۲-۲۴)تحقیقات انجام شده در خصوص مدیریت سود

۲-۲۴-۱) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور

برای اولین بار واتس و زیمرمن (۱۹۸۶) ثابت کردند که شرکت‌های با اهرم مالی بالا در مقایسه با سایر شرکت‌ها، با احتمال بیشتری دست به بیش نمایی سود می‌زنند. آن ها دریافتند که بیش نمایی سود در دوره هایی که شرکت در حال مذاکره جهت تامین مالی خارج از شرکت با اعتباردهندگان بوده است؛ شدت بیشتری پیدا ‌کرده‌است. واتس و زیمرمن این رفتار فرصت طلبانه مدیران را در جهت کاهش ریسک اعتباری شرکت و اجتناب از سهمیه بندی اعتباری تعبیر نموده و معتقدند که شرکت‌ها بدین روش سعی می‌کنند.

کازنیک^[۷۸](۱۹۹۹) نقش مدیریت سود در کاهش هزینه های مرتبط با خطای پیش‌بینی سود توسط مدیریت را بررسی ‌کرده‌است. او با تمرکز بر اقلام تعهدی به عنوان منبع اصلی مدیریت سود چنین نتیجه گیری می‌کند که مدیران به دلیل بیم از اقدامات قانونی سهام‌داران و از دست دادن اعتبار خود، از اقلام تعهدی اختیاری برای کاهش خطای پیش‌بینی سود استفاده می‌کنند. یافته های این تحقیق بیانگر این است که مدیرانی که سود را بیشتر از واقع برآورد می‌کنند، سود گزارش شده را به سمت بالا مدیریت کرده، حجم مدیریت سود به هزینه ها ی مرتبط با خطای پیش‌بینی سود بستگی دارد.

دیچو و دیچاو(۲۰۰۲) نقش ارقام تعهدی را جهت اندازه گیری بهتر سنجش عملکرد شرکت ها در یک سری زمانی بررسی کردند. به دلیل آن که اقلام تعهدی نیازمند مفروضات و پیش‌بینی جریان های نقدی آتی است، ‌بنابرین‏ کیفیت اقلام تعهدی و سود با افزایش در خطای پیش‌بینی مقدار اقلام تعهدی کاهش می‌یابد. آن ها در نهایت چن ین نتیجه گیری می‌کنند که ویژگی های هر شرکت همانند قدرمطلق میزان اقلام تعهدی، طول چرخه عملیاتی، انحراف معیار از فروش، جریان های نقدی اقلام تعهدی و سود و اندازه شرکت را می توان به عنوان ابزاری برای ارزیابی کیفیت سود به کار گرفت .

چانگ، فیرث و کیم (۲۰۰۵) در تحقیقی با هدف بررسی ارتباط جریان های نقد آزاد و مدیریت سود در شرکت ها دریافتند که شرکت های دارای رشد کم و جریان های نقد آزاد بالا ، به منظور تقلیل اثر منفی سرمایه گذاری جریان های نقد آزاد در پرژه های با خالص ارزش فعلی منفی ، مبادرت به استفاده از اقلام تعهدی اختیاری در جهت افزایش سود شرکت می نمایند . آن ها همچنین دریافتند که نظارت بیرونی، توسط ۶ مؤسسه‌ بزرگ حسابرسی و سرمایه گذاران نهادی، رابطه جریان های نقد آزاد و استفاده از اقلام تعهدی اختیاری در مدیریت سود را کاهش می‌دهد.

چمبرز^[۷۹] (۲۰۰۵) نشان داد که سرمایه گذاران تلاش می‌کنند تا پایداری اقلام تعهدی و جریان های نقدی را پیش‌بینی کرده ولی قادر به انعکاس آن در قیمت‌ها نیستند. بر این اساس در بعضی شرکت‌ها پایداری اقلام تعهدی بیش از واقع و برای بعضی دیگر کم تر از واقع برآورد می شود. وی این مورد را از طریق طبقه بندی شرکت ها بر حسب اقلام تعهدی و نحوه قیمت‌گذاری شرکت ها در هر طبقه نشان داد.

دیچو و رأس^[۸۰](۲۰۰۵) با مقایسه نحوه پایداری سود بر حسب رویکرد ترازنامه ای و رویکرد صورت سود و زیانی نشان داد که پایداری سود تحت تأثیر مقدار و علامت اقلام تعهدی قرار می‌گیرد. اقلام تعهدی پایداری سود را نسبت به جریان های نقدی با اقلام تعهدی بالا بهبود می بخشد، اما در شرکت های با اقلام تعهدی پایین، میزان پایداری کاهش می‌یابد.

فرانسیس و دیگران^[۸۱](۲۰۰۵) با بررسی نحوه قیمت گذاری کیفیت اقلام تعهدی به عنوان ریسک اطلاعات مربوط به سود نشان دادند که هر چه کیفیت اقلام تعهدی که انحراف معیار خطای رگرسیونی مربوط به اقلام تعهدی جاری و جریان های نقدی تعریف می شود؛ پایین تر باشد ، هزینه بدهی و سرمایه آن شرکت ها بالاتر می رود. این موضوع به نوعی نشان دهنده تأثیر کیفیت اقلام تعهدی در تصمیم گیری افراد است.

جلینگ(۲۰۰۷) استدلال نمود که شرکت ها به منظور کاهش ریسک اقدام به گزارشگری جهت دار می نمایند. شرکت هایی که از نسبت بدهی به کل دارایی های بالایی برخوردار می‌باشند به منظور اطمینان بخشی به اعتبار دهندگان مبنی بر توانایی پرداخت اصل و بهره وامها و اعتبارات دریافتی اقدام به بیش نمایی سود می نمایند.عدم وجود نوسانات قابل توجه در سود این اطمینان را برا ی اعتبار دهندگان پدید می آورد که واحد تجاری درآینده قادر به پرداخت مطالبات آنان خواهد بود. ریسک با هموارسازی سود وکاهش نسبت بدهی به کل دارایی ها کاهش می‌یابد.

1. 1. Efficient Monitoring Hypothesis ↑

1. 1. Ownership Structure Theory ↑

1. 1. Brown.C & Chen.Y ↑

1. 1. Pushner, G ↑

1. 1. Mueller, E. and A. Spitz ↑

1. 1. -Corporate governance ↑

1. 1. -Agency Problem ↑

1. 1. -Berle and Means ↑

1. 1. Bhattacharya P. S, Graham M ↑

1. 1. -Institutional Investor ↑

1. 1. – Gillan and Starks ↑

1. 1. Ownership Structure ↑

1. 1. Distribution of Equity ↑

1. 1. Votes ↑

1. 1. Capital ↑

1. 1. Identity ↑

1. 1. Equity Owners ↑

1. 1. Insider Holdings ↑

1. 1. Institutional Holdings ↑

1. 1. Outstanding Shares ↑

1. 1. Berle ↑

1. 1. Means ↑

1. 1. Efficient Monitoring Hypothesis ↑

1. 1. Strategic Alignment ↑

1. 1. -Board of Governers of the Federal Reserve system, 2003 ↑

1. 1. -Conference Board ,2002 ↑

1. 1. -Roe ↑

1. 1. -Sholeifer and Vishny ↑

1. 1. -Admati, et. al ↑

1. 1. -Huddart ↑

1. 1. -Maug ↑

1. 1. -Noe ↑

1. 1. -Bethel, Liebeskind, and Opler ↑

1. 1. -Kang, and Shivdasani ↑

1. 1. -Kaplan, and Minton ↑

1. 1. -Chidambaran, and John ↑

1. 1. -Free-rider problem ↑

1. 1. -Relation Investing ↑

1. 1. -Gorton and Kohl ↑

1. 1. Unit Share ↑

1. 1. Close-End Fund ↑

1. 1. Unit Trust ↑

1. 1. Open-End Fund ↑

1. 1. Growth Fund ↑

1. 1. Growth-Income Fund ↑

1. 1. Income Fund ↑

1. 1. Net Asset Value ↑

1. 1. Fund Family ↑

1. 1. Prospectus ↑

1. 1. Galagedera, D. U. A. and P. Silvapulle ↑

1. 1. Swinkels, L., P. Rzezniczak ↑

1. 1. Shareholder Ownership ↑

1. 1. Board of Directors ↑

1. 1. Management Company ↑

1. 1. Advisor ↑

1. 1. Management Fee ↑

1. 1. Independent Custodian ↑

1. 1. Transfer Agent ↑

تعریف و ماهیت تفکر انتقادی

از تفکر انتقادی تعاریف متفاوتی ارائه شده است که نشان دهندۀ تفاوت دیدگاه ها در تعریف این مقوله است.

تیواری^[۴۱](۲۰۰۸، به نقل از بیجوند،۱۳۹۲) در دایره المعارف جامع آموزش وپرورش، تفکر انتقادی را به معنای کاربرد دیدگاه ها ورویکردهای شخصی به جای پذیرش ساده و بدون ارزیابی ‌در مورد قضاوت­ها، نگرش ها و اطلاعات دیگران تعریف نموده است(ج اول، ص ۲۲۲). بررسی لغت نامه­ های متفاوت برای یافتن تعریف مشترک از تفکر انتقادی نشانگر آن است که اغلب آن­ها تفکر انتقادی را استفاده از ذهن برای قضاوت و ارزیابی دقیق و سنجیده در نظر می­ گیرند (نیکولز^[۴۲]، ۲۰۰۳، به نقل از بیجوند،۱۳۹۲). جان دیوئی درکتاب «چگونه فکر می­کنیم» ماهیت و ذات تفکر انتقادی را«قضاوت معلق» یا «تردیدسالم» (نقد سازنده) و پرهیز از تعجیل در قضاوت تعریف می­ کند. به عبارت دیگر، او تفکر انتقادی را بررسی فعال، پایدار و دقیق هرعقیده یا دانش می‌داند(دیویی،۱۹۸۲ ؛۱۳۹۲). برونر^[۴۳](۱۹۸۴؛ به نقل از بیجوند،۱۳۹۲) تفکر انتقادی را یک فرایند شناختی معرفی می­ کند که فرد در این فرایند با بررسی دلایل و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده به نتیجه گیری از آن ها و به قضاوت و تصمیم گیری می ­پردازد. (انیس^[۴۴] ۱۹۸۵و۲۰۰۰) نیز تفکر انتقادی را تفکر اندیشمندانه، استدلالی و منطقی که متمرکز بر تصمیم گیری بر روی عقاید و اعمال است، تعریف می­ کند. تفکر انتقادی نوعی فرایند خود تنظیم و هدف دار است که سبب حل مشکلات و تصمیم گیری مناسب در فرد می­ شود(فشیون،فشیون^[۴۵]،۲۰۰۶).

ویلیام پری(۱۹۷۰، نقل از مایرز ، ۱۳۸۳) ‌در مورد مراحل رشد تفکر انتقادی چهار مرحله را ‌در مورد نظر قرار می‌دهد.

۱) ثنویت: در این مرحله افراد جهان به دو قسمت خوب و بد تقسیم می‌کنند.

۲) تعدد: بدین ترتیب افراد می‌دانند که ‌در مورد راه حل مسائل و مشکلات تبیینی در کار نیست و در این صورت تنوع عقاید و ارزش ها به وجود می‌آید.

۳) نسبی گرایی: در این زمینه افراد می‌پذیرند که زمینه ها و نظرات متفاوت وجود دارد و باعث مسأله بر تعیین راه حل کمک می‌کند.

۴) تعهد: به رغم نسبی گرایی و پیچیدگی در حال رشد، افراد آگاهانه ارزش­هایی را انتخاب ‌می‌کنند و مسئولیت انتخاب خود را می‌پذیرند. مرحله انتقال از « ثنویت » به « تعهد » مرحله رشد در تفکر انتقادی است.

تفکر انتقادی، توانایی پذیرش مسئولیت پیامدهای تفکر خویش است(پائول^[۴۶]،۱۹۹۴، به نقل از بیجوند،۱۳۹۲)، این تفکر، ماورای توانایی حل مشکل بوده، از طرفی به تفکر سمت وسوی فلسفی می­دهد واز طرف دیگر یک فرایند شناختی است که توسط استدلال و تفکر انعکاسی مشخص می­ شود (گلیمن،۱۹۹۵)، و با بهره گرفتن از استراتژی­ها یا مهارت­ های شناختی، احتمال دستیابی به بازده مطلوب را بالا می­برد (هالپرن،۱۹۹۸، به نقل از بیجوند، ۱۳۹۲).

ریچارد پاول، تفکر انتقادی، را این گونه تعریف می‌کند. “هنر اندیشیدن در بارۀ تفکرتان، وقتی که شما می اندیشید تا تفکر خود را بهتر کنید، یعنی آن را روشن تر، درست تر و قابل توجیه تر بیان کنید”(ملکی ۱۳۸۶، به نقل از ریچارد پاول، ۱۹۹۲).

جان چافی (۱۹۹۴، به نقل از ملکی ،۱۳۸۶) تفکر انتقادی را چنین تعریف می‌کند: تفکر انتقادی فرایند تفکر را با روش و قاعده کشف می‌کند که این نه تنها به معنای تعمق هدفمندانه است، بلکه آزمودن مدرک و منطقی است که ما و دیگران از آن استفاده می‌کنیم.

(انیس، ۱۹۸۵) تفکر انتقادی را ” تفکرمستدل و تیز بینانه دربارۀ این که چه چیزی را باور کنیم و چه اعمالی را انجام دهیم” تعریف می‌کند.

افراد با گرایش تفکر انتقادی تمایل به جستجوگر حقایق داشته، شجاعت پرسیدن مسائل مختلف را دارند، همچنین نسبت به شناخت طیف وسیعی از مسائل کنجکاو و در برابر عقاید مختلف صبور هستند و با شکیبایی به شنیدن و درک آن ها می پردارند، این افراد ضمن تحلیل و بررسی هوشیارانه مسائل، تمایل به سازمان دهی و نظم دهی جستجوهای خویش دارند. افراد در این سطح به توانایی خود اطمینان دارند و بر اساس حقایق و یافته های موثق و هستند به قضات می پردازند(فیشون، فیشون ۲۰۰۷).

هاشمیان نژاد در تعریف تفکر انتقادی می‌گوید : تفکری است مستدل و منطقی به منظور بررسی و تجدید نظر عقاید، نظرات، اعمال و تصمیم گیری دربارۀ آن ها ‌بر مبنای‌ دلایل و شواهد مؤیدآن ها و نتایج درست ومنطقی که پیامد آن ها است(هاشمیان نژاد،۱۳۸۰).

همچنین بیر(۱۹۹۹) تفکر انتقادی را همان قضاوت منظم در اندیشیدن می‌داند که شخص برای ارزیابی اعتبار و موارد مختلف استفاده می‌کند(آدیست ۱۹۹۹،به نقل ازعلی پور، ۱۳۹۲).

وید(۱۹۹۵، به نقل از علی پور،۱۳۹۲) ۸ مشخصه برای تفکر انتقادی شناسایی ‌کرده‌است. او براین باور است که تفکر انتقادی در برگیرندۀ پرسشگری، تعریف مسأله، آزمون دلایل ‌و مدارک، تجزیه وتحلیل فرض ها، دوری جستن از استدلال احساسی و هیجانی، پرهیز از پیش داوری، توجه به تفاسیر دیگر ‌و تحمل در برابر ابهام می‌داند.

مؤلفه‌ های اصلی تفکر انتقادی شامل:

– تفسیر، به معنی درک وبیان معانی مربوط به تجربیات متنوع می‌باشد.

– تحلیل، به معنی تشخیص هدف مطالب وپی بردن به ارتباطات موجود در بین آن ها می‌باشد وبررسی ایده ها، شناسایی وتجزیه وتحلیل استدلال ها را شامل می‌گردد.

– ارزشیابی، به معنی تعیین اعتبار مطالب وارزیابی نحوه ارتباطات بین آن ها می‌باشد.

– استنتاج، به معنی شناسایی عناصر مورد نیاز جهت نتیجه گیری منطقی، تدوین فرضیه‌ها، توجه به اطلاعات مهم، وپیش بینی پیامدهای تصمیمات و قضاوت­ها است.

– استنباط یا تبیین، به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است.

– خود تنظیمی، به معنی اصلاح و باز بینی تفکرات خود ‌بر اساس مطالب مورد بررسی می‌باشد. خود تنظیمی به تجربیات خود فرد وابسته است و نوعی امتحان از خود است(فشیون، فشیون ۲۰۰۶).

مهارت ها ، موضوعات خاص، توضیح وانتشار از رویکردهای مهم در شکل گیری تفکر انتقادی است. البته شایان ذکر است که برای رسیدن به تفکر انتقادی باید بینش ومهارت های تفکر را از محتوایی به محتوای دیگر انتقال داد. آشکار است که تفکر انتقادی به آسانی و بدون برنامه ریزی قابل بررسی نیست. ‌بنابرین‏ پرداختن به امر تفکر انتقادی از طریق برنامه های درسی بسیار ضروری است.

معاون به انحای مختلف به مباشر ویا شرکای جرم کمک می­ کند تا جرم واقع شود، ممکن است به عللی مباشرجرم، قابل تعقیب و مجازات نباشد و یا جرم اصولاً توسط مباشر به شکلی که با معاون قصد کرده‌اند، انجام نگیرد. عدم نتیجه مجرمانه تأثیری در حق معاون ندارد و معاون قابل مجازات است. در اینجا نیز وجود رابطه علیت بین عمل معاون و نتیجه حاصل شده موردی ندارد. در برخی جرایم نیز اصولاً صرف عمل بدون وجود نتیجه مجرمانه موجب مجازات است؛ مثلاً در شروع به جرم طبق ماده ۴۱ ق.م.ا که صرف شروع به عملیات بدون آنکه این عملیات به نتیجه رسیده باشد جرم تلقی می­ شود و نیازی به احراز رابطه علیت نیست.

هرگاه بین رفتار معاون جرم ونتیجه مجرمانه ناشی از فعل مباشر، رابطه سببیت مستقیم وجود داشته باشد، به طوری برطبق رابطه­ منطقی، ثابت شود که اگر رفتار معاون نبود فاعل نمی­توانست مرتکب جرم شود. پس هرکس با علم و اطلاع از قصد مجرمانه­ی شخص به او اسلحه بدهد وقاتل با همان اسلحه مرتکب جنایت شود، با احراز رابطه سببیت بین رفتار معاون (دادن اسلحه) ونتیجه مجرمانه (وقوع قتل)، معاون مسئول شناخته شده و مستحق مجازات بر اساس ماده ۴۳ ق.م.ا می‌باشد، پس برای تحقق معاونت لازم است تا معاون مستقیماً و بی واسطه در فعل مباشر جرم دخالت نموده و به یکی از اشکال قانونی درتحقق یک عمل مجرمانه قابل مجازات، با مرتکب اصلی مساعدت و همکاری نماید.یعنی معاون با علم و اراده در اتخاذ اقدامات از طریق تحریک، ترغیب، تطمیع و … طوری عمل کند که مؤثر در وقوع جرم و نهایتاًً منجر به نتیجه مجرمانه گردد.

باید میان عمل تحریک و فعلی که منشا جرم است، رابطه سببیت موجود باشد. مثلاً اگر کسی دیگری را تحریک به ارتکاب جرمی کند و جرم معاونت هم واقع شود، ولی درحقیقت سبب وقوع آن جرم، امر دیگری باشد و به عبارت دیگر تحریک (با وصف تحریک بودن) در اراده فاعل، اثری نبخشد، در اینجا تحریک قابل مجازات، مصداق پیدا نخواهد کرد.^[۲۹۵]۲ ‌بنابرین‏­چنانچه کسی دیگری را تحریک به ارتکاب سرقت کند، ولی از ناحیه تحریک شده اقدامی در ربودن مال دیگری صورت نگیرد، این اندازه اقدام محرک برای تحقق تحریک به سرقت کافی نیست. ^[۲۹۶]۳

بند دوم: رابطه سببیت غیر مستقیم

اگر اقدامات معاون تاثیری بر مباشر جرم نداشته باشد که ممکن است از انجام جرم منصرف شود و یا با وسایل و طرق دیگری غیرازآنچه که معاون به او ارائه کرده یا راهنمایی نموده بود، دست به انجام جنایت بزند، رابطه سببیت منتفی است ومعاونت درآن جرم وصف مجرمانه خود را از دست داده و در نتیجه غیر قابل مجازات درآن جرم است.

زیرا رابطه علیت،رابطه مادی بین رفتار معاون و نتیجه مجرمانه است که در صورت انصراف مباشر از ارتکاب جرم این رابطه منتفی می­ شود. چون معاون مجرمیت خود را از مباشر جرم به عاریت ‌می‌گیرد و صرف پندار و اندیشه مجرمانه جرم محقق نمی­ شود، مگر در مواردی که قانون‌گذار بنابر مصالحی مجازات مرتکب را صرف نظر از ارتکاب یا عدم ارتکاب جرم اصلی ضروری بشناسد.

درمورد ضابطه تشخیص این رابطه گفته شده است، باید رابطه علیت آن چنان باشد که اگرمعاون نبود جرم اصلی واقع نمی­گردید یا دست کم به نحوی که به وقوع پیوسته، اتفاق نمی­افتاد؛ برای مثال در تحریک به ارتکاب جرم این تشویق ‌و ترغیب معاون است که موجب پیدایش اندیشه مجرمانه در ذهن مباشر می­ شود و یا در تهیه وسایل ارتکاب جرم نیز به همین صورت است. لذا چنانچه مرتکب از وسیله دیگری استفاده کند، رابطه معاونت قطع می­­شود؛ ‌بنابرین‏ با توجه به مراتب فوق می­­توان گفت رابطه علیت در معاونت در جرم منتفی است که ثابت شود،چنانچه عمل معاون واقع نمی­گردید،جرم­اصلی­با­همان­شرایط و­کیفیات مذبور درهمان زمان ‌و مکان اتفاق می­افتاد.^[۲۹۷]۱

‌بنابرین‏­افعالی­که غیرمستقیم­حلقه ­های بعید زنجیره علل جرم به شمار­می­آیند عنوان معاونت نخواهند داشت. برای مثال، اگرکسی با علم به اینکه دیگری درصدد ارتکاب جرم است برای کاستن از تشویش وخوف فاعل، داروی آرام بخش به او بدهد این مقدار عمل تسهیل وقوع جرم و در نتیجه معاونت نخواهند بود. ^[۲۹۸]۲ با­توجه به اینکه تشویق ‌و ترغیب علت مستقیم ارتکاب جرم معینی نبوده، ترغیب کننده را نمی­ توان به عنوان معاون جرم مستوجب کیفر دانست. ^[۲۹۹]۳

البته اعمالی که صورت ‌می‌گیرد باید ارتباط عرفی و منطقی از نظر تسهیل عمل مجرمانه داشته باشد، تا بتوان آن را به عنوان معاونت قابل مجازات دانست وهرعاملی را که به طور غیر مستقیم باعث تسهیل بزهکاری می­ شود، نمی­ توان ‌به این عنوان مجازات کرد. ^[۳۰۰]۴

هرگاه شخصی به­جای آنکه مستقیماً مباشر را درارتکاب جرم یاری نماید، با معاون وی همکاری نموده و او را مساعدت کند، یعنی مستقیماً معاونِ معاون درجرم باشد و با واسطه معاون مباشردرجرم باشد. به عنوان مثال «الف» کلیدی بسازد و به «ب» بدهدکه دراختیار «ج» برای ارتکاب سرقت قرار دهد. و یا خانمی مقداری دارو به راهنمایی پزشک خود برای سقط جنین خانم دیگری تهیه کند و به او بدهد در این مثال­ها سؤال این است که آیا شخصی را که هیچ گونه ارتباطی با مباشر اصلی ندارد را ‌می‌توان به عنوان معاون درجرم کیفر نمود؟ یعنی آیا می توان پزشک را معاون در جرم خانم «ج» و سازنده کلید را معاون درجرم سرقت «ج» دانست یا نه؟ با عنایت به ماده ۴۳ ق.م.ا که مقرر داشته:«اشخاص زیر معاون جرم محسوب­می­شوند…» پاسخ مثبت است.

زیرا قانون‌گذار ارتباط بین معاون و جرم را لازم و ضروری دانسته است. و نه ارتباط بین معاون و مجرم را و درغیراین صورت مقرر می نمود که «اشخاص زیر معاون «مجرم» محسوب می‌شوند ‌بنابرین‏ با توجه به اینکه مجرمیت معاون برحسب نظریه استعاره­ای بودن از وصف مجرمانه مجرم اصلی به عاریت گرفته شده است، معاونت عمل معاون نیز مصداق معاونت درجرم است. بدیهی است که در این مورد رابطه علیت نیزبه سادگی احراز می­گردد.^[۳۰۱]۱

در قانون مجازات لبنان معاون زمانی مسئول است که بین رفتار او و فعل اصلی که فاعل ایجاد کرده ونتیجه مجرمانه رابطه سببیت و رابطه منطقی اثبات شود. و این رابطه اقتضاء می­ کند به گونه ­ای باشد ­که اگر فعل­معاون نبود، فاعل نمی توانست جرم را انجام دهد.(دیوان عالی لبنان حکم شماره ۲۶۱ تاریخ ۲۱/۶/۱۹۵۴ موسوعه عالیه شماره ۵۸۷ ص ۱۵۵- دیوان عالی سوریه­حکم شماره ۶۱۳ تاریخ ۲۸/۱۰/۱۹۶۲ و حکم شماره ۱۶/۱۲/۱۹۶۱ مجموعه القواعد القانیونیه شماره ۷۹۱-۷۹۲ ص۴۰۰) پس هر کسی از قصد شخصی به ارتکاب جرم آگاه باشد و به او اسلحه کمری بدهد، ولی فاعل با مسلسل مرتکب جرم شود، معاون محسوب نمی­ شود.

۲-۱۱-۱-۲- ریسک سوء استفاده واسط از وجوه دریافتی: از آنجا که واسط با انتشار اوراق اجاره اقدام به جمع ­آوری وجوه نقد می‌کند لذا ممکن است از وجوه نقد دریافتی سوء استفاده کند. جهت پوشش این ریسک وجوه جمع‌ آوری شده به حسابی که نزد امین است واریز می شود. واسط هنگام پرداخت وجه نقد، جهت خرید دارایی، باید از این حساب که با امین مشترک است استفاده کند. ‌بنابرین‏ در هر زمان که واسط به دنبال برداشت وجه نقد باشد، باید با اجازه امین این اقدام را انجام دهد. بدین وسیله ریسک سوء استفاده واسط سرمایه گذاری از پول های دریافتی کاهش می‌یابد.

۲-۱۱-۱-۳- ریسک عدم فروش دارایی به واسط: ممکن است واسط پس از انتشار اوراق و جمع‌ آوری وجوه نقد، جهت خرید دارایی به تولید کننده (یا بانی در صکوک نوع دوم) مراجعه کند، ولی تولیدکننده دارایی را به واسط نفروشد. دلایل این کار ممکن است ناشی از افزایش قیمت دارایی در بازار و یا مواردی مشابه این موضوع باشد. جهت پوشش این ریسک می توان از روش های مختلفی مانند استفاده از قرارداد صلح و یا بیع نسیه استفاده کرد. طبق قرارداد صلح، واسط قبل از انتشار اوراق با فروشنده وارد یک قرارداد صلح مبنی بر این که واسط ملزم به تهیه پول و فروشنده ملزم به تهیه کالا در زمان مشخص و با قیمت مشخص شده در زمان قرارداد باشد. با انعقاد قرارداد صلح، واسط مالک دارایی می شود و می‌تواند به پشتوانه آن اوراق منتشر کند. بیع نسیه هم ‌به این ترتیب است که فروشنده دارایی را به واسط بفروشد و مبلغ آن را پس از انتشار صکوک از واسط مطالبه کند. جهت فسخ قرارداد بیع نسیه از طرف واسط نیز شرط ضمن عقدی قرار خواهد گرفت تا اگر به هر دلیلی وجوه مورد نیاز از طریق انتشار صکوک جمع‌ آوری نشد، قرارداد بیع نسیه فسخ شده و دارایی به فروشنده برگشت داده شود. بدیهی است هزینه ­هایی که ممکن است در این زمینه صورت گیرد را واسط پرداخت خواهد کرد که این مبلغ در میزان کارمزد دریافتی بانی تاثیر می‌گذارد. البته راه های پوشش دیگری نیز مانند استفاده از ضمانتنامه بانکی بدون قید و شرط و گنجاندن شرط وجه التزام در قرارداد های صکوک در این مبالغ سرمایه گذاری وجود دارد. .

۲-۱۱-۱-۴- ریسک عدم اجاره دارایی توسط بانی در مرحله بعد: دارایی که به وکالت از سرمایه گذاران در اختیار واسط است باید به بانی اجاره داده شود. در این حالت ممکن است بانی از اجاره دارایی به دلایلی (تامین مالی از روش های دیگر با نرخ پایین تر، رفع نیاز جهت خرید دارایی و …) منصرف شود. در این حالت جهت پوشش ریسک باید یکی از دو راه حل استفاده از ضمانتنامه بانکی بدون قید و شرط و گنجاندن شرط وجه التزام در قرارداد استفاده کرد.

۲-۱۱-۲- “ریسک بازار ثانویه^[۱۶]“

در ادامه این گزارش به بررسی ریسک هایی که اوراق اجاره در بازار ثانویه با آن مواجه هستند، اشاره می شود. البته برخی از این ریسک ها حتی در صورت عدم وجود بازار ثانویه برای اوراق باز هم برای سرمایه گذاران وجود دارد. به عنوان مثال حتی اگر اوراق اجاره در بورس اوراق بهاداری پذیرفته نشده باشد باز هم با ریسک تورم مواجه است. ریسک های بازار ثانویه به دو دسته ریسک های مالی و غیر مالی تقسیم می ‏شوند.

۲-۱۱-۲-۱- “ریسک نرخ سود^[۱۷]“: (اجاره بها) ریسک نرخ سود عبارت است از تغییری که در ارزش اوراق بهادار، به دلیل تغییر در نرخ بازده سایر فرصت های سرمایه گذاری اتفاق می افتد. ‌در مورد سهام شرکت ها که نوعی اوراق بهادار محسوب می‌شوند، نرخ بازده حاصل از سهام، تحت تاثیر سایر انواع ریسک های مالی و غیر مالی تغییر می­ کند. توان تولید شرکت، تغییر در تقاضا، تغییر در شرایط رقابتی، تغییر در ریسک کشوری و ساختار اقتصادی و تغییر در ریسک سیاسی می‌تواند سود شرکت ها و به تبع آن توان پرداخت سود بیشتر به سهام را تحت تاثیر قرار دهد. ‌در مورد اوراق اجاره نکته حائز اهمیت آن است که بر خلاف سود سهام، یا برخی دیگر از انواع اوراق بهادار، سود (نرخ اجاره بها) سرمایه گذاران (موجرها) ثابت است. به عبارت دیگر میزان اجاره بهای اوراق در ابتدا در امیدنامه و قراردادهای مرتبط کاملاً مشخص می شود و تنها حالت انعطاف پذیری که وجود دارد آن است که مبلغ اجاره بها با درصد خاصی که از ابتدا مشخص است رشد کند. از طرف دیگر از آنجا که نمی توان اجاره بها را معلق به نرخ دیگری مانند نرخ سود علی الحساب اوراق مشارکت دولتی، نرخ سود علی الحساب سپرده های بانکی و … وابسته کرد. ‌بنابرین‏ دارندگان اوراق اجاره در هر دوره اجاره بهای ثابتی را (منهای هزینه های اجاره) دریافت می‌کنند. ‌بنابرین‏ یکی از مهمترین وجه تمایز اوراق اجاره با سهام یا اوراق مشارکت آن است که سود دریافتی سرمایه گذاران از ابتدا به طور دقیق مشخص است. به دلیل ثابت بودن اجاره بهای اوراق اجاره، افزایش نرخ سود علی الحساب اوراق مشارکت یا سود سپرده های بانکی سبب می شود دارندگان اوراق با ریسک سود و هزینه فرصت سرمایه گذاری شوند و در صورتی که صکوک اجاره دارای بازار ثانویه باشند کاهش ارزش بازاری آن را در پی خواهد داشت. به عبارت دیگر افزایش نرخ سود متداول در بازار پول یا سرمایه، سبب می شود سرمایه گذاران در مقایسه با نرخ سود بازار، سود کمتری را دریافت کنند. ‌بنابرین‏ با کاهش قیمت بازاری آن، سعی در جبران نرخ بازده مورد انتظار خواهند داشت. از اینرو دارندگان صکوک اجاره با ریسک نرخ سود مواجه هستند. البته عکس حالت فوق نیز صادق است؛ یعنی زمانی که نرخ سود علی الحساب اوراق مشارکت یا سپرده های بانکی کاهش یابد، قیمت بازاری اوراق اجاره افزایش خواهد داشت.

در تشخیص خلاء وجودی معنا درمانگرها مراقب هستند تا علائم آشکاری از قبیل جملاتی چون زندگی ام بی معنا شده و علائم نهانی چون بی تفاوتی و کسالت را نادیده نگیرند چرا که این ها بر پوچ گرایی درونیمراجعان تأکید دارند (فرانکل ، ۱۹۷۵ ،ترجمه صالحیان و میلانی ، ۱۳۷۰).

مداخلات درمانی و تکنیک در نظریه فرانکل :

فرانکل هم به لحاظ محتوای رویکرد جامع اش و هم فرایند درمانی و فنون منحصر به فردی چون قصد متضاد^[۴۰] و بازتاب زدایی^[۴۱] معروف است. او تأکید می‌کند که در جهان امروز ، تأکید بیش از حدی بر خودنگری هست او این گرایش را « روان نژندی وسواس مندانه جمعی^[۴۲] » می نامد که با توجه و تمرکز به خود ، از یافتن معنا دور می‌شویم (محمد پور ، ۱۳۸۵٫)

گر چه فرانکل به طور منظم از روش های درمانی خود لیستی ارائه نداده است اما روش های مختلفی به صورت پراکنده در نوشته های او آمده است. تکنیک ها و روش های درمانی معنا درمانی به چهار گروه تقسیم می‌شوند که شامل روش های افزایش آگاهی وجودی ، تکنیک ، قصد متناقض^[۴۳]؛ تکنیک بازتاب زدایی^[۴۴] و روحانیت پزشکی است . توضیح دادن ، ضرب المثل های پیشنهادی ، به کارگیری تشبیهات ، چشم اندازهای وسیع ‌در مورد منابع معنا ، پیدا کردن معنای زندگی از طریق روش آموزشی سقراطی ، آموزش اهمیت قبول مسئولی ت برای معنا ، کمک به مراجعان تا به وجدانشان گوش کنند و پرسش از مرجعان درباره معناها جزء روش های افزایش آگاهی وجودی هستند قصد متناقض (متضاد )برای ترس از عرق کردن ، قصد متناقض برای ترس از لرزش دست، قصد متناقض برای وسواس های چک کردن و زیاد درباره انجام مسایل جنسی، خویشتن نگری زیاددر باره بلعیدن هم جزء تکنیک های باز تاب شمارش مثال های از کاربرد قصد متناقض هستند. عدم بازتاب در مقابل خویشتن نگری زدایی به شمار می‌آیند .یک جوان اسکیزوفرنی هم یک مثال کلیدی برای روحانیت پزشکی است. (بهفر ، ۱۳۸۴ ، سروری ، ۱۳۸۳).

روش های افزایش آگاهی وجودی :

۱ـ۱ـ کمک به مراجعان برای گوش فرا دادن به ندای وجدان فرانکل اغلب می‌گوید که معنا را باید پیدا کردنمی توان آن را به کسی عرضه کرد. ضمیر ناخودآگاه راهنمای مراجعان در جستجوی معنا به شمار میرودمراجعان باید به ندای وجدانشان گوش فرا دهند. اگر چه درمانگران نمی توانند برای مراجعان هدف تعیین کنند، اما می‌توانند نمونه های متنوعی از تعهد خود در جستجوی معنا را ارائه دهند (نیلسون ، جونز، ۲۰۰۱،ترجمه سروری ، ۱۳۸۳).

آموزش اهمیت قبول مسئولیت برای معنا:

۱ـ۲ـ فرانکل این کار را به شکل کمک به مراجعان برای رسیدن به سطح فعالیت بالاتری در زندگی می بیند. از دیدگاه او زندگی انسان هرگز و تحت هیچ شرایطی از داشتن معنا مستقل نمی شود. مراجعان باید بدانند که همواره مسئول یافتن معنای قرار گرفتنشان در موقعیت های خاص زندگی منحصر به فرد خود هستند.معنا درمانی به مراجعان یاد می‌دهد که زندگی خود را مانند یک امتحان ببینند. از نظر معنا درمانگرهایمذهبی که با مراجعان مذهبی سروکار دارند این مرحله یک قدم پیش تر می رود و به مراجعان توضیح داده می شود که نه تنها مسئول کارهای زندگی خود هستند ، بلکه باید آنچه را خداوند برایشان مقدر ساخته انجام دهند )محمدپور ،. ۱۳۸۵)

پرسش از مراجعان درباره معنا :

۱ـ۳ـ درمانگرها می‌توانند از مراجعان خود درباره توانمندی های ارزنده شان پرسیده و آن ها را در راه یافتن پاسخ کمک کنند. همچنین می توان از مراجعان خواست معنای نهفته در روابط و رنج هایشان را جستجو کنند )فرانکل ، ۱۹۷۷ ؛ ترجمه تبریزی و علوی نیا ،. ۱۳۸۳).

گسترش افق های فکری در حوزه ی منابع معنا:

۱ـ۴ـ معنا درمانگران می‌توانند به مراجعان کمک کنند تا دیدگاه های وسیع تری از منابع معنا در زندگی خود به دست آورند. فرانکل در کار با مراجعی که زندگی از دیدگاه او پوچ و بی هدف است و این وضعیت تنها بایافتن شغلی مانند پزشکی یا پرستاری برطرف می شود این روش درمانی را به کار برد. فرانکل به ‌او کمک کرد تا دریابد موضوعی که می‌تواند فرصت کسب موفقیت را برایش فراهم کند ، یافتن شغل نیست بلکه نحوه انجام دادن کار مهم است. او در زندگی خصوصی اش فرصتی یافت تا معنای زندگیش را در وجود مادر یا همسرش بیابد (فرانکل ، ۱۹۷۷؛ ترجمه تبریزی و علوی نیا ، ۱۳۸۳).

توضیح دادن^[۴۵] :

۱ـ۵ـ توضیح این نکته که محدودیت ها به وجود انسان معنی می بخشد ، از وظایف معنا درمانگران است.معنادرمانگران به مراجعان آموزش می‌دهند تا یاد بگیرند که محدودیتهای موجود در قوانین اجتماعی به زندگی انسان معنا مفهوم می‌دهد نه اینکه معنی زندگی را از انسان می گیرند (نیلسون، جونز، ۲۰۰۱؛ ترجمه بهفر ، ۱۳۸۴٫)

ضرب المثل های پیشنهادی :

۶ـ۱ـ یکی از ضرب المثل های راهبردی فرانکل این است : «چنان زندگی کن که گویی بار دومی است که به دنیا آمده ای تا اشتباهات گذشته ات را جبران کنی» چنین ضرب المثل هایی در جلسات درمانی بیان می‌شوند (نیلسو،جونز، ۲۰۰۱ ؛)( ترجمه بهفر ، ۱۳۸۴).

استخراج معنا با روش پرسش و پاسخ سقراطی:

۱ـ۷ـ پرسش های سقراطی نیاز به به کارگیری تفکر درمانجو دارد. این کار مستلزم این است که به دقت سخناندرمانجورا گوش دهیم تا حدود تفکر او را مشخص نماییم. گفتگوی سقراطی زمانی استفاده می شود که درمانگر و درمانجو با هم تلاش می‌کنند که معنایی را در زندگی درمانجو کشف کنند. نکته مهم این استکه این معنا تعیین شده نیست ، بلکه باید از زندگی فرد استخراج شود. برای همین درمانگر تفکر درمانجو را به مبارزه می طلبد. نکته مهم در اینجا است که نبایستی پرسش گری به اتلاف درمانی لطمه بزند. مرحله.بندی فرایند گفتگوی سقراطی عبارت است از :

۱ـ ابتدا درمانجو می فهمد که قربانی شرایط نیست ، هر چند ممکن است علائمی داشته باشد.

۲ـ تلاش در جهت کمک به درمانجو تا درون مثلث معنا ، معنای خود را پیدا کند.

۳ـ به رسمیت شناختن استقلال و تمامیت درمانجو. این کار از رهگذر کمک به درمانجو برای یافتن راهنمای درونی اش انجام می‌گیرد. فرانکل مثال مراجعی را مطرح می‌کند که از زودگذر بودن زندگی رنج می‌برد. فرانکل از این زن خواست تا مردی را پیدا کند که موفقیت هایش را ستایش کند و مراجع ازپزشک خانواده نام برد. سپس با بهره گرفتن از یک سری پرسشها فرانکل زن را ‌به این حقیقت رساند که با اینکه دکتر فوت کرده و بسیاری از بیماران خدمات وی را فراموش کرده‌اند ، باز هم ثمر بخشی زندگی او به قوت خود باقیست (محمد پور ،. ۱۳۸۵).

به کارگیری تشبیهات^[۴۶]: