند را از طرف یکی از متعهدین سند در سررسید ضمانت می‌کند.^[۲۱۲]

قانون‌گذار صراحتاً ‌در مورد ضامن اسناد تجاری مطالبی بیان نکرده است و فقط قسمت اخیر ماده ۲۴۹ ق.ت. درباره حدود تعهدات ضامن بیان می‌کند که:«………. ضامنی که ضمانت برات دهنده یا محال علیه یا ظهرنویس را کرده فقط با کسی مسئولیت تضامنی دارد که از او ضمانت ‌کرده‌است.»

اما در قانون تجارت ‌در مورد حقوق ضامن پس از پرداخت سکوت کرده‌اند، ولی نویسندگان حقوق تجارت با الهام از حقوق فرانسه و قانون متحد الشکل ژنو معتقدند که ضامن می‌تواند به مضمون عنه و امضاء‌کنندگان ما قبل او رجوع کند، ولی مبنا و ریشه این رجوع را بیان نکرده اند. ^[۲۱۳]

برای تحلیل این نظریه نمی توان آن را بر اساس عقد ضمان توجیه کرد؛ زیرا در عقد ضمان فقط به مضمون عنه می‌تواند رجوع کند و نمی تواند به سایر امضاء کنندگان رجوع کند؛ زیرا بین ضامن و سایر امضاء کنندگان هیچ رابطه حقوقی وجود ندارد، ولی رجوع ضامن به مضمون عنه و امضاء کنندگان ماقبل را فقط می‌تواند بر اساس نظریه جانشینی توجیه کرد؛ چون ضامن فقط مسئول دین است، نه مدیون آن. ‌بنابرین‏ پس از پرداخت به حکم قانون جانشین دارنده می شود و بر این اساس می‌تواند به سایر امضاء کنندگان رجوع کند. به دلیل همین جانشینی ضامن می‌تواند، حتی بدون اذن مضمون عنه به سایر امضاء کنندگان پیشین رجوع کند.

به بیان دیگر ضمانت اسناد تجاری یکی از مصادیق ضمانت تجاری است که در ماده۴۱۱ ق.ت. بیان شده است ضامن پس از پرداخت جانشین طلبکار یا مضمون له خواهد شد و بر این اساس می‌تواند به مضمون له مراجعه کند.

به طور مثال اگر کسی از صادر کننده برات ضمانت کرده باشد، پس از پرداخت وجه می‌تواند به براتگیری که برات را قبول کرده، مراجعه کند؟

اگر ‌در مورد اسناد تجاری نظریه جانشینی را پذیرفته باشیم، پس ضمان حق رجوع به برات گیر که وجه برات را قبول ‌کرده‌است، دارد؛ چون برات گیر با قبول برات تبدیل به مدیون اصلی می شود؛ از اینرو در واقع ضامن دین براتگیر را پرداخته ، پس با قبول جانشین حق رجوع به او را دارد.

گفتار چهارم: حمل و نقل

ماده۳۸۸ قانون تجارت بیان می‌کند که: «متصدی حمل و نقل مسئول حوادث و تقصیراتی است که در مدت حمل و نقل واقع شده اعم از اینکه خود مباشرت به حمل و نقل کرده و یا حمل و نقل کننده دیگری مأمور کرده باشد.»

ماده۳۸۸ ق.ت. شامل دو بخش است^[۲۱۴]: بخش نخست رابطه صاحب کالا و متصدی حمل و نقل است و بخش دوم رابطه بین متصدی حمل و نقل که طرف رابطه با صاحب کالا است و راننده ای که او مباشرت در حمل کالا ‌کرده‌است پس در ق.ت بر خلاف ق.م برای متصدی حمل و نقل تعهد به نتیجه را پذیرفته اند و مسئولیت آن را مسئولیت نوعی و بدون تقصیر نامیده اند. به طور مثال اگر متصدی حمل و نقل که با صاحب کالا قرارداد بسته است خود عمل حمل و نقل را انجام ندهد و شخص دیگری را مباشر در حمل و نقل کالا قرار دهد و اگر کالا در حین حمل از بین برود یا آسیب ببیند باز متصدی حمل و نقل مسئول است هر چند که مباشر در عمل تلف یا خسارت نبوده است.

البته باید بیان کرد که این مسئولیت نوعی، اختصاصی به متصدی حمل و نقل ندارد، بلکه در تعهدات قراردادی اگر شخصی به تعهدات خود عمل نکند، مسئول کلیه خساراتی است که به اشخاص در اجرای قرارداد گماشته است.^[۲۱۵]

البته باید بیان کرد که مسئولیت متصدی حمل و نقل در برابر صاحب کالا ‌به این معنا نیست که صاحب کالا حق مطالبه خسارت را از راننده (مباشر) ندارد، بلکه مطالبه خسارت از متصدی حمل از باب مسئولیت قراردادی مسئولیت نوعی و بدون تقصیر است که بین صاحب کالا و متصدی حمل بسته شده است و مطالبه خسارت از راننده (مباشر) بر مبنای قواعد مسئولیت مدنی خارج از قرارداد (اتلاف و تسبیب مبتنی بر تقصیر) می‌باشد.^[۲۱۶]

اینکه قانون‌گذار در انتهای ماده۳۸۸ ق.ت. بیان می‌کند که متصدی حمل و نقل بعد از جبران خسارت صاحب کالا می‌تواند به راننده (مباشر) رجوع کند، ولی درباره مبنای رجوع به مباشر سکوت ‌کرده‌است. مبنای این رجوع را چگونه می توان توجیه کرد؟

درباره مبنای رجوع متصدی حمل و نقل به راننده سه نظریه ارائه شده است: ^[۲۱۷]

۱- Banker, Kaestle, Katherine (۲۰۱۰) با توجه ‌به این که در روایت درمانی، فرد یاد می‌گیرد مسئولیتش را در تسکین و بهبود مسایل روانی خود به عهده بگیرد وآن را تمرین کند. در واقع ویراستار داستان خود می شود و این چیزی است که در این رویکرد مورد تأکید است.

۲- Andrew, Brandt, Branden (2003)همچنین در روایت درمانی، درمانگران به ادعاها و داستان های عینی کمتر توجه می‌کنند و بیشتر به فواید اجتماعی که داستان های زندگی فرد بیان می شود، علاقه مندند.همچنین در روایت درمانی می توان زندگی را به شکل متفاوت و در چشم اندازی جدید یافت،در حقیقت باز نویسی زندگی هدف نهایی فرایند درمان است و زندگی با تجدید نظر نویسنده تغییر خواهد کرد .

۳- white ) (2000 روایت درمانی به فرد یاری می‌دهد تا مسیری متفاوت از مسیر مشکل را برای خویش روشن کند؛ مسیری که شامل آمال و ارزش ها و تعهدات خود فرد است.

۴-) Goyshan (1995یکی دیگر از دلایل انتخاب این روش متفاوت وجذاب بودن این شیوه درمانی که به صورت گفت وگوی مشارکتی بین درمانگر و مراجعین باهدف مبارزه با چالش اجرا می شود است.

با توجه به پژوهش های انجام گرفته در مباحث روایت درمانی درحوزه خانواده درمانی و درمان های فردی پژوهش ‌حاضر به دنبال پاسخ گویی ‌به این پرسشها است که:

۱- آیا جلسات آموزش روایت درمانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار مؤثر است؟۲-آیامی توان با بهره گرفتن از روش روایت درمانی به درمان مؤثر دست یافت؟ ۳- آیا تأثیرات روایت درمانی بر افسردگی با متغیرهای دیگری مانند تحصیلات و سن نیز مرتبط می‌باشد؟

‌بنابرین‏ هدف از پژوهش پیش رو بررسی تأثیر روایت درمانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار در شهر ابرکوه می‌باشد.

۱-۳ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

علم روان شناسی در دهه های اخیر شاهد ظهور الگوها و شیوه های درمانی رو به رشدی بوده است که در درمان فردی و خانواده تحول ایجاد کرده و آن را به مسیرهای جدیدی سوق داده است. تعدادی از این شیوه های درمانی، بازتاب پدید ه هایی هستند که دیدگاه پسامدرن^[۶] نامیده می شود. متفکران این دیدگاه معتقدند که دانش و شناخت امری نسبی و وابسته به بافت آن است و نظام اعتقادی ما صرفاً منعکس کننده سازه‌های ذهنی – اجتماعی هستند که ما درباره دنیای خود خلق می‌کنیم.

اهمیت استفاده از روایت در جنبش های روان درمانی از آنجا مشخص می شود که فرمول بندی های روایی گوناگونی در انواع درمان های روان پویای,سیستمی,شناختی وسازه گرا مورد استفاده قرار گرفته اند.

ولی همچنان که گفتیم اگر روایت را ضمن آنکه یک ابزار بالینی است راهی برای فهم تجربه انسان بنامیم. آن را در قالب روایت درمانی مطرح نموده ایم white,2000)،).

از آنجا که خانواده نخستین سازمان اجتماعی است که فرد در آن زندگی می‌کند، پس کانونی است که می‌تواند فشارهای روانی وارد شده بر اعضای خود را کاهش دهد واز آن جا که مادران نقشی مؤثر در تربیت فرزندان دارند، روایت درمانی می‌تواند به عنوان روشی سریع و عمیق در درمان افسردگی و سلامت روان زنان جامعه اثری مثبت داشته باشد؛ پس دست یابی به جامعه ای سالم، آشکارا در گرو سلامت خانواده است.

با توجه به پژوهش های انجام شده در داخل و خارج از کشوربررسی های مختلفی چون اثربخشی روایت درمانی گروهی بر نگرانی از بدریختی بدن، اثر بخشی روایت درمانی بر میزان تمایل به بخشودگی در زنان، اثر بخشی گروه درمانی تلفیقی به شیوه تصمیم گیری دوباره و روایت درمانی بر کنترل عواطف، مقایسه روایت های زندگی افراد افسرده و مضطرب با افراد عادی، مقایسه تأثیر روایت درمانی و رژیم درمانی بر شاخص تصویر بدن زنان، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به طور کلی و در اکثر تحقیقات نشان می‌دهد که روایت درمانی نسبت به سایر روش های درمانی تأثیر مثبت بیشتری داشته است. اما پژوهش‌هایی که دقیقاً منطبق با موضوع تحقیق حاضر، به بررسی تأثیر روایت درمانی بر زنان و به ویژه زنان خانه دار بپردازد، یافت نشد و همان‌ طور که اشاره شد، با توجه به اهمیت نقش زنان خانه دار در ساختن خانواده و به دنبال آن جامعه ای سالم، به نظر می‌رسد که انجام تحقیق با موضوع بررسی تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار دارای اهمیت می‌باشد و علاوه بر پر کردن خلأ های علمی موجود و بستر سازی برای تحقیقات آینده نتایج این تحقیق می‌تواند ضرورت‌های کارکردی به منظور برنامه ریزی، سیاست‌گذاری و آموزش و مشاوره در این زمینه را یاری رساند.

۱-۴ اهداف پژوهش

۱-۴-۱ هدف کلی

بررسی تأثیر روایت درمانی بر افسردگی زنان خانه دار افسرده.

۱-۴-۲ اهداف ویژه

تعیین اثر روایت درمانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب سن آنان.

تعیین اثر روایت درمانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب تحصیلات آنان.

۱-۵ فرضیه ‏های تحقیق

۱-۵-۱ فرضیه کلی

۱٫ اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار تأثیر دارد؟

۱-۵-۲ فرضیه های ویژه

1. 1. اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب سن آنان تأثیر دارد؟

1. اجرای روایت در مانی بر میزان افسردگی زنان خانه دار بر حسب تحصیلات آنان تأثیر دارد؟

۱-۶ متغیرها(اصطلاحات یاواژه های پژوهش)

نامگذاری متغیرها

متغیر مستقل:روایت درمانی

متغیر وابسته:افسردگی

متغیر کنترل:شهرابرکوه-سال۱۳۹۳

۱-۷ تعریف متغیرها

۱-۷-۱تعاریف نظری متغیرها

تعریف نظری روایت درمانی: روایت درمانی فرایند کمک به افراد برای غلبه بر مشکلات از طریق درگیر شدن در گفتگوهای درمانی می‌باشند. این گفتگو ها شامل بیرونی سازی مشکل استخراج پیامد های یگانه پررنگ کردن نقشه ی جدید و اتصال آن به گذشته وآینده ,با بهره گرفتن از تکنیک های درمانی خاص می‌باشد در این رویکرد درمان ‌بر اساس نقل روایت ها و داستان های زندگی یک شخص از زبان خود شکل می‌گیرد،که در واقع این فرایند درمان روایتی شامل گفتن روایت ها ,گوش دادن دقیق پرسش کردن,دوباره گفتن و دوباره شنیدن وباز سازی داستان ها با همکاری مراجع ومشاوره می‌باشد روایت های شخصی جدید,معانی جدید و برداشت های تازه ای از واقعیت می‌شوند white,2000)).

تعریف نظری افسردگی:واژه «افسردگی» به تجربه ی حالت ناشادی گفته می شود که تحمل آن دشوا است این حالت افسردگی توأم با اضطراب ویژگی اصلی تعریف بالینی افسردگی نیز هست (منشی طوسی،۱۳۷۱).

۱-۷-۲تعاریف عملیاتی متغیر ها

تعریف عملیاتی روایت درمانی: مجموعه کاملا متمرکزی از فنون مداخلاتی که برای اولین بار توسط White & Epston (۱۹۹۰) با طرفداری از نظریه ی گفتگو ‌بر اساس داستان ها مطرح گردیده است.هدف از این مداخلات آن است که به خانواده کمک شود تا یک مشکل توان فرسا و دشوار را برونی کنند.

این رویکرد به اعضای خانواده کمک می‌کند که جر وبحثشان را در این باره کاهش دهند که مشکل مال کیست وراجع به حل مشکل وارد گفتگو شوند.

‌ماده ۳۶ – درصورت استفاده از ارتباط صوتی، هویت تأمین کننده و قصد وی از‌ایجاد تماس با مصرف کننده باید به طور روشن و صریح در شروع هر مکالمه بیان شود.

‌ماده ۳۷ – در هر معامله از راه دور مصرف کننده باید حداقل هفت روز کاری، وقت‌برای انصراف (‌حق انصراف) از قبول خود بدون تحمل جریمه و یا ارائه دلیل داشته باشد.‌تنها هزینه تحمیلی بر مصرف‌کننده هزینه بازپس فرستادن کالا خواهد بود.

‌ماده ۳۸ – شروع اعمال حق انصراف به ترتیب زیر خواهد بود:

‌ الف – درصورت فروش کالا، از تاریخ تسلیم کالا به مصرف کننده و ‌در صورتفروش خدمات، از روز انعقاد.

ب – در هر حال آغاز اعمال حق انصراف مصرف کننده پس از ارائه اطلاعاتی‌خواهد بود که

تأمین کننده طبق مواد (۳۳) و (۳۴) این قانون موظف به ارائه آن است.

ج – به محض استفاده مصرف کننده از حق انصراف، تأمین کننده مکلف است‌بدون مطالبه هیچ گونه وجهی عین مبلغ دریافتی را در اسرع وقت به مصرف کننده مسترد‌نماید.

‌ د – حق انصراف مصرف کننده در مواردی که شرایط خاصی بر نوع کالا و خدمات‌حاکم است اجرا نخواهد شد. موارد آن به موجب آئین‌نامه‌ای است که در ماده (۷۹) این‌قانون خواهد آمد.

‌ماده ۳۹ – درصورتی که تأمین کننده در حین معامله به دلیل عدم موجودی کالا و یا‌عدم امکان اجرای خدمات، نتواند تعهدات خود را انجام دهد، باید مبلغ دریافتی را فوراً‌به مخاطب برگرداند، مگر در بیع کلی و تعهداتی که برای همیشه وفای به تعهد غیرممکن‌نباشد و مخاطب آماده صبر کردن تا امکان تحویل کالا و یا ایفای تعهد باشد.

درصورتی که‌معلوم شود تأمین کننده از ابتدا عدم امکان ایفای تعهد خود را می‌دانسته، علاوه بر لزوم‌استرداد مبلغ دریافتی، به حداکثر مجازات مقرر در این قانون نیز محکوم خواهد شد.

‌ماده ۴۰ – تأمین کننده می‌تواند کالا یا خدمات مشابه آنچه را که به مصرف کننده‌وعده کرده تحویل یا ارائه نماید مشروط بر آن که قبل از معامله یا درحین انجام معامله آن را‌اعلام کرده باشد.

‌ماده ۴۱ – درصورتی که تأمین کننده، کالا یا خدمات دیگری غیر از موضوع معامله‌یا تعهد را برای مخاطب ارسال نماید، کالا و یا خدمات ارجاع داده می‌شود و هزینه ارجاع‌به عهده تأمین کننده است. کالا یا خدمات ارسالی مذکور چنانچه به عنوان یک معامله یا‌تعهد دیگر از سوی تأمین کننده مورد ایجاب قرار گیرد، مخاطب می‌تواند آن را قبول کند.

‌ماده ۴۲ – حمایت‌های این فصل در موارد زیر اجرا نخواهد شد :

‌الف – خدمات مالی که فهرست آن به موجب آئین‌نامه‌ای است که در ماده (۷۹)‌این قانون خواهد آمد.

ب – معاملات راجع به فروش اموال غیرمنقول و یا حقوق مالکیت ناشی از اموال‌غیرمنقول به جز اجاره.

ج – خرید از ماشین‌های فروش مستقیم کالا و خدمات.

‌د – معاملاتی که با بهره گرفتن از تلفن عمومی (‌همگانی) انجام می‌شود.

‌هـ – معاملات راجع به حراجی‌ها.

‌ماده ۴۳ – تأمین کننده نباید سکوت مصرف کننده را حمل بر رضایت وی کند.

‌ماده ۴۴ – در موارد اختلاف و یا تردید مراجع قضائی رسیدگی خواهند کرد.

‌ماده ۴۵ – اجرای حقوق مصرف کننده به موجب این قانون نباید ‌بر اساس سایر‌قوانین که حمایت ضعیف‌تری اعمال می‌کنند متوقف شود.

‌ماده ۴۶ – استفاده از شروط قراردادی خلاف مقررات این فصل و همچنین اعمال‌شروط غیرمنصفانه به ضرر مصرف‌کننده، مؤثر نیست.

‌ماده ۴۷ – در معاملات از راه دور آن بخش از موضوع معامله که به روشی غیر از‌وسایل ارتباط از راه دور انجام می‌شود مشمول مقررات این قانون نخواهد بود.

‌ماده ۴۸ – سازمان‌های قانونی و مدنی حمایت از حقوق مصرف کننده می‌توانند‌به عنوان شاکی اقامه دعوی نمایند. ترتیب آن به موجب آئین‌نامه‌ای خواهد بود که به‌پیشنهاد وزارت بازرگانی و تصویب هیئت وزیران می‌باشد.

‌ماده ۴۹ – حقوق مصرف کننده در زمان استفاده از وسایل پرداخت الکترونیکی‌به‌موجب قوانین و مقرراتی است که توسط مراجع قانونی ذی‌ربط تصویب شده و یا‌خواهد شد.

‌فصل دوم – در قواعد تبلیغ – (Marketing)

‌ماده ۵۰ – تأمین کنندگان در تبلیغ کالا و خدمات خود نباید مرتکب فعل یا ترک‌فعلی شوند که سبب مشتبه شدن و یا فریب مخاطب از حیث کمیت و کیفیت شود.

‌ماده ۵۱ – تأمین کنندگانی که برای فروش کالا و خدمات خود تبلیغ می‌کنند نباید‌سلامتی افراد را به خطر اندازند.

‌ماده ۵۲ – تأمین کننده باید به نحوی تبلیغ کند که مصرف کننده به طور دقیق،‌صحیح و روشن اطلاعات مربوط به کالا و خدمات را درک کند.

‌ماده ۵۳ – در تبلیغات و بازاریابی باید هویت شخص یا بنگاهی که تبلیغات به‌نفع‌اوست روشن و صریح باشد.

‌ماده ۵۴ – تأمین کنندگان نباید از خصوصیات ویژه معاملات به روش الکترونیکی‌جهت مخفی نمودن حقایق مربوط به هویت یا محل کسب خود سوء‌استفاده کنند.

‌ماده ۵۵ – تأمین کنندگان باید تمهیداتی را برای مصرف کنندگان در نظر بگیرند تا‌آنان راجع به دریافت تبلیغات به نشانی پستی و یا پست الکترونیکی خود تصمیم بگیرند.

‌ماده ۵۶ – تأمین کنندگان در تبلیغات باید مطابق با رویه حرفه‌ای عمل نمایند.‌ضوابط آن به موجب آئین‌نامه‌ای است که در ماده (۷۹) این قانون خواهد آمد.

‌ماده ۵۷ – تبلیغ و بازاریابی برای کودکان و نوجوانان زیر سن قانونی به موجب‌آئین‌نامه‌ای است که در ماده (۷۹) این قانون خواهد آمد.

‌فصل سوم – حمایت از «‌داده پیام»‌های شخصی (‌حمایت از داده – Data Protection)

‌ماده ۵۸ – ذخیره، پردازش و یا توزیع «‌داده پیام»‌های شخصی مبین ریشه‌های‌قومی یا نژادی، دیدگاه های عقیدتی، مذهبی، خصوصیات اخلاقی و «‌داده پیام»‌های‌راجع به وضعیت جسمانی، روانی و یا جنسی اشخاص بدون رضایت صریح آن ها به هر‌عنوان غیرقانونی است.

‌ماده ۵۹ – درصورت رضایت شخص موضوع «‌داده پیام» نیز به شرط آنکه محتوای‌داده پیام وفق قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی باشد ذخیره، پردازش و توزیع «‌داده پیام»‌های شخصی در بستر مبادلات الکترونیکی باید با لحاظ شرایط زیر صورت‌پذیرد:

‌ الف – اهداف آن مشخص بوده و به طور واضح شرح داده شده باشند.

ب – «‌داده پیام» باید تنها به اندازه ضرورت و متناسب با اهدافی که در هنگام‌جمع‌ آوری برای شخص موضوع «‌داده پیام» شرح داده شده جمع‌ آوری گردد و تنها برای‌اهداف تعیین شده مورد استفاده قرار گیرد.

ج – «‌داده پیام» باید صحیح و روزآمد باشد.

‌د – شخص موضوع «‌داده پیام» باید به پرونده های رایانه‌ای حاوی «‌داده پیام»‌های‌شخصی مربوط به خود دسترسی داشته و بتواند «‌داده پیام»‌های ناقص و یا نادرست را‌محو یا اصلاح کند.

‌هـ – شخص موضوع «‌داده پیام» باید بتواند در هر زمان با رعایت ضوابط مربوطه‌درخواست محو کامل پرونده رایانه‌ای «‌داده پیام»‌های شخصی مربوط به خود را بنماید.